WEERBERICHT.
Thermometerstand
BiNiNENLAND.
STATEN-GENERAAL.
Kunst en Wetenschap.
STAHSJNIEUWS.
Uit de Omgeving.
Rechtzaken.
Land-, Tuinbouw en Veeteelt.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.;
De Bildt, 1 October 1908.
Hoogste barometerstand 772.3 m.M.
te Breslaulaagste 749.3 m.M. te
Bödo.
Verwachting tot den avond van 2
October 1908.
Wind Z.W.-lijke zwakke wiDd.
Gesteldheid van de luchtHelder
of lichtbewolkt, droog weer.
TemperatuurDezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 771 m.M.
Vorige stand te 12 uur 773 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 76
Laagste hedennacht F. 49
Hedenmiddag 12 uur F. 70
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
Temperatuur van het water op
Donderdag 1 Oct. des morgens 7
uur 57° F.
doet om langs vriendscbappelyken
weg een oplossing te vinden.
De eigenlijke quaestie waarom het
gaat is deze. Volgens de Duitsche wet
bljjft een Duitscher, die in het Vreem
delingenlegioen dienst neemt een
Duitsch onderdaan en als zoodanig
heeft hij natuurlijk het recht zich,
wanneer hij het noodig oordeelt onder
bescherming van de Duitsche autori
teiten te stellen. Dit deden de drie
Duitsche deserteurs.
De Fransche regeering en meer nog
het Fransche legerbestuur gaat met
deze opvatting niet mede en kèm daar
ter wille van de krijgstucht in bet
Vreemdelingenligioen onmogelijk vrede
mee hebben.
Een verblijdend teeken mag het ge
noemd worden, dat de Duitsche pers,
behalve natuurlijk de organen van het
Duitsche Marokko-comité in zeer be-
zadigden en wilwillenden toon het ge
val bespreken.
Zells de Kölnische, die zich anders
toch werkelijk niet ontziet de Fransche
Regeering om allerlei futiliteiten hard
te vallen, wykt ditmaal van haar oude
gewoonte af.
Genoemd blad betuigt zelfs zjjn
sympathie met een uitspraak van de
Figaio, die zegt, dat men in het oog
moet houden, dat de politiek niet te
Casa-Blanca, maar te Berlijn en te
Parijs moet gemaakt worden.
ZWEDEN.
De verkiezingen voor de Tweede
Kamer van Afgevaardigden zijn af-
geloopen. Verscheidene afgevaardigden
hebben hun politiek partijverband ver
schillend opgegeven, zoodat de samen
stelling van de nieuwe Kamer nog
niet kan worden vastgesteld. De uit
komsten der verkiezingen hebben on
geveer tot resultaat, dat in de nieuwe
Kamer 85 zetels rechts bezet zullen
worden, terwijl er tot dusver 100
recbtsche zetels waren de linkerzijde
zal ongeveer over 100 zetels beschik
king, tegen tot dusver 90 gematigde
leden zjjn er circa 10, tot dusver
was dit 20, terwijl de sociaal-demo
craten thans beschikken over 33 zetels
tegen tot dusver 17. Bij elkaar telt
de Kamer 230 leden.
AUSTRALIË.
De Bondsregeering te Melbourne
(Australië) heelt het Parlement een
wetsontwerp over verplichten mili
tairen dienst voorgelegd. Zg. cadetten
van 12 tot 18 jaar en weerplichtigen
van IS tot 26 jaar zjjn hieronder be
grepen. De veiplicbte diensttijd vari-
eeit tusschen een uur in de week en
18 dagen in het jaar. Voor geval van
oorlog zijn de manschappen verder bij
de reserve ingedeeld.
Voor de strijdkrachten ter zee be
staan dezelfde plannen. Werkgevers,
die zich verzetten tegen het vervullen
van dienstplicht door hun weiknemers,
worden met boeten tot 10U pond ster
ling bedreigd.
