DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 11#
ZATERDAG 20 JUNI 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
BUITENLAND.
FEUILLETON.
De Familie Von Krochert.
BINNENLAND.
STATEN GENERAAL.
EEMLANDER
Hoofdredacteur B>. G. RIJKE NS.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 20.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bij abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Kanton Amersfoort in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Nederiandsch Advertentiekantoor PEEREBOOM en ALTA te Haarlem.
Zij, die zich met ingang van
1 Juli op dit blad abonneeren,
ontvangen de tot dien datum
verschijnende nummers gratis.
DE PRESIDENTSKEUZE IN
AMERIKA.
Zooals men weet is te Chicago het
congres der republikeinsche partij in
de Vereenigde Staten bijeengekomen,
om het programma vast te stellen
van de partij en het eens te worden,
zoo mogelijk, over de keuze van eenen
nieuwen president en eenen vice-presi
dent der Unie.
De grondwet der Vereenigde Staten
dateert van 1787. De vaderen der
Unie stelden toen eenige bepalingen
vast, die nog van kracht zijn gebleven.
Maar sedert is ook deze grondwet
herhaaldelijk gewijzigd. De stellers
ervan zouden zeker vreemd opzien als
zij de conventie, zooals de technische
term luidt, der republikeinen te Chi
cago bijwoonden. Zij zouden dan be
speuren dat, op een gewichtig punt
ten minste, bet Amerikaansche volk,
geheel van hunne bedoelingen is af
geweken.
Gebleven is de bepaling dat de
president der Unie vier jaren zitting
heeft en dan herkozen moet worden
of zijne plaats aan een ander moet
afstaan. Gebleven is ook de verkiezing
bij trappen, aldus dat het volk de
kiezers kiest, die den president kiezen.
Maar op andere punten is de oor
spronkelijke regeling zoo gewijzigd,
dat men spreken kan van eene om
keering der beginselen, die de vaderen
der grondwet voor den geeststonden.
Zjj stelden zich den president der
Unie voor, zoo niet als een keizer van
China, eeü halfgod, troonende in zijn
paleis te Washington, dan toch als
een man die boven de partijen zou
staan en buiten aanraking blyven met
den partijstrijd. Vandaar de trapsge
wijze, de indirecte verkiezing. Aan de
staten, die te samen de grootste
republiek vormen was overgelaten op
welke wijze zij de keuze der gemach
tigden zouden regelen. In eiken staat
Naar het Duitsch,
VAN
HENRIETTE VON MEERHEIMB.
59)
Ilse boudeerde ook niet lang, toen
hij haar aan het verstand bracht, dat
h\j onmogelijk midden in een zin kon
uitscheiden, 'omdat de soep op tafel
stond. Het was moeilijker om haar
vragen en smeekbeden af te wenden.
„Wanneer ben je klaar?" „Gaan we
straks wat wandelen blijf j0 ua
de thee wat bij me? Ik heb al
zoo lang alleen gezeten I" Ze kon
met begrijpen, dat het idee alleen
van op een bepaald oogenblik te
moeten uitscheiden hem al zijn kalmte
ontnam.
Maar ook dat stadium ging voorbij
en zij kwam in de laatste en ge
vaarlijkste periode van het bedelen
om zijn liefde. Dat kon hjj niet ver
bieden en ook niet over het hoofd
zien, zonder al te ruw te worden.
Maar het pijnigde hem vreeseljjk, tot
dat hij, steeds tusschen verbittering
en berouw heen en weer gedreven,
kiest elk stemgerechtigd burger zoo
vele gemachtigden als door den staat
mogen worden afgevaardigd, om de
presidentskeuze te doen. ,De verkie
zing door de wetgevende vergaderin
gen van de verschillende staten, wat
vroeger geschiedde, is reeds lang in
onbruik gekomen. Van deze wijzigin
gen echter is het gevolg, dat de poli
tiek een groote rol is gaan spelen by
de presidentsverkiezing. Bij de oude
regeling waren de presidentskiezers
de groote mannen van een klein dis
trict, dorps- en kerpselgrootheden, die
men benoemde omdat men hen kende
en had leeren achten. Nu overal de
stemming bij districten heeft plaats
gemaakt voor de stemming van ge-
heele staten komen natuurlijk slechts
de algemeen bekende mannen in aan
merking, de personen die een groote
rol hebben gespeeld en dat zjjn in den
regel de politieke personen. Als de
kiezers zjjn gekozen weet men welke
richting in de verschillende staten de
bovenhand heeften bijgevolg of de repu
blikeinsche dan wel de democratische
candidaat voor het presidentschap de
meeste kansen zal hebben. En nu hebben
de groote politieke partijen geheel de
banden verbroken, die haar door de
constitutie waren aangelegd. Zjj heb
ben zich krachtig georganiseerd. Zij
houden hare groote conventies die de
platforms, zooals men zegt, vaststellen,
die de leiding aangeven bij den ver
kiezingsstrijd. Zij beheerschen de ver
kiezingen. Feitelijk benoemen zjj de
presidentskiezers en bjj gevolg eigen
lijk den president en den vice presi
dent.
