DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 214.
DINSDAG 13 OCTOBER 1908.
5e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEILANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Het Arbeidscontract.
FEUILLETON.
Een Verborgen Erfenis.
BUITENLAND.
EEMLANDEB
Hoofdredacteur R. 6. RIJKEN S.
AbomiementspriJ s
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4.
Franco per post id. - 5.60
Per 3 maanden id. - 1.
Franco per post id. 1.40
Afzonderlijke nummers0.05
Bureau: BREEDESTRAAT 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertèntiën:
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(By abonnement belangrijke korting.)
Tot plaatsing ran ailfcrtentiën en reclames tan buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd liet Algemeen Binnen- en Bnitenlandsch Advertentiebureau D. ALTA, AVarmoesstraat 767S to Amsterdam.
ii.
Een der groote grieven in de Tweede
Kamer bij de behandeling van bet
ontwerp-Arbeidscontract te berde ge
bracht, was ook, dat het door zijn op
zeggingsbepalingen de staking onmoge
lijk maakt en dat het liet staangeld
(het inhouden door den werkgever van
een deel van het loon, om daarop de
de schadevergoeding te verhalen, die
de arbeider mocht schuldig worden
door verbreking van het contract)
„sanctionneert", zooals de soc.-dera.
afgevaardigde v. d. Zwaag het noemde.
Maar door den heer Drucker werd
duidelijk gemaakt, dat deze grief alleen
kon worden geopperd, door wie het
ontwerp niet kenden, of het slecht
begrepen. Staking toch is geenszins
onder alle omstandigheden als opzeg
ging van het contract aan te merken
en de wet brengt, door het staangeld,
dat vroeger ook bestond en in practyk
werd gebracht, aan vaste regels te
onderwerpen, te weeg, dat de arbeider
met betrekking tot dat punt, niet meer
aan willekeur zal zjjn overgeleverd.
Door deze wet is verhinderd dat,
de handpenning, groospenning of gods-
penniDg (deze gift draagt in verschil
lende deelen van ons land verschillende
benamingen) maar zoo weer kan wor
den teruggebracht, of teruggestuurd,
zooals nog tegenwoordigmen zie maar
eens al die advertentiën, waarin
wegens teleurstelling" eene dienstbode
wordt gevraagd maar al te vaak
te doen gebruikelijk is.
De handpenning geeft niet meer van
de zijde der dienstbode de bevoegdheid
den dienst op te zeggen, door haar
terug te geven, of van de zijde van de
meesteres van de indienstneming af
te zien, door haar te doen behouden.
Ten minste als niet by het geven en
aannemen der handpenning de vrij
heid van weerszijden, om berouw te
krijgen, is voorbehouden. Wel is bij
de behandeling een poging gedaan om
het bestaande gebruik verbreking der
overeenkomst door het terugzenden of
het doen behouden der handpenning
in de wet voor anker te loggen, doch
de minister en de heer Drucker wilden
er niet van weten. Uit het wettelijk
(naar het engelsch.)
33)
Toen zij terug keerden om naar
huis te gaan, zag hy er somber uit
en voor 't eerst 'n zijn leven kon het
Violet niet gelukken hem op te
monteren.
Mrs. Malincourt had al haar best
gedaan om te zorgen, dat haar doch
ters totaal niet van het huishouden
op de hoogte kwamen. Violet had
daaraan toegegeven, maar Nancy had
op de haar eigen, kalme w(jze, zonder
dat iemand het wist, zich van alles
eigen gemaakt, zoodat zij nu heel goed
als huishoudster kon optreden.
Violet voelde nu, hoe zij te kort
schoot. Blozend en met tintelende vin
gertoppen ging z(j eindelijk met An
thony zitten voor een maal, klaarge
maakt door haar zelf en Suzan, die
had bewezen al even weinig van ko
ken af te weten als haar meesteres.
Anthony had gezorgd, dat er borden,
schalen, vorken, lepels enz. waren,
maar hy had tafellinnen vergeten, en
Suzan bracht het niet mee, toen zij
oogpunt bekeken en uit het oog
punt van handhaving van goede
trouw, die medebrengt nakoming van
aangegane afspraken, kon dd tegen
woordige gewoonte niet door den
beugel, meende de heer Drucker. Wan-
meer men zeide hij zich in
denkt in het geval, dat in het begin
van Februari een dienstmeisje is aan
genomen en zich verbonden heeft in
Mei in dienst te treden, is het niet
eene handhaving van de gemaakte
afspraak en niet eene nakoming van
het gegeven woord, wanneer zij den
len Maart byv. komt aanzetten en
zegt, dat zy eene betere betrekking
heeft gevonden en er dus van afziet.