Elke handeling, die in strijd is met
deze wet, zal gestraft worden met
intrekking van kiesrecht, ouderdoms
pensioenen of met vervalling van het
recht Staatsbetrekkingen te bekleeden.
EERSTE KAMER.
VISSCHERIJWET.
De visscherywetsvoordracht, in de
Tweede Kamer zonder hoofdelijke
stemming aangenomen, heeft in de
Eerste Kamer oppositie gevonden.
De heer Rahusen, voorzitter van het
thans nog bestaande college voor de
zeevisscherjjen, hield een principieele
redevoering tegen het wetsontwerp.
De Noord-Hollandsche afgevaardigde
merkte drie hoofdfouten op: het ont
werp regelt zoo heterogene onderwer
pen als zee-, kust en binnen visscherijen
tegelijk, druischt in tegen de traditie
van vrijheid om te visschen, komt in
strijd met de grondwet. Men kan het
korter zeggen met een term, dien
ook de heer Rahusen bezigde: de wet
is de vrucht der bureaucratie.
De Minister Ti lma heeft volstrekt
niet alle door den heer Rahusen zoo
fijntjes geopperde argumenten weer
legd; zijn rede was lang, doch weinig
zaakrijk; er werd te veel met debaters
kunst, te weinig met staafgronden
bereikt.
In een verdienstelijk betoog, heeft
de heer Van der Feltz het constitu
tioneel bezwaar van mr. Rahusen
uitgesponnen, 's Ministers antwoord
gaf beiden Kamerleden het volle recht
te verklaren, dat zij niet overtuigd
waren. Beiden stemden dan ook tegen.
Niet aldus de heer Reekers, die in een
stekelig speecbje tegen 't ontwerp,
waarin vooral op de ongemeens macht
het uitvoerend gezag .verleend gelaakt
werd, meedeelde zijn stem van het
antwoord des Ministers afhankelijk te
zullen maken. En toen de Minister
sprak corrigeerde mr. Reekers met
ijver zijn eigen rede. Daarna heeft hij
voorgestemd.
Tegen stemden behalve de Noord-
Hollandsche afgevaardigde de heeren
Stork, Van der Feltz, Laan en Bloem
bergen.
Zeer laat in den namiddag werd
een begin Igemaakt met de behande
ling der motorwet. Eén lid heeft reeds
tegen het snelheidsmaximum getuigd,
de heer Van Wassenaer van Rosande,
die er op wees, dat zoo'n bepaling
ons tot de risée van't buitenland kan
maken en het vreemdelingenverkeer
zal benadeelen.j
Nederland en Vene
zuela. De Köln. Zeitung ontving
d.d. 29 September een telegram uit
Willemstad, waarin gezegd wordt, dat
er geruchten loopen over een weige
ring van president Castro om van
den Duitschen gezant, (die, zooals
men weet, de Nederlandsche belangen
in Venezuela behartigt) de tweede
nota van de Nederlandsche Regeering
in ontvangst te nemen, omdat de
Duitsche gezant slechts in het alge
meen de Nederlandsche belangen kan
behartigen. De nota moet zoo ver
langt Castro door een specialen
gezant van de Hollandsche Regeering
worden overhandigd.
Afschaffing van nacht
arbeid voor bakkers. Naar
w(j vernemen heeft het Nationaal
Comité tot afschaffing van bakkers-
nachtarbeid besloten, geenerlei actie
te voeren alvorens het volledig wets
ontwerp de afdeelingen der Tweede
Kamer bereikt. Wel zal in den loop
dezer week Minister Talma een rap
port van het Nationaal Comité be
reiken, waarin zjjn meening omtrent
het concept-ontwerp zal uiteengezet
worden.
