WEERBERICHT.
Thermometerstand
UIT DE PERS.
Kunst en Wetenschap.
STADSNIEUWS.
Uit de Omgeving.
Land-, Tuinbouw en Veeteelt.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 22 October 1908.
Hoogste barometerstand 782.6 m.M.
te Hernosandlaagste 747.9 m.M. te
Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van 23
October 1908,.
Wind Zwakke tot matige O.-lijke toe
N.-O.-lijke wind.
Gesteldheid van de luchtGedeel
telijk bewolkt, waarschijnlijk droog
weer.
Temperatuur Dezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
uur 776 m.M.
Vorige stand te 12 uur 772 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 44
Laagste hedennacht F. 28
Hedenmiddag 12 uur F. 48
voordracht in haar beginselhet st-aau-
delegerstelsel treedt er in naar voren,
de Minister zet een stap terug op
den weg naar 't volksleger. Het ont
werp komt neer op een verlenging
van eersten oefeningstijd met twee
maanden.
Practisch zal deze „oplossing" het
kadervraagstuk slechts nijpender stel
len, te vreezen is toch, dat b(j zoo
aanmerkelijke verzwaring van werk
het kader ontevreden worden zal. Ook
de Raad van Defensie heeft dit nadeel
ten zeerste gevoeldzelfs de heor
Duyinaer van Twist is er niet blind
voor gebleven. De Raad van Defensie
wordt door het Christelijk Ministerie
•wel zeer „en bagatelle" behandeld. De
heer Marchant wees er op, dat het
advies van dien Raad door den Minister
zelfs niet was afgewacht om zyn ont
werp in te dienen
Ook de beer Eland veroordeelde het
ontwerp. Terwijl uit. de militiewet de
groote gebreken niet worden gehaald,
tracht men bier slechts wyl de
politiek er toe noopt nieuws te
scheppen en wel een voor officieren
en minder kader geheel onhoudbaren
toestand. Men verlengt den diensttijd
zonder eenigen waarborg voor betere
oefening. De generaal Eland deelde
's heeren Thomson's principieel be
zwaar van „de volle kazerne". Was
niet de Landweer in de eerste plaats
aangewezen tot dekking der mobili
satie. Het blijvend gedeelte zou mits
dien overbodig zijn. Ook voor de hand
having der orde beschikt men over
de oudere lichtingen.
Verdedigd werd het ontwerp door
den heer van Twist. Doch, hoezeer
instemmend met het door den minister
voorgestelde beginsel, had hij tegen
de waarschijnlijke wijze van uitvoering
daarvan verschillende bezwaren. Wer
den des ministeis uitvoeringsplannen
ongewijzigd verwezenlijkt, overmatige
inspanning van officieren en kader
en toenemend kaderverloop zouden
zoo vreesde hy daarvan zeer wel
het gevolg kunnen blijken. Intusschen,
de minister had, gelukkig volgens spr.,
ziqh in de Memorie van Toelichting
voorbehouden, om, indien zulks in het
belang eener goed geregelde oefening
noodig mocht blijken, in de voor
genomen wjjze van indeeling der halve
lichtingen in de onderdeelen van het
bataljon wijziging te brengen.
Verder dient nog melding te worden
gemaakt van het volgende feit, dat
de heer Thomson in zijne rede terug
kwam van zijn ib bet voorjaar uit
gesproken zienswijze, als zouden de
toen opgeroepen 2200 man niet uit
sluitend voorhandlangersdiensten nood
zakelijk zijn. Destijds had de afgevaar
digde voor Leeuwarden met warmte
party gekozen tegen den heer Patijn, ver
trouwend op een door den Minister
overgelegden staat, die „misleidend"
was.
N ederland enVenezeula.
De Vrijmoedige (van 1 October) dringt
aan op streng optreden tegen Castro.
„Slechts voor wapengeweld, voor
dwangmidden bijv. door een blok
kade die hemzelf en zyn volk van
hun onmacht overtuigen, zal hij wy-
ken en het hoofd buigen. Geen ge
schiktere gelegenheid er toe voor
Nederland dan nu, dat alle beschaafde
naties in zake zyn geschil met Castro's
land op zyn hand zijn. Het is Neder
land nu gemakkelijk, om dien styf-
koppigen President ad oculos te be
wijzen, dat Nederland niet, zooals men
in Venezuela pleegt te spotten, slechts
éen oorlogsschip bezit, dat telkens,
als het dat land moet bezoeken, anders
wordt genoemd, maar om de noodige
scheepsmacht beschikt, om zyn eer
en waardigheid te doen eerbiedigen
als zij geschonden worden, en om zijn
onderdanen in den vreemde te be
schermen en te verdedigen tegen
willekeurige handelingen van satrapen
en despoten, die tot veler ongeluk
soms er in slagen, het gezag in handen
te krijgen. Nu is het zaak voor Neder
land, om door een flink machtsvertoon
en des noods door maebtsgebruik zyn
geschillen met Venezeula op een duur-
zamen voet te vereffenen en zoodanige
schikkingen te verkrijgen, dat deze
kolonie niet langer blootgesteld zal
z(jn aan de willekeur of de luimen
der machthebbers in Venezuela.
