DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN. JNo. 270. DONDERDAG 17 DECEMBER 1908. 5e JAARGANG. Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER". Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. vervroegde winkelsluiting. FEUJLLETON. Een Verborgen Erfenis. BUITENLAND. AND Hoofdredacteur R. G. BIJEENS. Abonnementsprijs Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad Franco per post id. Per 3 maanden id. Franco per post id. Afzonderlijke nummers f 4.— - 5.60 - 1 - 1.40 - 0.06 Bureau: BREEDESTRAAT 18. Telefoon Interc. 62. Prijs der Advertdntlën: Van 1 tot 5 regelsf 0.40 Voor iederen regel meer- 0.08 Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10 (Bij abonnement belangrijke korting.) Tot plaatsing tan advertentiën en reclames tan bniten liet kanton Amersfoort in dit blad is „uitslnitcnd" gerechtigd het Algemeen Binnen- en Buitcnlandsch Advcrtcntiebnrean D. Y. ALTA, Warmoes-straat 76—78 te Amsterdam Zij, die zich tegen I JANUARI op dit blad abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers gratis. De Haagsche Vereeniging voor Ver vroegde Winkelsluiting beeft onlangs een onderzoek ingesteld naar de mee ning der Nederlandsche hoogleeraren in het staatsrecht omtrent de bevoegd heid van de gemeenteraden om een verordening op de winkelsluiting vast te stellen. Men weet dat door sommigen aan die bevoegdheid getwijfeld wordt. De uitslag van dat onderzoek komt hierop neer, dat de hoogleeraren in het staatsrecht aan de vier Rijksuni versiteiten, benevens die aan de Tech nische Hoogeschool, alsook de gewezen hoogleeraar Mr. J. Oppenheim een stemming van meening zijn, dat de gemeenteraad bevoegd is een derge lijke verordening vast te stellen. Alleen de hoogleeraar in het staats recht aan de .Vrije Universiteit", Prof. Fabius te Amsterdam, komt niet tot gelijke conclusie en schijnt te meenen, dat het hier betreft een on derwerp, dat buiten de wetgevende bevoegdheid van den Raad is gelegen. Prof. Fabius laat zich echter niet met zoovele woorden over de vraag van de bevoegdheid van den gemeente raad uitzegt dat die vraag door hem niet met een eenvoudig ja of neen kan beantwoord wordenen komt tot de slotsom, dat men noch bij gemeentelijke verordening, noch bij eenige wet den een behoort te dwingen om ,te leven, zooals de ander dat begeert te doen", noch ook be hoort over te gaan „tot de regeling van der menschen particuliere leef wijze." Het is inderdaad geen kleinigheid! De voorstanders van vervroegde win kelsluiting zullen verbaasd staan te hooren, dat zij de late sluiters willen laten leve», zooals anderen dat be- geeren te doen, en dat zij bovendien nog de heele particuliere leefwijze van (naar het enqelsoh.) 82 U verbaasd zich hoe het mogelijk is, dat er menschen zijn als de broeder en zuster van Peter Malincourt. Ik vraag rnjj af, hoe Percival Malin court zulke kinderen kan hebben als hij heeft. Gjj zyt alle drie gelijkbe zield van een ideaal begrip omtrent eer, klaar om ieder maatschappelijk voordeel ter wille van de kleinste kleinigheid op te geven. Ik herhaal dat de plannen van Peter Malincourt omtrent het verdeelen van zijn geld geen geheim voor mij zijn. moet weten, dat het pakje, waarin zijn laatste wilsbeschikking in mijn bezit is. Veel was aan mijn bescheidenheid overgelaten, maar op een punt waren hjj zoowel als ik vastbesloten, n.l. dat Harriet Egerton noch haar kinderen eenig voordeel zullen genieten van zijn nalatenschap. U is nu zonder thuis en zonder geldmiddelen. Ik heb het in mijn macht u voor uw verder leven een vast inkomen te verzekeren als u mij een geschreven belofte wil geven nooit weer aan Anthony Egerton te sckrjj- die late sluiters zouden willen regelen. Waar haalt zijn hooggeleerde het vandaan I Wel, hjj zegt: er zijn win keliers, „die wenschen te sluiten, maar hiertoe niet durven overgaan, zoolang anderen niet hetzelfde doen, uit vrees daardoor nadeel te zullen lijden." Eu die winkeliers willen nu volgens prof. Fabius eenvoudig de anderen