Volkswoningen. Het be
stuur der vereeniging „Woningver-
eeniging Nijmegen" is voornemens in
1909 te bouwen 75 volkswoningen in
drie groepen van 25. Het heeft den
Raad verzocht:
1. aan de vereeniging een voorschot
te verleenen van 110.800, onder voor
waarde van aflossing door middel van
50 annuïteiten, waaronder een rente
te berekenen van 3% pCt.
2. aan de vereeniging een jaarlyk-
sche bijdrage te verleenen van f1229.02
hetzij in den vorm van een tegemoet
koming in de betaling der annuïtei
ten, hetzij in den vorm van kwijt
schelding, tot genoemd bedrag, van
de verschuldigde annuïteiten.
Standbeeld Willem III.
De Bred. Ct. deelt thans als zeker
mee, dat het standbeeld voor den
Koning-stadhouder Willem Hl te
Breda zal worden opgericht.
Tweede Kamerverkie
zingen. Men deelt aan het Nws,
mede, dat de heer Pollema voor een
mogelijke caudidatuur voor de Tweede
Kamer in het district Sneek bedankt
heeft, omdat dr. Kuyper het in zeer
ernstige overweging neemt in de Ka
mer terug te keeren en hij de kies-
vereenigingen in de gelegenheid
wenscht te stellen dr. Kuyper als
candidaat te proclaroeeren.
Nu dr. Kuyper voor Ommen de
caudidatuur aanvaardde, zal de heer
Pollema dus wel de candidaat der
antirev. in Sneek worden.
Kamervacature-Ommen.
Naar verschillende bladen mededeelen
heeft dr. Kuyper de candidatuur voor
de Tweede Kamer voor het district
Ommen aangenomen.
De redactie van het N. v. d. D.
verklaart echter dat het haar bij hare
pogingen tot nadere bevestiging van
dit bericht, niet gelukt is volkomen
zekerheid te verkrijgen.
In een gisterenmiddag te Marién-
berg gehouden vergadering van af
gevaardigden der liberale partij uit de
verschillende deelen van het kies
district Ommen werden als voorloopige
candidaten voor het lidmaatschap der
Tweede Kamer op de groslijst geplaatst
de heeren mr. Th. de Meester, oud
minister van financiën, en J. C. de
Joncheere, burgemeester van Hellen-
doom. (Zw. Ct.)
SIMONE.
Het seizoen is gisterenavond in
Amicitia geopend met een voorstelling
van de Rotterdammers, het gezelschap
van den heer P. D. van Eysden. Met
„MissHobs" en daarna met „Vrouwen-
krijg" behaalde deze spelers hier veel
succes, zoodat het te verwachten was
dat ook nu wel weer veel publiek in
Amicitia zou zijn. Zij, die echter zoo
dachten, zullen gisterenavond teleur
gesteld zyn, daar het bezoek niet bijs
ter groot was.
Opgevoerd werd „Simone" tooneel-
spel in 3 bedrijven naar bet Fransch
van Brieux.
De geschiedenis waarom het stuk
draait, is reeds afgespeeld, als het
scherm opgaat. Eduard de Sergeac
heeft nl. zijn vrouw op ontrouw be
trapt en in zijn drift haar doodge
schoten en zich zelve ernstig gewond.
De minnaar, Eduard's boezemvriend,
heeft zich eenige dagen na het voorval
van het leven boroofd.
In het eerste bedrijf nu komen we
de geschiedenis te weten. Eduard is
eenigermate van zijn ziekte hersteld,
maar hij is zijn geheugen totaal kwijt.
Dokter Vergne zal trachten hem zijn
herinneringsvermogen terug te geven,
waarbij nog tegenwoordig zijn Eduard's
papa en zijn schoonvader De Lorsy
benevens een mijnheer van de Parijsche
balie, Chaintreaux, die mogelijk op ju
ridisch gebied bijstand kan verleenen.
Want ofschoon de heeren voorgeven
dat het een dubbelen zelfmoord geldt,
vermoeden ze toch ook wel, dat er
iets anders achter kan zitten.
