DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 26,
MAANDAG 1 FEBRUARI 1909.
6e JAARGANG.
Uitgave van de Naeml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Versehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BLAD.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
Tot plaatsing van advcrtcptiën en reclames tan lioitou lid kanton Amersfoort in dit Mad is „uitsluitend" gerechtigd het Algemeen Biunen- en Buitenlandsch Advertentiebureau 1). Y. ALTA, ïïarmocsstraat 76—78 te Amsterdam.
Hoofdredacteur B>. Gr. B.IJKENS,
Abounemantsprlj s
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4.—
Franco per post id. - 5.60
Per 3 maanden id. - 1.
Franco per post id. - 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 18.
Telefoon Intero. 62.
Prijs der Adverténtlên:
Van 1 tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(By abonnement belangrijke korting.)
DE BALKANCRISIS.
Het Neue Wiener Abendblatt, dat
veelal geïnspireerd wordt door het
Ministerie van Buitenlandsche Zaken,
meent, dat het Turksch-Bulgaaische
conflict binnenkort uit den weg zal
zijn geruimd en dat het tot stand
komen van de Oostenrijksch-Turksche
overeenkomst zeker schijnt.
Het Oostenrljksch-Servisch conflict
blijft dus over, waarvoor eveneens een
oplossing te vinden zal zijn. De houding
van Oostenrijk-Hongarije tegenover
de Servische verlangens blijft onge
wjjzigd. De Donaumonarchie zal geen
duimbreeds Bosniscb grondgebied af
staan en de eisch van Servië om
autonomie voor Bosnië te verkrijgen,
is een inmenging in de binnenlandsche
aangelegenheden van Oostenrijk-Hon
garije, die beslist moet wordeu afge
wezen.
De Parjjsche Temps verneemt daar
entegen uit Weenen, dat volgens een
mededeeling uit Sofia, Turkije zou
afzien van directe onderhandelingen
met Bulgarije en de regeling dezer
aangelegenheid aan de Mogendheden
zou willen overlaten.
Eindelijk loopt in diplomatieke
kringen te Weenen het gerucht, dat
Turkije en Bulgarije waarschijnlijk op
aandrang der mogendheden zullen
eindigen over een schadevergoeding
van 100 millioen fres. door Bulgarije
aan Turkije uit te keeren.
De Oostenrjjksche gezant heeft aan
de Porte medegedeeld, dat een speciale
koerier heden Weenen verliet, en
Dinsdag met het protocol te Konstan-
tinopel zal aankomen.
OOSTENRIJK.
In bet Huis van Afgevaardigden is
de laatste dagen de strijd tusschen
Duitschers en Slaven weer aan de orde.
Een nieuw uiterlijk heeft die strijd
gekregen, nu de Duitsche partijen, de
vrijzinnige partijen en de Christelijk-
sociale, het met elkaar eens zijn ge
worden en althans voorloopig tegen
over de aanvallen hunner Slavische
tegenstanders in gesloten slagorde zul
len staan. Het komt den Duitschers
ook ten goede, dat er bij de Slaven
niet dezelfde eendracht is. Vrijdag
hebben Tsjechen en Slovenen elkaar
in het Huis van Afgevaardigden gezegd
waarop het stond, en dat schiet in
die vergadering gewoonlijk aan duide
lijkheid niet te kort.
AMERIKA.
Het huis van Afgevaardigden heeft
de vermeerdering der oorlogsbegrooting,
met 500,000 pond sterling voor proef
nemingen op het gebied der lucht
scheepvaart, goedgekeurd.
Het Vrije Ruilverkeer.
In de algemeene vergadering van de
Vereeniging Het Vrije Ruilverkeer
werd besloten het jaarverslag over
1908 te drukken en te publiceeren.
Dit verslag is op aanvrage gratis ver
krijgbaar bij den secretaris-penning
meester, mr. A. Heringa, Helena-
straat 33 te 's Gravenhage.
Ten aanzien van het Internationaal
Vrijhandelscongres in 1910 te houden
óf in België öf in Nederland, werd
het bestuur gemachtigd de noodige
voorbereidende maatregelen te nemen
en in overleg te treden met de andere
leden van de op het congres benoemde
commissie van voorbereiding, bestaande
uit het bestuur der Cobdenclub en
eenige Nederlandsche en Belgische
afgevaardigden ten congresse.
Ten einde nog meer dan thans de
aandacht te wijden aan bijzondere
branches van de nijverheid, werd het
bestuur aangevuld met de heeren H.