En ten aanzien van de meesteres
geldt omgekeerd precies hetzelfde.
De overgroote meerderheid in de
Kamer dacht er evenzoo over.
Verder verdient opgeteekend te
worden, dat bij en door de gehouden
beraadslagingen in den toestand van
sommige gehuwde vrouwen eene
verbetering is tot stand gebracht, die
zeer te waardeeren valt. Onder de
vroegere wet had de gehuwde vrouw,
wat zij verdiende, af te geven aan
den man, als zynde het hoofd van de
gemeenschap en beslist hij wat met
het geld zal geschieden. Maar als die
man nu een dronkaard is, die het
door de vrouw zuur verdiende geld
in de kroeg verbrast De Kamer heeft
begrepen dat, al zal zefs met eene
wetsbepaling niet altijd voorkomen
kunnen worden, dat een dergelijk man
den boel er doorbrengt, toch hetgeen
daartegen by de wet kan worden
gedaan, geschieden moet. Een van
vrijzinnigen kant opgeworpen denk
beeld, door den heer Heemskerk ge
goten in een vorm, die het aanne
melijk maakte ook voor degenen, die
by deze gelegenheid niet een bres
van belang wilden zien gemaakt in
het bestaande recht inzake huwelyks-
goederen, is door de Kamer zonder
hoofdelijke stemming aanvaard. Het
komt hierop neer, dat de gehuwde
vrouw niet slechts, zooals in hot
ontwerp alleen was voorgesteld, zon
der bystand van haren man arbeids
overeenkomsten zal mogen aaDgaan,
maar dat zy ook gerechtigd is over
hetgeen zij verdient of ontvangt, ten
bate van het gezin te beschikken,
met vuurrood gelaat en een vuil
schort binnen kwam om te dekken.
't Doet er niet toeWy moeten
het zonder doen tot Maandag, zeide
Violet, met een dappere poging om
haar vroolykheid te bewaren. Ik ben
bang, zei ze, terwijl ze naar Anthony
toeging, dat Suzan en ik nog niet heel
goed geslaagd zijn in onze poging om
te koken, maar ik zal er mijn uiterste
best voor doen het te leeren.
Anthony spoorde zich zelf aan om
haar gerust te stellen en te liefkozen
en alles zou goed gegaan zijn, als de
deur niet juist op dat oogenblik geo
pend was door den huisknecht, waar
van Mrs. Egerton zich verbeeldde niet
buiten te kunnen en die nu met alle
deftigheid aankondigde
Mrs. Egerton en Miss Egerton
Violet sprong by Anthony vandaan.
Zy kon zien hoe de knecht grinnikte,
terwyl hy de deur sloot, als wilde hy
zeggen, dat hy er alles van begreep.
Woede en teleurstelling streden om
den voorrang, terwyl zy zich tot
haar twee bezoeksters wendde.
Dit is mijn kamer, zei ze, en ik
moet u verzoeken my in 't vervolg
de gunst toe te staan het my vooruit
te laten weten als u van plan is my
een bezoek te brengen, opdat ik
klaar ben om u te ontvangen.
Je bent in een slecht humeur,
beste meid, zei Mrs. Egerton, terwyl
zonder onder alle omstandigheden
verplicht te zijn het haren man af
te geven.
Bedenkt men, dat, blijkens de
jongste beroepstelling, niet minder
dan 97000 getrouwde vrouwen in
Nederland beroepsmatigen arbeid ver
richten, dan kan men de beteekenis
van deze verandering in het recht
der gehuwde vrouw uiet onderschatten.
Verder is door deze wet eene rege
ling getroffen in de zaak der aange
legenheid van de arbeidersreglementen,
die bewerkt, dat de arbeider daarmede
niet onverhoeds kan worden bespron
gen en dat hy op de vaststelling
ervan invloed kan uitoefenen. De
zekerheid is geschapen, dat een arbeider
die in dienst treedt van een fabrikant
of werkbaas, behoorlijk kennis krijgt
van het reglement, dat bij dien werk
gever geldt, zoodat deze niet, als 't in
zyn kraam te pas komt, den arbeider
„een prullig stukje papier" onder den
neus kan houden, dat hy hem doet
kennen als „het reglement" waaraan
de arbeider onderworpen is. Over deze
reglementen zal voorts het licht der
publiciteit schijnen. En de arbeider
zal ook niet meer met plotselinge
wijziging van het reglement worden
overvallen.
