DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 178.
DINSDAG 1 SEPTEMBER 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naam!. Venaootsehap „DE EEMUNDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- on Feestdagen.
BUITENL \Ni>.
FEUILLETON.
GIJNaNENLAN O.
UIT DE PERS.
Hoofdredacteur B>. G. RIJKE MS.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BB.EEDESTRAAT 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertêntlën
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bij abonnement belangrijke korting.)
ENGELAND.
Gedurende de vloot-manoeuvres op
de Type bij Newcastle is groot opzien
verwekt door de verschijning van een
Duitsche topedoboot op de rivier.
De Duitsche consul te Newcastle
verklaart het geval, dat de boot
belast was met bet letten op de Oost
kust, doch door zwaar weer averij
had gekregen, en dus de Tyne binnen
voer, zonder iets te weten van de
manoeuvres.
De commandant verklaarde dit aan
de Engelsche vloot-officieren en drukte
zijn leedwezen uit voor mogelijke
stoornis, die door dit voorval in de
manoeuvres was teweeggebracht.
SERVIË.
Te Boedapest zijn uit Servië zeer
omstandige berichten ontvangen ten
aanzien van een samenzwering, welke
ten doel zou hebben koning Peter te
onttroonen en de republiek uit te
roepen. Als leiders dezer revolution-
naire beweging worden genoemd
Llioebo Stojanovits, oud-minister-pre
sident, en Voja Velikovits, die de
eerste president der republiek zou
worden. De ontevredenheid over de
regeering vati koning Peter is zoo
algemeen dat, naar luid van die
berichten, de uitroeping der republiek
zeker succes zou hebben.
MAROKKO.
De Matin verneemt uit Settat, dat
Abd-el-Aziz niet van plan is, buitens
lands te gaan, maar den strijd wil
voortzetten.
In de moskeeën van Tanger is
Vrijdag voor het eerst oen gebed voor
Sultan Moelai gehouden. De stad is
volkomen rustig.
De Petit Parisien zegt, dat men in
het midden van de volgende week uit
Fez orders van Moelai Hafid aan El
Menebbi verwacht, waarin diens ver
dere houding tegenover het corps di
plomatique wordt aangegeven.
Uit Tandzjer wordt thans by ge
ruchte, gemeld, dat Moelai Hafid van
plan is, alle notabelen in het land
bijeen te roepen, ten einde een besluit
te nemen over de vraag, of de akte
van Algeciras erkend moet worden of
dat men om een nieuwe conferentie
moet vragen.
Abd-el-Azis heeft zich den 28sten
met het overschot van zijne mehalla
en begeleid door een Fransche afdee-
ling over Berresjid naar Medioena
door
MARYLLE MARKOVITCH.
(naar het fransch).
15)
Op zekeren morgen kwamen bewo
ners der vlakte belangrijke tijdingen
brengen. De Tsaar noódigde de
Tscherkessen uit om de wapens neer
te leggen. Aan ieder die zich wilde
onderwerpen, zouden de vruchtbare
akkers en de vette weiden weder
worden teruggeschonken. Overal zou
den de dorpen worden herbouwd, al
leen onder voorwaarde, dat tie'cir-
cassiers het oppergezag van. den
Tsaar over geheel Kaukasië, van af
de Zwarte tot aan de Kaspische Zee,
zouden erkennen. Door deze beloften
uitgelokt, stelden eenigen, izooral
onder de vrouwen, voor, naar do door
begeven. Men verwachtte, dat de Sultan
heden op de pachthoeve Alvarez, op
2 K.M. van Casablanca, zou aankomen.
Hij zal op die hoeve met zijn harem
en het overschot van zijn lyfwacht
eenigen tijd verblijf houden.
PERZIË.
De New York Herald verneemt uit
Petersburg, d.d. gisterenHartwig,
de Russische gezant te Teheran, seint
dat de toestand daar slechter wordt,
aangezien de Sjah mot by machte is,
tegen den .minister van oorlog, emir
Dzjeng, op te treden.
Ispahan en de omtrek zijn in vollen
opstand.
De opstandelingen in Tabris heb
ben, daar zy overtuigd zijn, dat
Ain-ed-Douleh opsneed, toen hy zeide
een sterke troepenmacht bij de hand
te hebben, de onderhandelingen afge
broken en hem vyf dagen tijd gelaten,
om zich uit de buurt van de stad te
verwijderen. Anders zullen zij hem
aanvallen.