„Voor deze kolonie is de wijze van
optreden van Nederland een quaestie
geworden van leven of dood. Nederland
heeft het vonnis te strijken
Diamantslijperij. Te Hil
versum zal binnenkort een diamant
slijperij verrijzen, ingericht voor 100
molens, waarvan vooreerst 60 in ge
bruik kunnen worden genomen.
Reeds in de maand December hoopt
men de fabriek te openen.
HET ONTSLAG DER DRIE GE
MEENTE AMBTENAREN.
In het laatst verschenen nummer
van „Het Prinsenhof," dat geheel ge-
wyd is aan het ontslag door B. en W.
gegeven aan de drie redacteuren Buriks,
Gulden en Smit, schrijft de redactie
naar aanleiding van het besluit van
B. en W. het volgende: Op staanden
voet dus uit den dienst weggejaagd,
zonder opzeggingstermijn, alleen zou
nog een douceur worden gegeven ge
lijk aan één maand salaris.
„Begrijpelijk is het, dat wij ons in
hooge mate onrechtvaardig behandeld
achten, dat wij voelden, dat ons on
recht was aangedaan immers waren
wij niet vry, in onze vryen tyd te
doen en te laten wat wy wilden, be
halve dan datgene, wat ons uitdruk
kelijk verboden was, het werken voor
particulieren zonder toestemming van
B. en W.was er in Nederland geen
vrijheid van drukpers, hadden wy niet
het recht tot vrije meeniugsuiting?
Waar staat in onze Verordening of
Instructie of waar anders dat B. en
W. controle hebben uit te oefenen op
de organen, die wy in onzen vryen
tijd redigeeren Was het niet noodig
geweest, ons dan eerst eens behoorlijk
te waarschuwen
Een stukje uit Het Volk, vermel
dende dat de actie tegen het ontslag
der drie gemeente-ambtenaren wel uit
zal moeten zijn met ten paar protest
vergaderingen, geeft aan De Tyd de
volgende opmerkingen in de pen
„Een wel droeve conclusie van het
orgaan dat hemel en aarde bewoog
om B. en W. te terroriseeren. Een
stormpje dus in een glas water I Daar
„de drie slachtoffers", welke de ar
beidersbeweging thans weer te boeken
heeft, ten slotte by rekening komen
van den oproerigen, revolutionnairen
geest, die door het sociaal-democra
tisch hoofdblad dag aan dag in de
ambtenaren en onderwijzerskringen
wordt aangekweekt, moet het hun
wel hard vallen datzelfde orgaan thans
te hooren verklaren„en daarmede
zal het dan wel uit moeten zyn."
Trouw tot in den dood is anders.
Neen, dan zijn de anarchisten con
sequenter
DE HUIDIGE KOUDE.
Het is pas kort geleden, schryft
het Vad. dat wy een beschouwing
konden wijden aan het merkwaardige
feit, dat de maand October gedurende
verscheidene dagen achter elkaar warm
zomerweer bracht. Sedert het jaar
1849 waren in deze maand niet zulke
hooge temperaturen voorgekomen, als
nu werden waargenomen. De hoogste
temperatuur, 24°,8 C. werd in 1886
te Utrecht waargenomen, maar twee
maal werd deze overtroffen en wel
den 2den October met 26°.2 C. en
den 3den met 2ü°.0 C., te De Bilt
geregistreerd. Het is dus nog geen
drie weken geleden dat het warmte-
record voor October geslagen werd en
reeds nu is het zoo koud dat de laagst
waargenomen temperatuur sedert 1849
te Utrecht voorgekomen overtioffen
wordt. Te Utrecht werd in de jaren
1866 en 1S80 in October een minimum
temperatuur van 2.1 C. geregi
streerd, maar in den nacht van 19
op 20 dezer daalde te De Bilt de tem
peratuur tot 2°.7 C. onder nul. Het
is dus wel een der merkwaardigste
feiten in de meteorologische geschie
denis van ons land, dat binnen zeer
korten tijd de beide records voor
hoogste en laagste temperatuur ge
slagen werden.