Edoch, sommige leden, vooral de
sociaal-democratische, betwijfelden of
hiermede genoeg was gedaan. Uit het
overleg tussehen de verschillende par
tyen is daarop nog een nieuwe waar
borg voor de arbeiders, met betrek
king tot het reglement, voortgekomen,
belichaamd in een amendement
Schaper, dat met 57 tegen 11 stem
men is aangenomen. Dit amendement
bepaalt, dat een nieuw reglement, 't
welk gedurende de dienstbetrekking
wordt vastgesteld, of een bestaand
reglement, dat in dien tyd wordt ge
wijzigd voor den arbeider slechts ver
bindend zal zyn, als hem kort vóór
de vaststelling een volledig exemplaar
van het ontwerp kosteloos ter inzage
is verstrekt voor zoodanigen tijd, dat
hy zich over den inhoud ervan be
hoorlijk heeft kunnen beraden.
Verder is de bedoeling van dit con
tract, geen twijfel over te laten nopens
de rechtsgeldigheid en de verplichting
tot eerbiediging van eene soort van
overeenkomst, die in het ontwerp is
zij vlak voor de tafel ging zitten,
waarop het slecht klaargemaakte eten
stond koud te worden. Ik had geen
idee, dat je zoo arm was, Anthony.
Toen je by my was, hadden wij al
tijd een tafellaken, wat ons ook ove
rigens ontbreken mocht 1
Dat is alleen maar voor van
daag, moeder, antwoordde Anthony,
den twist negeerend. Dat is mijn
schuld ik heb verschillende dingen
vergeten.
Ik heb het altijd als mijn plicht
beschouwd zulke plichten voor je uit
den weg te nemen. Je hebt nooit ge
weten, wat het zeggen wil, om zulke
kleinigheden te moeten denken, zoo
lang je bij my was. Violet, laat je
als 't u belieft niet storen. Ga voort
met je diner. Het is immers een di
ner nietwaar?
Ja, moeder, kwam Anthony
weer tusschenbeiden, om het bittere
antwoord, dat Violet stellig op de
tong zou liggen, te voorkomen. Violet
en ik zijn naar het dorp gewandeld
en hebben daar onze inkoopen gedaan
maar wij hebben allerlei dingen ver
geten. Toch hadden wy er zelf schik
in.
Ja, dat is Violet aan te zien,
zei Laura, zich voor 't eerst in het
gesprek mengend.
Het is alles goed en wel om
verschillende dingen te koopen, ging
gedefinieerd als „eene regeling, getrof
fen door een of meer werkgevers of
eene rechtspersoonlijkheid bezittende
vereeniging van arbeiders, omtrent
arbeidsvoorwaarden, by het aangaan
van arbeidsovereenkomsten in acht te
nemen".
Waar zulk een collectieve overeen
komst is gesloten en tussehen den
werkgever en den individueelen arbei
der een beding is gemaakt, strijdig
met haren inhoud, zal, volgens deze
wet, de ^kantonrechter dit beding op
de daartoe strekkende vordering van
ieder der partijen de werkgever
zelf uitgesloten nietig moeten ver
klaren.
Den socialisten ging dit niet ver
genoeg, die absolute nietigheid ver
langden van ieder beding, buiten het
collectieve arbeidscontract, dat zy
daarenboven anders wilden definieeren
dan werd gedaan in het ontwerp,
waarin hun vooral de rechtspersoon
lijkheid hinderde, die er in was ge
bracht.
Twee volle dagen heeft de Kamer
met dit onderdeel zich bezig gehouden.
Hierbyj ontspon zich eene voor juris
ten allerbelangrijkste discussie, doch
voor niet-juristen is het alleen belang
rijk, dat het regeeringsvoorstel er
ongehavend is doorgegaan.
DE CRISIS IN HET OOSTEN.
Nog altijd is het niet te zeggen of
de vrede in het Oosten zal worden
bewaard. Wel wordt uit Londen be
richt, dat Engeland en Rusland het
eens zijn geworden over de noodza
kelijkheid van een Europeesche confe
rentie en dat het nu waarschijnlijk
wordt geacht, dat de jongste gebeur
tenissen in het Oosten het nood
zakelijk maken, den omvang der
vraagstukken, welke ter conferentie
zullen moeten worden behandeld, uit
te breiden, maar uit Servië komen
nog allerlei allarmeerende berichten.
Voor de waarheid van vele daarvan
kan men niet instaan, maar als vast
staand kan toch worden aangenomen
het bericht dat de Servische volks
vertegenwoordiging gisteren met al-
Hrs. Egerton voortmaar de hoofd
zaak is ze te betalen. Ben je van plan
om alles direct te betalen, of koop je
het op rekening? Het zou maar last
geven, als uw rekeningen met de onze
vermengd werden.
Daar behoeft u niet bang voor
te zyn, antwoordde Anthony kalm.
Violet en ik zullen onze eigen zaken
regelen, zonder dat u er mee te maken
heeft.
