DAGBLAD
AMERSFOORT EN
OMSTREKEN.
VOOR
No. 108.
WOENSDAG 10 JUNI 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naainl. Venaootsehap „DE EEMLANDER".
VeFsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BLAD.
FEUILLETON.
De Familie Von Kröchert.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Hoofdredacteur H. G. HIJHENS.
Bureau: BHEEDESTHAA.T 20.
Abonnementsprijs
Telefoon Interc. 62.
iff y
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
14.—
Prijs der Advertentiën:
Franco per post id.
- 5.G0
I'M 1 {SttSSjT
Per 3 maanden id.
- 1.—
Voor iederen regel meer- 0.08
Franco per post id.
- 1.40
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
Afzonderlijke nummers
- 0.05
--..V-A 1 -V..-
(Bjj abonnement belangrijke korting.)
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
Zij, die zich met ingang van
1 Juli op dit blad abonneeren,
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
LEIDERS EN LIJDERS.
In het Am. Dagblad lezen wij, dat
door den R. K. Volksbond alhier de
volgende motie is aangenomen
„De R. K. Volksbond, vergaderd
zjjnde op Maandag den 8en Juni
1908; gehoord hebbende de mede-
deeling van zijn bestuur, waarin de
vergadering, op een desbetreffende
vraag, kennis wordt gegeven, dat
op het in de vorige vergadering
genomen besluit, het werkloozen-
comité te verzoeken een R. K. werk
man zitting in zijn bestuur te doen
nemen, hierop geen antwoord is
ontvangen, ja zelfs dat volgens
officieuze mededeeling onze afge
vaardigde, de heer W. G. Klomp,
in dat bestuur niet is opgenomen,
keurt de handelwijze van het wer-
keloozen-comité in deze af, omdat
het geen waarborg geeft, dat de
belangen der werkelooze r. k. werk
lieden voldoende zullen worden be
hartigd. Dit besluit zal ter kennis
van het werkloozen-comité worden
gebracht."
Naar aanleiding van deze motie een
paar opmerkingen.
Dat door den R. K. Volksbond nog
geen antwoord is ontvangen opzijn ver
zoek, heeft tot doodeenvoudige oorzaak,
dat het Dageljjksch Bestuur na de
vergadering, waarin dit stuk als inge
komen werd meêgedeeld, nog niet
weer bjjeen is geweest. En nu moet
men toch wel tot een eenigszins on
redelijk aangelegd menschensoort be-
hooren, om te eischen, dat u besluiten
zullen worden meêgedeeld van eene
vergadering, die nog niet gehouden is.
Eene officieuse mededeeling, dat de
heer W. G. Klomp niet in het bestuur
is opgenomen, zal door niemand van
het bestuur zijn gedaan. Er is alleen,
bij het uiteengaan dier vergadering
overeengekomen, dat men tegemoet
zou willen komen aan de wenschen
Naar het Duitsch,
VAN
HENRIETTE VON MEERHEIMB.
50)
Mevrouw von Hohenthal kwam het
jonge paar weldra storen. Zjj stond
er op dat Hans-Henning zich aan de
directrice zou laten voorstellen en
dat hij aan de gemeenschappelijke
tafel zou eten.
Sitta had medelijden met hem dat
hij aan zoo'n kruisvuur van vragen
en onbescheiden blikken blootgesteld
zou zijn. Zy wist hoe vreeselijk dat
was. Maar Hans-Henning sloeg er
zich goed door. De directrice, de
oude gravin Recke, was de verper
soonlijkte almanach de Gotha. Zjj
begon onmiddellijk een ellenlang ge
sprek over allerlei bloedverwanten
als hij goed en wel het verhoor had
doorgemaakt naar de een of andere
achternicht van wier bestaan hij tot
nu toe geen flauw vermoeden had
gehad dan maakte een der andere
dames zich van hem meester en
kwelde hem met allerlei vragen. Iljj
bleef echter steeds even onverander-
van den R. K. "Volksbond. In de
eerstvolgende vergadering zal er echter,
omdat het verzoek meer inhield en
een bepaald persoon werd aangewezen,
een besluit moeten worden genomen.
Als dat besluit genomen is, krijgt de
R. K. Volksbond antwoord. Maar er
is bij de geheele zaak geen haasthet
Bestuur neemt voor den herfst geen
enkele beslissing.
De eenige officieuse mededeeling, die
gedaan is in deze zaak, had de R. K.
