W
O
M
cT
1
Fortmann Hehenkamp ij
Si
fS
JOH- F. G-ÖTTE,
Een rijke eolleetie Dassen.
WEERBERICHT.
Thermometerstand
UIT DE PERS.
Uit de Omgeving.
ALLERLEI.
ADVERTENTlJjlN.
A. J. VAN ZALINGEN, Teleph. no. 171. f
4 LANGESTRAAT 1. HOEK VARKENSMARKT V
4 4
BORSTPLAAT I
hji Langestraat 68, oyer de Krommestraat
0
f3 Magazijnen van Tapijten,
f3 Bedden en Meubelen
ALGEMEEN NEDERLANDSGH PLAATSINGBUREEL.
Heeren Mode-Magazijn
Utrechtschestr. 48, b|d V arkensmarkt.
nieuwste kleuren en modellen.
BONS voor het a.s. St.-Nicolaas en Kerstfeest.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 28 November 1908.
Hoogste barometerstand 774.1 m.M.
te MüDChenlaagste 727.1 m.M. te
Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van 29
November 1908.
WindZwakke tot matige Zuide
lijke tot Z.-W.-lijke wind.
Gesteldheid van de luchtBewolkt,
waarschijnlijk droog weer.
Temperatuur Dezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 770 m.M.
Vorige stand te 12 uur 772 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 50
Laagste hedennacht F. 36
Hedenmiddag 12 uur F. 46
De heer Tydeman was voor de in
stelling van een ambtelijk onderzoek
en de heer Malefjjtkon zich daarmede
vereenigen, als de regeering dergelijk
onderzoek nuttig acht.
Tegen dien stroom bleek de minister
niet bestand. Onder gelach der Kamer
deelde hij mede, dat de motie hem
niet meer onaannemelijk voorkwam,
dat hij zich slechts kantte tegen een
nieuw onderzoek omtrent de twee
meest markante feiten, waardoor de
heele geschiedenis aan 't rollen is
gebracht, dat hij zelf bereid was over
de politie te Papendrecht in 't alge
meen een disciplinaire enquête in te
stellen. Zoo naderde hij meer en meer
tot mr. Troelstra's motie, die nochtans
niet werd ingetrokken, doch zonder
hoofdelijke stemming werd aange
nomen.
Eerste Kamer. De Eerste
Kamer, die Dinsdagavond weer bijeen
komt, zal Woensdag in de afdeelingen
vergaderen, hoofdzakelijk tot onder
zoek der Indische Begrooting, om dan
Donderdag en, zoo noodig, Vrijdag de
nog voor openbare behandeling aan
hangige onderwerpen af te doen.
Openbare leeszalen. Zonder
in nadere beschouwingen te treden
omtrent het nut van openbare lees
zalen, waarvoor hij, niettegenstaande
eenige bezwaren niet uit het oog
mogen worden verloren, ook geenszins
blind is, meent de Minister van Binnen-
landsche Zaken in zijn Memorie van
Antwoord er in de eerste plaats de
aandacht op te moeten vestigen, dat
de opmerking, dat de ten vorige jaren
uitgetrokken subsidies aan de open
bare leeszalen ook werkelijk zijn uit
betaald, niet geheel juist is.
De besturen toch die aan de Re
geering om subsidie hadden gevraagd,
hadden zich lateD leiden door de rede
neering, dat de mate van behoefte aan
een openbare leeszaal en bibliotheek
in verband staat met het aantal in
woners en het aantal bezoekers.