Waarvoor u wederkeerig zeker
ook zorgen zal, zeide Violet met klem,
terwyl haar oogen vuur 'schoten.
Dank je, zei Laura styf.
Ik vermoedde wel, dat je niet
op onze tusschenkomst gesteld zou
zijn, lieve, zei Mrs. Egerton, terwyl zy
haar gouden prince-nez voor de oogen
hield en daarmee haar schoondochter
doordringend aankeek. Jy mag je wel
in acht nemen tegen je humeur. Dat
is je groote fout, en er is niets zoo
noodlottig voor een gelukkig huwe
lijksleven als een slecht humeur.
Anthony heeft een uitstekend humeur
in dat opzicht heb je een goede keus
gedaan, en mocht je wel wat beter
by hem passen.
Moeder, ik verzoek, u iedere
persoonlijke discussie achterwege te
laten, kwam de jonge man snel tus
schenbeiden. Ik wensch myn vrouw
niet anders dan zy is. Ik trouwde
omdat zjj juist een vrouw is voor mij.
gemeene stemmeu de volgende motie
heeft aangenomen
„De Skoeptsjina, na kennis te heb
ben genomen van de toelichting no
pens de maatregelen welke de Servische
regeering voornemens is te treffen,
geeft met algemeene stemmen haar
vertrouwen te kennen in het beleid
der koninklijke regeering, en verwacht
van de regeering, dat deze een zoo
krachtige mogelijke houding zal aan
nemen ter verdediging van de be
dreigde belangeD. Tot dat doel stelt
de Skoeptsjina de gansche kracht van
het Servische volk te harer beschi&-
king."
Overigens aan alarmeerendelbericbtên
geen gebrek. Hier volgen er eenige
De Oostenryksche monitors zijn van
Peterwardein de Donau opgevaren eiw?
hebben nu by Semlin, dus dicht bly,
Belgrado, het anker uitgeworpeq,
De Times verneemt uit Belgrado,
dat zich reeds 17,000 man voor het
„Doodenlegioen" hebben laten aan-,
werven, dat tegen Oostenrijk wil
vechten.
In Servië vervoeren treinen in alle
richtingen schietvoorraad.
Alle reserve-officieren te Praag van
het 13de Oostenryksche legercorps
zouden opgeroepen zyn.
De Standard verneemt uit Odessa,
dat de Russische vloot in de Zwarte
Zee gemobiliseerd zou worden,*en de
de Morning Post uit Rome, dat Bul
garije een omwenteling in Macedonië
zou voorbereiden.
Eindelijk vertelt men te Belgrado,
dat de Koning afstand zal doen ten
behoeve van den Kroonprins.
Wat de politiek betreft, de Kolnische
Zeitung licht een tipje op van den
sluier, die daarover ligt. In Weenen,
zegt zij, erkent men nu, dat men niet
kan zeggen, dat Italië en Rusland
vooraf hun toestemming tot den
Oostenrijkschen staatsgreep hebben
gegeven. Men heeft er zich toe be
paald, tegenover deze mogendheden
over de plannen tot inlijving te spreken
en tegelijk laten doorschemeren, welke
vergoedingen men wilde geven. Italië
paaide men met een aansluiting van
de Dalmatische spoorwegen aan de
kuststreek van Montenegro, den vriend
van Italië, en een toezegging betref
fende wyziging van het bekende art.
Dan vergat je zeker ieder ander,
zei Laura.
Jy doet beter te zwijgen, Laura,
zei Mrs. Egerton, haar hoofd schud
dend. Ik verwachtte ook niet, dat An
tony nu al gebreken in Violet zou
opmerken. Later welnu, dan zyn
wij er altijd om te helpen, wat er
ook mag gebeuren En afschoon Violet
mij zoo beslist vraagt mij met myn
eigen zaken te bemoeien, een moeder
kan noch mag zich geheel aan het lot
van haar zoon onttrekken, zelfs niet
door zijn vrouw. Ik zal natuurlijk
bedaard afwachten, hoe alles toegaat.
Zouden wij nu niet over iets
anders praten vroeg Anthony.
U heeft den armen Anthony
bang gemaakt, mama, zei zyn zuster
met een onaangenameu lach. Natuur
lijk zal er niets vau dit alles gebeu
ren 1 En Violet heeft het beste hu
meur van de wereld dat weet
iedereen. Wy zullen allen te zamen
leven als tortelduifjes en de nieuwe
regeling zal uitstekend zijn. Nu dat is
vastgesteld, moesten wy eens over
iets anders praten. Hoe is dat vroo-
lijke weekje in Londen je bevallen,
Violet, en heb je Cesar dikwijls ont
moet?
Wordt vervolgd.)