Volksbond kunnen vinden in ons ant
woord aan de Eembode, nl. in de
Eemlander van Dinsdag 2 Juni, waar
wij in noot 11 schreven:
„Hier zij aan de Eembode mee
gedeeld, dat in de vergadering van
4 Mei op een verzoek van den R. K.
Volksbond, om in het permanente
Bestuur ook op te nemen een R. K.
werkman, in toestemmenden zin is
beschikt."
Maar dat heeft men blijkbaar niet
willen lezen.
Helaas
Wat baten kaers en bril
Als d'uijl niet zien en wil!
De lieeren leiders, in hun angst dat
R. K. arbeiders met andere in aan
raking kunnen komen, sturen er op
aan, dat de zorg voor R. K. werkloozen
en die van andere gezindten voortaan
gesplitst worde. Dat eerstgenoemden
daarby de lijders zullen worden, schynt
hun niet te deren, anders had in den
R. K. Volksbond nooit tot het aan
nemen van deze motie kunnen worden
geadviseerd.
Wat ten slotte de uitdrukking in
de motie: „omdat het geen waarborg
geeft, dat de belangen der r. k. werk
lieden voldoende zullen worden be
hartigd," betreft, wij zullen in dit
opzicht een merkwaardige mededeeling
doen, zoodra het beloofde antwoord
van de Eembode is verschenen.
DE PRUISISCHE VERKIEZINGEN.
De verkiezingen voor de Pruisische
Kamer van Afgevaardigden is af-
geloopen.
Het is bekend, dat het bij deze
verkiezing ging tegen het Pruisische
lyk beleefd en vriendelijk en mevrouw
v. Hohenthal oogstte veel lof over
haar knappen, eleganten schoonzoon.
De dames vermoedden in de verste
verte niet hoezeer hij hen alle au
fond verwenschte hun babbelzucht
verhinderde elk intiemer gesprek met
Sitta.
Hij kon haar niet meer alleen
spreken en slechts in den donkeren
gang een heeten kus op hare lippen
drukken toen het rijtuig al weer
voorkwam om hem naar het station
te brengen. Alleen het feit dat Sitta
toestemde in een spoedige huwelijks
voltrekking verzoende hem ietwat
met de scheiding.
Sitta knikte zwijgend toen hy zei
dat hy van af het station naar
Glflckstadt zou telegrafeeren. „Zij
kunnen het dan van daaruit aan den
prins laten weten want ik weet niet
waar hy is," voegde hy er by.
Ik ook niet. Hy moet ergens in
Noorwegen zijn. Voorloopig zal hjj
wel niet te bereiken zjjn voor brieven.
Je moet je er dus maar niet over
verwonderen als hij geen gelukwen-
schen stuurt."
Sitta wist beslist dat de prinses
de tijding van hun engagement zou
verzwijgen en 't hem eerst zou mel
den als het huwelijk voltrokken werd.
Het was te hopen dat hij het niet
door een toeval vroeger te weten zou
stelsel, tegen de slechtste van alle
behalve in Mecklenburg en in Rus
land bestaande kieswetten. De
leuze van de linkerzijde, van vrij
zinnigen, radicalen en socialisten was:
„Weg met het bestaande kiesrecht!"
En deze partyen eischten voor Pruisen,
wat het Duitsche Rjjk bezit, het al
gemeen en direct kiesrecht. Tegen
die leuze verklaarden zich natuurlijk
de conservatieven, want zy profiteeren
het meest bij den bestaanden toestand.
Ook van Biilow had zich, zooal
niet tegen de geheime en directe
stemming, dan toch tegen het algemeen
kiesrecht verklaard. De nationaal li
beralen, als altijd hinkende op twee
gedachten, wisten ook nu niet wat
zij eigenlijk wilden. Er werd onder
hen gesproken van het pluraliteits-
kiesrecht het toekennen van meer
dan eene stem aan een persoon in
verschillende qualiteiten, als tegen
wicht tegen het allemauskierecht.
Maar een ding wilden zij volstrekt
niet samengaan met de socialisten
om met dezen op te trekken tegen
den gemeenschappelyken vjjand ter
rechterzijde, wat de vrijzinnigen niet
overal, maar dan toch op vele plaatsen
zonder bezwaar deden.
Het resultaat van deze weifelende
politiek is noodlottig geweest voor de
nationale liberalen, die, om met de
regeering op goeden voet te blijven,
dikwijls verloochenen wat nog aan
liberalisme by hen is overgebleven en
het is niet veel. Zij zjjn geslagen.
De conservatieven behouden hunne in
den Landdag overwegende positie en
dat is natuurlijk, want niet alleen is
het stelsel hun gunstig, zy kunnen
ook rekenen op den steun van de
ambtenaren, van de heeren landraden.