En de president is aldus geworden,
wat de makers van de eerste consti
tutie volstrekt niet wilden dat hij
worden zou, de man van eene staats
partij.
Zjj hadden eene misrekening begaan.
Zij gaven een grondwet aan een staat
van uitgestrekt gebied, maar zeer
dunne bevolking. Die bevolking deed
nog betrekkelijk weinig aan staat
kunde. Maar toen zij zoo sterk toe
nam, groote steden verrezen, waar
eens de buffels graasden in de priairiën,
toen de belangstelling in de algemeene
zaak steeds sterker werd, wilde het
volk zelf zjjnen president benoemen.
De grondwet had eene trapsgewijze
den uitersten grens van zijn geduld
bereikt had.
Hjj ergerde zich over den japon,
dien zij aanhad, de manier, waarop
zjj haar haar deed en zich bewoog,
want alles was er op berekend om
zjjn aandacht te trekken en zjjn be
wondering op to wekken. Het prik
kelde hem, als zij aan tafel naar
interessante onderwerpen zocht om
hem te onderhouden, vaak gemaakt
vrooljjk was, over alle dingen sprak
of allerlei diepzinnige vragen deed.
Alles verveelde hem.
Zij las alle boeken, waaraan hij de
voorkeur gaf en kon niet nalaten
hem daarover zijn meening te vragen.
Zjj wilde niet naast hem leven, maar
met en in hem zjj wilde zich indrin
gen in de wereld zjjner gedachten en
wist in het geheel niet, wat zij hem
daarmee aandeed, want zijn behoefte
naar eenzaamheid nam met het uur
toe.
Hjj had achteraf dikwjjls spijt over
zjjn korte, onvriendelijke antwoorden.
Als hjj den zachten zucht hoorde,
waarmee zij er eindelijk: het zwjjgen
toedeed, dan had hjj wel voor haar
willen neerknielen en haar om ver
giffenis sraeeken. Maar als hjj dat
deed en zijn slecht humeur aan het
een of ander voorwendsel toeschreef,
dan kon hjj er vast op rekenen, dat
zjj onmiddellijk haar attentie zou
verkiezing ingevoerd en veel overge
laten aan de bondsstatenmen liet de
oude bepalingen bestaan, maar ging
er omheen. En hoewel de president
der Unie niet bjj directe stemming
wordt benoemd, is het aldus geloopen,
dat de man die te Washington resi
deert, de man is van het volk of ten
minste van de politieke partjj, waartoe
hij behoort.
FRANKRIJK.
In de Kamer heeft gisteren de
interpellatie plaats gehad over Marok
ko. Het slot was, dat de door de
regeering aanvaarde motie van Gervais
en Lefèbure, waarin is uitgedrukt,
dat vertrouwen wordt gesteld in de
regeering, met 343 tegen 126 stemmen
aangenomen werd.
Met 412 tegen 79 stemmen was
het voorstel verworpen om aan de
motie van Jaurès, inhoudende, dat de
Kamer besloten is een einde te ma
ken aan de expeditie in Marokko,
den voorrang te verleenen.
Le Poittevin, de rechter van
instructie, die Lemoine zoo handig
beeft laten schieten, is bjj ministerieel
besluit ontslagen. Het was hard voor
dezen man, die zoovele uitnemende
diensten bewees, dit besluit uit den
mond van een reporter van de Matin
te moeten vernemen, die eens kwam
kjjken hoe hjj het wel opgenomen
had. Terecht is Lemoine nog niet en
men weet niet veel meer dan dat
zijn groote auto van 40 PK. niet in
de garage is teruggekeerd.
PERZIË.
