DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
i 3)
No. 182
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „OS EEMUNDER".
Vepsehijnl dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
KWAKZALVERIJ.
FEUiLLKTOA.
Een Verborgen Erfenis
i3UiTKiNL.A-< k
Hoofdredacteur R. G. Rï J&EHS.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
- 5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAAT 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der AdvertOntiên
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bij abonnement belangrijke korting.)
- 0.08
- 0.10
De kwakzalverij is bijna zoo oud
als de wereld. Vroeger zwierven door
alle lauden van Europa zonderlinge
gestalten, halve geleerden, die voor
gaven de geheele weteuscbap van hun
tijd te bezitten. Zij waren astrologen
en voorspelden uit den loop der ster
ren de komende gebeurtenissen of
hadden tegen allerlei kwalen geheime
middeleD, waarvan zij, zooals de beer
Lohman zou zeggen, de kracht hadden
leeren kennen buiten de faculteit om.
Als de fortuin hen meeliep, werden
zy somtyds als lijfartsen of sterren
wichelaars verbonden aan het hof van
een vorst en als het tegenliep ge
raakten zij soms in do gevangenis,
onder verdenking van toovenary en
duivelskunsten.
Later bezochten de kwakzalvers
vooral de kermissen en een kleine
honderd jaar geleden schijnt de toe
loop zoo groot te zyri geweest, dat
Burgemeestereu vaD sommige steden
verwittigden, dat op de jaarmarkten
geen kwakzalvers zouden worden toe
gelaten. Verschillende stadsbesturen
beschouwden ze toen blijkbaar even
nadeelig als .draaiborden, dobbel
spelen, rijfelaars, bedelaars, enz." met
wie ze in één adem worden genoemd.
De Cocadorissen sterven uit, maar
er wordt steeds een nieuwe manier
gevonden om de kwakzalversmiddelen
aan den man te brengen. Op dat punt
weten de fabrikanten ervan zich uit
stekend te redden. De reclame komt
tot ons in de advertentierubriek der
couranten, zij kijkt ons aan op alle
hoeken van de straten. Is er een
muur hy wordt beschilderd is er
een schutting zij wordt beverfd.
Met den meesten aandrang wordt
men uitgenoodigd om „overal" te
j.vragen naar dezen of dien drank, dit
of dat poeder, deze of gene pillen.
(naab het enqelsch.)
Waarom denk je dat vroeg Ce-
sar. Wie weet of hy niet de annste
van ons allen is. Wij weten niets van
zijn zaken.
Zooveel weet ik zeker, zei Nan
cy, dat ik niet met zijn uiterlyk op
heb. Jy hebt oom Peter na zyn dood
gezien, Anthony. Leek hij op Ivan
Niet veeltoch kan er wel
eenige gelijkenis bestaan hebben, zei
hy, terwyl hy met critischen blik
het sombere gelaat opnam van den
man, waarover zij spraken.
John Malincourt, de tweede broe
der van Peter, was vroeger getiouwd
dan de anderen en Ivan was aanmer-
kelyk ouder dan zyn neven. Hij zag
er uit als een man van zaken en
scheen, zooals hy daar zat, in ge
peins verdiept te zyn.
De kamer, waarin zy zaten, was
zdó groot, dat het gesprek der jonge-
lui, hetwelk op fluisterenden toon ge
voerd werd, voor de andere aanwezi
gen verloren ging. Mrs. Egerton keek
Reclame, voor kwakzalversmiddelen
gemaakt, kost schatten van geld. Er
moet dus veel verdienste op die mid
delen zitten en ze moeten in groote
hoeveelheden worden verkocht-
In vele opzichten is dit een merk
waardig verschijnsel. Ieder, die ook
maar etnigszins gezonde hersenen
bezit, is overtuigd, dat de geneeskunde
een vak is, dat niemand zonder
ernstige en lange voorbereidende stu
diën machtig wordt, en aan de uit
oefening waarvan groote verantwoor
delijkheid is verbonden. Terecht stelt
de Staat dan ook hooge eischen aan
heo, die zich aan dat vak willen
wijden en bepaalt tot heil der burgers,
dat alleen zy, die aan die eischen
vuldoen, het recht hebben, zich als uit
oefenaren der geneeskuns'. te vestigen.