De eigenlijk vrijzinnigen zullen zich
met moeite handhaven. Maar en
dit is het groote feit van deze ver
kiezingen de socialistische party
heeft met name te Berlijn een wezen
lijke overwinning behaald. Zy is
geslagen bij de laatste verkiezing voor
den Duitschen Rijksdag door het
algemeen kiesrecht en bij een stelsel,
dat hun zeer ongunstig is, breDgen
zij zes of zeven der hunnen in de
zeer conservatieve Karner, wier pre
sident, nog niet lang van de socia
listen sprak als van een hoop minder-
komen. Zij voelde dat hare handen
ijskoud werden bij die gedachte.
Ondanks het afkeurende hoofd
schudden harer moeder ging zij mee
tot aan het rytuig. „Ik wou dat de
weken voor ons trouwen al voorbjj
waren zei zy zuchtend.
Hy keek haar diep in hare oogen
en kuste toen hartstochtelijk hare
hand. „Dat is het mooiste arscheids-
woord dat ge me kondt meegeven,
Sitta."
Wat zag hij er gelukkig uitSitta
rilde in de zachte lentelucht.
Met wijd geopende oogen keek zij
langen tijd het rijtuig na. Zy merkte
niet dat hare haren in haar gezicht
woeien en dat hare rokken strak om
haar slanke gestalte zaten. Zij hoorde
als in een droom het zachte ruischen
van den wind in de kale takken der
boomen. Als in een visioen zag zij
een hooge slanke mannengestalte in
een zeilboot staan. De wind blies in
de witte zeilen. De zee bruischte. Op
de met schuim bedekte golven zaten
meeuwen. De eenzame man keek voor
zich uit en wikkelde zich dichter
in zijn oliejas. De blik zjjner stralende
oogen was op de kust gericht. Sitta
steunde. Zij wist niet hoe het kwam
maar zij lag op eens op de harde
steenen trap en haar voorhoofd kwam
in onzachte aanraking met de ijzeren
leuning.
waardigen, niet te dulden in een
fatsoenlijk gezelschap.
SPANJE.
Aangezien minister Maura, zooals
we gisteren meldden, in het parlement
verklaard heeft, dat het terroristen-
ontwerp door de regeering niet inge
trokken, doch slechts tot gunstiger
tijdstip is verschoven, blijft de propa
ganda er tegen door het geheele land
voortduren. De protesten van ge
meenteraden zjjn talrijk. Bjj een der
gelijke protestzitting van den gemeente
raad in Madrid ontstond Yrjjdag een
groot schandaal, daar de liberalen zich
heftig verzetten tegen de te scherpe
bewoordingen van een genomen reso
lutie; politie-agenten moesten erbij te
pas komen om de rust te herstellen.
De liberalen verlieten daarop de ver
gadering.
PERZIË.
Bljjkens te Londen uit Teheran ont
vangen berichten, houdt de sjah nog
steeds met de beschikbare strijdmacht
verblijf in de tuinen. De politieke
vereenigingen, die zich meester wilden
maken van de schatkist en het tuig
huis, vonden beide ledig. Het verbod
om wapenen te dragen en de inhechte
nisneming van Sill es Sultan, den oom
van den sjah, veroorzaakte een paniek
in de stad. Kozakken patrouilleeren
nu in de Europeesche wijk en op het
plein voor het parlement.
Behalve zjjn oom liet de sjah nog
eenige aanzienlijke personen in hech
tenis nemen en daarop stelde hij
Hadsjib el Dauleh, die tot de reaction-
naire partij behoort, tot gouverneur
van Teheran aan.
Intusschen heeft hjj bekend gemaakt,
dat hjj zich blijft houden aan de
grondwet, een bekendmaking, die in
verband met zjjn reactionnaire maat
regelen wel een eenigszins zonderlingen
indruk maakt.
AMERIKA.
Te Clear Springs in Oklahoma had
Maandag een hevig gevecht plaats
tusschen negers en blanken, waarbij
13 negers en 6 blanken werden
gedood. Aanleiding tot den strijd was,
dat de sherif Garrison tengevolge van
een twist door twee negers werd ge-
De hevige fysieke pijn was haar
een verademing. Zij stond met veel
moeite op, ging met gebogen hoofd
naar haar kamer en sloot zich daar
op, zonder zich aan het geroep, het
gesmeek en geknor harer moeder te
storen. Er zijn oogenblikken waarop
er een einde komt aan de grootste
zelfbeheersching en het leed niet
meer te dragen is
Het was vroeger gezelliger,"
zei Hilda. „Die oude dingen pasten
hier beter. De harmonie ontbreekt nu.