dwingen om te leven, zooals zij dat wenschen. Juister uitgedrukt zou deze zinsnede moeten luiden: de overgroote meer derheid der winkeliers wil de kleine tegenstrevende minderheid dw ingen tot de, voor patroons en bedienden beiden, zoo wenschelijke verkorting van den nog steeds overmatig langen win keltijd, maar aan het „leven" der minderheid wenscht de meerderheid niet te raken, behalve voorzoover uit dat „leven" in het algemeen belang wordt weggenomen de vrijheid om den winkel geopend te houden na het vastgestelde sluitingsuur. Zegt dus prof. Fabius, dat men den een niet behoort te dwingen om te leven, zooals de ander dit begeert te doen, dan kan hij niet anders bedoe len, dan dat men geen sluitingsuur moet vaststellenmet andere woorden hij wil zeggenik ben en ik blijf tegenstander, ik wil er niets van weten en ieder moet vrij blijven om te be palen op welk uur hij zijn winkel zal sluiten. Wat „de regeling van der menschen particuliere leefwijze" betreft, zegt prof. Fabius, dat de voorstanders van vervroegde winkelsluiting de door hen verlangde regeling ook hiermede ver dedigen, „dat men de winkeliers tegen zichzelven heeft te beschermen, en hen heeft te leeren, dat zjj zich ook aan andere zaken dan hunnen winkel alleen hebben te wijden." Dat er winkeliers zijn, die door een verplicht sluitingsuur tegen zich zei ven zullen worden beschermd, kan geree- delijk worden toegegeven. De bekende Amsterdamsche Commissie, die in 1906 haar rapport omtrent de winkel sluiting uitbracht, constateerde dat te Amsterdam de lange winkeltijden voornamelijk worden aangetroffen bij winkelbedrijven, die zonder of met weinig personeel werken. „In nagenoeg alle winkelzaken," zegt die Commissie, „hebben de patroons een even groot ven of naar hem terug te keeren voor nu en voor altijd van hem af te zien. Hij zal natuurlijk pogingen doen om u te bewegen naar hem terug te keeren als hij hoort, dat u rijk is. Dat is de reden waarom ik u de plechtige belofte vraag, dat nooit ge beuren zal. Hij heeft uw leven on gelukkig gemaakthij heeft zijn be loften voor het altaar tegenover u gebrokenhij heeft zich hoogst on verschillig betoond tegenover alles, wat u geleden heeft; hij heeft getoond een waardig zoon van zijn moeder te zijn. U is ontsnapt aan zijn onver schilligheid en tyrannie U behoeft niet naar hen terug te keeren. In de toe komst zal Ryelands altijd voor u open staan. U zal een rijke en onafhankelijke vrouw zijn als u de genoemde conditie aanneemt. Het staat aan u, dat te beslissen. Een blos van woede bedekte Violet's wangen, toen zjj den man, in wien zij zooveel vertrouwen had gesteld, op die wijze zijn opinie over haar echtgenoot hoorde uiten. Ik heb mjj in u vergist, zei ze koel. Ik dacht dat u een achtens waardig man was. Oom Peter stelde ook vertrouwen in u, maar het schijnt, dat wij ons beiden vergist hebben. Waarom denkt u dat? Het gezegelde pakje was aan uw zorg toevertrouwd onder beding, in vele zelfs een grooter belang bij vroeger sluiting dan de bedienden juist voor de kleine patroons bleek dit overtuigend." Voor zoover dus de kleine winkelier mocht behooren tot de tegenstanders der verplichte winkelsluiting, zou hij tegen zich zeiven beschermd moeten worden, en hij zou bijvoorbeeld meer gelegenheid moeten krijgen om aan te vullen wat er aan zijne opleiding als winkelier mocht ontbreken, om deel te nemen aan het behartigen van gemeenschappelijke vakbelangen. In zoo verre heeft men ongetwijfeld nog menigen winkelier te leeren, dat hij zich ook aan „andere zaken" dan aan het in orde houden van zijn winkel en het bedienen der klanten heeft te wijden. Maar wat heeft dat nu te maken met zijne „particuliere leefwiize" en kan een ernstig man volhouden, dat men het toelegt op eene „regeling van der menschen particuliere leefwijze," wanneer men het als een gunstig ge volg van eene regeling der' winkel sluiting zou willen beschouwen, dat ook de kleine winkelier meei tijd zal krijgen om zich te wijden aan zijn gezin, z(jn