WEERBERICHT.
Thermometerstand
De officiële spelling,
BINNENLAND.
STATEN-GENERAAL.
STADSNIEUWS.
ALLERLEI.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildfc, 17 December 1908.
Hoogste barometerstand 768.8 m.H.
te Hortalaagste 737.5 m.M. te
Stornoway.
Verwachting tot den avond van 18
December 1908.
WindMatige tot krachtige Z.W.-
ljjke wind.
Gesteldheid van de luchtZwaar
bewolkt, wellicht matige regen.
Temperatuur Iets zachter.
Barometerstand te AMERSFOORT
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 757 m.M.
Vorige stand te 12 uur 755 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 48
Laagste hedennacht F. 36
Hedenmiddag 12 uur F. 46
SERVIË.
De bladen te Belgrado vertellen
weder een nieuw staaltje van het
optreden des Kroonprinsen. Na over
dag door z(jn onbekookte redevoerin
gen de tegenwoordige politiek der
Servische Regeering in moeielijkheden
gebracht te hebben, gaat Kroonprins
George 's nachts met officieren en
„dames" aan den boemel. Dezer dagen
wilde hy de nog in diepe rust ver
zonken Belgradenaars eens aan het
schrikken maken. Met zyn gezelschap
door de straten hollende, schoot hy
voortdurend zyn revolver af. Het be
hoeft nauwelijks betoog, dat de Kroon
prins zyn doel volkomen bereikte.
Inmiddels eischt de pers, die om
moeilijkheden te vermyden, steeds
van een „jongeheer" spreekt, dat de
autoriteiten nu eindelijk eens wat
krachtiger zullen gaan optreden tegen
dit overmoedig jongmensch.
PERSIË
De Britsche en de Russische ge
zant in Perzië zyn, gelijk wel te ver
wachten was, niet tevreden met den
nieuwen Raad van State, dien de
Sjah voor een volksvertegenwoordi
ging wil laten doorgaan. Zij hebben
te zamen aan den Perztschen minis
ter van buitenlandsche zaken de mede-
deeling gezonden, dat de Sjah met
het instellen van dien raad niet heeft
voldaan aan zijne plechtige belofte
tot samenroepen van eene volksver
tegen worrdiging. welke het eenige
middel is om vrede en rust in het
land te herstellen.
Voorts heeft de Oostenrijk-Hongaar-
Nadruk niet verboden.
10)
Wat de leesteekens betreft, verdient
nog gelet te worden op betgeen ervan
gezegd wordt door dr. J. W. Muller:
„Het dient aan de smaak van ieder
schryver te worden overgelaten, niet
alleen hoe hy zyn werk gelezen
wenst te hebben, maar ook in hoe
verre hy van de algemene of van zyn
biezondere schrijfgewoonten meent
te moeten afwijken in biezondere
gevallen. Zo zal hy, waar een onge
woon lange byzin (van welke soort
ook) volgt, een leesteken plaatsen,
ter waarschuwing van de lezer om
even te rusten en adem te scheppen
ook al zou by voor een dergelijke
byzin anders geen komma plaatsen.
Omgekeerd kan men, waar een opeen
hoping van leestekens zou ontstaan....
deze weglaten, ook al zou men ze
anders daar wel geplaatst hebben."
1] Met gebruikmaking van de tweede druk
van Opstellen over de Spoiling en Verbui
ging door dr. R. A. Kollewijn.
sche gezant, als deken van het diplo-
matenkorps, de andere gezanten opge
roepen tot een gemeenschappelijke
beraadslaging over het verzoek om
tusschenkomst ten behoeve van een
grondwettig bestuur, dat door de Na
tionalisten tot het diplomatenkorps
werd gericht.
AMERIKA.
De Senaat heeft heden een besluit
aangenomen waarbij aan een com
missie wordt opgedragen Roosevelt's
opmerking in de boodschap aan het
Congres, dat de geheime politie haar
aandacht behoorde te wijden aan leden
van het Congres, nader te overwegen
en te dienen van raad omtrent de door
den Senaat in deze kwestie te volgen
gedragslijn.
De senator Bailey zeide, dat deze
uitlating de grofste meest kwajongens
achtige beleediging was, welke ooit
een openbaar lichaam in de wereld
werd aangedaan.
CHINA.
't Is wel toevallig, dat de keizer en
de keizerin-weduwe zoo kort op elkaar
stierven
Toevallig
Nu doen geruchten de ronde, dat
dit niet toevallig, maar opzet is, wat
moet beduiden, dat de revolutionaire
party in dit sterven de hand heeft
gehad.