Er is plotseling een periode van
voor het jaargetijde stevige koude
ingetreden. Het ergste is, dat wy
hier te doen hebben met de gewone
nachtvorsten. Onverwacht heeft de
vorst haar intrede gedaan in Oost-
Europa, zoodat gistermorgen van het
vasteland alleen Frankrijk en de zui
delijke landen vorstvry waren. Daar
van West naar Oost een sterke afval
in temperatuur bestond is het ver
klaarbaar waarom het Westen van
ons land zooveel warmer was dan
het Oosten.
De krachtige Oostelijke tot Zuid-
Oostelijke luchtstroom transporteert
de koude uit Oost-Europa naar het
Westen. De algemeene weertoestand
fs juist dezelfde waarbij anders in de
maanden Januari of Februari de stren
ge vorstperioden optreden, zoodat het
te verwachten is, dat ook nu, al staan
wy pas aan het eerste begin van het
koude jaargetyde, een vorstperiode
van eenige dagen heerschen zal. Er
is geen enkel klimaat, waar ook op
aarde, dat vry blijft van onverwachte
abnormaliteiten, en al is het eenigs-
zins buitensporig, dat reeds in de
tweede helft van October de winter
met volle kracht invalt, toch moeten
wij ons voorbereid houden op deze
mogelijkheid. Wy gelooven niet te
veel te zeggen als wij het er voor
houdeu, dat het nu niet te doen is
om een paar gure dagen, maar dat
de algemeene weerstoestand in geheel
Europa er op wijst, dat het thans
zeer krachtige gebied van hooge lucht-
drukking in het .Oosten gepaard zal
gaan met vry strenge vorst en langer
dan enkele dagen ook hier zal regeeren.
Ds. Vunderink alhier is benoemd
in eene commissie uit de Nederl.
Patroonsvereeniging „Boaz" die de
zaak van eene eigen centrale voor-
schot- en spaarbank zal voorbereiden.
Een Haagsch consortium heeft
naar het Vad. meldt, het voornemen
te Soesterberg, tusschen Utrecht en
Amersfoort, een sanatorium te stichten.
We herinneren aan het concert
morgen door Scbafer en Hekking in
Amicitia te geven.
In een gisterenavond gehouden
vergadering van de Centrale Roomsch
Katholieke kiesvereeniging werd can-
didaat gesteld voor de Provinciale
Staten (vac.-C. Th. van Beek) de heer
H. C. A. de Jong alhier.
Door het te kort nemen van
den draai reed gisterenmiddag bij den
overweg van de spoorlijn aan den
Leusderweg een automobiel tegen een
der aldaar staande boomen. Het voorste
gedeelte van de machine werd geheel
in elkaar gedrukt; de inzittenden
kwamen er gelukkig met den schrik af
Een groote verbetering, die zeer
stellig de goedkeuring van het publiek
zal wegdragen, heeft de groote schouw
burgzaal in „Amicitia" ondergaan.
Tot nu toe was het groote bezwaar
dat de toeschouwers, die het ongeluk
hadden, de plaatsen op de achterste
ryen te loten, slecht' konden zien wat
op het tooneel voorviel, doordat de
zitplaatsen alle op dezelfde hoogte
waren. Aan dit euvel nu is door eene
practische inrichting ten einde ge
maakt.
De acht eerste rijen blijven, als
voorheen, alle op dezelfde hoogte,
doch by de negende ry begint eene
verhooging van 9 cM. Er is een
plancher gelegd, waarop nu de stoelen
staan. Dit plancher loopt geleidelijk
op, zoodat zy 16 cM. boven den be-
ganen grond is. Tot zoover loopt de
eerste rang, waarop nu 288 personen
plaats zullen kunnen vinden.
De tweede en derde rang ioopen
eveneens geleidelijk op tot 30 cM.
boven den beganen grond. Op den
tweeden rang zullen 90 personen ge
plaatst kunnen worden en op den
derden ongeveer vijftig.
De zijplaatsen zyn nu verdwenen,
doch daardoor zijn er rijen 'van 18
plaatsen gekomen, aan weerszijden
van het middenpad 9.
Een ruime doorgang is ook gebleven
tusschen den eersten en tweeden rang.
De geheele inrichting is zoo practisch
aangebracht, dat zy in betrekkelijk
korten tijd door een paar mannen zal
kunnen worden weggenomen indien
dit noodig mocht zyn.
Ook zijn er maatregelen genomen,
dat de stoelen die op de verhevenheid
staan geen gevaar loopen omver te
vallen.