J. H. Gelderman te Oldenzaal, K.
Reyne, lid van de Tweede Kamer te
Haarlem, E. H. Krelage, te Haarlem,
terwijl de heer prof. dr. C. A. Verrijn
Stuart die reeds vroeger deel van het
bestuur uitmaakte, tot lid werd be
noemd. Prof. mr. Blom werd herbe-
noomd.
Tot groot leedwezen van de verga
dering heeft de voorzitter mr. J.
d'Aulnis de Bourouill, gemeend het
presidium te moeten neerleggen. De heer
d'Aulnis was tot dit besluit gekomen
uit de overweging, dat na een elfjarig
bestuurslidmaatschap de taak van
leider der Vereeniging nu aan andere
krachten moest worden overgelaten.
De vergadering legde zich noode bij
dit besluit neer benoemde als voor
zitter den heer A. Plate, lid der
Tweede Kamer, te Rotterdam.
Het ledental bleef vrijwel station-
nair.
Protectie en boycot-
Dank zij het hier te lande gehuldigde
vrijhandelsstelsel kunnen onze bouwers
van ijzeren riviervaartuigen deze goed-
kooper in Duitschland leveren dan de
Duitsche scheepsbouwers.
En wat doen deze laatsten nu
Zjj besluiten, aan ijzeren vaartuigen,
die in Holland gebouwd zijn, geen her
stellingen uit te voeren, en zelfs in
geval van averij alle hulp te weigeren.
Een formeele boycot dus en wel een
van de hatelijkste soort, want in ge
val van averij, dus ook van gevaar
voor leven, schip en vracht, wordt hulp
geweigerd.
Het is de vraag of door onze diplo
matie iets zal kunnen worden gedaan,
waardoor de Duitsche Rijksregeering
zich de zaak zou kunnen aantrekken.
Wij gelooven zelfs, dat dit weinig zou
uithalen. In den regel vinden dergelijke
lompe machtsmisbruiken ten slotte
een compensatie in de een of andere
handigheid, waardoor de getroffen, en
in het nauw gebrachte industrie zich
weder aan den greep harer concurren
ten weet te onttrekken. Dat zal wel
licht ook hier het geval zijn.
Maar als staaltje van de demorali-
seerende opvattingen waartoe het
protectionisme de menschen brengt,
is het geval hoogst merkwaardig, zegt
het Vaderland.
Nederland en Venezuela.
De Venezolaansche afgezant, dr.
Paul, is gisterochtend met den snel
trein van 9.16 naar Brussel vertrokken,
vanwaar hij gisterenavond zijn reis
naar Parijs dacht voort te zetten. De
datum van zijn terugkomst hier te
lande is nog niet vastgesteld, daar
deze samenhangt met de ontvangst
van de nadere instructiën en volmacht,
welke dr. Paul bij zjjne regeering heeft
aangevraagd.
Men maakte ons dezer dagen
opmerkzaam op het feit, dat de
brieven, geworpen in de bus van ons
Postkantoordaar alles behalve veilig
liggen voor kwaadwilligen. Het moet
zeer gemakkelijk zijn de brieven door
middel van een stok met kleefstof
weer naar buiten te halen. Naar men
ons mededeelde is de directeur van
het Postkantoor reeds eenigen tijd ge
leden hierop opmerkzaam gemaakt,
doch verbetering door het aan
brengen van een toestelletje als bijv.
in het buitenland hier en daar wordt
aangetroffen, bleef tot nu toe uit.
Zij, die hierbij het meeste belang
hebben, zullen dus goed doen als zjj
zich eens met een klacht tot den
directeur-generaal wenden.
In de Donderdag j.l. gehouden
zitting van het Comité tot steun by
tijdelijke werkloosheid kwam van een
onbekonde een gift in van f 10. Een
voorbeeld ter navolging, want doordat
de winter vrij streng is, was er tot
nu toe van grondwerk geen sprake en
het aantal werkloozen is steeds toe
nemend.
Naar men ons meedeelt zijn de
steenhouwers van de firma R. van
Dijk uitgesloten, omdat zij weigerden
het arbeidscontract te teekenen.
De afd. Amersfoort der Vereeni
ging tot opvoeding van halfverweesde-,
verwaarloosde- of verlaten kinderen
in het huisgezin vergadert a.s. Vrijdag
in Ons Huis.
De heer B. Marwitz is benoemd
tot len secretaris van de af deeling
van den Vrijz. Dem. Bond (vac. M.
Chr. Houtman).