Vast staat in elk geval, dat nu nog
voor een revolutionaire beweging ge
vreesd wordt, vandaar dat de troepen
om Peking gelegerd zyn, vooral ter
bescherming van de vreemde gezant
schappen.
Er moeten zich echter revolutionaire
leiders in Peking bevinden. Ook Sun
Ta Sen, de bekende revolutionair, die
zich te Tokio ophield, moet Zondag
j.l. van daar vertrokken zyn, zonder
dat men echter weet waarheen.
Kang Yoe Wai, de bekende her
vormer, moet van New-York zich naar
Yokohama hebben begeven, om daar
met zijn politieke vrienden den toe
stand te bespreken. Van dezen behoeft
evenwel niet te worden gevreesd, dat
zij onrust in het land in de hand
zouden werken, zy ijveren weer voor
een revolutie gelijk die in Turkye.
Vreedzaam, maar toch gebiedend en
zeker.
TWEEDE KAMER.
Gisteren is de Oorlogsbegrooting
aangenomen met -18 tegen 17 stemmen.
Tegen de sociaal- en vryzinnig-demo-
craten, plus de Unie liberalen Thom
son, Smeenge, Lieftinck en Roodhuyzen.
In de avondzitting is een aanvang
gemaakt met de begrooting voor
Waterstaat De heer van Foreest gaf
weer een paar staaltjes van geldver
spilling bij dit departement. Hy en de
heer Smeenge drongen weer aan op
drooglegging van de Zuiderzee, de
heer Van Kol leverde een pleidooi
voor een algemeen kanalenplan.
NEDERLAND EN VENEZUELA.
Wat velen in Nederland hoopten,
namelijk, dat door een opstand in
Venezuela zelf het ons gemakkelijk
zou worden gemaakt de zaak met
de Regeering van het land te vereffe
nen, schijnt in vervulling te zullen
gaan.
Reuter seint uit Caracas
De bevolking van Caracas is 14
dezer tegen Castro in opstand geko
men. Het woedende gepeupel kon niet
door de politie in toom gehouden
worden. Als een stormwind overwel
digde de menigte de straten der stad
Maar wie bovenstaande gezonde
raad volgt, wordt door spraakkunst-
slaven beschuldigd van fouten. In ons,
wat de spelling en verbuiging betreft,
ongelukkig vaderland wordt heel wat
voor fout verklaard dat werkelik goed
is De voorname reden daarvan vin
den we in de Opstellen „Over 't al
gemeen offeren de spraakkunstenaars
te veel aan de neiging om verouderde
vormen te laten doorgaan voor nog
gebruikelik en alléén goed. Als on
juist wordt 'afgekeurd wat algemeen
gebruikelik en dus, strikt genomen,
alléén goed is.
Men wil dat nu nog geschreven
wordt „hy viel op de» grond", omdat
die n enige eeuwen geleden werd uit
gesproken „de man wiens kind"
heeft men te schrijven en „de man
die z'n kind" deugt niet. Het is plat.
Maar nu luistere men eens naar de taal
van welopgevoede Nederlanders I Nooit
hoort men dat wiens gebruiken door
iemand die natuurlik spreekt, terwy'1
niemand meer kan buiten die z'n
Van bet byv. nw moe „bestaat geen
komparatief', al is moeier algemeen
gebruikelik. Akte heeft alleen het meer
voud akten aktes bestaat niet
en sloeg aan het plunderen van par
ticuliere eigendommen. De leiders der
opstandelingen namen beelden en
schilderijen, Castro voorstellende, die
zich in de sociëteiten en andere ge
bouwen bevonden, weg. Vervolgens
verbrandde het gepeupel den buit op
het Bolivarplein.
Men heeft hier den indruk gekre
gen, dat het uit is met de regeering
van Castro in Venezuela. Er heeft
geen betooging tegen Nederland plaats
gehad. Alle betoogingen waren tegen
Castro en Gomez, den vice-president,
gericht.
Een volgend telegram luidt
Tengevolge van de onlusten op 14
dezer te Caracas heeft men daar dien
dag de krijgswet moeten afkondigen
om het oproer en de plundering te onder
drukken. Het gepeupel had,voor deover-
heid tusschenbeide kon komen, reeds
een aanval gedaan op eenige particu
liere eigendommen. Geen enkel vreem
deling werd overlast aangedaan. Gis
ter (15 dezer) werd de toestand weer
norm tal.
