WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
UIT DE PERS.
Kunst- en Wetenschap.
STADSNIEUWS.
Kerk- en Schoolnieuws.
Uit de Omgeving.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorin. 10.50 uur.)
De Bildt, 1 Augustus 1908.
Hoogste barometerstand 772.9 m.M.
te Valentialaagste 751.8 m.M. te
Haparanda.
Verwachting tot den avond van 2
Augustus 1908.
Wind: Zwakke tot matige meest
N.Westelijke wind.
Gesteldheid van de luchtAfwisse
lende bewolking, kans op regen vooral
voor het Noorden.
TemperatuurDezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Vórige stand te 12 uur 765 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 70
Laggste hedennacht F. 50
Hedenmiddag 12 uur F. 64
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
.Temperatuur van het water op
Zaterdag 1 Aug. des morgens 7 uur
66° F.
den overledenen, is op het oogenblik
vier. Uit een der vensters van de
oureax van Hervé's krant La Guerre
Sociale hing een roode vlag halfstok,
met krip omfloersd. Uit een ander
venster hing een vlag waarop een kop,
die Clemenceau voorstelde, waarboven
als opschriftDe overwinnaar, de
politie, trok er zich niets van aan.
ENGELAND.
Men weet, dat het Engelsche Hoo-
gerhuis op voorstel van Lord Cromer
besloten heeft de pensioenwet slechts
tot einde 1915 van kracht te laten.
Gisteren kondigde Crooks in het
Lagerhuis aan, dat hij het volgende
besluit zou voorstellenDit Huis,
overwegende, dat het kort geleden
£50.000 aan Lord Cromer heeft toe
gekend, is van meening, dat hij het
pensioen van 900 in het jaar niet
noodig heeft en het zal eindigen na 1
Jaouari 1915, den dag, waarop, naar
Lord Cromer's voorstel, het pensioen
voor den ouden dag zal eindigen."
(Luide toejuichingen bij werkmans
afgevaardigden, radicalen en nationa
listen).
De Daily News heeft in dezen geest
nog meer te zeggen. Het blad gaat
na wie er al zoo voor Cromer's voor
stel hebben gestemd en noemt daarvan
in de eerste plaats Lord Ahsbourne
(Lord Halsbury is hevig tegen de
pensioenwet te velde getrokken). De
twee unionistische heeren zijn beiden
zeventien jaar minister geweest, nl.
Halsbury lord-kanselier in Engeland
en Asbourne lord-kanselier in Ierland.
Als zoodanig hebben zij uit de schat
kist genoten Halsbury 170.000 en
Ahsbourne 136.000. Bovendien trek
ken zjj levenslang pensioen, Halsbury
5000 in het jaar, Ahsbourne 4000
in het jaar.
Intusschen heeft het Lagerhuis giste
ren het wetsontwerp onieuw behandeld.
Verschillende door het Hoogerhuis ge
maakte wijzigingen werden verworpen
door het Lagerhuis. De verwerping
werd in vele gevallen voorgesteld op
grond van het feit, (dat dat amende
ment in strijd was met de financieele
voorrechten van het Lagerhuis. Toen
de wet terugkwam in het Hoogerhuis,
protesteerde Lansdowne met kracht
tegen de wyze, waarop het Lagerhuis
de voorrechten opvatte en verklaarde
dat de w(jze van handelen in dat ge
val niet als precedent mag worden
genomen. H(j berustte evenwel in de
verwerping der amendementen en zoo
is de wet dus definitief aangenomen.
Beide Huizen zijn heden verdaagd
tot 13 October.
De Engelsche premier Asquith,
heeft een door 144 Parlementsleden
van de regeeringsparty onderteekend
schrijven ontvangen, waarin met een
verwijzing naar sir Henry Campbell
Bannerman's voorstel tot verminde
ring der oorlogstoerustingen, wordt
uiteengezet, dat het thans wederom
een goede gelegenheid is, een derge
lijk voorstel opnieuw in te dienen.
SPANJE.
De Spaansche Minister van Finan
ciën heeft een wetsontwerp ingediend
tot regeling van het circuleerende geld,
die in Spanje alles te wenschen over
laat. Hy wil een termijn stellen,
gedurende 'welken alle muntstukken,
die het wettelijk gehalte hebben ook
al z(jn ze niet van Staatswege ver
vaardigd, tegen van Staatswege aan-
gemunt geld ingewisseld kunnen
worden. Het verlies zal dan door den
Staat gedragen worden. Van een ver
scherpten maatregel tegen valsche
munters, die op het oogenblik in
een [valsche-munterparadijs leven, is
in dit wetsontwerp geen sprake, dat
bovendien reeds door de Kamer van
Afgevaardigden is aangenomen.
