WEERBERICHT.
Thermooieterstand
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.j
De Bildt, 28 Januari 1909.
Hoogste barometerstand 779.0 m.M.
te Rigalaagste 735.6 m.M. te
Seydisfjord.
Verwachting tot den avoud van 29
Januari 1909.
Wind: Zwakke oostelijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Nevelig
tot onbewolkt, droog weer.
Temperatuur's Nachts strenge
vorst, overdag om het vriespunt.
Barometerstand te AMERSEOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 774 m.M.
Vorige stand te 12 uur 776 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 30
Laagste hedennacht F. 15
Hedenmiddag 12 uur F. 24
gedurende de zitting opgeheven worden,
Te Hamburg zijn drie anti-mili-
tairistische propagandisten op heeter-
daad betrapt, toen zij onder de ma
trozen van den pantserkruiser Scharn-
horst brochures uitdeelden.
GROOT BRITANNIË.
Reuter verneemt, dat de Koning
binnenkort een Koninklijk besluit zal
onderteekenen, betreffende de oprich
ting van een radium-instituut, dat niet
alleen zal dienen voor onderzoekingen,
maar dat een afdeeling zal bevatten,
waar patiënten met radium behandeld
kunnen worden.
In den Raad van Bestuur hebben
o.a. zitting sir Frederick Treves, sir
William Ramsay en professor Thomson.
Sir Ernest Cassel heeft een aanzien
lijk bedrag beschikbaar gesteld.
Er is een syndicaat gevormd om
radium af te zonderen uit het zink-
blende der opslagplaatsen van Corn
wall.
FRANKRIJK.
Jean Jaurès toornt in de Iiumanité
zeer terecht nog eens tegen de duod-
straf. In de Kamer is het voorstel om
den beul zjjn werk niet meer in 't
openbaar te laten doen Dinsdag van
de baan geschoven. Er z(jn er. dus
velen onder de afgevaardigden, die
voor het behoud van de doodstraf
hebben gestemd, die er nu mee ver
legen zijn. Zij willen er niet meer
van gesproken hebben.
De voorstellers moesten niet van
hun weg afwijken, zegt Jaurès verder.
Ze willen nu binnenshuis den valbijl
laten werken, maar daarmede beken
nen zy, dat het schouwspel van de
de doodstraf, in plaats van een heil-
zamen schrik te verspreiden, de beest
achtigheid in den mensch prikkeit.
Dat is een veroordeeling van het
schavot.
Sedert Béthune zijn de moorden
in den lande niet opgehouden. Nutte
loos heeft dus de maatschappij zich
met te dooden onteerd. Dat zal wor
den aangetoond als de doodstraf prin
cipieel iu de Kamer weer aan de orde
komt. „En dan zullen wjj aan de
leveranciers van den beul vragen
Weet gijlieden wien gij hebt getroffen
Weet gij, dat Danvers, wiens hoofd
gisteren te Carpentras is gevallen, de
zoon was van een misdadiger, dat hij
in de misdaad is opgevoed Kunt gij
zeggen, wat de maatschappij heeft
gedaan om hem te ontrukken aan de
leerschool van roof en moord, waarin
b(j is opgegroeid Neen, we moeten
de guillotine niet verbergen, maar
ufscbaffen."
SERVIË.
Aan de Neue Freie Presse wordt
gemeld, dat bet een memorandum en
niet een nota is, die de regeering van
Servië van plan is aan de mogend
heden te doen toekomen. Dit memo
randum is thans opgesteld en moet
zijn uitgowerkt volgens raadgevingen
van de Russische Regeering. De copiën
zijn eerst naar Petersburg en Cettigne
opgezonden, met het oog op de goed
keuring van Rusland en Montenegro
voor zoover de redactie betreft.
ITALIË.
Volgens de Stampa zal Zaterdag e. k.
een Ministerraad onder voorzitterschap
van den Koning gehouden worden,
waarin de twee volgende zeer belang
rijke aangelegenheden behandeld zullen
worden. In de eerste plaats het ont
slag van Tittoni en de verhouding tot
Oostenrijk, in de tweede plaats de
wenschelijkbeid, de Kamer in Februari
bijeen te roepen alvorens haar te ont
binden.
