DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
feuilleton"
No. 116.
VRIJDAG 19 JUNI 1908.
5e JAARGANG.
Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
HALF BLAD.
BÜITENLANilA
De Familie Von Kröchert.
BINNENLAND.
EEMLANDEH
Bureau: BREEDESTRAA.T 20.
Telefoon Interc. 62.
Hoofdredacteur R. G. RIJKEN S.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4.
Franco per post id. - 5.60
Per 3 maanden id. - 1.
Franco per post id. - 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederlandsch Advertentiekantoor PEERE800M on ALTA te Haarlem.
Prijs dor Advertentiën
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bij abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
ZIJ, die zich snet ingang van
1 Juli op dit blad abonneeren,
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nnuimers gratis.
DE WEEK VAN HET PAARD.
De particuliere correspondent van
de N. R. Ct. te Parijs zendt de vol
gende zeer lezensvvaarde brief aan
zijn blad, naar aanleiding van de be
kende wedrennen te Auteuil
De „groote week van het paard" is
ten einde. Zoo heeten namelijk de
aigeloopen dagen, dagen van on-
gobonden spel in alle lagen der be
volking, van schreeuwende internatio
nale luxe, van laatste modes, van
japonnen van 3000 en hoeden van 1000
franken, van dooreenwarreling van
demi-monde" en „monde", vanparve-
nues, snobs, avonturiers en aristocraten
van echte en valsche weelde dagen
van handig geëxploiteerde en officieel
aangemoedigde speelzucht, van op-
geschroelde kwasi-belangstelling over
het afjakkeren van eenige paarden op
een renveld.j
Dit alles onder het mottoaan
moediging van de paardenteelt. Ironie
van het lotnooit ziet men zooveel
uitgeputte, overwerkte, armzalige fia-
cre-paarden onder vloeken en zweep
slagen moeten ze, ofschoon te moo
om op hun pooten te staan, onmogelijk
volle fiacres naar de uren ver gelegen
renvelden sleepen. Nooit ziet men de
arme dieren in zulk een deerniswek-
kenden toestand, als in deze dagen
van aanmoediging van de paarden
teelt. Nooit leert men zooveel wen-
schen uitspreken voor de definitieve
vervanging van paarden door automo
bielen.
De „Grand-steeple" van Auteuil van
Zondag voor acht dagen, de dag van
de Drags van verleden Vrijdag en de
„Grand Prix de Paris" van gisteren,
dat zijn de drie laatste groote ren-
dagen, die het Parijsche seizoen
heeten te sluiten. Na den „Grand
Naar het Duitsch,
VAN
HENRIETTE VON MEERHEIMB.
58)
Hij maakte zich zacht los uit hare
armen. Er lag een innige verlangende
uitdrukking in zijne oogen, terwijl hij
over het hoofd zijner moeder heen
voor zich uit staarde.
Hilmar v. Bodenhausen schoof het
fijne Venetiaansche hloemengewas wat
▼au zich af. Hij had op zijn lessenaar
plaats noodig voor zyn papieren. De
sterke geur der roode anjelieren
drong zich op onaangename wijze aan
hem op.
Hij stond op en zette de bloe'men
weg, voor het raam. Als Ilse dat zien
kon zou het haar zeker wel weer
verdriet doen. En hij wilde haar niet
krenken. Dat had hij zich eerst gis
teren voorgenomen na een heftige
scène waarbij zij vele tranen vergoten
had. Maar als zij nu zag dat hij de
bloemen die zij voor hem had neer
gezet uit zijne nabijheid verbande, dan
Prix," is het „van goeden toon" Parijs
te verlaten of althans te zeggen enkel
nog bij toeval of door bijzondere om
standigheden in de stad te zijn. De
laatste jaren begint echter het Parijsch
seizoen zich iets te verlengen en is er
een, men zou kunnen zeggen, repu-
blikeinsche neiging om het tot den
veertienden Juli, den nationalen feest
dag, te rekken.
De „Grand Prix" is de drukst be
zochte maar minst sjieke der groote
rennen. De Grand steeple van Auteuil
is sjiek. De dag van de Drags, die
niet een Zondag is, is erg sjiek en
elegant. Bejaarde duchesses gaan er
vaak zelfs heen en grcote rijke mail-
coachen voeren er de heau-monde en
de deftigste demi-monde aan. De Grand
Prix daarentegen krijgt steeds meer
het karakter van een volksfeest. Een
ontzaglijke menschenmassa trekt er
's morgens met proviand beladen door
het Bosch van Boulogne reeds heen,
dejeuneert langs den weg in het gras,
en oversuoomt vroeg in den middag
het groote middenterrein van de ren-
vlakte van Longchamps. Een aanzien
lijk gedeelte van het volk, in sommige
klassen en bedrijven byna zonder uit
zondering, speelt het geheele jaar op
paarden. Voor den Grand Prix neemt
het spelen een kolossalen omvang aan.