Op Marokko zal deze maatregel van
veel invloed zijn, omdat daar de
Spaansche munt gangbaar is. Een
der Kamerleden maakte de opmerking,
dat de zg. Doeros Sevillanes (die
Staatsmunt is te Sevilla) voor het
raeerendeel waarschijnlijk niet uit
Sevilla maar uit Mexico afkomstig
zijn, dat door zijn zilvermijnen er zeer
in geïnterresseerd is.
PORTUGAL.
De Portugeesche Kamer verwierp
het voorstel van den republikeinschen
afgevaardigde Alfonso Costa, om de
leden van het Kabinet-Franco in
staat van beschuldiging te stellen.
TURKIJE.
De kalmte in het Ottomaansche
Rjjk is nog lang niet weergekeerd.
Behalve eenige vijandelijke betoogin
gen te Constantinopel tegen den
reactionnairen Minister van Justitie,
Abdoel Rahman Pasja en den volgens
de laatste berichten reeds afgetreden
Minister van Politie, is b(j een te
Serres gehouden feestmaal ter eere
van de herstelling der grondwet de
naam van den Sultan met gefluit
begroet.
Tal van Turken, beducht, dat de
inwerkingtreding der grondwet ook
aan het haremwezen een einde zoude
maken, kwamen dienaangaande bij
het Jong-Turksche Comité inlichtingen
vragen, waar hun werd medegedeeld,
dat zulks niet het geval was.
Vermoed wordt, dat de geruchten
dienaangaande van reactionnaire zijde
waren verspreid.
Te Constantinopel en in verschil
lende steden van Klein-Azië zullen
de Jong-Turken lezingen houden, om
aan het volk de beteekenis der grond
wet duidelijk te maken.
Te Constantinopel zy'n Woensdag
alle gewone misdadigers uit de ge
vangenis ontslagen.
Nederland enVenezuela.
Reuter seint uit Caracas, over Port
of Spain, van 31 Juli
President Castro heeft de exequaturs
van de Nederlandsche consuls en vice-
consuls ingetrokken.
De minister van buitenlandsche
zaken Paul deelde aan de Neder
landsche regeering mede dat als be-
leedigingen van Venezuela worden
beschouwd, naast den brief van den
heer De Reus, het feit dat de Gelder
land in gebreke bleef de Venezolaan-
sche vlag te salueeren, den aanval
op den Venezolaanschen consul te
Willemstad, de schending van het
consulaat en de afrukking van het
consulaire wapenschild.
West Sumatra. Blijkens
een bij het Ministerie van Koloniën
uit Nederlandsch-Indië ontvangen tele
gram heeft de bevolking van de laras
Kapau (Onderafdeeling Oud-Agam, resi
dentie Padangsche Bovenlanden), waar
onder 500 vrouwen, een door ambte
naren en officieren bijgewoond onder-
werpingsfeest gevierd.De stemming
was zeer goed. De bezetting van
Kamang, gelegen in dezelfde onder
afdeeling, is opgeheven.
Kasregisters. Bij resolutie
van den Minister van Financiën is
bepaald, dat kasregisters en dergelijke
machines, geplaatst in winkels om
het betaalde bedrag aan te geven,
niet kunnen gerekend worden te be
lmoren tot de stoffeering van het
winkelvertrek, vermits z(j niet geacht
kunnen worden te dienen tot „gebruik
en versiering" van dat vertrek.
Wettelyketyd. De St.-Ct.
no. 179 bevat een Wet van den 23en
Juli, tot invoering van een we'tte-
lijken tjjd.
Volgens art. 4 treedt deze wet in
werking met den aanvang van een
nieuw etmaal, op een nader door de
Koningin te bepalen tiidstip.
Middenstandscongres.
De discussies over de verschillende
praeadviezen, die op het Middenstand-
Congres zijn gehouden over vakoplei
ding hebben tot resultaat gehad, dat
bij acclamatie is aangenomen de vol
gende motie
„De vergadering, kennis nemend
van de praeadviezen en de discussies
over de vakopleiding van den mid
denstand
overtuigd, dat voorziening in de
behoefte aau vakonderwijs voor den
middenstand is een dringende eisch
des t(jds
dringt ernstig b(j den georganiseer-
den middenstand aan, om in de rich
ting van de in de praeadviezen ont
wikkelde denkbeelden krachtig werk
zaam te z(jn."