Naar evenredigheid hiervan hadden
de besturen het bedrag, dat zij van
de Regeering vroegen, berekend. De
maatstaf evenwel, die bij de bereke
ning van bovengenoemde bedragen
heeft gegolden, kwam den Minister
als maatstaf voor een Regeeringssub-
sidie niet juist voor. Een betere maat
staf voor de Regeering scheen hem de
belangstelling door particulieren be
toond, zoodat dan ook over het
loopende jaar wel is waar aan de in
de Memorie van Toelichting op Hoofd
stuk V der ontwerp Staatsbegrooting
voof 1908 vermelde leeszalen subsi
dies zijn verstrekt, doch met uitzonde
ring van die te Groningen tot andere
dan in die Memorie genoemde be
dragen en wel op de basis van de ge
gevens, die den Minister op dat oogen-
blik ten dienste stonden.
De schriftelijke en mondelinge be
handeling dezer aangelegenheid ten
vorige jare in de Tweede Kamer der
Staten-Generaal heeft echter bij den
Minister het gevoelen versterkt,
dat een subsidieering als op de be
doelde wijze niet van bedenking is
vrij te pleiten en dat de zaak uit
vele oogpunten een nader grondig
onderzoek verdient.
Aangezien nu dit onderwerp op
nieuw in studie zal moeten worden
genomen, heeft de Minister dan ook
aan de besturen der leeszalen mede
gedeeld, dat het subsidie slechts voor
éénmaal is verleend.
Een punt, waaromtrent in de al
lereerste plaats volledige klaarheid
zal dienen te worden verkregen, is
het aantal en de omvang van werk
kring (aantal bezoekers gedurende
de laatste jaren, jaarlijksche inkoms
ten en uitgaven enz.) der hier te
lande bestaande openbare leeszalen en
bibliotheken.
In verband hiermede heeft de Mi
nister de Centrale Commissie voor de-
statistiek uitgenoodigd een, zoo mo
gelijk, nauwkeurig onderzoek te dezer
zake te doen instellen en hem den
uitslag daarvan te berichten. Na het
bovenstaande zal het wel geen nader
betoog behoeven, dat de Minister de
verleden jaar uitgetrokken subsidies
niet meer op deze begrooting kon
brengen.
Zoodra het rapport van de Centrale
Commissie zal z(jn ingekomen, zal
door den Minister ernstig worden
nagegaan, of, en, zoo ja, op welke
wijze van Regeeringswege steun aan
de openbare leeszalen kan worden ver
leend.
EEN OPENHARTIG WOORDJE.
Ziehier „een openhartig woordje",
dat de „Limb. Koerier" zich verplicht
acht uit te spreken
„Dr. Kuyper is naar Berlijn.
„En de begrootiugsdebatten in de
Tweede Kamer maakt hjj niet mee.
„Gelukkig I
„Want de houding, welke de oud-
Minister in den laatsten tijd tegen
over het Kabinet heeft aangenomen,
kon ons allerminst bevallen. Ergerde
ons zelfs. Heeft verschillende malen
onze ontstemming gewekt.
„De heer Kuyper nl. heeft het Kabi
net tot het afleggen van verklaringen
geprest, die aan den volke de recht
zinnigheid van deze Ministers hebben
moeten bekend maken."
Na kortelljk de feiten in herinnering
te hebben gebracht, roept het Lim-
burgsche blad verontwaardigd uit:
„Wjj hebben dit gevoeld als een
beleediging voor het Kabinet.
„Moeten dan de mannen, die dit
Ministerie vormen, eerst een verklaring
van rechtzinnigheid afleggen, alvorens
men hen vertrouwt?
Het blad is ten slotte van oordeel,
dat, door het Ministerie-Heemskerk een
bepaalde verklaring af te dwingen,
men dit niet krachtiger heeft gemaakt.
„Men heeft aan dit Kabinet zijn
oorspronkelijkheid afgenomen. Het
Ministerie had zich een positie ge
kozen en deze ingenomen uit kracht
van zelf gedachte plannen. Het lijdt
geen twijfel dat men eigen gedachten
het best kan verdedigen en voor over
vallen beveiligen. Nu heeft men het
Ministerie in de stelling van een ander
gedreven.
