WEERBERICHT.
Thermometerstand
JINNENLANU
UIT L>E PERS.
STADSNIEUWS.
Kerk- en Sehoolnieuws.
Uit de Omgeving.
ALLERLEI.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 5 September 1908.
Hoogste barometerstand 770 9 m.M.
te St.Mathieu laagste 741.5 m.M. te
Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van 6
September 1908.
Wind: Toenemende Westeljjke tot
Z.-Westelijke wind.
Gesteldheid van de luchtToe
nemende bewolking, later waarschijn
lijk regen.
TemperatuurIets warmer.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te lil
uur 769 m.M.
Vorige stand te 12 uur 758 m.M.
Vjjl
te Amersfoort.
Poögste gisterenF. 00
Lahgste hedennacht F. 44
Hedenmiddag 12 uur F. 59
i
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
Temperatuur van het water op
^Zaterdag 5 Sept. des morgens 7 uur
57» F.
ondergeschikt is aan de zaak van het
vaderland.
Ook heet het dat de Vereenigde
Staten trachten zich zoo sterk moge-
lyk te maken in de Stille Zuidzee en
langs de kust. Behalve dat besloten
zou zijn tot eene voortdurende uit
breiding van de Amerikaansche vloot,
zou men aansturen op een verbond
met China. Het doel moet zijn aan
China een modern leger te geven.
Vele Chineezen, die het nog niet
kunnen verkroppen, dat de kleine
Japanners hen sloegen, zouden niets
liever willen. Maar China heeft geen
geld. Het zou echter in de Unie
eene leening kunnen sluiten en men
verzekert dat daarover onderhandeld
wordt.
GROOT BRIT ANN IË.
Te Glasgow trachtten werkloozen
binnen te dringen in de zaal van het
stadhuis, waar de gemeenteraad zit
ting hield. Net bijtijds werd de zware
eikenhouten deur gesloten, zoodat de
Raadsleden tijdig aan een minder
aangename ontmoeting ontsnapten.
Het bestuur van de internationale
vereeniging voor scheidsrechterlijke
beslissing en vrede te Londen heeft
het volgende besluit aangenomenMet
het oog op zekere ondoordachte uit
latingen in de pers en elders, die het
gevaar van een oorlog tusschen Duitsch-
land en Engeland doen onstaan, meent
het bestuur dat het de plicht ,van
Z(jner Majesteits regeering is, met
Duitschland een overeenkomst van
dergelijken aard tot stand te brengen,
als gelukkig tusschen dat land en
Frankrijk bestaat, om zoodoende het
gevaar van een oorlog weg te nemen
en een wederkeerige beperking van
de krijgstoerustingen mogelijk te
maken, die voor de bevolking van de
twee landen zulk een zware last zijn.
Het bestuur neemt de gelegenheid te
baat, om allen, die in Duitschland aan
hetzelfde werk arbeiden, zijne hartelijke
achting te betuigen.
Of het veel zal geven?
DUITSCHLAND.
De Berljjnsche gemeenteraad heeft
met algemeene stemmen, behalve die
der socialisten, 30.000 Mark toege
staan voor Zeppelin.
De Duitsche regeering heeft op
1 April van het afgeloopeu jaar een
leening uitgeschreven van 500.000.000
gulden, die, behalve in Duitschland,
voornamelijk in Oostenrijk en Neder
land geplaatst schijnt te zijn. De
plaatsing Is boven verwachting mak
kel(jk geweest.
CHINA.
Wij hebben eergisteren reeds me
degedeeld, dat een keizerlijk edict in
China do invoering der grondwet en
de samenroeping eener volksvertegen
woordiging binnen niet al te langen
tijd in het vooruitzicht stelt. Men zal
zich wellicht herinneren dat de be
weging voor de invoering eener grond
wet in China begonnen is kort na
afloop van den Russisch-Japanschen
oorlog. In 1906 zond de regeering te
Peking een commissie naar West-
Europa en Amerika, om de staats
regelingen der westersche mogend
heden te bestudeeren. Vervolgens
hadden tal van conferenties plaats
die uitliepen op een keizerlijk besluit
van 1 September 1906, waarbij be
loofd werd dat de grondwet zou wor
den ingevoerd zoodra het volk daar
voor rijp was, terwijl in dien tus-
schentijd hervormingen ingevoerd
zouden worden. Een jaar later, 1
September 1907, werd „een regeerings-
raad" (Tsji-tseng-joean) ingevoerd, een
raadgevend lichaam, dat als voorbe
reidende maatregel voor een parle
ment dienen zou. Deze raad is sinds
dien samengesteld en is thans in
werking. Nu, op 1 September 1908,
is het. derde besluit gekomen, waardoor
de invoering der grondwet weer een
stap nader wordt gebracht.