Toen in Italië een hevige anti-
Oostenrijksche beweging losbarstte,
ten gevolge der inlijving van Bosnië
en Herzegowina, kreeg Tittoni uit
Weenen door bemiddeling van von
Lutzow, den Oostenrjjkschen ambassa
deur te Rome, ernstige toezeggingen
over de instelling van een Italiaansche
Universiteit te Triest. Er werd geen
schriftelijke verklaring afgegeven, maar
de toezeggingen, die mondeling gedaan
werden, waren formeel en uitvoerig.
De voornaamste fout van Tittoni en
eenigermate ook van Giolitti, was
waarschijnlijk te vroeg te hebben ge
sproken en zich aldus niet alleen per
soonlijk te hebben gecompromitteerd,
maar eveneens de verwezenlijking van
de goede bedoelingen van Oostenrijk
verhinderd te hebben.
De Stampa zegt uit zeer goede bron
te weten, dat het ontslag van Tittoni
in beginsel aanvaard, maar niet on
middellijk bekend gemaakt zal worden.
De Kamer zal hoogstwaarschijnlijk
niet op 16 Februari a. s. bijeenge
roepen en vóór de lente ontbonden
worden.
De verhouding met Oostenrijk blijft
gespannen. Vroeger kon men bij derge
lijke gelegenheden rekenen op de
tusschenkomst van den Duitschen
Rijkskanselier, maar tegenwoordig
blijft deze weldadige invloed uit dooi
de geschokte positie van Von Bülow
in eigen land, besluit genoemd blad.
AMERIKA.
Taft, die over een maaud het presi
dentschap der Vereenigde Staten aan
vaarden zal, heeft zich gisteren in
gescheept om zijn iuspeetie-reis naar
het Panama-kanaal te beginnen. Hy
heeft een grooten staf deskundigen
bij zich, en hoopt in den tijd van een
paar weken zich een oordeel te kunnen
vormen over den toestand der kanaal-
werken. Het onderzoek zal hoofdzake
lijk Joopen over de oorzaak der jongste
groote verzakkingen der dijken, en
van het resultaat van dit onderzoek
zal afhangen of men een sluizenkauaal
of een niveau-kanaal maken zal. Taft
wil het eersto nog niet opgeven, maar
de deskundigen hellen meer en meer
over tot een niveau-kanaal, znoals ook
indertijd geraden is door de commissie
van vreemde deskundigen (waarin ook
de Hollandsche ingenieur Welcker
plaats genomen had). Het laatste
woord in deze quaestie is aan het
Congres.
PERZIË.
Een telegram uit Teheran aan
Europeesche bladen meldt dat een
leger, door den Sjah afgezonden om
de revolutionnairen in het zuiden te
tuchtigen, geheel en al verslagen is
door de opstandelingen. Dezen kenden
het land zooveel beter dan de regee-
ringstroepen, dat zy groote afdeelingen
in hinderlagen lokten en daar gevangen
namen of afmaakten. Alleen de gene
raals van de troepen zouden ont
komen zijn.
Wanneer het bericht juist is, dan
gaat het er voor den Sjah slecht
uitzien de noordelijke provincie Azer-
beidsjan heeft reeds vrijwel zijn heer
schappij afgeschud en wanneer nu bet
zuiden hetzelfde doet, dan blijft hem
niet veel meer dan Teheran en den
omtrek over.
De gemeenteraad van Edam besloot,
ten tweeden male, een aantal arbei
derswoningen te doen bouwen in het
dorp Volendam. Hierop werd ontvan
gen het besluit van H. M. de Konin
gin, om daartoe een voorschot uit
is rijks kas te geven ad. f13,366.
Militaire pensioenen.