Steenkolen aangeboord
te Vlodrop. Men meldt uit Hele-
naveen
De boring naar steenkolen, die door
den rijksopspooringsdienst wordt uit
gevoerd in de nabijheid van het sta
tion Vlodrop, heeft thans bij eene
diepte van circa 590 M. de eerste
ontginbare steenkolenlaag doorgesne
den. De steenkoolformatie werd reeds
op eene diepte van 480 M. bereikt
het bovenste gedeelte hiervan bleek
echter nog niet zeer vast te zijn door
de onmiddellijke nabijheid eener be
langrijke scheur in het gesteente.
Andere boringen van dezen dienst
zijn thans in gang by Baarlo en Kes-
sel, waar men het steenkolenterrein
op geringere diepte hoopt aan te
treffen, dan indertijd in Helden het
geval was.
Bakkersnachtarbeid.
Het Volk deelt in verbetering van
een bericht omtrent de plannen van
minister Talma inzake de afschaffing
van den bakkersnachtarbeid (dat o.a.
van 104 uur 's nachts als verboden
nachtarbeid zou gelden) thans mede,
dat het plan zou zjjn, van 9 5 uur
den nachtarbeid te verbieden, behalve
des Zaterdags of andere aan een rust
dag voorafgaande dagen. De vraag of
ook des Maandags en op andere dagen
na een rustdag langer arbeid moet
worden toegestaan, alsmede het toe
staan van uitzonderingen voor den
proeftijd van éen jaar op het nacht-
arbeid-verbod ook voor patroons, zou
de minister willen opdragen aan spe
ciale provinciale Kamers, bestaande
uit een gelijk aantal bakkerspatroons
en bakkersgezellen, met een door de
regeering te benoemen voorzitter.
DOODVONNIS.
Een vriendelijke hand zendt ons de
Berliner Abendpost van 19 dezer,
waarin een hoofdartikel voorkomt over
de toekomst van ons land. Volgens dat
blad schrikt niet, lezers heeft
het Koninkrijk Nederland eigenlijk
geen reden van bestaan meer. Het
blad noemt dit de ergste crisis, waarin
een land kan geraken. Wel is er geen
quaestie van annexatieplannen door
een der omringende Mogendheden,
neen, de toestand is veel ernstiger,
want Nederland zelf zal eenmaal
al ligt dit misschien nog in de verre
toekomst de behoefte gevoelen zich
onder de beschermende vleugelen van
een zijner naburen te stellen en dan
zal Engeland zoowel als Frankrijk en
ook Duitschland (de schrijver noemt
zijn eigen land bescheidenlijk het laatst)
gaarne bereid zijn het kind in zijn
armen te nemen en vast te houden.
Nooit zal zoo iets geschieden tegen
den wil der Hollanders, die natuurlijk
in zulk een geval steeds zouden kun
nen rekenen op de hulp der concur-
reerende Mogendhedenhet zal ten
slotte de wensch van het land zelf zijn.
En n u de verklaring van dat toekomstige
doodvonnis over onze onafhankelijk
heid. De schryver geeft toe, dat de
Duitschers omtrent ons land niet veel
meer weten dan van China en Japan,
dat zjj zelfs hun kennis in dat opzicht
ontleenep öf aan Goethe's „Egmont",
waaruit blijkt, dat de Hollanders op
het water en op het land kunnen leven
(vermoedelijk is dit ook een kenmerk
van de hen omringende toekomstige
beschermers), of aan Immerman's
Mtlnchhausen, waarin de phlegmatische
„mynheers" met tulpen en trekschuiten
hun leven sljjten. Had de schrijver
maar de debatten in ons Parlement
gevolgd, waaruit tocb bleek, dat die
Phlegmatische Hollanders zulke ver
woede automobilisten zijn, dat hun
woeste vaart door de wet tot een snel-
drafje moet terruggebracht worden
Misschien zou hij echter in die wette
lijke beteugeling weer een bewijs van
het Hollandsche phlegma zien.
Toch weet hy ons te vertellen, dat
in Nederland geen „beschaafd prole-
Laiiaat" bestaat, dat meu óf in Indië
rijk is geworden of als proletariër
veelal zijn heil zoekt in België of
Westphalen, zoodat de landbouw in
het land zelf gebrek aan krachten
heeft. De heerschende klasse zyn öf
handelaars op de koloniën öf bestuur
ders daarvan.