Het gepeupel heeft ook het gebouw
van het loterijmonopolie aangevallen
en daar de meubels stuk geslagen en
op straat geworpen duizenden lote
rijbiljetten zijn vernietigd. De opstan
delingen hebben verder verschillende
drogistenwinkels, aan den schoonzoon
van Castro toebehoorende, leeggehaald.
Beelden en schilderijen den president
voorstellende, werden in een vreugde
vuur op het Bolivarplein verbrand.
De kantoren van het blad El Con-
stitucional zijn geheel leeggeplunderd.
Een aantal opschriften de deugden
van den president vermeldende en zyn
macht verheerlijkende, op openbare
monumenten gegraveerd, werden weg-
gekrabd en onleesbaar gemaakt.
Van het aanbreken van den dag
tot 1 uur n.rn., was het gepeupel
meester van de stad, maar er ontbrak
een leider. Een afdeeling troepen werd
te hulp geroepen. Generaal Gomez
vaardigde een manifest uit, waarop
de bevolking rustig werd en zich ver
strooide. Voor de kantoren van El
Constitucional zijn verscheidene dooden
gevallen. Een strafrechtelijk geding is
ingesteld tegen Rivas, den hoofdredac
teur en andere beambten van dat
blad. jZy worden beschuldigd verant-
woordelyk te zijn voor het schieten,
daar zy zelf, naar beweerd wordt,
1 et eerst op het gepeupel geschoten
hebben. De verschijning van El
Constituticonal is geschorst. In Caracas
verschijnen op het oogenblik geen
bladen. Een ontzaggelijke menigte be
weegt zich in de straten, men ver
wacht nieuwe onlusten.
In een derde telegram, dat hoofd
zakelijk een herhaling is van het
tweede hier boven weergegeven be
richt, staat nog dat de onlusten te
Caracas het gevolg zijn van de oor
logshandelingen der Nederlandsehe
oorlogsschepen. En verder, dat er ver
scheidene personen in hechtenis zijn
genomen en dat er eigenlijk geen bot
sing tusschen volk en politie heeft
plaats gehad.
Uit een nog later ontvangen Reuter-
telegram, dat de reeds geseinde bij
zonderheden van de onlusten te Cara
cas herhaalt, vermelden wij alleen,
dat de leeggeplunderde drogistenwin
kels niet alleen aan Thielen, Castro's
schoonzoon, toebehoorden, maar ook
aan Mendoza, den vroegeren minister
van financiën, die vooral zeer gehaat
is by Castro's tegenstanders. Verder
werd nog een htoomwasschery van
Rivas, den uitgever of hoofdredacteur
van El Constitucional vernield.
De correspondent te Parijs van de
N. R. Ct. seint:
Naar aanleiding van de berichten
uit Venezuela zal de Petit Parisien
een korte beschouwing geven, waaraan
het volgende is ontleend: Terwyl
groentes mv. van groente, nog veel
minder 11
„Maar zal misschien iemand vra
gen moeten we dan niet trachten
fouten te verbeteren Zullen we
woorden, door verwarring ontstaan,
niet door goede vervangen en verloren
vormen weer in gebruik stellen?
„Vormen gaan verloren, wanneer
de spraakmakende gemeente ze niet
meer gebruiken wil. Wie ze nu toch
aan het grote publiek wil opdringen,
doet nodeloze moeite. Wij geven een
klontje suiker aan het paard en niet
meer den paarde. En wanneer iemand
het eerste zou willen afkeuren en het
laatste voor alleen juist verklaren, om
dat men in vroeger eeuwen den paarde
zei, zouden we eenvoudig antwoorden
„M'n goeie meneer, wij, Nederlanders
van de twintigste eeuw, spreken
Nederlands van de twintigste eeuw
en we hebben ons daarbij even wei
nig te storen aan het Nederlands van
de vijftiende of zestiende eeuw, als
onze voorvaderen uit die tyd zich
stoorden aan het Nederlands van de
twaalfde eeuw."
Fouten verbeteren is zeker heel
nuttig. Maar wie dat doen wil, moet
Castro zyn geweldigen eetlust in
Berlijnsche restaurants botviert,komen
zijn onderdanen van gisteren, het
woord is niet te sterk, in opstand.