Twee wetsontwerpen zyn ingediend,
houdende bepalingen omtrent de toe
kenning van pensioen aan de weduwen
en weezen van militairen en gepen-
sionneerde militairen beneden den rang
van officier: le der landmacht2e der
zeemacht.
De bedoeling is militaire weduwen-
en weezenfondsen op te richten. Met
de daartoe ingestelde commissie van
1901, om op de in haar rapport aan
gevoerde gronden, is de regeering van
oordeel dat oprichting van twee af
zonderlijke weduwen- en weezenfond-
seu voor de land- en de zeemacht de
voorkeur verdient boven het instellen
van een gemeenschappelijk fonds. Hit
beheer over beide fondsen zal door
het depaitement van financiën worden
gevoerd, naar regelen, vast te stellen
bij Koninklijk besluit. Eerst na de in
stelling van de fondsen zullen, lettende
op de sedert 1901 veranderde toestan
den, meer nauwkeurige herbereke
ningen kunnen worden gemaakt om
trent de door het riik jaarlijks aan de
fondsen bij te dragen gelden. Naar de
berekeningen der commissie, berus
tende op de door haar voor de pen-
sionneering aangenomen grondslagen,
zouden de rijksbijdragen beloopen
aan het fonds voor de landmacht
f 185,000 aan dat voor de zeemacht
f 100,000.
Onafhankelijk echter van de ver
anderde toestanden mogen de door de
commissie genoemde subsidiebedragen
als te hoog worden beschouwd. Hare
berekeningen toch zijn gebaseerd op
een rentevoet van 3 pet., tei wijl thans
zonder bezwaar een rentevoet van
3| pet. kan worden aangenomen. De
bedoelde bedragen zijn op dien grond
te verminderen tot resp. f 150,000 en
f85,000. Met deze bijdragen zal ge
durende de eerste vijfjarige periode
wel kunnen worden volstaan in af
wachting van de eerste wetenschap
pelijke balans.
De beide wetsontwerpen steunen op
de door de commissie van 1901 aan
genomen grondslagen, waarin men de
hoofdbeginselen terugvindt van de
Weduwenwet voor de ambtenaren
1890. Voor de toelichting van de bij
zondere bepalingen verwijst de regee
ring in hoofdzaak naar het rapport
der meergemelde commissie.
-Het Ad tire». verkiezings-
program. De Standaard vermoedt,
dat het Program van actie der antirev.
uit niet meer dan vier punten zal
bestaan lo. Gezindshoofdeukiesrecht,
2o. Verplichte verzekering, 3o. Tarief s-
verhooging en lo. Gelijkmaking van
Openbaar en Bijzonder onderwijs ook
voor schoolbouw en subsidie-uit-
keering.
„Men kan wel allerlei hierbij voegen,
en zoo men zich tot deze vier punten
bepaalt, wil dit in 't minst niet zeg
gen, dat we de overige belangen in
blanco laten. Maar bij de komende
stembus zal 't zaak zijn, zijn krachten
te concentreeren. En daarvoor kan
alleen een uiterst sumier en tot de
hoofd zaak bekort program dienst doen."
Staatscommissie, voor
de vivisectie. De Staatscommis
sie, den 23n Februari 1907 ingesteld,
aan welke werd opgedragen onderzoek
riaar en beantwoording van een aan
tal vragen, in verband met proef
nemingen op levende dieren, is, vol
gens de Tel., thans reeds in zooverre
met haar arbeid gereed, dat haar rap
port binnen twee of drie maanden kan
wordeD tegenmoet gezien.
De uitslagen der wedstryden
voor militairen op de Maat zyn als
volgt
A. Wedstry donder officie-
r e n.
I. Lange baan, afstand 1 K M aan
tal deelnemers 16.
le prys sergt. Schultz, 2e pr. sergt.
Hamming, 3e pr. sergt. Van Hemert,
4e pr. sergt. Wichman, 5e sergt.
Schuiten. Kortste tyd 2 min. 12 sec.
II. Korte baan, afstand 150 M.,
aantal deelnemers 24.
le prys sergt. de Boer, 2e pr. sergt.