En dan is er nog een groote ver
betering aangebracht, daar de deuren
aan de eene zijde der zaal, die vroeger
naar binnen open sloegen, tot schuif
deuren zijn gemaakt, waardoor het
voor de bezoekers van den 2en en 3en
rang mogelyk zal zijn binnen zeer
korten tijd op straat te staan.
En eindelijk nog iets, dat zeer in
den smaak van het publiek zal vallen.
Het kantoortje van den bureaulist,
dat in de vestiaire stond en door een
sta-in-den-weg was, is verplaatst, zoo
dat er veel meer ruimte beschikbaar
is gekomen voor den toegang naar de
zaal.
Wy hebben hedenmiddag het een en
ander eens in oogenschouw genomen
en het leek ons bijzonder practisch.
In de komende kermisdagen zal men
reeds van al deze verbeteringen kun
nen proflteeren.
De 1e luitenant J. H. van
Reede van het le regiment veld-ar-
tillerie te Utrecht wordt 30 October
verplaatst naar het garnizoen alhier.
Met ingang van 15 December
e. k. is benoemd tot Hoofd-Commies
ter gemeente-secretarie de heer Mr.
J. K. H. de Beaufort.
Gisteren is het kegelconcours in
de sociëteit „De Vereeniging" geslo
ten. Zaterdagavond zal in een fees
telijke bijeenkomst, gevolgd door bal,
de prijsuitreiking plaats hebben. Het
meeste hout is gegooid door de hee
ren A. Nefkens 43, H. Menrsing 43,
J. H. Bonnier 42, C. de Jager 42,
P. Nefkens 42, P. van Achterbergh
41, A. J. v. Zalingen 41 en G. C. de
Jager 40.
Voordracht voor de benoeming
van een onderwijzer aan de Openbare
Lagere School aan de Beekstraat.
1. D. Demmer te Leerdam.
2. T. Beverlo te Gietelo.
3. M. G. van Gelder te Oosterbeek.
Voordracht voor de benoeming
van een onderwijzer aan de Openbare
Lagere School aan de Puntenburger
laan.
1. T. Beverlo te Gietelo.
2. D. Demmer te Leerdam.
3. J. D. van Aken te Heino.
Op het politie-bureau zyn ge
deponeerd een gouden ring en een
werktascbje, die op den openbaren
weg gevonden zijn.
De politie beeft in de laatste
dagen verschillende personen bekeurd
wegens het wielrijden zonder licht.
RAADSTUKKEN.
Verschenen is het antwoord van B.
en W. op de verslagen van de afdee-
lingen van den Raad.
De meerderheid, waaronder ook het
Hoofd der politie, acht een verhooging
van de jaarwedden der nachtwakers
niet voldoende gemotiveerd. De min
derheid acht het toekennen van ver
hooging van f25 wenschelijk.
B. en W. stellen den Raad voor
hen te machtigen een aantal boomen
in het Plantsoen en op „Ma Retraite",
die met een kruis gemerkt zyn, te
doen rooien en in het openbaar te
doen verkoopen.
B. en W. bieden den Raad een be
sluit ter vaststelling om aan een weide,
behoorende bij Birkhoven te verhuren
voor f60 per jaar tot Kerstmis 1911
aan den pachter der restauratie.
Aganda van de openbare ver
gadering van den Raad der gemeente
Amersfoort op Dinsdag 27 October
1908, des nammiddags te half twee
ure.
1. Benoeming van een onderwijzer
aan de school aan de Beekstraat vac.
Rademakers.
2. Idem aan de school aan de
Puntenburgerlaan, uitbreiding perso
neel.
3. Voorstel van B. en W. tot vast
stelling van de jaarwedden van het
personeel, verbonden aan de Burger
avondschool. Cursus 1908/1909.
4. Voorstel van B. en W. tot het
toekennen eener periodieke verhooging
aan den leeraar Dr. P. K. Lulofs en
vaststelling van diens jaarwedde als
pensioensgrondslag.
5. Voorstel van B. en W. tot aan
koop van het perceel, grenzende
aan de Zuidzijde van het raadhuis.
6. Voorstel van B. en W. tot onder-
handsche verhuring van een weide,
gelegen op Birkhoven.
8. Benoeming van een Regent van
het Burgerweeshuis.
9. Voorstel van B. W. betreffende
het rooien en verkoopen van boomen.
10. Voorstellen betreffende de nacht
wakers.
11. Vaststelling van het 4e sup
pletoir kohier Inkomstenbelasting 1908.
12. Vaststelling van het le sup
pletoir kohier straatbelasting, dienst
1908.