Karakteristiek is, dat de volkswoede
geenszins tegen Nederland gericht is,
maar tegen Castro's vrienden. Naar
te voorzien is zal Castro's dictatuur
te midden van de algemeene vijan
digheid ineenstorten. Het zal de revan
che' van Europa en van het recht op
de tyrannieken protentaat zyn.
De directie van de Staatsspoor
heeft door middel van de volgende
dienstorder haar personeel gewaar
schuwd voor het misbruik maken van
vrij biljetten
„Een werkman van een der centrale
werkplaatsen, die een opzettelijk tot
dat doel aangevraagd vrybiljet afgaf
aan een ander werkman, wiens aantal
biljetten was verbruikt, is gedurende
een tyd vak van drie jaar uitgesloten
van vrij vervoer, terwijl de werkman,
die het op deze wyze verkregen biljet
heeft afgestaan aan een buiten de
maatschappij staand persoon, die daarop
heeft gereisd, deswege is uitgesloten
gedurende een tijdvak van vijf jaar."
De heer K. ter Laan het soc.-
dem. Tweede Kamerlid voor Hooge-
zand is gisteren geslaagd voor het
examen Middelbaar Nederlandsehe
taal. Toen hij in de Kamer kwam
werd hij door verschillende leden
gefeliciteerd, terwijl ook van de pers
tribune hem een schriftelijke geluk-
wensch werd aangeboden.
De Secretaris-penningmeester van
het gemeentelijke fonds tot bevorde-
ning van de verzekering tegen de
geldelijke gevolgen van onvrijwillige
werkloosheid zal, te beginnen met 21
December a.s., iederen Maandag van
121 uur 's namiddags ten Raad-
huize zitting houden voor de be
sturen der vakvereenigingen en andere
personen.
Tot pastoor der Oud-katholieken
te Culemborg is benoemd de heer J.
van Oord, alhier.
Naar wij vernemen zal er door
de Utrechtsche Onderwijzers Tooneel-
vereeniging in Januari 1909 in Amici-
tia hoogst waarschijnlijk een volks
uitvoering worden gegeven. Opgevoerd
zal dan werden „Jan Ongeluk."
Gisterenavond was er weer een
volle zaal in „Amicitia" bij Benner's
Bioscoopvoorstelling. We zagen een
veertiental tableau's, waaronder enkele
bijzonder mooi gekleurd. De duidelijke
en rustigo projecties verdienen allen
lof. Zeer interessant is de lange film
die ons dressuurproeven aan de rij
school te Saumur laat zien.
Om 8 uur begonnen, was de voor
stelling even over balf elf afgeloopen.
Hedenavond laatste voorstelling, met
geheel nieuw programma.
Heden promoveerde aan de Rijks
universiteit te Utrecht tot Doctor in
de klassieke letteren onze voormalige
stadgenoot, de heer W. H. C. van
Esveld, na verdediging van een proef
schrift, getiteld: „De balneis lavatio-
nibusque Graecorum", d.i. over baden
bij de oude Grieken en wat daarmee
samenhangt, een omvangrijk en uit
oudheidkundig oogpunt belangrijk
onderwerp.
Wel is het niet nieuw, want wat
daarover in schriftelijke bronnen
uit de oudbeid te vinden is, is natuur
lijk reeds lang verzameld en verwerkt,
maar het verdiende daarom ten volle
opnieuw de aandacht, omdat in de
eerst goed weten wat fouten zijn.
Heel veel mensen noemen een vorm
fout, wanneer ze kunnen aantonen
dat die vorm vroeger anders luidde.
„Hij gaf die kinderen wat." Fout
zegt de onderwijzerhet moet zijn
dien. Waarom Als het antwoord
niet luidt „omdat ik het zo geleerd
heb," zal het zyn „omdat de derde
naamval meervoud vroeger op een
uitging. Vroeger, ja maar nu Iedere
vorm is uit een vroegere ontstaan,
en die vroegere weer uit een vroegere.
Zijn dan al onze vormen (en woorden)
fout
Men zal misschien toegeven dat het
nu eenmaal in de aard der „vormen"
ligt om af te slijten. Dat de en die
voor den en dien in de derde naam
val meervoud er dan ook desnoods
nog dóérkan1); maar dat men vooral
heeft te waken tegen verwarring.
„Verkeerde" woorden en „verkeerde"
vormen dienen door betere te worden
vervangen.