„Laat men nu niet zeggen, dat deze
stelling precies dezelfde is als die van
het Ministerie-Heemskerk vóór eenige
maanden. Het is een andere stelling.
Een frontstelling, alleen geschikt tot
een aanval op den vijand, terwijl de
vorige veel voorzichtiger was en meer
gericht op verdediging en verkenning.
„Nu moet het Ministerie-Heemskerk
zich in deze stelling verdedigen. Ook
als men aanneemt, dat het zich daarin
wel zal handhaven, het resultaat
der verdediging ware. vrij zeker, beter
geweest, indien het de eigen lijn had
kunnen volgen ten einde toe.
„Wij betreuren het, dat het door
een ontijdig opduwen van buiten
verder naar voren gedrongen is, dan
het aanvankelijk zelf wenschte.
„En opdat men niet blijve zeggen,
dat heel de pers der rechterzijde met
de nieuwe verklaring van het Kabinet
hoogelijk is ingenomen, hebben wij
openhartig onze meening in dezen
willen uitspreken."
BAARN. Door de Plaatselijke Com
missie van Schooltoezicht alhier is
het navolgende rapport (uitgebracht,
in zake „achterlijke kinderen" op de
lagere scholen te Baarn.
Baarn, 13 November 1908.
Ten einde een onderzoek te knnnen
instellen naar de achterlijke kinderen,
welke de lagere scholen te Baarn
bezoeken, werd in de eerste maanden
van dit jaar van wege de Plaatselijke
om missie van Schooltoezicht aan alle
Hoofden der openbare en bijzondere
lagere scholen met uitzondering
van het Hoofd van het Instituut
„Middenbosch" eene vragenlijst ter
beantwoording toegezonden, waarop
die voorkwamen, welke allereerst
noodig waren, om met eenige zeker
heid te kunnen beoordeelen of de
achterlijkheid onder de schoolkinderen
te Baarn van zoodanigen omvang was,
dat het treffen van bijzondere maat
regelen, ten opzichte van het aan die
kinderen te verstrekken onderwijs, al
dan niet wenschelljk en noodig zoude
zijn, zoowel in het belang der achter
lijken zelf, al3 in dat der andere
scholieren.
Door alle Hoofden werden de ge
vraagde gegevens verstrekt. Een Hoofd
eener bijzondere school rapporteerde
dat op zijn school geen achterlijke
kinderen waren geplaatst.
Dit verschijnsel deed zich op géén
andere school voor.
Aan de hand der gegevens door de
Hoofden verstrekt, waarbij tevens eene
opgave was gevoegd van het aantal
achterlijke kinderen op elke school
naar hun oordeel aanwezig, (totaal 47),
werd van wege de Commissie een
beroep gedaan op de welwillende
medewerking der beide Schoolartsen,
de heeren W. J. Voorthuijsen en Dr.
F. P. A. Muijsken, welke medewer
king door beide medici zeer bereid
willig werd verleend.
Ten einde toch een volkomen juist
oordeel in deze belangrijke kwestie te
kunnen vellen was het noodzakelijk
om naast het paedagogische rapport
ook een medisch advies te hooren.
Uit de door de Schoolartsen uitge
brachte adviezen bleek, dat het aan
tal jachterlijke kinderen in werkelijk
heid niet zoo groot was als de Hoofden
wel vermeend hadden.
De Commissie vermoedt, dat door
enkele Hoofden kinderen als achterlijk
gequalificeerd waren, welke [feitelijk
niet tot de rubriek behoorden, d.w.z.
die niet vielen onder de juiste betee-
nis van het begrip .achterlijk*,
(imbecillen enz.)|
Verschillende kinderen hadden zich
b.v. in één of ander vak van onder
wijs, in vergelijking tot hunne klas-
genooten, niet voldoende kunnen
ontwikkelen, hetzij wegens gebrek aan
voldoenden aanleg of om andere rede
nen, als b.v. ziekte, te weinig ambitie,
enz. Uit den aard der zaak kon bij
deze kinderen van achterlijkheid geen
sprake zijn.