Nederland en Venezuela.
Een Reuter-telegram uit New-York
vau 4 Sept. meldt, dat, volgens een
bericht uit Port of Spain aan de
„New-York Herald", de Britsche ge
zant te Caracas in genoemde stad is
aangekomen en dat volgens geruchten,
de invoeirechten aanmerkelijk worden
verminderd.
President Castro is zeer verlangend
om in de quaestie omtrent de zout
en lucifersconcessies en andere moeilijk
heden met Grcot-Britannië tot een
schikking te komen, en de goede
diensten van Groot-Britannié te ver
werven om het geschil met Nederl i.nd
te vereffenen.
Naar aanleiding van een telegram
uit Port of Spain aan de N.-Y. He
rald, heeft de N. R. Ct. zich geweDd
tot het. Departement van Buiten-
landsche Zaken, met het verzoek, zoo
mogelijk, nadere inlichtingen te willen
verschaffen omtrent de mededeeling
van Engeland's bemiddeling in ons
geschil met Venezuela, Aan de N. R.
Ct. werd echter medegedeeld, dat aan
het Departement van eene bemidde
ling in het geschil tusschen ons land
en Venezuela als in het telegram aan
de Herald bedoeld, tot op het oogen-
blik volstrekt niets vernomen was.
Vrouwenkiesrechtinde
kerk In verband met het verwerpen
door de Synode van het voorstel tot
het verleenen van kiesrecht aan de
vrouwelijke- lidmaten, noodigt ds. F.
Reitsma, te Noordwolde (Fr.), de
vrouwen in Nederland uit, een actie
op touw te zetten, ten einde te ge
raken tot de oprichting van een ver
eeniging voor vrouwenkiesrecht in de
Hervormde Kerk.
De bedoeling van ds. Reitsma is
de vrouwen, die sympathie voor die
oprichting gevoelen, met elkaar in
verbinding te brengen en dan aan
haar de verdere regeling overtedragen.
De opening der State n-
Generaal. Het Stsbl. bevat een
Kon. besluit van den 3den September
betreffende de opening der gewone
vergadering van de Staten-Generaal.
Daarbij is het volgende bepaald
de gewone zitting van de Staten-
Generaal wordt op Dinsdag 15 Sep
tember 1908, des namiddags te één
uur, in eene vereenigde vergadering
der beide Kamers geopend door eene
Commissie van Hr. Ms. wege, waar
toe worden benoemd de ministers,
hoofden van ministerieele departe
menten.
Ontwerp Bakkerswet.
Aan de Kamers van arbeid, die uit
den aard der door haar vertegen
woordigde bedrijven daarvoor in aan
merking komen, is thans door den
minister van landbouw, nijverheid en
handel een ontwerp-bakkerswet toe
gezonden, met verzoek hierover het
oordeel der Kamers te vernemen,
uiterlijk binnen een maand.
Het ligt nl. in het voornemen van
den minister bedoeld ontwerp van
wet ten spoedigste bij de Tweede
Kamer in te dienen.
Een aanklacht. Door lui
tenant-generaal Rost van Tonningen,
leger-commandant in Ned.-Indië, is
tegen den directeur van de Avond
post, zoo meldt dit blad, eene klacht
ingediend bij den officier van justitie
te 's-Gravenhage, naar aanleiding van
de in de Avondpost geplaatste arti
kelen van Wekker, en de daarop ge
volgde uitgifte van die artikelen in
brochurevorm.
Knoeier ij met ongeval-
Ie n-1 o o n 1 ij s t e n. In Land en
Volk verhaalt mr. J. Van Drooge,
dat er te Rotterdam door werkgevers
„beestachtig" geknoeid wordt met de
loonlijsten, die als maatstaf dienen
voor do verzekering der werklieden
volgens de Ongevallenwet.