13. Behandeling van reclames in-
zaken Inkomstenbelasting, dienst 1908.
14. Behandeling van reclames, in
zake straatbelasting, dienst 1908.
15. Behandeling van verzoeken tot
het verleenen van afschrijving inzake
inkomstenbelasting, dienst 1908 ter
zake van vertrek en overlijden.
16. Behandeling van de begrooting
van het Burgerweeshuis van 1909.
17. Behandeling van de begrooting
en subsidie voor het Burgerlijk arm
bestuur voor 1909.
18. Voorstel van B. en W. betref
fende de jaarwedde van den Gemeente-
Ontvanger.
19. Voorstel van B. en W. in ver
band met de toelage aan den ambte
naar, met de vervolging in belasting
zaken belast.
20. Voorstel van B. en W. betref
fende de jaarwedde van de archivaris.
21. Voorstel van B. en W. betref
fende de salarisregeling voor het per
soneel van den Reinigingsdienst.
22. Voorstel van B. en W. tot aan
koop van een mechanische brandlad
der en inrichting van eene bewaar
plaats.
23. Voorstel van B. en W. betref
fende oen adres van het Bestuur dei
Vereeniging tot bestrijding der tuber
culose te Amersfoort tot verkrijging
eener subsidie.
24. Behandeling van de Gemeente-
begrooting voor 1909.
BAARN. Te Deventer slaagde gis
teren voor het examen vrije- er
ordeoefeningen der gymnastiek di
heer F. O. Fölkel, alhier.
De Garautenvereeniging heef
besloten ook in den a.s. winter geer
voorstellingen te geven.
Door het Bestuur, der afd.
Baarn van den Volksbond is by der
Raad dezer gemeente aanvraag ge
daan, om een of twee kamers var
het oude raadhuis te mogen hurer
voor het houden van de cursussen ii
huisvlijt.
De dames Martens en Ooster zul
len les geven in cartonnage, de heer
A. v. d. Laan te Lage Vuurschf
idem en de heeren E. P. Grootveld
en W. F. Daniels in hontsnywerk,
terwijl de heer J. K. Möller zoo
noodig als plaatsvervanger zal optre
den. Voor elke klasse zullen ongeveer
tien leerlingen worden toegelaten.
PRAKTISCHE WENKEN VOOR HEI
INKUILEN VAN AARDAPPELE.N,
In vele bedrijven in ons land hangl
het geldelijke resultaat van het werl
van den boer in hoofdzaak af var
den aardappelbouw. Maar niet alleec
moeten de aardappelen goed worden
gepoot, verzorgd en gerooid, er hangt
zoo veel af van een goede bewaring.
Er bestaan verschillende methoden
van inkuilingby alle echter is di
hoofdzaak dat de aardappelen niet ti
warm, niet te vochtig liggen ei
zonder bloot te staan aan bevriezinj
toch steeds in contract blyven me:
de versche lucht. Dit bereikt mei
het best wanneer boven op de hoos
aardappelen een strook stroo ongave®
een hand breed, niet met aarde be
dekt wordt en onder langs de my'
aan beide zijden, op afstanden vai
2 meter een middelmatig dikke drai
neerbuis wordt ingelegd.
Later, by het geheel afdekken va:
de myt zet men bovenop ook no:
enkele zulke pijpen. Dit laatste word:
al veelvuldig toegepast, maar hoofd
zaak zijn de horizontale buizen onde
aan de lange zijden. Die ontbreke:
meestal en dat is een groote fot'
want om vuile lucht af te kunn;
voeren, dient gelegenheid te bestai
tot aanvoer van versche, onbedorve'.
lucht. Alleen wanneer het steil;
vriest, dienen de openingen der buizei
gesloten te worden. In het algemeei
echter zullen ze, in ons klimaa:
althans, den geheele winter opei
kunnen blyven. Deze methode geef:
ook goede uitkomsten bij inkuiling
van bieten, magels, rapen, wortelei
enz.
Bij gebrek aan stroo kan men dat
vervangen door riet hetgeen in de
praktyk gebleken is, een zeer bruik
baar materiaal te zyn. Bovendien
wordt door rietbedekking de moeilijke
ventilatiekwestie opgelost, aangezien
hierby overbodig is een strook be
dekking weg te laten of pijpen aan
te brengen. Wanneer het riet 10 c.
M. dik wordt gelegd, dan heeft de
lucht voldoende gelegenheid om toe
te treden en kan de bedorven wor
den afgevoerd. Riet is ten slechte
warmtegeleider, houdt de warmte in
de myt vast en is dus een voorbe
hoed (middel tegen bevriezing. T«B