De schrielste keukenmeid en het laagste
klerkje schrapen nog de enkele fran
ken bijeen om hun geluk te beproeven
op het paard, waarvan een of ander
vertrouwelijk bericht van een „goed
ingelicht" persoon, of enkel een prono-
stiek van een krant, hun de „schoone
kansen" heeft doen kennen. Arme
franken, arm geluk. Er is geen dwazer
en belaehelijk-jammerlijker spelen dan
dit „speciaal ingelicht" spelen van
het Parijsche volk op de paardenren
nen. Kolossale sommen worden er
jaarlijks door opgeslokt. De staat doet
niets om dit tegen te gaan. Integen
deel, hij strijkt met voldoening de
millioenen op die de „pari mutuel"
jaarlijks in de schatkist brengt.
Maar met het spelen op paarden
houdt de speelzucht eu speelgelegen-
heid niet op en een andere tak, die
der loterijen, neemt onder de werkelijk
onverdedigbare machtigingsgulheid der
regeering een onrustbarenden omvang
aan. Het beursspel, het rennenspel en
zou die niets beteekende kleinigheid
bij hem tot een opwinnende ergernis,
bij haar tot een diepe beleediging
aangroeien.
En dat mocht niet. Hy moest zich
beheerschen. Hij nam zijn handschrift
weer op, corrigeerde den laatsten volzin
en ging toen vlijtig voort met
schrijven.
Maar hij bleef al heel gauw weer
steken. Hij wierp zijn pen neer, boos,
dat zoo'n kleinigheid zjjn humeur,
zijne stemming bedierf. Niets als een
paar onschuldige goed gemeende
bloemen I Het was bespottelijk, maar
het was nu eenmaal zoo. Als hjj
werkte, wilde hij er met elke zenuw
bij zijn. De opdringerige bloemengeur
leidde hem af en de daarop volgende
ergernis over zijn eigen zwakheid was
nog duizendmaal erger.
Waarom moest Ilse hem ook door
voortdurende attenties hare liefde be
wijzen, hem haar zorgen in dier mate
opdringen? Opdringen ja, dat
was hetl Hij had tot nu toe tever
geefs Daar eene uitdrukking er voor
gezocht. Nu wist bij wat hem inden
laatsten tijd kwelde, afleidde; hare
opdringerigheid, hare opdringerige
liefde, die kon hjj niet meer uitstaan.
Hjj legde het handschrift neer en
deed den inktpot toe. Hjj kon niet meer
schrijven. En hij was toch in zoo'n
goede stemming aan het werk gegaan.
het spel in de clubs, was gezamenlijk
waarlijk reeds omvangrijk en in alle
lagen diep doorgedrongen genoeg om
het daar maar bij te laten. Bjj een
hoogst enkele gelegenheid, voor een
belangrijk liefdadig doel, machtigde
men zoo nu en dan wel eens loterijen,
maar dit was hooge uitzondering. De
laatste jaren, de laatste twee jaren
bijzonderlijk, is dit veranderd. De re
geering verleent steeds meer machti
gingen voor loterijen. Dit was een
nieuwe wijze van parlementsleden aan
zich verplichten en hun stemmen aan
zich verbinden, een nieuwe wjjze om
met de staatsmacht politieken handel
te drijven. Naast de kaartjes, de deco
raties, de tahaksbureaux kwamde
machtiging voor een loterij, te houden
ten bate van een of andere instelling
uit het district van een Kamerlid.
Ook hier dus een manifestatie van
den ongezonden politieken toestand,
van een van de leeljjkste zijden van
de „crisis van het parlementarisme".
Zoo talrijk werden de aan alle kanten
van het land gemachtigde loterijen,
dat om elkaar niet te veel schadelijke
concurrentie aan te doen, een aantal
zich in syndicaten vereenigden, welke
syndicaten met een kolossale en bru
tale reclame in het geheele land, met
verlokkingen van extra-premiën die
in nietswaardige prullen bestonden,
een schandalige en ongezonde aan
zetting en exploitatie van de speel
zucht tot in de onderste lagen des
volks onder handen genomen hebben.