Het volgende staa'tje, dat h(j mede
deelt, is veelzeggeud
Een stuwadoorsfirma te Rotterdam
was door de Rijksverzekeringsbank
aangesproken om een hooger premie
bedrag, dan door haar volgens de
loonlijsten over 1 Januari 1906 tot 1
Juli 1906 verschuldigd zou zijn. Zij
is tegen die beslissing in beroep
gekomen. En wat is daardoor wereld
kundig geworden? Dat deze firma
alleen in het eerste halfjaar van 1906
het losloon van niet minder dan 51
schepen op de lijsten niet verant
woord had tot een gezamenlijk bedrag
van bijna 35 duizend gulden! Onwil
lekeurig rijst dan ook de vraag, of die
firma ook niet had geknoeid met de
losloonen der overige door haar be
handelde schepen. Zij had daarvoor
opgegeven '290 duizend gulden, terwijl
het bestuur der Rijksverzekerings
bank meende, dat het 3-11 duizend
moest zijn.
Maar voegt de schrijver hieraan
toe als dat zoo gaat op de groote
schaal in de Rotterdamsche haven, is
het geen wonder, dat volgens de stati
stiek de algemeene kosten der ver
zekering zulk een schrikbarend hoog
percentage van het totaal der loonen
bedragen. Immers, die loonen zijn
door sommigen blijkbaar veel te laag
opgegeven. Feitelijk is dat percentage
dus niet zoo hoog, misschien lang niet
zoo hoog.
De Tiend wet. De minister
van financiën vestigt in de Stct. er
de aandacht van belanghebbenden op
1. Dat de aangiften van de door het
op 1 Januari a.s. in werking tieden
der Tiendwet 1907 vervallen tiend
rechten bij de betrokken tiendcom-
missiën moeten worden ingeleverd
tusschen 1 Januari en 1 April 1909;
2. dat formulieren voor deze aan
giften, met bijbehoorende inlegvellen,
aanteekeningen en als voorbeeld in
gevulde modellen, kosteloos verkrijg
baar zijn ter secretarie van iedere
gemeente en ten kantore van de ont
vangers der registratie en domeinen;
3. dat het aanbeveling verdient de
gegevens voor het invullen der aan
giften reeds nu te verzamelen en
de stukken zooveel mogelijk gereed
te maken, opdat zij tijdig kunnen
worden ingeleverd.
VERMAKELIJKE VERGISSING.
Een niet onvermakelijk voorval op
politiek gebied is het volgende.
De redactie van het antirovolution-
naire blad „De Rotterdammer" had
er zich danig aan geërgerd, dat
een der schrijvers in een christelijk
arbeidersblad, dat te Rotterdam ver
schijnt, zich voortdurend bediende van
uitdrukkingen, die als het ware uit
het woordenboek der socialisten ge
nomen waren.
Zoo stond in dat blad, bestemd tot
voorlichting van christelijke werlie-
den, o.a. het volgende te lezen
„Er heerscht thans een welgedane
bourgeoisie over een verarmden wer
kenden stand, die gestadig haar ka
pitaal moet voeden, en wanneer ze
daartoe onbekwaam is, verzinken moet
in het moeras van het proletariaat."
Is het niet merkte de a.-r. Rot
terdammer daarbij verontwaardigd op,
alsof we de taal van het sociaal
democratisch dagblad Het Volk hoo-
ren? Welgedane bourgeoisie, verarm
den werkenden stand, proletariaat,
alle krachttermen, ontleend aan het
socialistisch taaleigen. Een verarmde
werkende stand, die gestadig het ka
pitaal van de welgedane bourgeoisie
moet voeden. Zeg ons, welk socialis
tisch schrjjver zal het dezen christe-
lijken scribeot verbeteren Als hij,
die werkende stand, daartoe onbe
kwaam is, moet het verzinken in het
moeras van het proletariaat. Geef ons
éen uitdrukking van een sociaal-de
mocraat, die krachtiger uitdrukt, welk
lot, naar socialistische meening, den
werkenden stand beschoren is, dan
dit deel van bovenstaanden zin
„Nog daargelaten de historische on
juistheid
In Het Volk brengt thans de
heer Th. van der Waerden uit, dat
het snood-socialistisch zinnetje in het
blad van christelijke arbeiders, dat
aan De Rotterdammer zoo zeer aan
stoot gaf, afkomstig is van een anti
revolutionair, een „christelijk scribent"
aan w'ien het „hebben van een eigen
taal, een eigen en schoone woorden
keus" door niemand zal worden be
twist, van Dr. Kuyper n.l.
Wie is dan die snoode of verdoolde'
Het is dr. A Kuyper zelf die in 1891
in zijn rede „Het Sociale Vraagstuk
en de Christelijke Religie" (blz. 22)
die tale des oproers sprak.
Onbegrijpelijk zou men zeggen
dat de stem der Openbaring, in
dien niet die des bloeds, tot den
Rotterdammer niet gesproken heeft.