Komen de koloniën in gevaar, het
geen door de uitbreiding van Japan
in Oost-Azië of van Engeland in
West-Indië mogelijk kan worden, aan
is Frankrijk niet sterk genoeg om in
onze Oost te helpen, dan hebben dus
de heerschende klassen geen reden
van bestaan meer en het oogen
blik van in de liefderijke geopende
armen van een der drie machtige
naburen (in casu Duitschland) te
vallen, is dtULr.
Even wordt onze liefde voor den
vrijen handel aangeroerd, doch ook
dit is geen bezwaar. Nederland, door
de muren van beschermende rechten
omgeven, zal inzien verzekert ons
het Berlijnsche blad dat het ook
op dit punt zich moet vereenzelvigen
met den grooten buurman.
Ten slotte, en misschien is dit wel
de quintessens van de geheele be
schouwing, raadt het blad zijn land
aan z(jn burgers meer vrijheid te
geven, want de Nederlanders zyn zeer
trotsch op hun burgerlijke vrijheden,
en op deze wijze zou geheel van zelf
Nederland in Duitschland toenadering
moeten zoeken en dit land door
grootere inwendige vrijheid de voor
waarde vervullen, noodig voor zijn
positie als wereldmacht.
Ziehier in hoofdzaak het vonnis
en de overwegingen, waarop het be
rust 1 (Het Vaderland.)
OPGRAVINGEN AAN DE HUNNE
SCHANS.
Dr. J. H. Holwerda, conservator
aan het Rijksmuseum van Oudheden
te Leiden, schrijft aan de N. R. Ct.
Ter aanvulling van mijn bericht
omtrent de opgravingen aan de Hunne
schans bij het Uddelermeer, welke
thans geëindigd zjjn, diene het vol
gende
In de Saksische schans zelve wer
den de paalgaten van een zestal
groote woningen van ovalen vorm
blootgelegd, terwijl van zes kleinere
Saksische hutten de sporen gevonden
werden. Eenige ijzeren werktuigen,
een zware bijl en een spade van
eigenaardigen vorm, in de paalgaten
gevonden, leverden een aardige illus
tratie voor dezen huizenbouw.
Een ware verrassing was het, dat
er, behalve de reeds in het vorig be
richt genoemde rondbouw uit prae-
historischen tijd, nog een tweede, nog
vroegere nederzetting (waarschijnlijk
pl. m. 1000 v. Chr.) op het terrein
van de schans werd aangetroffen.
Van acht hutten werden de in den
grond gegraven gaten, welke zich met
asch en houtskool hadden gevuld,
weergevonden. En in de buurt daar
van twee diepere kuilen, welke waar
schijnlijk grafkuilen geweest zijn.
Behalve een groote collectie vuursteen
werden er twaalf grootendeels gave
stukken aardewerk, meest zeer mooi
versierd en gelijkstaande met de
keramiek, die in de Drentsche hunne
bedden wordt gevonden, uit, deze
kuilen te voorschijn gebracht. Het
terrein, waarop thans de schans ligt,
heeft dus vier perioden van bewoning
gekend, de vroegste in den tijd der
Drentsche hunnebedden, daarna in de
zgn. klokbekerperiodetoen, na Chr.
eerst de vroege Saksers en daarna de
bewoners van de schans zelve van
omsfreeks 7001000 na Chr. De
rijke collectie gevonden voorwerpen
wordt door H. M. de Koningin aan
het Rijksmuseum van Oudheden te
Leiden geschonken.
Rembrandthuis. Bij het
graven in de kelders van het Rem
brandthuis in de Jodenbreestraat te
Amsterdam is een potscherf van ver
glaasd bruin aardewerk gevonden,
vertoonend een optocht van krijgs
lieden in houtrelief en dragend het
jaartal 1584. Van het daarbij behoorend
opschrift zijn slechts enkele letters
aanwezig.
In de Amersfoortsche Bad- en
Zweminrichting werden gediplomeerd
de jongeh. G. van den Bovenkamp en
W. van Haselen, laatstgenoemde heeft
in den tjjd van ruim 6 weken zjjn
diploma gehaald.
De heer J. H. v. d. Meiden heeft
zijn benoeming als lid van het Bestuur
der vereeniging „Handel en Nijver
heid" aangenomende heer B. Schim
mel Hzn. heeft voor de benoeming
bedankt.
De Amersfoortsche Muziekver-
eeniging zal morgenmiddag 3 uur een
concert geven op het terras van Birk-
hoven.
Programma van het concert,
morgenavond op het terras van Amici-
tia te geven door de stafmuziek van het
5e Reg. Inf., directeur de heer G.
Bikkers.
1. Hohenzollern Ruhm, rnarsch Unrath.
2. Ouverture Rakoczy Keler Bela.
3. Neues Jahrhundert, neues
LebeD WalzerZiehrer.