De Sjah heeft op het memorandum
van het Parlement nog niet geant
woord, en krijgt in zijn kamp verster
king van verschillende stammen. De
Perzische heerscher schijnt niet aan
een vreedzame oplossing van het
eigenaardige geschil te willen en het
er op aan te sturen het absolutisme
weer in eere te herstellen.
AMERIKA.
De Republikeinsche conventie te
Chicago heeft tot candidaat voor het
vice-Presidentschap voor de Vereenigde
Staten gekozen het Congreslid James
S. Sherman uit Utica.
verdubbelen als een bewijs, dat zij
het hem niet kwaljjk nam.
Wat hielp de stilte in zjjn huis,
waarvoor zjj steeds zorgde, als hjj
aan zjjn schrijftafel zat en de vrien
delijke bereidwilligheid, waarmee zij
elke van buitenaf komende stoornis
afwendde, als zjjn zielsrust hem
ontbrak.
Hjj trommelde zenuwachtig op de
vensterruiten. De duisternis in de
kamer was hem onaangenaam. Hjj
trok de jalouzie op en het licht kwam
met een breeden stroom naar binnen.
Er hing een enkel schilderij, in een
eenvoudige, houten ljjst, op zjj van
zjjn lessenaar. Het was niet opdrin
gerig, zijn blik kon er op rusten of
er over heen glijden. Het was een
eenvoudige ets, maar de kunstenaar
had met zeer eenvoudige middelen en
lijnen een grootsch werk teweeg ge
bracht. Er zat leven, fierheid en vol
harding in de riddergestalte, die on-
beweegeljjk op zjjn mager paard zat,
een wreed lot onder de oogen ziende.
Hilmar had die plaat noodig. Hij
moest die ernstige figuur voor zich,
zien, als hjj, de moderne, nerveuze
dichter, zjjne ballades schreef.
Ook vandaag voelde bjj bjj den
aanblik van dat sombere gezicht van
den ridder, iets van diens koppige
fierheid over zich komen. Wat niet
buigen wilde, moest maar breken.
Wegens zijne verkiezing tot candi
daat voor het presidentschap heeft de
heer Taft ontslag genomen als minister
van oorlog tegen 30 Juni.
De heer Luke Wright van Tennessee
volgt hem op.
TWEEDE KAMER.
Wegens plaatsgebrek moest het
Kameroverzicht gisteren worden uit
gesteld. Wel melddeu wij reeds per
telegraaf den uitslag van de behande
ling der wjjziging van de Postwet,
doch over die behandeling zjj thans
nog het volgende meêgedeeld.
Er traden twee quaesties op den
voorgrond, beide aanhangig gemaakt
door den heer van Nispen tot Seve-
naer.
Een daarvan betrof de verhooging
van het gewicht van nieuwsbladen,
voor een halve cent te verzenden, tot
60 gram. Minister Bevers vond de ver
hooging tot 55 gram al mooiging hij
verder dan zou de groote pers van
deze portverlaging gaan profiteeren en
de schatkist onnoodig schade lijden.
Dit amendement werd met slechts
één stem meerderheid, die van den
voorzitter, verworpen, nl. met 34
tegen 33.
Daarentegen zag de heer van Nis
pen zonder stemming aangenomen,
na verwerping van een, ietwat ver
der gaand, amendement van den heer
Hugenholtz, een voorstel tot ruimer
omschrijving, dan de Regeering gaf,
van hetgeen onder een „bijvoegsel"
moet worden verstaan, dat als deel
van het hoofdblad mag worden ver
zonden. De nieuwe omschrijving, door
de Kamer goedgekeurd, luidt aldus
„Het vervolg van een nieuwsblad,
nl. dat gedeelte, waarvoor het hoofd
blad geen genoegzame ruimte aan
biedt, doch dat overigens, hoewel op
een afzonderlijk vel gedrukt, in strek
king met dat blad overeenstemt of
dit op eenigerlei gebied aanvult,
daarvan kenneljjk een wezenlijk deel
uitmaakt en uiet afzonderlijk ver
krijgbaar wordt gesteld of voor af-
Er was niets aan te doen. Wie den
scheppingsdrang in zich voelt, kan
niet te weekhartig tegenover anderen
zjjn. Hjj moest vrijheid hebben I
Er kwam een vreemd idee in hem
op, en die gedachte wilde nog geen
vasten vorm aannemen. Als hjj er
naar greep, loste zjj zich op in nevel
en was nu eens dicht bjj en dan
weer ver af.