Het kan waarlijk aan de aandachtige
opmerkers niet meer ontsnappen dat
men bezig is den speelduivel op alle
wjjzeD in te halen, dat de regeering,
met de gemakkelijkheid van vergun
ning voor loterijen als het ware de
moreele volksgezondheid verhandelt.
Er moge wat waarheid zijn in de
redeneeriDgen der bittere tjjdsfilosofen,
die zeggen dat deze ongehoorde speel
zucht een teeken des tijds is bjj
den hardeD, zwaren strjjd om het
bestaan, bjj de armoede aan geestelijke
idealen, bij het losraken van de oude
maatschappij, bij de verwarring eu
den opstand in de gemoederen, den
opstand tegen den arbeid
en de jacht naar weelde,
willen allen zich aan het
rad van de blinde fortuin
Zoo ging het hem voortdurend in den
laatsten tijd.
Zijne tot in het uiterste gespannen
zenuwen verdroegen niet meer de ge
ringste spanning, den lichtsten druk,
al was het ook maar een Venetiaansch
glas met die opdringerige roode bloe
men erin. Dat was al voldoende om
hem te prikkelen. Hij moest al zijne
zelfbeheersching te hulp nemen, om
het ding niet kapot te gooien.
Hij duwde zijn stoel achteruit en
liep in de kamer op en neer. Hoe was
het toch gekomen? Hy had Ilse toch
lief, hjj was met haar getrouwd, uit
hartstocht en ondanks alle tegen
werpingen.
Wat kon hy haar eigenlijk ver
wijten? Alleen dat zij te veel van hem
hield en hem hare liefde opdrong I Ja,
dat was een fout en een gebrek, dat
in een vrouw byna niet te vergeven
was!
Arm kind I Wat kon zij er aan doen
Wie had haar ooit geleerd, dat in een
huwelijk tact, gereserveerdheid, ja
zelfs een zekere koelheid absoluut zijn?
Niemand. Zonder iets te vermoeden,
met het naïeve zegevierende geloof
aan den eeuwigen duur huDner weder-
zijdsche liefde, was zij opgewekt-on-
schuldig het huwelijk met hem inge
gaan, bezield van de beste voornemens
om hem nooit in zjjn arbeid testoren,
maar er zich steeds voor te interes
klemmen, die hen in eenslag
moet bevrijden maardit
kan slechts een reden te
meer zyn voor degenen aan
wien 's lands belang is toe
vertrouwd, om op hun hoede
te zyn, om zoover het in hun
macht is het volk te be
schermen in plaats van het
over te leveren. Bij al de nutte-
looze en op niets uitloopende inter
pellaties zou een over de loterijen
waarlijk niet overbodig zijn.
FRANKRIJK.
De Regeering heeft eene nederlaag
geleden by de behandeling in de Kamer
van bet ontwerp tot regeling van den
arbeid in industrieele ondernemingen.
De heer Brousse vroeg een algemeene
uurregeling voor iedere klasse van
werklieden. De commissie van rap
porteurs en de regeeriDg verzetten zich
tegen dit amendement. Het werd des
niettegenstaande aangenomen met 318
tegen 232 stemmen.
AMERIKA.
De Republikeinsche Conventie te
Chicago heeft den heer Taftcandidaat
gesteld voor het Presidentschap der
Vereenigde Staten.
Dit geschiedde nadat het program
was aangenomen wat o.a. in zake
de trusts een wetgeving aanbeveelt,
waarbij vergroot wordt de controle
van de Staten over en verzekerd
grooter publiciteit in het bestuur
van maatschappijen, welke te maken
hebben met tusschen-Staatschen han
del en gelegenheid hebben om mono
polies te verkrijgen.
PRUISEN.
Naar aanleiding van den uitslag der
verkiezingen voor de Kamer van af
gevaardigden schrijft het Berl. Tage-
blatt
Wellicht gingen de aspiraties van
de vrijzinnige leiders niet hooger dan
te behouden wat er was, en dan heb
ben zij hun doel vrijwel bereikt, maar
dan dient er tevens op gewezen te
worden, dat een absoluut verkeerde
voorstelling bestond van de stemming
onder het liberale kiezerspubliek.
Zonder eenigen twijfel bestond in den
seereD.
Hoe kon zij weten, dat hare vragen
naar zijne ideeën, die nog onrijp in
zjjn brein woelden, naar den voortgang
van zijn werk, dat hare smeekbeden
om haar zijne schetsen voor te lezen,
veel onaangenamer waren dan een
plotselinge stoornis? Maar hoe moest
hij zonder ruwheid een einde maken
aan die goed bedoelde belangstelling?