onl wikkeling, zijn vakbe langen Wanneer die kleine winkelier van de hem daartoe geboden gelegen heid geen gebruik wenscht te maken, wie ter wereld zou hem daartoe door „regeling van (zijne) particuliere leef wijze" willen dwingen Als prof. Fabius dus zegt, dat men noch b(j gemeentelijke verordening, noch bij eenige wet behoort over te gaan tot „de regeling van der menschen par ticuliere leefwijze," dan kan hij niet meenen, dat iemand daar ernstig over denkt en bedoelt h(j alleen te zeggen, dat hy de bij de winkelslui ting betrokken belangen van den winkelier nu niet zoo overwegend vindt, dat men in dezen de vrijheid van den winkelier om anderen in die belangen te schaden, door middel van een wettelijke sluitingsuur aan ban den zou moeten leggen. Wat dus uit het advies van dezen professor aan de Vrije Universiteit wel ten duidelijkste' blijkt, is dat hij een tegenstander is van wettelijke regeling der winkelsluiting, dat bij, gelijk met meer conservatieven het dat de inhoud een jaar lang geheim moest blijven. Laten wij daar nu maar niet op ingaan, uw denkbeelden en de mijne met betrekking tot die zaak verschil len te veel. Wat ik noodig heb, is te weten of u mijn aanbod aanneemt of niet. Als u er in toestemt voor altijd van Anthony Egerton af te zien, zoodat ik mij niet ongerust behoef te maken, dat hij ooit eenig voordeel zal hebben van het geld van wijlen Mr. Malincourt, dan heb ik het in mjjn macht u tot eeu vermogende vrouw te maken. De man die eens uw echtgenoot was, kan dan zijn eigen weg gaan. Hjj heeft de gelegen heid gehad en haar voorbij laten gaan. De omgeving, waarin u hem heeft achtergelaten, past nemlaat hem daarin blijven. Ik wijs uw aanbod af. Is u daar zeker van Zooals u zelf gezegd hebt, zal uw echtgenoot blij zijn, dat hij van u af ishet zal een verlichting voor hem zijn als hij weet, dat u nooit zal terugkeeren. Als u het aanneemt, dan zal u rijk wordenals u zonder huis en mid delen zijn, en binnen een maand zal u genoodzaakt zijn terug te keeren naar den man, dien gij ontvlucht zijt I Denk eens aan, wat dan uw leven worden zal I Blijft u nog bij uw weigering volharden? geval is, angstvallig vasthoudt aan een vrijheid in naam, die in werke lijkheid neerkomt op een in sterke mate gebonden zijn en dat ten bate van de betrokken groepen van per sonen naar zijne meening misschien ook de Rijkswetgever in die vrijheid niet behoort in te grijpen, Gelukkig echter denken niet allen als de heer Fabius. Zelfs heeft de Staatscommissie voor den Middenstand reeds een ontwerp-sluitingswet gereed en is er onlangs een Nationaal Co mité voor Vervroegde Winkelsluiting gevormd, dat de openbare meening wil bewerken ten gunste van een wettelijk vastgesteld sluitingsuur, om daarna met des te meer klem by den wetgever op den zoo wenschelijken maatregel te kunnen aandringen. Maar desniettemin behoudt de vraag, of de gemeenteraden bevoegd zijn de winkelsluiting ter hand te nemen, haar belang, leder voorstander van vervroegde winkelsluiting zou het moeten toejuichen, wanneer in eenige gemeente in afwachting van een re geling bij de wet, eene verordening op het sluitingsuur tot stand kwam. Waar nu vjjf hoogleeraren (en één gewezen hoogleeraar) in het staats recht eenstemmig van oordeel zyn, dat de gemeenteraden daartoe de be voegdheid hebben en alleen prof. Fa bius in dezen eene afwijkende mee ning schijnt te huldigen, is er alle reden om daar, waar kans van slagen aanwezig is, het initiatief te nemen tot eene gemeentelijke verordening op dit stuk. Al zal naar onze meening het stre ven der voorstanders van vervroegde winkelsluiting zich niet (gelijk de heer Fiedeldy Dop het zich in zijn „Pro: Gedwongen Winkelsluiting" voorstelt) moeten concentreeren in eene actie tot het verkrijgen van gemeentelijke verordeningen, maar veeleer door hen moeten worden aangestuurd op eene wettelijke regeling, niemand ontkent de wenschelijkheid om reeds thans de zaak aan te vatten door middel van een gemeentelijke verordening