Hij wierp zich neer op het rustbed
en wachtte, of de gedachte een
tastbaren vorm zou aannemen een
mengsel van onduidelijke, afwisselen
de stemmingen en indrukken, wor
stelende in zijn binnenste om een
vasten vorm aan te nemen. Hij
kende dat vreemde gevoel. Hij kon
er nog niets beslist van zeggen, maar
als hij maar rust en kalmte had, dan
zou hij wel komen, de scheppings
drang, de zaligheid van het scheppen.
Het geheele roman-idee, waarmee
hjj zoo lang bezig was geweest, kwam
hem nu op eeus heel onzinnig voor.
Het groote moeten van den kunste
naar ontbrak erin er was alleen
het „willen" in te vinden van een
gepijnigde, onrustige menschenziel,
die vergetelheid zoekt in den arbeid
en daarom naar een onderwerp zoekt
dat geheel buiten hem omgaat. En
daaruit onstond nooit een werkelijk
kunstwerk.
Hjj sprong snel op, liep naar de
zonderljjke verspreiding bestemd is."
De bedoeling was voornamelijk om
vast te stellen, dat al dan niet geïl
lustreerde Zondagsbladen, literaire en
mode-bjjvoegsels enz., als bijvoegsels
zullen worden beschouwd, mits niet
afzonderlijk verkrijgbaar gesteld.
Een conclusie iu zake een adres
van den vroegeren concessionaris van
den Nijmeegsehen telefoondienst,
wiens concessie is opgezegd, leidde tot
het uitspreken van het oordeel der
Kamer, dat de Regeering te overwe
gen had of van het bestaande net
tegen taxatiekosten het een en ander
ware over te nemen, als in geval van
naasting. Wél scheen uit het debat
te volgen, dat van een bepaald recht
daarop geen sprake was, doch waar
men 4£ jaar sedert de wet van 1903
had laten voorbijgaan, zonder met
dezen concessionaris over een nieuwe
vergunning te onderhandelen, 'zag de
Kamer redenen van billijkheid om
hem althans ten deele tegemoet te
komen.
De aangevangen behandeling der
wjjziging van de motor- en rijwielwet
had ten doel om de bevoegdheid uit
te breiden der gemeenten, wat het
berjjden van bepaalde wegen betreft.
De heeren Van Karnebeek en Ter
Laan drongen hierbij aan op krach
tiger tegengaan vaa ongelukken en
van de stofplaag. De heer Druckeren
de Minister Bevers merkten daarte
genover op, dat de bepaling van een
maximum-snelheid in het algemeen
noch minder stof, noch minder onge
lukken zou veroorzaken. Alles kwam
neer op een goede naleving der wet
door de politie, terwijl ook in over
weging was uitbreiding van de straf-
en burgerrechtelijke aansprakelijkheid
voor ongelukken. Ook, geljjk de heer
Bevers den heer De Geer mededeelde,
de quaestie van het bepalen van een
maximumgewicht van auto's, nu de
zware stoomsleeperswagens do bestra
ting met vernieling bedreigen.
Dinsdag voortzetting.
Wetteljjke tijd. Dezer dagen
is op voorstel van den heer Drucker
op de agenda van de Tweede Kamer
geplaatst het wetsontwerp inzake in
voering van een wetteljjken tijd. De
Tel. verneemt echter met zekerheid,
schrijftafel en scheurde het hand
schrift door midden nog eens
zooIn den papiermand er mee
Het was hem bepaald een verade
ming. Nu moest hjj elke stoornis ver
mijden en dan
Ilse stak haar hoofd om den hoek
der deur. „Ik hoorde je papier door
scheuren Ik mag nu zeker wel bin
nenkomen ben je klaar?"
Klaar? Ik heb daareven alles
verscheurd wat ik in de laatste
weken geschreven heb," antwoordde
hij, zjjn best doende om zijn woede
te onderdrukken.
Hoe jammer I Is het je niet
gelukt?"
Neen."
Misschien verbeelde ge het je
maar. Mag ik het eens lezen Zjj
zocht in den papiermand.
Wees zoo goed en laat het
liggen, Ilse. Wat eenmaal in den
prullenmand ligt, behoort er in
dat kun je gerust gelooven I"
Alles wat je schrijft is goed.
Onlangs zei men nog tegen mjj
Wees zoo goed en bespaar mij
het oordeel van menschen, die er
niets van weten."
Wil je geen lof hooren?"
Op het oogenblik niet."
Ilse zweeg een oogenblik.
Wordt vervolgd).