Dat niettemin kwakzalvers en
hunne middelen zooveel succes
hebben, komt door het bestaan van
ougeneeselyke kwalen eu de vi rro-
gaaude domheid van het groote publiek.
Steeds zuilen er lijders woiden
auigetroffen, waarvoor de genees
kunst geen kruid heeft gevonden en
die moeten zich schikken in hun
minder benijdenswaardig lot van een
blyvend geschokte gezondheid. Het
gaat moeilijk zich daarbij neer te
leggen en zulke peisonen zullen
lichtelijk overgaan tot het zoeken
van hulp onverschillig waar, by wien
en boe.
Dit geschiedt dan onder het
trouwens zeer betwistbare motto
„Baat het niet., het schaadt ook niet."
Daarnaast bestaan zickeu, die ziek
zijn alleen tengevolge van huu zwak
ken wil Zyn deze vooraf van zichzelt
overtuigd hulp te zuilen vinden bij
den kwakzalver, dan zyn zy gered.
Doch daarmede is niet de geheele
clientèle van dezen uitgeput. Ook
talloos velen, op wie genoemde quali-
ficatie niet is toe te passen, zoeken
liulp en genezing bij den onbevoegde.
zoo nu en dan naar haar zoon, blyk-
baar onaangenaam getroffen, dat hy
zoo druk in gesprek was met zyn
hatelijke nichtjes van wie zij in
het hijzonder Violet niet kon uitstaan.
Mr. Egerton was niet onbemiddeld
geweest, maar omdat hij en zyne
vrouw begonnen waren ver boven
huu inkomen te leven, was zy bij
zyn dood als niet veel meer dan een
arme weduwe niet haar kindeien
achtergebleven.
Anthony Egerton zou wel de han
den uit de mouw gestoken hebben,
om de familiebezitting weer in eere
te herstellen, hij had daar zelfs op
aangedrongen, maar zyn moeder had
hem verboden de wijde weield in te
gaan, onder voorwendsel, dat haar
zaken mannelyke hulp noodzakelijk
maakte. Toen had Anthony zijn best
gedaan om zaken, die hopeloos ver
ward waien, weer goed op pooteu te
krijgen, inaar omdat daarvoor in de
eeiste plaats een vermindering van
uitgaven noodig was, had zijn moe
der geweigerd met hem samen te
werken, en verklaard, dat, als hij wer-
kelyk weuschle alles weer in orde te
brengen, hij hoe eer hoe beter een
ryke erfgename moest trouwen.
ik verwacht niets van Christal,
had zij gezegd, terwyl zij ter sluiks
naar haar oudste doch lei keek, die
over een oi ander handwerk gebogen
Voor hen is de eenig mogelijke ver
klaring hun bijgeloof, en dit is slechts
bestaanbaar by groote domheid.
Onbegrijpelijk groot is ook in
kringen waar men het niet verwach-
zou, de onkunde omtrent het eigen
lichaam.
Een zieke hunkert naar een ver
klaring van zijn lijden een werkelijke
verklaring kan hij, wegens zijn on
kunde, niet begrijpen elke scbijnver-
klaring wordt door hem aangenomen.
En in het geven daarvan zijn de
kwakzalvers zie de reclames
sterk. Daarenboven worden zooveel
en velerlei symphonen opgegeven, dat
zelfs een gezond mensch er wel
enkele van bezit en dus ieder zieke
denkt, dat by lijdt aan de ziekte,
waarvoor de iu de reclames bedoelde
middelen baat heeten te geven.
Heeft een kwakzalver het geluk een
zenuwzwak individu onder behande
ling te krygen, wiens wilskracht vol
doende versterkt wordt om zijn kwaal
te doen vergeten, dan is zjjn naam
gevestigd. Dat éeue geval wordt dan
telkens weer aangehaald. Het is juist
andersom als by eon geneeskundige.
Daar kan de indruk, gemaakt doordat
ecu geval ongunstig verloopt, niet
worden uitgewischt door tal van be
wijzen van bekwaamheid.
Waar zulke begrippen bestaan, is
uitroeiing der kwakzalverij zelfs met
strenger toegepaste wetten niet moge
lijk. Dat kan eerst geschieden, wan
neer de hoofdoorzaak is weggenomen
de geringe kennis van het inenschelyk
lichaam en van de eischen der ge
zondheidsleer bij het overgroots deel
van liet volk.