Of schenkt deze den getrouwen geen
zintuig waarmee men aan 't woord
des van-God-gegeveu-leiders herkennen
moet om uit te roepen God lof, het
is mijn Heei, ik heb zijn stem ge
hoord
Een andere onderstelling is denk
baar: De Rotterdammer heeft de stem
van den ouden demagoog herkend,
maar speculeerend op de onwetend
heid zijner lezers, die woorden met
een onschuldig gezicht aangevallen als
de tale vau den Antichrist. Maar dat
zou al te stiekum zijn voor zoo'n
christelijk blad.
Boven het stukje in Het Volk staat,
als tekst, Mattheus 26: 72 aangehaald:
„Ik ken den mensch niet".
De luitenant-kolonel E. Luden,
commandant van het XXIIe land
weerdistrict te Amsterdam, zul van 5
tot en met 25 September zich onder
de wapenen begeven bij het 5 regiment
infanterie te Amersfoort.
Zijn de versieringen van Koningin
nedag in alle straten al verdwenen,
de Groote en Kleine Haag prijken nog
volop in groen en vlaggentooi. De
bewoners hebben zich veel moeite en
opofferingen moeten getroosten om de
buurt een feestelijk aanzien te geven
en willen er .nu blijkbaar ook zoolang
mogelijk van genieten. Zondagavond
zal, als het weer tenminste niet al
te ongunstig is, ook de verlichting
weer worden aangebracht.
Donderdag 10 September zal eene
vergadering worden gehouden van de
vereeniging „Handel en Nijverheid".
Behandeld zullen worden de punten,
die van de vorige agenda zijn overge
bleven en een voorstel van het Bestuur
om eene lezing te laten houden over
het „Arbeidscontract."
Programma van het concert,
morgenavond in Amicitia te geven
door de Stafmuziek van het 5e Regi
ment Infanterie.
1. „Liebesinsel", uiarsch Liucke.
2. Ouverture „Raymond" Thomas.
3. Freuct euch des Lebeus,Walzer Strauss.
4. Fautaisie über das Lied „O,
bitt cucli iiebe Vogelein" Wijsman.
5. Ouverture„Dasgoldene Kreuz" Brtill.
6. Trois Dauses espagnoles Moskotvski.
7. a. Fauis angelieus Franeke.
b. Rendez-vous, intermezzo Metier.
8. Hommage 4 Meyerbeer Seidel.
Door de christelijke werklieden
organisaties is een commissie van 3
leden benoemd, die een conferentie
zal verzoeken met (de patroonsver-
eeniging „Boaz", waarna een officieele
regeling omtrent het arbeidscontract
met de algemeene patroonsvereeDiging
zal plaats hebben.
We vestigen de aandacht op de
in dit nummer voorkomende adver
tentie, omtrent het hervatten van de
danslessen van den heer Klaassen.
Bij het openbaar lager onderwijs
zijn tijdelijk benoemd: mej. A. G. de
Jager aan de Jongensschool, mej. R.
G. Overbosch aan de school 3de soort
in de Beekstraat en de heei P. J. van
Loo uit Utrecht aan de school 3de
soort op Puntenburg.
In de Amersfoortsche Kerkbode
wordt medegedeeld, dat Neeltje Lokerse
het plan heeft binnenkort Amersfoort
te bezoeken, om een door haar ge
schreven boekje te verkoopen. Deze
brochure bevat de door haar op ver
schillende plaatsen van ons land, ook
te Amersfoort, gehouden lezing, ietwat
uitgebreid, en is een pleidooi voor
het onderzoek naar het vaderschap.
Voor het deelnemen aan de
manoeuvres, welke onder de leiding
van den generaal-majoor J. de Waal,
inspecteur van de bereden artillerie,
van 7 tot en met 12 September a.s.
worden gehouden, marcheeren Maan
dag de regimentsstaf van het le regt.
veld-artillerie van U trecht onder kolonel
A. van Seters en de staf van de He
afdeeling onder luitenant-kolonel L.
baron Van Hogendorp naar Wage-
ningen, alwaar de troepen worden
ingekwartierd, terwijl de 6de batterij
onder bevel van den kapitein V. A.
J. Bloem, ter sterkte van 3 officieren,
89 onderofficieren en minderen, 96
paarden, vier vuurmonden en zes
caissans naar Ede (Bennekom) zullen
macheeren, alwaar het kantonnement
zal worden betrokken
De le luitenant W. J. D. Have-
laar, wordt 1 October a. s. van het
le reg. veld-artillerie te Amersfoort,
overgeplaats bij het 4e reg. veld-ar
tillerie te Utrecht.