Los, 3e pr. sergt. Geldernran, 4e pr,
sergt.-majoor Benninga, 5e pr. sergt.
Nieuwenhuis, 6e pr. sergt. Feenstra.
B. Wedstrijd korporaals
en manschappen.
I. Estafette rit groepen van 5 man,
1 K.M., aantal deelnemeis 40.
le prijs korp. Van Beckum, korp.
four. Sutherland, mil. de Vries, mil.
v. d. Vecht, mil. Jansen 2e pr. mil.
v. d. Pol, mil. Krist, mil. Loer, mil.
v. d. Ploeg, mil. Wierstra 3e pr. mil.
Schoorl, mil. korp. Nagelhout, mil.
Dekker, mil. Vorstermans, mil. Feith.
II. Korte baan afstand 150 M., aan
tal deelnemers 48.
le prys mil. korp. Visser, 2e pr.
mil. Apperlo, 3e pr. mil. Elfrink, 4e
pr. korp. Meyer, 5e pr. mil. Van
Houten, 6e pr. mil. Zeilstra, 7e pr.
mil. Coenen, 8e pr. mil. Voetberg, 9e
pr. mil. Reinders, 10e pr. mil. Liebrecht
He pr. mil. Katuuun, 12e pr. korp.
Poorter, 13e pr. mil. Wessels, 14e pr.
mil. Jager, 15e pr. mil. Helraerhorst,
16e pr. korp. Scbirm, 17e pr. mil. v.
d. Stege, 18e pr. mil. v. Wigcheren.
III. Wedstrijd met hindernissen,
afstand 180 M., aantal deelnemers 33.
le eri 2e .aankomende in elke groep
prijs en premie winner.
le prijzen mil. Hey, mil. Kroeze,
mil. Wempe, mil. Schaafsma, mil. de
Vries, korp. Enkelaar, mil. Veluwen-
kamp2e prijzen mil. Slager, mil.
Döderlin de Win, mil. Shiele, mil.
Dijkstra, korp. Lichtendahl, korp. Bud
ding.
De pryzen werden hedenmiddag om
één uui in de gymnastiek en schei in
zaai uitgereikt, waarbij de regiments
commandant met eenige toepasselijke
woorden de winnaars toesprak.
Naar aanleiding van de iu dit
nummer voorkomende advertentie, gi
een der agenten ons inzage van een
telegram van de Directie der Eerste
Nationale Arbeidscontract en Ziekte
verzekering Maatschappij „het Roode
Kruis" te 's Hage luidende:
„Kwestie doktoren opgelost."
Het Amersf. Dames zangkoor
heeft het voornemen opgevat een uit
voering te geven van de operette „De
Tooverring". Het batig saldo zal wor
den afgedragen aan de „Vereeniging
tot oprichting en exploitatie van Volks
sanatoria voor borstlyders in Neder
land."
In het plaatselijk bestuur dier ver
eeniging zitten de heeren E. L. Visser
president, en Dr. H. W. Sebreuder
secretaris. De uitvoering, waarvoor
inteekenlysten circuleeren is gesteld
op Dinsdag 9 Februari a.s.
Vrijwillige bijdragen worden niet
aangenomen, deze moeten rechtstreeks
aan genoemd Bestuur worden aange
nomen.
De opvoering is geen weldadigheids
uitvoering maar een gewone uit
voering, waarvan het batig saldo zal
worden afgedragen. Mocht evenwel de
medewerking van 't publiek zoodanig
zyn dat er een tweede (goedkoopere)
uitvoering gegeven kan worden, dan
zal, doordat dan geen onkosten dan
zaalhuur komen, er nog een fliuk be
drag kuunen overblijven.
De Amersfoortsche Pers is met
een nieuwe collega verrijkt. Het
groot aantal stedelijke bladen en
blaadjes is nog met een vermeerderd.
Gisteren kwam het tweede nummer,
van dit om de veertien dagen ver
schijnende blaadje onder onze oogen
en met genoegen hebben we met dit
orgaan van de H. B. S. scholieren,
„Om en bjj de Kei" kennis gemaakt.