Behalve door geneeskundigen kan
daartoe ook krachtig worden meege
werkt iu de school, wanneer die de
gezondheidsleer en wat daurby be
hoort, opneemt onder da nuttige kun
digheden, die het kind moeten worden
bijgebracht.
zat; zij is niet mooi, niet gedistin
geerd of iets anders. Laura is iets
beter, maar niet veel. Zij kan iat-
soenlyk trouwen, en zoo voor zichzelf
zorgen, maar meer ook niet. Op jou
alleen, Anthony, heb ik mijn hoop
gevestigd. Jy hebt inderdaad ouiten-
gewoou goede manieren en je bent
heel knap van uiterlyk, jij bent de
persoon, die het familiefortuin weer
moet herstellen. Jy bent een Malin
court, en je zusters zijn Egertons, ze
dig en eenvoudig.
Naar dat alles had Anthony op de
hem eigen, ernstige, kalme manier
geluisterd, van tyd tot tyd een blik
werpend op het donkere, onverander-
lyke gelaat van zjjn zuster Christal,
die onverstoorbaar voort bleei wer
ken. Dat alles kwam hem nu in de
gedachten, terwyl hy wachtte op den
notaris en bedacht, dat hy het vol
gend half uur misschien in het bezit
zou zyn van een erfenis, die het ou-
uuodig maakte, dat hij een keuze
deen uit de vele eifgenamen, die zyn
moeder voor heui scheen klaar te heb
ben.
Hij keek nu met belangstelling
naar den notaris, die binnen kwam
met een klein, zwart kistje onder den
arm, dat ongetwyfeld het testament
bevatte, dat over het geluk van zoo
veel menschen zou beolissen.
Na voor het gezelschap gebogen te
MA A TS CHA PPELIJKE VEI
LIGHEID.
Het bericht, dat het Frans Rosier ten
tweede male gelukt is uit het Rjjks-
krankziuuigeugesticht te Medemblik
te ontsnappen, maakt, dat men zich
moet atvragen, of de maatschappelijke
veiligheid in ons land wel voldoende
is verzekerd.
Als de deskundigen verklaren, dat
iemand een misdaad heeft gepleegd
onder den invloed van gebrekkige
ontwikkeling zyner verstandelijke ver
mogens, dan heeft de rechter eenvou
dig het ontoerekenbaar uit te spreken
en den dader te laten opbergen in
eene inrichting voor krankzinnigen.
Maar dau heeft men tevens er voor
te zorgen, dat aan den pleger van het
misdryf niet weer de volle vryheid
worde gegeven, alvorens de deskun
digen hem voor genezen hebben ver
klaard. Kan men dit niet, omdat de
krankzinnigengestichten er niet op
ingericht zyn, dat men ontsnapping
kan voorkomen, dan ligt de conclusie
voor de hand dan moet er een ge
sticht verrijzen, waarin ontoerekenbare
misdadigers kunnen worden opgebor
gen en waaruit zij niet kunnen ont
snappen.
Een ontsnapte krankzinnige is in
vele gevallen oneindig gevaarlijker voor
de samenleving dan een ontsnapte
toerekenbare misdadiger.
AMERIKA EN JAPAN.
De Amerikaansche vloot in de Stille
Zuidzee is met geestdrift begroet in
Australië. Do Engelscbe koloniën ge
voelden zich gedrongen om de republiek
der Vereenigde Staten te huldigen,
wat zij op groote schaal gedaan heb
ben waarvoor Dat bleek uit de
toespraken- te Sydney en elders. Men
gevoelde zich gerustgesteld. Men zag
in de komst der vloot een bewijs, dat
de blanken iu de Stille Zuidzee hunnen
rang willen handhaven. Het is duide
lijk dat men in Australië zich eenigs-
zins heeft bezorgd gemaakt, dat men
daar aan Japan booze voornemens toe
schreef. Indien men te Tokio op ver
overingen wilde uitgaan, zou Australië
zeer in aanmerking komen. Er nu is
hebben, bleef hy staan voor de tafel,
die voor hem was klaar gezet, terwijl
ieders oog op hem gericht was.
Hij was een kleine, donkere man,
vlug in zyn bewegingen. Even keek
hy rond en bijna onmerkbaar scheen
er iets spotachtigs in zijn gelaat te
komen.
De DOtaris haalde een sleutel te
voorschijn, maakte het kistje openen
nam er het perkament uit, waarop
het testament geschreven was. Hy
vouwde het open en te midden der
diepste stilte begon hy te lezen.