De tooneel- en ReciteervereenigiDg
Thalia" gaf gisteren in de zaal der
Sociëteit Vereeniging voor hare dona
teurs eene uitvoering. Opgevoerd werd
„Jan Ongeluk". Ofschoon het spel
hier en daar wel wat te wenschen
overliet, mede door het verlies van
eenige oude leden, waarvoor thans
nieuwe debuteerden, kwam ook thans
het publiek onder den indruk van dit
komische tooneelspel, hetgeen zich af
en toe in een luid applaus uitte.
Een gezellig bal besloot de avond.
De voor het 5e Reg. Inf. uitge
komen onderofficieren bij den scherm-
wedstrijd te Amsterdam, waarbij o. a.
den korpsprijs op het geweer behaald
werd door den sergeant-majoor Kater-
berg en de sergeanten Derogéen Botesz,
keerden Zaterdag alhier terug. Aan
het station werden zij verwelkomd
door den kapitein-adjudant en de
muziek van het regiment, die hen
naar de kazerne geleidde aldaar wer
den zjj toegesproken door den reg.-
comm., die hen geluk wenschte met
hun overwinning en hen uit naam
van het korps dank zegde, voor de
kranige wijze waarop zjj het 5e reg.
by den wedstrijd hadden vertegen
woordigd.
Men schrijft ons
Nu, wij zjjn dan toch op allerlei
gebied door den wintervorst onthaald.
Naast de hevige koude hebben we
als nagerecht de noodige sneeuw ge
kregen.
De winter heeft zich een volmaakte
winter willen toonenArme liefheb
bers en liefhebsters van de ijssport.
Het is de vraag of ge dezen winter
nog „de Maat" met schaatsen by u
zult betreden.
Liefhebbers van natuurgenot, be
wonderaars van sneeuweffecten, u
wacht op 't oogenblik een ander ge-
genoegen. Waagt u niet in de onbe
gaanbaar geworden winkelstraten,
maar gaat naar buiten. Trekt op naai
den Berg en geniet daar boven van
het zeldzaam mooie vergezicht over
de besneeuwde bosschen en velden.
Laat u niet afschrikken by 't be
merken van sneeuwwater in uwe
schoenen, het heerlijk, rustig mooie
winterlandschap, in zijn helwit pracht
gewaad vergoedt werkelijk veel.
Door het „Bibliographisches In-
stitut" te Leipzig is een prysviaag
uitgeschreven voor het ontwerp van
een band voor Brehm's „Het leven
der dieren", waarin door onzen stad
genoot de heer B. J. van Oosterhoudt
een eervolle vermelding is verkregen
voor zjjn ontwerp „Das Tier".
In de afgeloopen maand Januari
1909 werden door de Amerfoortsche
Tramwegmaatschappij 8320 betalende
passagiers vervoerd en bedroeg de
passageopbrengst f 427.05 de totale
inkomsten waren f 451,97. De dag-
kilometeropbrongst was f8,10. In de
zelfde maand van 1908 waren deze
getallen resp. 8191, f418; f443,27;
en f 7,94.
Lyst van onbestelbare brieven en
biiefkaarten, verzonden over de 2e
helft der maand Januari 1909.
Brieven Binnenland.
J. van de Vrie Krabbendijke.
Eernde Letten.
Helene Jaarsveld Rotterdam.
J. H. Thomassen Rotterdam.
D. Ederseel Rotterdam.
H. W. v. Asch v. Wijk Utiecht.
Depot U trechtsche brood-
en meelfabriek
Mevr. Laraferbern 7
H. G. Rekwel
Briefkaarten Binnenland.
J. van Berkel A'dam.
Simon Leurebeuch Heuvel.
Jet Barclou
3 briefkaarten zonder adres.
13 stuks drukwerken Binnenland.
Briefkaarten Buitenland.
J. van den Broeke Bruxelles.
Balder Essen.
Dora nota te Brinksma Homberg
Hoogheide.
M. Teerlings Duitschland.
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN.
Zaterdagavond hield de Kamer van
Koophandel en Fabrieken haar 149ste
openbare vergadering ten Raadhuize.
Afwezig met kennisgeving de heer
H. Meursing.
De voorzitter opent de ver
gadering en deelt mede, dat is inge
komen een missive van B. en W. dd.
28 Januari, houdende kennisgeving,
dat de heeren S. van Vollenhoven en
A. Eysink bericht hebben ingezonden,
dat zjj hunne benoeming als lid dei-
Kamer aannemen. Hy verzocht de
heeren Sinnige en Van I-Iaselen de
geloofsbrieven der gekozenen te onder
zoeken, die in orde worden bevonden,
waarna tot toelating der beide heeren
wordt besloten.