daar, waar zulks mogelijk is, ten einde zoo spoedig mogelijk de belanghebbenden ter plaatse de voordeelen der ver vroegde winkelsluiting te doen deel achtig worden. V. D. Ja. Ik heb my in u bedrogen. Zooals u wilt Ik zal mijn aan bod niet herhalen. U is dus zeker van uw keus Ja. En u doet ook nog in een ander opzicht verkeerd. Violet vocht met een sterke aan doening, het scheen haar moeite te kosten voort te gaan. Anthony is niet zooals zijn moe der, hoe u ook over hem denkt. Hij is niet harteloos en geldzuchtig. Wat Na de feiten, die u mij verteld heeft Het spijt mü, dat ik ze u ver teld heb. Er lag een verwijtende blik in het gelaat van Violet en zy stond op, terwijl zy sprak. Plotseling scheen Anthony voor haar te staan zooals zij hem dien morgen nog gezien had. met droefheid en medelijden in de oogen, die zoo be rouwvol en geduldig op haar neer keken. Op dat oogenblik hoorde men haas tige voetstappen op de trap. Dat is Nancy! riep zjj. Nancy zou haar begrijpen 1 Nancy had altijd in Anthony geloofd. Mr. Wickham zei niets meer, maar ging bedaard de kamer uit. Cesar was eerst van plan geweest Nancy naar Ryelands te vergezellen, maar by nader inzien besloten zij, TAFT AAN HET WOORD. De nieuwbenoemde President der Vereenigde Staten, die nog ni«t eens in functie is, heeft reeds in de pu blieke wereld van zich doen spreken. Door de Commis ie die zich met de herziening van het tarief bezig houdt, werden bij voorkeur enkel industri- eëien getoond. Zy verschenen te Was hington met nog hoogere eischen dan hun vroeger reeds zijn toegestaan. De houthandelaars wilden den uitvoer van hout uit Canada belast zien, uog hooger dan reeds het geval is. De aardappel meelfabrikanten zouden mis schien den aanvoer van aardappels uit Europa liefst geheel verbieden, hoewel het maar het maar zeer middelmatig staat met den aardappeloogst in Amerika. En het scheen dat deze beeren het oor der commissie hadden. De verbruikers werden nauwelijks ge hoord. Wie van hen verschenen met klachten over de duurte van de arti kelen van dagelyksch gebruik werden maar zeer oppervlakkig gehoord en soms letterlijk afgesnauwd. Ook ver wachtte men niets goeds van het werk der commissie. De toestand zou wel blij ven zooals hy was en misschien nog verergeren. Daar beeft plotseling de heer Taft zich doen gelden. Hy heeft aan de commissie doen verstaan, dat hy eene eerlyke herziening van het tarief na streefde en dat voor alle dingen hy een ernstig onderzoek verlangde, waarbij de beide betrokken partijen zouden worden gehoord. Hy zou eene eenzijdige herziening van de hand wijzen en als straks zijne goedkeuring daarop gevraagd werd van zijn recht van veto gebruik maken. Nog meer, daar de president van de volksver tegenwoordiging, Joe Cannon, de hoofd man is van de party die beschermende rechten tot het uiterste voorstaat, zeide Taft, dat hij zich tegen diens horbenoeming zou verklaren. En nu is het Amerikaansche volk verrast door eene verklaring van Joe Cannon waarin hy zegt, dat hij ook eene eerlijke tarief herziening wil. Het wekt ieders verbazing en geen kleine beweging. dat het beter was, dat zy alleen ging. Broer en zuster waren van oordeel, dat Violet meer vrij uit zou spreken als Cesar er niet bij was en Nancy had beloofd hem zou gauw mogelijk te schrijven. Haar gelaat teekende groote be zorgdheid, toen zy Mr. Wickham by de deur van de kamer harer zuster ontmoette. Maak u niet ongerust, zei hy droogjes, terwijl hij haar voorbij liep. Wel is waar heeft Mrs. Egerton haar echtgenoot verlaten, maar zy is bijna al weer zoo ver hem te ver geven en morgen naar hem terug te keeren. Nancy keek hem niet aan, terwijl zy naar binnen snelde, maar zijn woorden stelden haar toch wat ge rust. Toen de beide zusters elkaar be groet hadden en zij naast elkaar za ten, was het verhaal van Violet eu Nancy lang zoo biter en wanhopig niet meer als toen Mr. Wickham haar nood klaagde. Wordt vervolgd.)

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1908 | | pagina 1