De officieele opening van het
nieuwe gebouw van de Industrie- en
Huishoudschool is thans definitief
vastgesteld op Dinsdag 15 September.
Bij Kon. hesl. van 2 dezer is
aan mejuffrouw M. M. Maassen, gebo
ren te Mariadorf (Duitschland) ver
gunning verleend tot het geven van
lager onderwijs, mits zjj overigens
aan de daartoe bij de wet gevorderde
vereischten voldoet.
Bij de aanbesteding voor het
bouwen vau een school te Soest voor
de Ver. „Een school met den Bijbel"
werd ingeschreven door de volgende
Amersfoorters
G. C. Blanken f 13520G. Mosterd
man f13980; H. Keizer f 13050; J.
van Keulen f 11999.
Jac. v. Beek te Hilversum was
met 111965 laagste inschrijver.
Gisterenavond heeft onze stad
bezoek gehad van een jongedame, die
verschillende winkeliers blij maakte
met het doen van allerhande inkoopen.
Al heel spoedig kregen sommigen
echter wantrouwen en werd hier en
daar geiuformeerd, waaruit bleek, dat
de kaus op betalen niet verbazend
groot was. De politie met een en
ander in kennis gesteld, vermoedende
met een geroutineerde oplichtster te
doen te hebben arresteerde haar en
bracht haar naar het bureau van
politie. Onder een stortvloed van
tranen ontkende ze echter alle slechte
bedoelingen, voor haar handelingen
allerlei uitvluchten zoekende. Latei-
op den avond werd zij weder in vrij
heid gesteld.
Een vrouw, die hedennacht gratis
logies had gehad op het bureau van
politie werd van morgen in zwaar
beschonken toestand gevonden aan
den Soesterweg. Op een hondenkar
werd ze naar het politiebureau ge
bracht, alsmede de flesch spiritus die
bij haar werd gevonden.
PREDIKBEURTEN.
van Zondag 6 September 1908.
EVANG. LUTH. KERK.
Voorm. 10 uur Ds. D. Drijver van
Zaandam.
REMONSTRANTSCHE KERK.
Voorm. 10-) uur Ds. I. Hooykaas.
DOOPSGEZINDE KRING.
Loge gebouw v. Persijnstraat 1.
Voorm. 101 uur Ds. A. de Jong van
Noordhorn.
BARNEVELl). In verhouding met f.
het groote aantal aangevoerde scha
pen, bezochten Donderdag slechts i.
weinig kooplieden onze markt, zoodat
de handel zeer traag ging. Aange- i
voerd waren n.l. 1600 lammeren, 1041
ooien en 589 hamels, of ongeveer 1000 1
meer dan de vorige week. Slechts
een klein gedeelte kon koopers vin
den en wel tegen de volgende prijzen
lammeren f9 a f 12, ooien f7 a f 10
en hamels f 12 a f 15.
B(j Koninklijk besluit van 2
dezer is aan A. W. J. J. baron van
Nagell, te Barneveld, kamerheer in
buitengewonen dienst van H. M. de i
Koningin verlof verleend tot het aan
nemen van het ridderkruis 2de klasse
der Koninklijke Kroonorde van Pruisen,
hem door den Koning van Pruisen
geschonken.
SCHERPENZEEL. In de laatst ge
houden raadsvergadering werd tot
wethouder herkozen de heer J. van
Wolfswinkel met 6 stemmen, terwijl
1 biljet blanco was.
WOUDENBERG. Woensdag 6 Sept.
zal in café „Dorpszicbt" een vergade-
ring worden gehouden om te komen
tot oprichting eener schietvereeniging.
Voor de oefeningen die tot heden
steeds op de korte baan en met mar-
gapatronen werden gehouden was Ij
zeer veel animo, waarom dan ook- jg
verwacht wordt, dat velen zich op de 9
te houden vergadering zullen bevinden
teneinde zich als lid op te geven.
Luitenant Berkeljon van Amers
foort zal ook ter vergadering aanwezig
z(jn, om van advies te dienen.
- Frans Rosier. Omtrent de
ontsnapping van Rosier wordt nog
het volgende medegedeeld
Toen Donderdagavond de feesten
(31 Aug. uitgesteld om het gure wedei
waren afgeloopen en Frans werd weg
geleid naar z(jn cel, ontstond een
woordentwist tusschen eenige ver
pleegden en werd hulp van verple
gers vereischt. En juist hiervan maakte