Den secretaris wordt verzocht de
nieuwe leden binnen te leiden, waarna
de voorzitter het volgende zegt
Mynheer Van Vollenhoven en mijn
heer Eysink. Uw geloofsbrieven zijn
in orde bevonden en de Kamer heeft
besloten U toe te laten. Ik feliciteer
U wel en hoop, dat U nog lang in
het belang van Amersfoort's handel
en nijverheid zult mogen werkzaam
zijn.
De heer Sinnige meent ook
even het woord tot de nieuwe leden
te moeten richten. Hjj vindt het jam
mer, dat de handel in Amersfoort
zich niet meer uit in belangstelling
voor de Kamer. Te betreuren vindt
by het, dat twee maal een stemming
noodig was, voor resultaat werd ver
kregen en hij hoopt dat de heeren nog
lang in het belang van handel en
industrie zullen werkzaam zijn. Spr.
gelooft, dat de kiezers de gekozenen
wel hoog mogen houden en dat zij
hen dankbaar moeten zijn, dat zjj hun
benoeming hebben willen aanvaarden.
Naar hij hoopt zullen ze steeds de
ambitie hebben om voor de belangen
der Kamer werkzaam te zyn.
Hierna leest de secretaris de notu.
len der veigadering van 19 Dec. 1908,
die worden goedgekeurd.
De voorzitter deelt mede dat zyn
ingekomen
1. verschillende periodieken, stati
stieken en verslagen, die by de leden
worden rondgezonden en verder ter
inzage gelegd voor belangstellenden.
2. Missive van den directeur-gene
raal der posterijen en telegrafie inzake
het adres der Kamer omtrent het
lange wachten by interlocals telephoon-
verbindingen.
De D. G. deelt daarin mede, dat
by de voorgenomen uitbreiding der
interlocals lijnen de belangen van
Amersfoort in 't oog jzjjn gehouden,
blykende uit het reeds bijspannen van
een lyn naar Amsterdam. Door on
voorziene omstandigheden kon deze
lyn nog niet in gebruik worden ge
nomen.
Wordt voor kennisgeving aange
nomen.
3. Missive van den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel van
28 Jan. 1909 met een ontwerp maat
regel van algemeen bestuur tot wijzi
ging van art. 4 der Arbeidswet. Al
vorens de minister het [ontwerp by
de Koningin inzendt, wenscht hij eerst
gaarne de openbare critiek te hooren.
Op voorstel van den voorzitter
wordt dit in handen gesteld eener
commissie bestaande uit de heeren
Meursing, v. Vollenhoven en Eysink,
die praeadvies zullen uitbrengen.
Te gelijk wordt nu besloten, dat in
de commissie voor de Middenstands
kamers de heer van Duinen ver
vangen wordt door den heer van
Vollenhoven en in die voor de octrooi-
wet de heeren van Dam en van
Duinen door de heeren Eysink en
Sinnige.
4. Van den minister van Waterstaat
is ingekomen een missive] betreffende
de dienstregeling der spoorwegen. Alle
bezwaren tegen die regeling ingediend
kunnen niet ondervangen worden,
maar vaak gebeurt het, dat gevraagde
veranderingen slechts een klein deel
van het publiek ten goedo komen.
Daarom verzoekt den minister even-
tueele bezwaren in te dienen by de
provinciale commissie van advies
in Mei en November opdat deze
bezwaren in de Juni-en Januariverga
dering kunnen behandeld en onder
zocht worden.
Na eenige discussie wordt ook dit
schryven voor kennisgeving aange
nomen.
Rekening en Verantwoor
ding der Kamer.
Inkomsten Saldo 1908 f 17.31, sub
sidie Gemeente 182.62, totaal f 200.
Uitgaven Drukwerk f32.55, Staats
almanak f 4, voorschotten secretaris
f 21.95, bodeloon f 20, vergoeding se
cretaris f 100, totaal f 178.50. Er is
dus een batig saldo van f 21.50.
De heeren van Haselen en van
Vollenhoven onderzoeken de rekening
die in orde wordt bevonden en aldus
vastgesteld.
Rondvraag.
De heer Eysink vraagt, of het
niet mogelijk zou zijn in Amersfoort
een douanekantoor te krijgen, dat in
een groote behoefte zou voorzien.
Vroeger zijn er ook al eens stappen
voor gedaan, maar toen waren er nog
al bezwaren. Nu de stad zich uitge
breid heeft, is er misschien wel kans
zoo'n kantoor te verkrijgen.
De voorzitter zegt, dat de
Kamer er indertijd op aangedrongen
heeft, maar toen is het afgestuit op
de H. S. M., daar er te weinig ver
voer was.
De heer Sinnige meent zich te
herinneren, dat toen een opgave is
gevraagd van de te importeeren goe-