Pohitonof, de Russische consul, heeft
last gekregen de onderhandelingen
met beide partijen af te breken.
De correspondent van de Times
seint uit Tabris:
Indien, zooals velen hier denken,
heel Perzië zyue oogen op Tabris
gericht houdt en verwacht, dat het
land den terugslag van den toestand
in die stad zal ondei vinden, kan ik
zeggen, dat een oplossing van de
tegenwoordige ernstige crisis aan
staande is.
Op het oogenblik is de revolutio
naire politieke club van Tabris
met Sata Chan aan haar hoofd
als militair dictator, meester van de
stad.
Nederland en Venezuela.
De urusselsche Matin publiceerde een
telegram uit Londen luidende als
volgt:
Het conflict tusschen Holland en
Venezuela, dat schijnt te moeten uit-
loopen op een actieve vloot-demon-
stratie vaD Holland, verontrust de
Argentijnsche Regeering.
Het gerucht gaat hier, dat deze
laatste het voornemen heeft om hare
goede diensten aan beide partijen aan
te bieden ten einde te komen tot
oplossing van het conflict. De publieke
opinie zal met veel sympathie het
bericht van goede diensten der Regee
ring ontvangen.
de Russen bezette dorpen terug te
keeren en in de handen der gouver
neurs den eed van trouw af te leg
gen. In edele verontwaardiging hief
Thamar zich op:
Ziedaar dus, riep zij uit, zie
daar, waarvoor wij zoo lang gestre
den hebben 1 Gij, grijsaards, gij hebt
uw zonen afgestaangy vrouwen,
uw echtgenooten en uw broeders, die
hun bloed vergoten, opdat wij ten
slotte laf en laaghartig hun werk zou
den verloochenen door aan de gehate
overwinnaars den eed van trouw af
te leggen! Neen, dat nimmer. Ons
vaderland en onze vrijheid hebben
wij verloren: welnu, laat ons dan
van bier gaan. Laten wij allen ver
trekken naar andere streken, waar
men ons gastvrij zal ontvangen en
waar wij zullen leven en sterven
te midden onzer broeders van onzen
Islam.
Elders hadden ook anderen in dezen
zin gesproken en vergunning gevraagd
om bet land te mogen verlaten. Van
alle zijden gedrongen en er aan wan
hopend deze onbuigzame bevolking
De Ministerraad kwam gisteren
middag in buitengewone zitting bijeen.
Chineesche boycot. D»
correspondent te Batavia van de N.
Ct. seint:
De voornaamste Chineesche firma's
te Seraarang boycotten de Handels
vereniging Amsterdam wegens aan
zetting tot faillietverklaring.
Het blad teekent hierbij san:
Het is niet voor de eerste maal,
dat de Handelsvereeniging Amsterdam
het met den Chineescben handel te
kwaad krijgt. Eenige jaren geleden
werd zij, naar wij meenen, om gelijk
soortige redenen als thans te Sema-
rang, door de Soerabajasche Chinee-
zen geboycot. Hoewel zy hemel en
aarde heeft trachten te bewegen om
aan den solidair geoefenden druk van
haar tegenstanders te ontkomen en zelfs
pogingen in het werk werden gesteld
om de regeering tot een tusscbenkomst
te haren behoeve over te balen, werd
zij ten langen leste gedwongen een
schikking aan te gaan.
Wijziging wet perso-
neele bel. In opdracht van de te
Dordrecht gehouden algemeene ver
gadering van den Ned. Bond van ver-
eenigingen van den handeldryvenden
en industrieelen middenstand, heeft
het bestuur van dien Bond tot den
Minister van Financiën een adres ge
richt, waarin dezen nogmaals ver
zocht wordt het daarheen te willen
leiden, „dat de wet op de personeele
belasting herzien worde in dien zin, dat
ten opzichte van den Middenstand
rechtvaardigheid wordt betracht, door
in art. 11 2 dier wet te bepalen,
dat voor winkelhuizen, hotels, koffie-
huizen, restaurants en de gebouwen,
waarin koks hun bedrijf uitoefenen,
de grondslag huurwaarde slechts voor
belastbaar zal zijn."