Dit eerste bedrijf is een knap stuk
werk. Stuk voor stuk komt het ge
heugen terug en vol spanning volgt
het publiek de ontwikkeling der ge
beurtenis, die zich langzaam maar
zeker in Eduard's geest ontplooit.
Als we de geschiedenis weten, nog
een kleine scène tusschen De Lorsy
die hem voor moordenaar uitmaakt
en Eduard die nu weet eigen rechter
te zijn geweest, zakt het doek.
Het familiegeheim is strikt geheim
gehouden voor Simone, Eduard's doch
ter, die we in het tweede bedryf leeren
kennen. Toen haar moeder vermoord
werd was ze 6 jaar, ze weet niet
anders dan dat mama overleden is
ten gevolge van een val van haar
paard. Ze is nu 21 jaar en de liefde
heeft haar te pakken gekregen. Haar
uitverkorene, Michel Mignier, doet
aanzoek om haar hand, zy accepteert,
maar op het laatste oogenblik is
Mignier Sr. op sluiksche wijze achter
het familiegeheim gekomen en nu
weigert h(j zijn toestemming. Simone
zoekt naar de reden en in een aan
grijpenden dialoog met haar vader
komt ze nabij de waarheid, de span
ning wordt hoog opgevoerd, maar
weten doet ze bet niet. Wat ze van
haar vader niet te weten komt, zal
ze van een ander vernemen. Een oude
dienstbode, van wier domheid zy mis
bruik maakt, verraadt het geheim en
nu barst de bom. Papa wil ze in den
steek laten, ze kan hem niet meer
zien, ze wil met de oude dienstbode
mee. Maar gelukkig verschijnt Mignier
Jr. nog ten tooneele, die haar mee
deelt dat h(j zijn vader's oordeel niet
onderschrijft en alles zal doen om hem
tot andere gedachten te brengen, ter
wijl bovendien De Lorsy, haar moeders
vader, haar nog op het hart drukt
zich gerust te verlaten op haar vader,
en alles is weer in orda
Het gegeven is ongetwijfeld zeer
mooi, maar al aanstonds moet treffen
de onmogelijkheid dat het gerecht zich
niet met den moord inlaat. Dit blijkt
althans niet uit het stuk, wel wordt
er in het eerste bedrijf terloops over
gesproken, maar verder vernemen we
er niets van. Een moordenaar, ook al
is zijn daad naar menschelyke motie
ven verklaarbaar, blijft toch niet vrij
rond loopen
Enfin in Frankrijk is zoo iets mis
schien nog mogelijk. Ernstiger fout in
het stuk lijkt ons het rekken der
ontknoopiug van het geheim voor
Simone.
Het tweede bedrijf doet steeds den
grooten strijd tusschen vader en doch
ter verwachten, de scène waarin
Simone de waarheid zal vernemen
moet de belangrijkste zyn, maar helaas
de schrijver onthoudt ons die. Als het
derde bedrijf aanvangt blijkt Simone
reeds op de hoogte te zyn en het
publiek dat een prachteffect verwacht
te, zal zeker in niet geringe mate
teleurstelling voelen over zoo'n oplos
sing.
Ook het derde bedrijf laat ons dan
geheel onbevredigd, ook daarin lijkt
het nog telkens weer tot den strijd
tusschen vader en dochter te zullen
komen, tot ten slotte Simone slap in
vaders armen valt.
Simone's houding is na de ontdek
king ook onmogelijk. Een intelligente,
jonge vrouw, die haar vader helpt bij
z(jn studie over de Oostersche gods
diensten, doet zoo niet, die zou zeker
in de eerste plaats op nadere ver
klaring hebben aangedrongen.
Maar niettegenstaande de vrijwel
mislukte afwerking van het gegeven
heeft de schrijver er genoeg pakkende
tooneelen in bewerkt, die maken dat
het stuk het doet. Zoo bijna het ge-
heele eerste bedryf, en het slot van
het tweede en het gesprek van Simone
met haar vader in het derde bedryf.