Summa Summarum bleek dat slechts
enkele kinderen als achterlijk waren
te beschouwen, welke achterlijkheid,
blijkens de medische rapporton, het
gevolg was van hereditaire belasting
van de zijde der ouders.
In verband hiermede komt het de
Commissie voor, dat de achterlijkheid
onder de schoolkinderen te Baarn nog
niet van dien aard is te noemen dat
bijzondere maatregelen hiertegen die
nen te worden genomen en acht zij
het vooralsnog niet noodig dienaan
gaande speciale voorstellen aan den
Gemeenteraad en aan de Besturen
der bijzondere scholen te doen.
Inmiddels heeft de Commissie door
dit onderzoek gegevens verzameld,
welke ook voor de toekomst, wannoer
een tweede onderzoek, hetzij harer
zijds of langs anderen weg zal wor
den ingesteld, van groot nut kunnen
zijn.
Waar echter gebleken is, dat op
alle scholen, uitgezonderd één bijzon
dere school, achterlijke kinderen zijn
geplaatst, komt het de Commissie
voor, gehoord het advies van den
heer Arrondissements-Schoolopziener,
dat het zeer wenschelljk zoude zijn,
zoo door het College van Burgemees
ter en Wethouders in overleg met de
Hoofden der openbare scholen, c.q.
door het Bestuur der betrokken bij
zonder school, in overleg met het
Hoofd dier school, eene regeling werd
getroffen, waarbij de achterlijke kin
deren van het onderwijs in die vak
ken, waarvoor zy den minsten aanleg
blijken te hebben, worden vrijgesteld,
teneinde zich in de daardoor voor hen
vrijkomende lesuren met meer kracht
te kunnen toeleggen op de vakken,
waarvoor de aanleg in grootere mate
aanwezig is.
Het is in de bedoeling der Com
missie gelegen om in den hierboven
aangegeven zin voorstellen aan de
betrokken autoriteiten te doen.
De Commissie brengt ten slotte een
woord van dank aan de Schoolartsen
en aan de Hoofden der scholen, die
haar de verlangde inlichtingen voor
het gevorderd onderzoek bereidwillig
verstrekten.
Namens de PI. Commissie van
Schooltoezicht te Baarn,
Dr. A. J. A. THOMAS, Voorz.
A. J. KRUDOP, Secr.
In de Vrijdag gehouden raads
vergadering werden verschillende on
derwerpen der agenda verwezen naar
de Afdeelingen van den Raad. Dit was
o.a. het geval met een voorstel van
B. en W. tot reorganisatie der brand
weer, met een request van de bewo
ners der Penstraat, inhoudende ver
zoek tot verbreediug van die straat,
en met een request van het bestuur
der Verfraaiings-Comraissie, waarbij
den Raad in overweging wordt gege
ven het Brinkplein te verfraaien en
in verband daarmede een prijsvraag
uit te schrijven, dan wel het oordeel
van deskundigen is deze te hooren.
Overeenkomstig het ingekomen voor
stel der besplantingscommissie werd
besloten tot het doen rooien van ver
schillende boomen langs de wegen in
de gemeente. Aan de Commissie tot
verfraaiing van Baarn en bevordering
van het vreemdelingenverkeer werd
voor 1909 een subsidie toegekend van
f850. Ten behoeve der plaatselijke
drankbestrjjdersvereenigingen werd in
totaal voor 1909 f 100 subsidie be
schikbaar gesteld. Deze som zal wor
den verdeeld onder die vereenigingen,
welke zich voor l Januari e.k. aan
melden voor het deelachtig worden
eerier gemeentelijke subsidie. Aan
de Baarnsche Werklieden Yereeniging:
„Door Samenwerking Kracht" werd
voor ééns, ten behoeve van het zie
kenfonds der Vereeniging, f 50 subsi
die toegekend. Een voorstel van den
heer Hornsveld om voortaan de raads
zitting te openen met gebed, werd
verwezen naar eene Commissie, waar
in benoemd werden de heer Horns-
velt, Haarma en Rutgers van Rozen
burg. Op voorstel van den heer Wolt-
man Elpers werd besloten het aantal
nacht-lantaarns uit te breiden met
25, zoodat dit aantal thans zal bedra
gen 45. Deze lantaarns zullen door
branden tot halftwee 'b nachts, terwijl
de overige 300 lantaarns een half uur
eerder zullen worden gebluscht, n.l.