Het hoofd prijkt met een niet on
verdienstelijke teekening van Amers-
foort's trots.
In een hoofdartikel kunt ge de heele
geschiedenis van onzen kei vinden, (door
hem zelf verteld) terwijl ook de ver
dere stukjes proza en poëzie werkelijk
voor iedereen het lezen waard zyn.
Onder de streep, een spannende H. B.
S. idijlleterwyl de rubriek voetbal
gelukkig ook een goede plaats inneemt.
We wenschen het blad „Om en bij
de Kei" van harte succes toe en hopen
met de redactie, dat de gezelligheid
van den omgang onder de H. B. S.
leerlingen hiermede nog verhoogd zal
worden. Nu nog maar het aantal
abonnées uitgebreid, zoodat men zal
kunnen overgaan tot het laten druk
ken van het tot nu toe zeer net ge-
hectografeerde blaadje.
Dat dit mettertijd zal kunnen, be
wijst de stijgende belangstelling voor
dit flink aangepakte werk.
„Bonum initiura est dimidium
operis."
Bij de heden te Amsterdam
voortgezette wedstrijden van de Kon.
Onderofficieren schermbond behaalde
in den korpswedstrijd op floret, den
4den prys, het 1ste Regiment Veld
artillerie (Amersfoort).
In den personeelen wedstrijd op
sabel, afdeeling III, behaalde de zadel
maker Pierik van het 1ste Regiment
Huzaren den 2den prijs.
A.s. Zaterdag, 30 Januari,'s avonds
om 8 uur houdt de Kamer van Koop
handel een openbare vergadering in
de trouwzaal van het Gemeentehuis.
Naar wy vernemen gaat het te
dezer stede met de teekening van het
arbeidscontract door de werklieden,
niet in alle inrichtingen even voor
spoedig.
Bjj de firma's v. d. Want en S. W.
Melchior is het reeds uitgereikte in-
dividueele contract door de patroons,
na gehouden conferenties met deafd.
Amersfoort van den Alg. Ned. Typ.
Bond, weder ingetrokken, terwijl het
personeel der rijwielen- en automo-
bielenfabriek v. h. A. Eysink in een
bijeenkomst besloten heeft te weigeren
het voorgelegde contract te teekenen.
De zoo gelukkige redding, gisteren
avond oi der laatste berichten in ons
blad vermeld, schijnt niet geheel over
eenkomstig de waarheid te zijn. Bij
nadere informatie toch, waartoe ons
gisteren de tyd ontbrak, vernamen
we dat de koloniaal van Dijk en de
ordonnans Brand, met behulp van
hospitaalpersoneel er in slaagden een
tweetal jongens uit de vrij diepe sloot
te redden. Van een zieke, die uit zijn
bed sprong en vervolgens niet minder
dan zes drekkelingen redde is aan het
Hospitaal niets bekend.
Als gevonden voorwerpen zyn
ten politiebureele gedeponeerd een
damesceintuur en een zilveren dames
horloge.
LIJKVERBRANDING
Iu het Logegebouw hield gisteien-
avond de heer M. A. Poel uit Hilver
sum een lezing over: Lykverbranding.
De heer A. Bommel spiak een kort
welkomstwoord, waarna de heer Poel
zijn lezing begon, met er op te wijzen
dat het een eenigszins griezelig en
luguber onderwerp is, zooals trouwens
dat met alles het geval is, dat met
den dood in verband staat.
Ten opzichte van het vraagstuk der
lijkverbranding bestaat veel onver
schilligheid, voor een deel door onbe
kendheid, voor een ander deel omdat
veel menschen er niets om geven wat
met hen na hun dood gebeurt. De
dooden moeten echter verwijderd
worden en in den loop der eeuwen zyn
verschillende maniereu daarvoor ge
bezigd. Lucht en aarde, wateren vuur
werden en worden voor de lijkbezor
ging gebruikt. Eerst in de laatste
jaren is men op hygiënische.en aes-
thetisehe gronden tot do moderne lijk
verbranding gekomen.