De hoofdrollen waren bij het echt
paar Tartaud—Klein in goede handen.
Vooral in het eerste bedryf, als zyn
geheugen begint te ontwaken, gaf
Tartaud subliem spel, evenals zyn
vrouw in het derde bedryf. Ook de an
dere rollen waren iD goede handen. De
heer v. d. Lugt Melsert was anders
erg houterig, terwijl de heer Morriën
wat al te grappig deed.
Het nastukje „De Gemoedelijke
Commissaris" is een zot dingetje,
goed voor dilettanten. Als na-
stukje op Simone viel het absoluut
niet, bet was „te grappig". Het bad
dan ook maar weinig succes, wat voor
het publiek pleit.
De kapitein J. C. Wagner, van
bet 5e reg. inf., heeft een wandeling
gemaakt van Amersfoort naar 's-Gra-
venbage. De afstand, pl.m. 90 K. M.,
werd afgelegd in 14| uur, waarvan
13 uur werd gemarcheerd en 1-J- uur
gerust, hetgeen gemiddeld een snel
heid geeft resp. van 6.9 en 6.2 kilo
meter per uur. Gouda (54 K. M.,),
werd zonder rusten bereikt in den
tyd van S uur.
Deze wandeling diende als proef
om na te gaan in hoeverre het
marcheeren z. g. „en flexion" met
de knieën sterk gebogen, waarbij met
zeer lange passen wordt gemarcheerd,
het bovenlyf wordt voorover ge
bracht, de knieën door gebogen blijven
en het bovenlijf niet telkenmale be
hoeven op te heffen is aan te
bevelen.
De tocht werd zonder veel inspan
ning volbracht, zoodat, mede in aan
merking genomen de behaalde snel
heid en den korten tyd van duur,
het wellicht aanbeveling zou verdienen
by onze infanterie een proef met deze
wijze van marcheeren te nemen.
N. C.
In de afgeloopen maand September
1908 werden door de Amersfoort-
sche Tramwegmaatschappij 11145 be
talende passagiers vervoerd en bedroeg
de passageopbrengst f561.20; de
totale inkomsten waren f 598.36de
dagkilometeropbrengt was f 10.75. In
dezelfde maand van 1907 waren deze
getallen reps. 7409 f548.376.f 594.25
en f11.
Zondag a. s. nemen de compe
titie-wedstrijden van den U. P. V. B.
weer een aanvang.
H.V.C. I ontvangt voor de opening
van haar nieuw ingericht speelterrein
het vaak zeer sterke A.W. II uit
Bussum.
Haar tweede elftal zal de nieuw
toegetreden vereeniging „Voorwaarts"
te Bussum met een bezoek vereeren.
Mocht het publiek de geanimeerde
wedstrijden tot nog toe gratis bijwo
nen, dit seizoen is dit echter niet het
geval. H.V.C. moest het terrein nu
huren en af zetten, waarmee enorme
kosten gepaaid gingen.
De ingang van het terrein is thans
aan den Ouden Utrechtschenweg en
niet meer aan de Koninginnelaan
bereiken.
Terreinkaarten geldig voor het heel J
seizoen en toegang verleenend tot all J
wedstrijden zijn bij den Secretaris derf
heer C. Brits, Arnhemschestraat 3'f
verkrijgbaar.
Hoe de uitslag dezer beide ontmoe'
tingen zal zyn, kunnen wy niet me;
zekerheid voorstellen. Wij vermoedet
dat het eerste elftal na een zeer span
nenden stiyd de beide puntjes ni«
door de Bussumsche Weerbaarheids
mannen zal laten inpikken. De uitsla!
der ontmoeting H.V.C. II—Voorwaart!
is geheel onzeker, daar „Voorwaarts!
een nieuwe vereeniging in den U 1
V. B. is.
Bij hot nationale kegelconcour-
te Dieren behaalde U. D. I. van hit-
in den korpswedstrjjd den 9en prj.