4. Fantaisie Caprice Vieuxtemps-Bikkers.
6. Ouverture „Isabella" Suppé.
6. Czardas Oder der Geist des
WoiwodeuGrossman.
7. Invitation a la Valse Weber.
8. Grande fantaisie s. d. m. de
l'opéra Les Dragons de Vil
lam Maillart.
- Bij het hier ter stede gehouden
eindexamen H. B. S. 5 j. c., voor de
provincie Utrecht slaagden van de
IVe groep: (geëx. 19 kandidaten) E.
J. van Goor, J. F. Tjassens Keiser,
G. A. Lohman en J. G. A. Smalt van
de H. B. S. te AmersfoortCorna. M.
J. Gerritsen, L. Huydecoper, H. Koper-
berg, W. A. Nijland, P. Serton en F.
P. van der Voorde van de R. H. B. S.
te Utrecht; P. F. Bisdom, N. L. M.
Bosma, J. M. Hoogland, Petra. M.
Onnen, Carolina A. Oudten D. Wilha.
Wensink van de Gem. H. B. S. te
Utrecht.
Afgewezen drie candidaten.
In de afgeloopen maand Juli
1908 werden door de Amersfoortsche
Tramweg-Maatschappij 11650 betalen
de passagiers vervoerd en bedroeg de
pasasgeopbrengst f 583.45, de totale
inkomsten waren f599.19, de dagkilo-
meteropbrengst was f 10.73. In dezelfde
maand van 1907 waren deze ge
tallen resp. 8068, f 626,22|, f 663.54$
en f 11.89.
Een dag of wat geleden werd
door de politie te A'foort een vrouw op
straat aangetroffen, die zwervende
was. Op de vraag, waar ze vandaan
kwam, was geen antwoord te krjjgen,
want de vrouw weigerde hardnekkig
een woord te zeggen. By onderzoek
bleek, dat zij tijdelijk vertoefde bij
haar moeder aldaar, die meedeelde,
dat haar dochter te Zutfen gedomicili
eerd was. Ze werd naar Zutfen ge
bracht, maar ook daar bleef ze steeds
zwijgen. De vrouw had tal van blauwe
plekken op 't gezicht, op armen en
beeuen daarom werd ze naar 't zie
kenhuis gebracht, maar ook daar was
er geen woord uit haar te krijgen.
Vraagt men haar iets, dan draait ze
dadelijk 't hoofd om. Donderdag was
haar man, Van der B., overgekomen,
maar ook tegen hem laat zij zich over
niets uit. Men vermoedt, dat de vrouw
door haar 17-jarigen zoon erg mis
handeld is en dat zij, om hem te
sparen, in haar zwijgen volhardt.
Vóór hare aanhouding was de vrouw
volkomen normaalook de man be
grijpt niet, wat de oorzaak is van
haar stilzwijgendheid. De politie te
Zutfen stelt een onderzoek in.
(Zutf. Ct.)
Tijdens het verlof van den com
missaris vhn politie van 3 tot 17
Augustus en 14 dagen in September
is de heer Posthuma belast met de
waarneming van het commissariaat.
De heer J. H. Rademakers onder
wijzer aan de openbare lagere school
3de soort in de Beekstraat alhier, is
hedenmiddag benoemd tot onderwijzer
aan de openbare school No. 8 te
Nijmegen.
Aan het politie-bureau is gede
poneerd een zilveren broche, (drie
Zeeuwsche knoopjes.)
PREDIKBEURTEN.
van Zondag 2 Augustus 1908.
EVANG. LUTH. KERK.
Voorm. 10 uur de heer W. L. Jeus
Oud-Zendeling Utrecht.
REMONSTRANTSCHE KERK.
Voorm. 1D$ uur, Ds. I. Hooykaas
DOOPSGEZINDE KRING.
Loge gebouw v. Persijnstraat 1.
Geen dienst.
NIJKERK. In de Donderdag ge
houden Raadsvergadering werd de
traktementsregeling van het onder
wijzend personeel ter hand genomen,
in verband met het salariswetje-Rink.
Wat de gemeente aan rijkssubsidie
in het vervolg meer ontvangt, komt
ten goede aan hen, die het meerdere
aanbrachten. Bovendien is de te
gemoetkoming in de woninghuur voor
gehuwden boven 2S jaar verhoogd
tot f 75.
Op adressen o.m. om vergoeding
voor handwerkles buiten de school
uren en verhooging van het minimum
werd afwijzend beschikt.