--- M i d d e n s t a n d s b o n d. Het
bestuur van den Middenstandsbond
heeft aan de besturen van verschil
lende vereenigingen verzocht, in ver
band met het voornemen om het
credietvraagstuk van den Middenstand
op het in 1909 te Amsterdam te
houden congres aan de orde te stellen,
ten einde de zaak goed voor te be
reiden, deze aangelegenheid in den
aanstaanden winter in hunne leden
vergadering te behandelen.
„Aanbeveling verdient het echter,
aldus het hoofdbestuur in zijn rond
schrijven aan de vereenigingen, vooraf
aan eene commissie, zoo mogelijk
samen te stellen ook uit leden buiten
uw bestuur, op te dragen een onder-
ooit voor Rusland te winneu, gaf de
Tsaar eindelyk toe.
Toen begou de groote uittocht. VaD
alle hellingen van den Kaukasus
daalde bet overschot der Tscherkes
sen met hun have en goed beladen
en hun vee voor zich uitdrijvend
naar de moerassige kusten der Zwarte
Zee af. Steeds flink en kloek, ge
leidde Thamar haar stam en onder
de (jskoude regens van den winter
trok de havelooze hoi de langs onbe
gaanbare paden of dwars door het
slyk der ravynen naar bet Westen.
Bleek, vermagerd, in armzalige lom
pen gehuld, gelijkende op de zwer
vende stammen uit de vroegste
tijden, vervolgden zij ouder schreeu
wen en tieren hun tocht. Door uit
putting gedwongen hield de troep
van tijd tot tyd balt en nam een dag
rust om daarna weder verder te
trekken. Weldra werd hun weg door
lykeu aaugeduid, die, ternauwer
nood begraven zijnde, spoedig aan
het roofgedierte ten prooi vielen. Zoo
bereikten zy eindelyk de Mingreli-
sche vlakte, waar zij met moeite door
zoek in te stellen naar het crediet
dat door den Middenstand genomen
en dat door hen gegeven wordt. Hier
door krijgt uwe vereeniging een beter
inzicht in deze zaak en wordt de aan
dacht der leden meer gevestigd op de
verkeerdheden die zich in beide ge
vallen voordoen.
„Bij het onderzoek naar het crediet
dat de middenstand neemt, zal vooral
gelet behooren te worden op de moei
lijkheden die zich voordoen, zoowel
vanwege bankinstellingen als van
anderen, om het noodige crediet te
kunnen verkrijgen, het minimum be
drag aan crediet dat verleend wordt,
de te stellen zekerheid enz. enz., be
nevens de rentevergoeding die voor
het opgenomen geld betaald moet
worden en die in den regel niet ge
ring is."
Voorts heeft het bestuur van ver
schillende vereenigingen verzocht, de
bezwaren mede te deelen, die zij
hebben ondervonden bij de oprichting
van coöperatieve vereenigingen.
Dr. KÜIJPER's onderscheiding.
De benoeming van dr. A. Kuyper, oud-
Minister van Binnenlandscbe Zaken,
tot Minister van Staat, is niet onver
wacht gekomen. Reeds eenige maan
den geleden werd zy in een corres
pondentie in een der met het Ministerie
bevriende bladen in het vooruitzicht
gesteld. Daarbij werd die onderscheiding
toen aangekondigd als het zoenoffer
van het Ministerie voor het passeeren
van den leider der a.-r. partij en der
coalitie bij de omverwerping van het
vorig Kabinet door den bekenden on-
verhoedschen en welgeslaagden aanval
op de Oorlogsbegrooting vaD den
Minister Van Rappard.
Het gaat ons natuurlijk niet aan,
op welke wijze de regeeiingspartyen
een fout willen goed maken, die zy
tegenover hun leider hebben begaan.
Maar bet kan onze instemming niet
vinden, dat daarvoor een hooge Konin
klijke onderscheiding wordt gebruikt.
Tot dergelijke doeleinden moesten, deze
nimmer worden aangewend.
Intusschen verluidde bovendien, dat
zij ook nog een ander doel heeft, nl.
den leider der a.-r. partij op de voor
hem meest eervolle wijze buiten toe
koinstige Ministeries van rechts te
kunDen houden door hem een hooger
eere-ambt en wel het hoogste in den
Staat toe te kennen.
Ook daartoe intusschen moesten
de moerassige rijstvelden heen bag
gerden, met verwarde haren en ver
wilderd uiterlyk, door koorts en
melaatschheid uitgeteerd, zich haasten
de om het geheimzinnige en onbe
kende doel van den tocht te be
reiken.