te halftwaalf. De gemeente wordt zoo
doende niet met meerdere uitgaven
belast. Het werkliedenreglement werd
wat betreft de art. 5 en 14 gewijzigd,
een en ander in verband met eene ge
wijzigde regeling der werk- en rust
tijden voor de gemeente-werkliedeu.
Aan Mevr. Goossens-Ariens werd
op haar verzoek eervol ontslag ver
leend als lid der schoolcommissie en
in haar plaats benoemd Mevr. Holtz-
schue-Immink. De aftredende leden
dezer commissie de heer P. A. van
der Mersch en A. Beets werden her
kozen.
Gunstig werd beschikt op een request
van den heer C. W. S. van der Flier,
verzoekende afwijking van art. 17 der
Bouw-verordening, wat betreft he!
bouwen van eene villa aan de Hoofd
straat, onder voorwaarde, dat eeng»
deelte van het te bebouwen terreii
aan de gemeente worde afgestaan tot
verbreeding van den openbaren weg,
Demoordte Zeist. Gisteren
middag is te Leeuwarden aangebracht
en in de bijzondere strafgevangenis
opgesloten Hendrik van Vaalen, door
het Hof te Amsterdam veroordeeld
tot 20 jaar gevangenisstraf wegens
den moord op den kassiersbediende
Hendrik Drost te Zeist.
Naar we vernemen teekenden Teunis
van Ee, Hendrikus Kors en Johannes'
Overhorst cassatie aan.
Overwegwachters. Van
bevoegde zijde werd aan de N. R. Ct.
medegedeeld, dat de plichtsbetrachting ii
van de overwegwachters aan de H.
IJ. Spoor den laatsten tijd te wen-
schen laat. Zoo heeft zich te Half-
weg het geval voorgedaan, dat een
wagen, bespannen met twee paarden,
zich op de rails bevond toen er een
expressetrein naderde, doordien de
boomen niet waren gesloten. Een bot-
sing: was alleen voorkomen door het
hevig remmen door den machinist.
Deze zaak werd heden door den
rechter-commissaris geïnstrueerd.
Een nog ernstiger geval is in in-J
structie bij den Rechtbank te 's Hage. r
Daar betreft het 't open laten van de
boomen aan een overweg vlak bij
Leiden, bij mistig weer, nadat de
signalen op veilig waren gezet, terwijl
een expressetrein uit Haarlem naderde,
een colonne militaire wielrijders den
overweg passeerde. De machinist en
de stoker van den trein waren zoo
vast overtuigd dooden te hebben ge
maakt, dat zij te Leiden kommende,
van hun machine klommen om te
zien of daaraan ook nog menschelljke
overblijfselen zaten.
Maakt U beleefd attent op z(jn
In diverse Vrachten smaken j.
LWI
VOETZAKKEN
GROOTE SORTEERING
W VACHTEN
VELLEN
WATERSTOVEN
[O] REISDEKENS
TOCHTDEKENS
THEEWARMERS
CANNAPÉKUSSENS
TAFELKLEEDEN
WAGENKLEEDJES
WERKZAKJES
FANTASIE
MEUBELTJES
f3
AMSTERDAM. flHSTEL276
Heindenmaker.
Zoo juist aangekomen