In een pachtershuis hooi en geen vorste
lijke meubels." Zij keek met droeven
blik om zich heen. Het scheen haar
lot te zijn om altjjd weor weggerukt
te worden als zij ergens wortel gevat
had.
Als ik in alle vazon en vaasjes
rozen zet zal bet er wel aardig uitzien,"
zei Karola. Zij stond op een ladder
om de zijden gordijnen op te hangen.
„Is er aan my niet een behanger ver
loren gegaan, Hilda Ik ben heusch
trotsch op mijn werk."
Je bent een dappere ziel, Karola
zei Hilda, terwijl ze haar ernstig toe
knikte.
Dat was de eenige maal dat Hilda
er iets van liet merken dat zij Karola's
geheim geraden had.
Het jonge meisje antwoordde niet.
De hamerslagen dreunden door het
dood. De beide moordenaars werden
daarop door hunne rasgenooten ge
holpen by hunne vlucht. Er werd een
troep politie-agenten op hen afgezon
den en deze vond een groot aantal
negers in een bevestigde stelling op
de bergen. De zwarten waren goed
gewapend en er ontstond een hevig
gevecht, dat eenige uren aanhield.
Eerst toen de blanken versterking
hadden gekregen, bleven zij meester
van het veld.
Een groot aantal negers zjjn echter
ontkomen en thans wordt onder den
verschen indruk van de bloedige [bot
sing, onder de negers van den gebeelen
staat propaganda gemaakt voor een
opstand. De toestand is zeer ernstig,
want men verwacht dat de negers
hunne stamgenooten niet ongewroken
zullen laten.
Door den Minister van Oorlog
zijn daar hem bij de in de Tweede
Kamer op 9 April j.l. gehouden be
spreking van de conclusie in zake den
gewezen soldaat van het 5e reg. inf.
H. H. Alberts gebleken is, dat om
trent enkele bijzonderheden dezer
aangelegenheid geen voldoende zeker
heid bestond, terwyl het den Minister
tjjdens deze bespreking, door gemis
aan de vereischte offlcieele stukken,
niet mogelyk was de voor sommige
leden der Kamer nog duistere punten
volledig op te helderen aan den
voorzitter der Tweede Kamer nadere
inlichtingen, met de vereischte bylagen
toegezonden, welke ter griffie zijn
nedergelegd ter inzage van de leden.
Deze nadere inlichtingen zyn, ter
wille van de duidelijkheid, thans zoo
ingericht, dat zy een geregeld en
aaneengeschakeld verslag bevatten van
al hetgeen met genoemden militair
gedurende zijn diensttijd is voor
gevallen.
De Minister vertrouwt, dat op deze
wijze elke onzekerheid, welke bij de
leden van de Tweede Kamer omtrent
deze zaak nog mocht bestaan, zal
worden weggenomen.
Te Apeldoorn is overleden de
heer mr. J. G. van Deinse, oud-hd
huis en verhinderden elk verder ge
sprek.
Hans-Henning vond het heel naar
dat zjjn oom en Karola niet tegen
woordig zouden zjjn by zyn huwelijk.
Hij nam het zjjn oom zelfs kwalyk.
En aangezien hij zyn deel had aan
de koppigheid der Kröcherts nam hy
zich voor zijn oom niet na te loopen
en hem ook Sitta op te dringen. Voor
alles zou hjj hem nu nooit om een
verlaging der pachtsom of eenige
andere hulp vragen. Hjj betaalde de
eerste termijnen nog voor zjjn trouw
dag ofschoon hy bijna niet wist waar
hij het geld voor de allernoodzake
lijkste uitgaven vandaan zou halen.
Zyn oom scheen iets te willen zeggen.
Hij knikte even en aarzelde voordat
hjj het geld aannam. Maar Hans-
Henning zei op zoo'n scherpen toon
„Oom, op het oogenblik is u alleen
de eigenaar van Heinrichshagen en
ben ik niets als uw pachter," dat de
oude heer verontwaardigd zweeg, de
quitantie schreef en ze zjjn neef
zwijgend toeschoof.
Geen van beiden kon het over
zich verkrijgen om de minste te zijn
ofschoon zij allebei verdriet hadden
over de tusschen hen ontstane ver
koeling. En de toestand verbeterde
er natuurlijk niet op toen de oude
heer weigerde de huwelijksvoltrek
king bjj te wonen. Wordt vervolgd.)