Ondertusschen kwamen hun lotge-
nooten in steeds talrijker scharen op
dagen. Van alle heuvels daalden zy
af, uit elk boschje kwamen zy te
voerschijn. Binnen weinige maan
den hadden zich meer dan honderd
duizend Muzelmannen uit alle deelen
van den Kaukasus aan de oevers
der Zwarte Zee verzameld. By den
stam van Hamarzat-bek, wiens zoon
nimmer was teruggekeerd,aangesloten.
Was Hassan door een Russische
patrouille gevangen gemaakt? Was
hy in een hinderlaag gevallen Nie
mand wist bet en op geen enkelen
weg had men zyn lijk gevonden. En
Mohammed-Ali-bek, van zyn eigen
dommen en zyn kinderen beroofd,
ontvluchtte het overwonnen vader
land, zelfs in bet binnenste van zijn
geloovig hart den naam van Allah
Koninklijke onderscheidingen even
min worden gebruikt.
Zitten de partijen van rechts tbans
eenigszins verlegen met den man, die
hen groot beeft gemaakt en met wien
zij vroeger zoo hoog weg liepen,
missen zy den moed, hem in een
Kabinet van rechts op te nemen, of
den storm het hoofd te bierten, dien
dat vooruitzicht alleen reeds, bij de
stembus van 1909 tegen hen in bet
land zou doen opryzen, welnu,
dan zijn er middelen genoeg om hem
op andere wijze, vanwege de party
of de coalitie een onderscheiding aan
te bieden. De allerhoogste zou dan
niet hoog genoeg kunnen zijn, en bij
ons zou zij geen critiek ondervinden
want de verdiensten die dr. Kuyp.êc'.
zich tegenover de kerkelijke partijen
verworven, heeft, bet is doorums'
steeds erkend kunnen zy flem
nimmer ten volle vergelden.
Maar dat men de verguizing, hom
van de ééne groep van rechts te',
beurt gevallen, den onwil en- bet"'
wantrouwen hem door de -andere
groep betoond, en de aarzeling van
allen om met den onvolprezen schip-'
per van weleer opnieuw iu zee te
gaan, tracht goed te maken, en ge
schil iu eigen boezem poogt te dem
pen, door hem de hoogste KoDinktyke
onderscheiding te bezorgen, hem, den
man, tegen wien de meerderheid dés
volks zich in 1905 zich zoo ondub
belzinnig heeft vereenigd in een
eensgezind verzet, dat is teren op
andermans beurs, het gelag voor eigen
fouten laten betalen door het alge
meen.
Wij kunnen dan ook met deze on
derscheiding niet instemmen. Zij riekt
ons te veel naar partij-politiek.
Eu welk een bittere bysmaak moet
'r voor den begiftigde aan zyn
Het Centrum schiijft
Het is te verwachten, dat. de hooge
onderscheiding, waarmee dr. Kuyper
door H. M. is vereerd, tot Nuiks-
achtige commentaren in de Linker
pers zal aanleiding geven.
Over den anti-revolutionnairen leider
kan die pers nu eenmaal niet rnet
onbevangenheid uordeelen.
En het Vaderland', dat zich sinds
lang een zekere reputatie, van Kuy-
peropbobie beeft verworven, haast
zich de geestverwanten in de pers
voor te zyn en verklaart, dat de
onderscheiding baar instemming niet
heeft wat wonder 1 dat ze te
veel riekt naar „party-politisk", ge
bruikt is, om be „fout der regeerings-
partijen goed te maken enz.
niet meer durvende aanroepen, zoo
groot waren zyn ongeluk en zyn ver
twijfeling.
Niet vor van Poti bereikten zij ein
delijk de oevers der Zwarte Zee en
de blauwe golven van den bevrijden-
den oceaan voor zich uit ziende,
wierpen zy zich allen aan het strand
op de knieën om Allah te danken. De
geforceerde marschen, de slapelooze
nachten en de ontberingen had
den den ouden Hamarzat evenwel
geheel uitgeput. Op den arm van
Thamar geleund, schreed hij nog
slechts met moeite voorwaarts. Zou
hij de beloofde stranden nog herei
ken of zou zijn gebeente in dit voort
aan vijandige land moeten achter-
bly ven?
(Slot volgt)