Hy drukte zijn voorhoofd tegen de
vensterruiten, ofschoon hy beneden op
de straat niets kon zien. De groene
jalouzieën waren dicht voor de hitte.
In de andere kamer hoorde hy Ilse op
staan en weer gaan zitten, terwijl
haar japon ruischtel Hij verbeeldde
zich, dat hij door de deur heen, haar
parfum rook en er kwam een ergenis
in hem op, die aan antipathie grensde.
Wie had hem gelast te trouwen? Hij
j ging zóó op in zijn werk, dat elke
vrouw hem op den duur een stoornis
had moeten zijn, al was zij ook tien
maal zoo voorzichtig en terughoudend
geweest als de arme, kleine Use, die
zonder iets kwaads te vermoeden, alle
schatten harer liefde over hem uit
stortte en daarvoor van hem iets
vergde, wat hy niet kon en wilde
geven.
Vooral de laatste weken waren voor
hen beiden een ware kwelling geweest,
maar het was voor hem nog erger dan
voor haar. Ilse leedlialf onbewust, om-
lande een sterke strooming tegen de
Pruisische reactie en vooral wenschte
de geheele burgerschaar het gehate
drieklassen-kiesrecht te kunnen af
schudden, en van |deze gunstige ge
zindheid hebben de leiders der vrij
zinnigen geen gebruik weten te maken.
Gedurende den geheelen verkiezings
strijd was er te veel halfheid in het
optreden der vrijzinnigen, en die heeft
zich gewroken.
Na over eenige taktische fouten van
ondergeschikt belang te hebben ge
sproken, zegt het Berlynsche blad:
De voornaamste fout, die begaan
werd, stond hierin, dat men van een
samengaan met de sociaal-democraten
niets wilde weten. Het kan zyn,
dat vele vrijzinnige kiezers zich niet
dan noode tot een verbond met de
sociaal-democraten hadden laten vin
den, maar dat is nu juist de kuüst
van de leiding, de kiezers op het
goede oogenblik van taktische nood
zakelijkheid te overtuigen. Zooals de
zaken nu stonden, ging deze ver
kiezingsstrijd om het kiesrecht, en
hierin waren de sociaal-democraten
de aangewezen bondgenooten van de
uitgesproken vrijzinnigen.
Van deze mogelijkheid heeft men
geen gebruik gemaakt. Wel werd
laDgs dezen weg bereikt, dat de
sociaal-democraten slechts zes zetels
veroverden in plaats van misschien
anders negen, maar de vrijzinnigen
hebben een winst - van tien zetels
eenvoudig laten schieten. De linkerzijde
van het Huis van Afgevaardigden had
een overwinng kunnen behalen, nu
triumteert de reactie.
Gedeputeerde Staten van Utrecht
hebben bepaald, dat de opeDing der
jachtbedrijven, vermeld onder ltt. d,f
en h van art. 15 der Jachtwet (liet
schieten van waterwild, het vangen van
waterwild met slagnetten en het vangen
van eendvogels in een eendenkooi of
daarmee gelijkstaand toestel) voor de
prov. Utrecht is bepaald op Zaterdag
18 Juli a.s., ter plaatse bij art. 1 van
het Reglement op de uitoefening der
Jacht en Visscherij en de afpaling der
dat het ware begrip ervan baar ontbrak,
terwijl hy de zaak zeer duidelijk inzag
met een steeds toenemende bitterheid,
die slechts afgewisseld werd door be
rouw en door ergernis over al die
nuttelooze kwelling.
De eerste zalige weken aan de
Walensee niet meegerekend, had de
artiest in hem zich onmiddellijk tegen
den hem opgelegden dwang verzet.
Het viel weldra zeer moeilyk, om op
een vastgestelden tijd te eten, te wan
delen en te slapen en niet te kunnen
leven zooals hy het zelf graag wilde.
Vroeger werd zijn dag al tyd ingedeeld
door zyn lust om te werken. Hoe vaak
was het toen niet gebeurd dat hy den
ganscben dag zat te schrijven, eerst
tegen den avond uitging, en hetzij in
een dolle stemming, met vrienden den
ganschen nacht bleef ronddolen, hetzij
in den donkeren Tiergarten rondliep,
als hij het een of andere moeilijke
vraagstuk in zijn hoofd had. En dik
wijls gingen er weken voorbij, zonder
dat hij met iemand sprak. Eerst als
het hoogtepunt van zijn arbeid voorbij
was, dan zocht hij zijn vrienden
weer op.
Dat alles ging niet in'thuwelfjk. Hij
zag dat in en trachtte zich te be
heerschen.
Wordt vervolgd).