Aan de hand van een reeks licht
beelden zet spreker de lijkbezorging
op verschillende wijzen, uiteen.
Iu het steenen tijdperk had men
steenen kamers waarin de lijken ge
plaatst werden, zooals dat ook nog bij
zoogenaamd onbeschaafde volkeren het
geval is.
De steenen graven, die ook in ons
land voorkomen, de hunnebedden,
dienden voor de berging der urnen,
waarin de asch der verbrande dooden.
In het bronstijdperk krijgt men al
lijkkisten, nl. uitgeholde boomstammen,
die met steenen overdekt werden. In
Egypte werden de lijken gebalsemd,
en de mummie geplaatst in een houten
sarcophaag en die weer in een steenen
die te zamen geplaatst werden in een
pyramide. Langs de Nijl had men daal
de rotsgraven. By de jParthen werden
de lijken in een ommuurde ïuirate
overgelaten aan de roofvogels, terwyl
in de heete luchtstreken de lijken
geplaatst werden in een soort cano
of prauw en zoo op staken aan de
lucht blootgesteld. Zulke luchtgraven
komen o.a. voor op Borneo en Timor
als de weeke deelen verteerd zyn,
gooit men de overblijfselen in zee. By
latere volkeren kreeg men een reeks
grafkelders boven den grond in de
catacomben te Rome waren die kel
ders met doodsbeenderen versierd.
Bij de Germanen was het verbranden
vrij wel in zwang. Dat bewijzen de
gevonden grafvelden met wel meer
dan ÏO.ÜÖO urnen. Door de invoering
van het Christendom is het verbran
den uit de gewoonte geraakt. Karei
de Groote bestempelde het begraven
als de specifiek Christelijke lijkbezor
ging. Dat gaf tevens een bron van
inkomsten, daar de lijken eerst in, latei-
om de kerk werden ter aarde besteld.
In de middeleeuwen verdwijnt de lijk
verbranding van verbranding was
toen eigenlijk nog geen sprake maar
van verkoolen.
In de eerste helft der 19de eeuw
kwam de idee der moderne lykver-
branding op. Iu 1849 hield lacob
Grimm in de academie te Berlijn een
lezing over de aesthetische waarde er
van, terwijl later onze beroemde land
genoot Molenschot op de hygiënische
en economische zyde wees. [n 1876
verrees het eerste crematorium te
Milaan.
De lijkverbranding nu biedt hygië
nische, aesthetische en economische
voordeelen.
Wat de hygiënische betreft kan
worden gewezen op het algemeen in
zicht, dat de aanwezigheid van een
kerkhof schadelijk is voor de (gezond
heid. Eerst werd verboden in de kerk
te begraven, toen kwam het verbod
voor de omgeving der kerk en daarna
het gebod om op een afstand buiten
de stad het kerkhof te stichten. Wel
een bewijs dat men vreest voor de
bacteriën die door de verrotting ont
staan. Een feit is het, dat dat gevaar
niet denkbeeldig ishet is meer
malen geconstateerd door ambtelijke
berichten.
Een kerkhof kan gevaarloos zijn,
maar veel komt het niet voor.
In Denemarken voldeden van de 650
er maar 45 aan de gestelde eischen
en in Pruisen heeft men het onder
zoek er naar gestaakt omdat men de
consequenties niet aandurfde. Trou
wens groote geneeskundigen als Vir-
chow, sir Thompson, Spencer Elce,
Pettenkofen e. a. hebben zich op
hygiënische gronden voor lijkverbran
ding verklaard, wel een bewijs dat
deze absoluut gevaarloos is. Ook is
de kans op schijndood veel geringer,
alleen reeds daarom dat de dood-
schouw veel gestrenger is. Bij het
crematorium te New-York is een ver-
warmiugskamer, waarin door de hitte
een lyk spoedig tot ontbinding over
gaat. Dan heeft men dus een zeker