Maar als we die kant eens werke
lik uitgingen wat een jammerlik
1) Diezelfde „men" zal echter blijven vast
houden aan'de n in M. enkv.
laatste jaren opgravingen, op Creta
en elders ondernomen, verscheidene
badkamers aan het licht hebben ge
bracht. Dus kan men thans in afbeel
ding aanschouwen, wat vroeger uit
dikwijls onduidelijke beschrijvingen
moest worden opgemaakt. De gegevens
dezer bronnen zjjn door den beer v.
E. met onverdroten ijver en buiten
gewone nauwgezetheid verzameld en
overwogen, en het resultaat zijner
studiën is neergelegd in het genoemde
werk, dat evenzeer in zijn innerlijk
als in zyn uitorlyk de sporen draagt
van de bijzondere zorg, daaraan be
steed.
In den laatsten tijd hebben in
de bosschen en wandelwegen rondom
„Zandbergen" enkele aanrandingen
plaats gehad, waarvan we met opzet
geen melding gemaakt hebben ten
einde wandelaarsters niet te veront
rusten. Thans kunnen wo echter de
geruststellende mededeeliug doen, dat
de hand op dezen aanrander is gelegd
en by zich reeds in verzekerde be
waring bevindt. Zijn laatste euveldaad
is geweest het aanranden van een
13-jarig meisje. Hy had het meisje een
prop in den mond geduwd en op den
grond geworpen, toen gelukkig hulp
voor het arme kind kwam opdagen
en de aanrander aan de politie kon
worden overgeleverd.
Een deugdelijke en practische
reclame ontvangen we van de Boek
en Kunstdrukkerij van den heer S.
W. Melchior alhier, in den vorm van
een in alle opzichten duidelijke en
prachtig uitgevoerde maandkalender.
Het is overbekend, dat deze druk
kerij op haar terrein zeker tot de
beste behoort, deze kalender herin
nert daar weer eens aan.
De reserve korporaals van het
5e regiment infanterie J. E. Hacke
van Mijnden en G. H. Mulder zijn
heden aangesteld tot reserve-sergeant.
Door de politie is gisteren een
gesignaleerde aangehouden, die nog 3
dagen te goed had. Heden werd hy
naar Utrecht overgebracht.
Een tweetal minderjarigen wer
den onder politietoezicht Daar hunne
ouderlijke woning te Gouda terugge
bracht.
De nonvlinder. Eenige
masten, in Alfen omgehakt, bleken
bezaaid met eieren van den nonvlinder.
Men telde op één boom ruim 4600
dezer eieren. Dat ziet er voor de bos
schen slecht uit tegen den tijd, dat de
rupsen uitkomen. („'s-Hert. Ct.")
Luchtvaart. Door Auto
Palace, Houtweg 7a Den Haag, is,
naar de N. Ct. meldt, een vliegtoestel
aangekocht, waarmede, by gunstig
weer, binnen eenige dagen proeven
zullen worden genomen op het Malie
veld.
Bescherming van trek
honden. Men schryft aan de „N.
Rott. Ct." uit den Haag.
De Bond tot bescherming van den
Trekhond in Nederland, secretariaat
Mauritskade 3, alhier, heeft in begin
sel aangenomen om nooit aan houders
van trekhonden karren, tuigen of
honden om niet te verstrekken, maar
altyd tegen afbetaling van de som in
zeer kleine termijnen, en in de tweede
plaats om nooit oude of zieke honden
af te koopen, wel daarentegen de trek-
hondenhouders, die hunne voor den
dienst niet meer geschikte dieren wil-
leu laten afmaken, zooveel mogelijk
te helpen bij het aanschaffen van
nieuwe honden.
geknoei zou dat geven I
Het lidwoord het b. v. zou ver
bannen moeten worden om weer plaats
te maken voor dat; het als lidwoord,
is immers door verwarring ontstaan I
Hen diende evenals hun te worden
afgekeurd. Diens en wiens behoorden
de n te verliezen" enz. „En geen een
zou onzin wezen (geen beteekent
immers al niet een 1)"
„Wel beschouwd zou niets door de
beugel kunnen. Geen buigingsvorm,
geen woord, of het is ontstaan uit
een andere vorm en ten opzichte
daarvan „fout". Zyn oorspronkelike
vorm heeft geen enkel woord behou
den en de alleroorspronkelikste vor
men kennen we niet eens We
kunnen dus alleen konstateren dat
een reeks van veranderingen zich
eindelik in het duister verliest.
„En in plaats van de bewering
„vroeger deed men het goed en nu
fout", past alleen de verklaring:
„vroeger deed men het anders dan
wy doen."
A. M. K.
Wordt vervolgd.)