SOEST. Tot Commies ter gemeen.-
secretarie alhier is benoemd de hei
J. Cornelissen, ambtenaar ter sect!
tarie te Ede.
BAARN. Tot zetters bjj 's Rijt
directe-belastingen alhier zyn doort
Commissaris der Koningin benoeu
de heeren G. Koelewyn en W. vs
Doornik.
HET FLUITEND RAADSLID.
Het O. M. bij het Gerechtshof
's-Hertogenbosch eischte tegen E. \'J
Wely, het fluitend Raadslid te R:
sendaal, bevestiging van het vom
der Rechtbank te Breda, waar
acht dagen gevangenisstraf is vr
oordeeld.
ONTSLAG VAN EENE GEHUWi
ONDERWIJZERES.
Voor den Raad van State, a!
voor de geschillen van bestuur, we:
behandeld het beroep van den Ka;
der gemeente Oostelbeers c. a. tegi
het besluit van Gedep. Staten vj
Noord-Brabant, waarbij goedkeuri:
is onthouden aan het besluit van
noemden Gemeenteraad tot het vei
leenen van eervol ontslag aan meji|
frouw B. als onderwijzeres aan
openbare lagere school te Midde!bee:|
In het over deze zaak door Staal
raad mr. Van Gennep uitgebrad
verslag werd medegedeeld, dat
ontslag was gegrond op de overv
ging dat het niet in het belang v;
het onderwijs is te achten dat i
onderwijzeres gedurende hare zwa&
gerschap en later als moeder bai
plaats in de school behoudt
voorts dat de districtsschoolopzie»
en de inspecteur het ontslag nil
gewettigd achten en ook van oordei
zyn dat in dit geval van een nadei
ligen invloed op het onderwijs doe
handhaving van de onderwijzeres nif
is gebleken,- terwyl bovendien zul
een nadeelige invloed zoude kunne,
worden voorkomen door plaatsvef,
vanging. Gedeputeerde Staten dede^
hierbij nog opmerken, dat plaatsver
vanging niet onmogelijk is.
De bedoelde onderwijzeres zou -
gelijk verder bleek indertijd zjji
benoemd onder voorwaarde dat i
ontslag zou nemen in geval zy huwdt
maar hiertegenover werd door hat
aangevoerd dat zy van die voorwaart
eerst geruimen tyd na hare benoi
ming heeft kennis gekregen.
Als gemachtigde van den Gemeent
raad trad op mr. Furnéè, advocaat:
's-Gravenhage, die zich o.a. beriep o
het Koninklijk besluit van 17 De-
1904, waarby alsnog goedkeuring we:
verleeend aan het Raadsbesluit vb
Veendam tot ontslag van eenegehuw
onderwijzeres. Ook in het ondf
havige geval zou handhaving van:,
onderwijzeres die intusschen re-,
moeder is geworden niet zo:»'i
dadeeligen invloed zyn voor het"--
nerwys, meende spr.
Mr. J. L. N. van IJsselsteyn, Ka:
tonrechter te Oirschot, kwam op v«
de belangen der onderwijzeres.
De Kon. beslissing volgt later.
AANGENOMEN WERK.
L
In een der Duitsche landbouwbl;
den gaat H. Römer na, welken i:
vloed de betaling naar verhoudir
van het voortgebrachte werk heeft c:
de omstandigheden die het leven va
den landbouwarbeider beheerschen e:
op welke wijze zy het best, al
regel tenminste, zou zjjn in t'
voeren. Hoewel de verhandeling i
hoofdzaak slaat op Duitsche toestar
den, is er toch veel wetenswaardig:
in voor onze landbouwers en vee
toepasselijks voor dien tak van b(
demcultuur in ons land, die men oo