Duidelijk maar snel las hij een lijst
van legaten aan dienstboden voor,
waarmee het testament begon.
Ieder, die op het oogenblik van zyn
dood in dienst was by Peter Malin
court kreeg zes maanden Iood, en
zoovelen als er noodig waren om zijn
huis een jaar lang goed in orde te
houden, behielden hun betrekking.
Aan zijn beminden vriend en pleeg-
broer, Hubert Wickham, den vriend
van zijn gansche leven, liet hy een
jaarlyksche toelage van vyf honderd
pond sterling na.
Nu zweeg de notaris even en keek
om zich heen. Het geld, tot nu toe
vermaakt, was niets in vergelijking
van het vermogen, dat de overledene
volgens algemeene opinie bezat. Het
belangrijkste moest dus nog komen.
Op dat oogenblik werden zy ge-
Japan wel de bondgenoot van het
moederland, van EDgeland, maar aan
de vastheid van dat verbond wordt
met reden getwijfeld. DeAmeiikanen
echter zouden, meende en zeide men,
Australië niet in den steek laten. De
Groote Oceaan zou geene Japansche
zee worden. Daarin verheugde men
zich met eene blijdschap, die de aan
dacht trok in het buitenland, in
Engeland en in Japan niet bet minst.
In Japan heeft men met gemengde
gevoelens gezien en gehoord wat in
Australië gebeurde. Over 't geheel
behaagt de kiuistochtder Amenkaa'n-
sche vloot de Japanners niet en nu
hoorde men deze jubeltonen over de
suprematie van den blanken man!....
Wat men daarbij dacht, heeft graaf
Okoema in eene rij van artikels'in
een te Tokio verschijnend blad uit
eengezet. Volgens hem beteekent het
Amerikaansche eskader in de StillSÈ
Zuidzee niets anders dan dat de Unie
in die zee controle deukt uit te oefenen.
In Amerika had men na de Japansche
overwinningen begrepen, dat het
tijd werd zich te doen gelden in«
den Grooten Oceaan. De westkust
van Amerika is onbeschermd en
men wilde, altijd volgens Okoema
een Japanschen inval voorkomen.
Maar dat bevalt Okoema en dat
bevalt zyne landgenooten volstrekt
niet. Zij zien in het zenden der
vloot bjjna een uitdaging en Okoe
ma neemt die aan. Amerika is
rijk zegt hij, maar het is in het
westen zeer kwetstbaar. En nu doet
hij ook eene voorspelling. De Ja
panners zijn altijd bereid om hun
leven te geven voor hun vaderland.
Daarom en omdat zij volgens de mo
derne begiippen zyn uitgerust, zijn
zij onoverwinnelyk. Amerikanen en
Europeanen schatteD hun leven nog
hooger daD hun geld. Ais Amerika
in oorlog geraakt met Japan is het
einde gemakkelijk te voorspellen.
Graaf Okoema bedoelt te zeggen
dat de Japansche soldaten de Ameri
kanen zullen slaan, gelijk zij na de
Chineezen de Russen hebben geslagen
Ongelukkig kan men niit zeggen,
dat ydele zelfverheffing hier aan het
woord is. De Oosterlingen hebben op
ons voor, dat een menschenleven by
hun zoo weinig waarde heeft en
stoord. De deur ging opeu en er trad
iemand op leeftijd binnen. Hy was
lang en donker, met doordringende
oogen en uitstekende jukbeenderen.
Hy boog tegen het gezelschap en
nam toen plaats op een stoel, van
waar uit hij de geheele kamer kon
overzien.
De notaris ging haastig naar hem
toe.
-Sta my toe, u een stoel aan te
bieden, Mr. Wickham, zei hy. Wij
zyn al met de voorlezing van het tes
tament begonnen, omdat u niet zeker
wist of u op het bepaalde uur zou
kunnen komen, maar het is een klei
ne moeite, nog even over te lezen,
wat wij gehad hebben.
Ik was er bij, toen het testament
gemaakt werd, zei Mr. Wickham. Het
is volmaakt onnoodig het te herha
len. Ik zal liever hier blijven zitten,
dank u.
De notaris ging weer naar de tafel
terug. Hubert Wickham bleef zitten
in afwachting van hetgeefi volgen
Wordt vervolgd.)