WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
UIT DE PERS.
STADSNIEUWS.
Ingezonden.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 9 Februari 1909.
Hoogste barometerstand 776.9 m.M.
te Hortalaagste 732.9 m.M. te
Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van 10
Februari 1909.
WindMatige tot kracht Z.W.-l(jke
tot westelijke wind.
Gesteldheid van de luchtToene-
nemende bewolking, mogelijk regen of
sneeuwbuien.
TemperatuurHooger.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 770 m.M.
Vorige stand te 12 uur 775 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 37
Laagste hedennacht F. 22
Hedenmiddag 12 uur F. 29
Maar toen de Keizer ruim een jaar
later in Januari 1901 te Londen kwam
voor de begrafenis van Koningin Vic
toria, kwam Chamberlain in overeen
stemming met Balfour, lord Lands-
downe en den Hertog van Devonshire
op zijn plannen terug. H(j zag toen
af van z(jn voorstel betreffende Ma
rokko, maar bood niets meer of min
der dan een formeel verbond aan. Dit
maal ging men te Berlijn gretiger op
het Engelsche voorstel in, waarschijn
lijk wel, mede dank zij de anti-
Fransche gezindheid van den heer
Von Holstein.
De Duitsche regeering moest echter
zorgen geen last te krijgen van de
anti-Engelsche pers, stelde eenige voor
waarden en de onderhandelingen met
Chamberlain duurden tot Maart 1901.
Toen kwam er een kink in de| kabel.
China moest een schadevergoeding be
talen aan de Mogendheden en Von
Waldersee, de generalissimus van de
verbonden troepen, stelde voor on
middellijk Peking te ontruimen.
Duitschland wilde toen de Chineesche
invoerrechten verhoogen. Engeland,
dat in China een groot afzetgebied
had gevonden, verzette zich met alle
macht tegen dit voorstel en het ver
bond was voor goed van de baan.
Dit artikel is misschien bedoeld als
welkomstgroet aan Koning Eduard,
die voor het eerst na 21 jaar de
hoofdstad van het Duitsche Rijk met
een bezoek vereert.
DUITSCHLAND.
De Duitsche legerautoriteiten z(jn
druk in de weer om over hetgeheele
Duitsche Rijk stations op te richten,
ten dienste van de militaire lacht-
scheepvaart.
Twee stations bestaan reeds, nl. dat
te Friedrichshafen, 't welk de vorige
week is gereed gekomen en dat te
Tegel by Berljjn.
In Juli a.s. zal een station te Metz
gereed komen, waar twee bestuurbare
luchtschepen zullen worden geplaatst,
één type-Zeppelin en één type-Gross.
Eindelijk is nog besloten in den loop
van dit jaar in de buurt van Keulen
een vierde station op te richten, met
eveneens twee ballons.
Zoo zal Duitschland binnenkort be
schikken over vier .oorlogshavens"
voor haar luchtvloot.
Friedrichshafen, Metz en Keulen,
z(jn klaarblijkelijk gekozen met het
oog op een eventueelen oorlog met
Frankrfjk.
ITALIË.
Twee voorname Italiaansche bladen,
de Secoio en de Mattino bespraken
Zaterdag de positie van Italië in
hst Drievoudig Verbond. Eerstgenoemd
blad meent, dat de Italiaansche be
langen absoluut onvereenigbaar zijn
met die van Duitschland en Oosten
rijk.
Op het oogenblik, schrijft het blad,
is de Italiaansche diplomatie te Con-
stantinopel verplicht het Russische
bemiddelingsvoorstel te steunen en
zich solidair te verklaren met de po
litiek van de triple-entente (Engeland,
Frankrijk, Rusland in stede van met
die door het Drievoudig Verbond ge
voerd.
Zou het nu, vraagt het blad, niet
waardiger en loyaler zijn om het ver
drag op te zeggen, daar het niet meer
in overeenstemming is met onze be
langen, dan ons bloot te stellen aan
vernederingen, zooals die ons na Al-
gesiras ten deel vielen.
De Mattino betreurt de Franco-
Italiaansche polemieken (de belang
rijke Tempsartikelen, waarin dat toon
aangevend Parysch blad Frankrijk
aanraadde geen stelling vóór Italië of
tegen Oostenrijk te nemen). De Mat
tino meent, dat men in Italië lang
zaam de openbare meening moet voor
bereiden op een uittreden van Italië
uit den Driebond.
Italië, zoo betoogt het blad verder,
moet dan maar geen nieuwe verbin
tenissen aangaan en zorgen, dat het
in militair oogpunt sterk genoeg is
om alleen Oostenrijk te weerstaan.
In de couloirs van de Kamer gaat
het gerucht, dat Minister Tittonitoch
zal aftreden en wel voor het bijeen
komen van de nieuwe Kamer.
GROOT BRITANNIË.
De Engelsche pers is niet bepaald
overvloeiend van geestdrift, ten op
zichte van Koning Eduard's bezoek
aan Berljjn. De Times schrijft:
Het kan misschien zjjn nut hebben
op te merken, dat er op het oogen
blik geen enkele quaestie bestaat, die
aanleiding zou kunnen geven tot on
derhandelingen. Er heeft zonder twjjfel
om zoo te zeggen een atmosfeer van
wantrouwen bestaan, die, naar wjj
hopen, met den tjjd zal verdwijnen,
maar er is geen reden tot geschillen.
De Daily News zegt, de monarchen
zullen elkaar ontmoeten, de menigte
zal juichen en ondertusschen zullen
de souvereinen van twee volkeren van
hetzelfde bloed en dezelfde beschaving
de ruïne kunnen zien, die door het
wederzijdsche wantrouwen veroorzaakt
wordt.
AMERIKA.
De strjjd van Roosevelt tegen de
anti-Japansche Wetgeving in Califor
nia vindt, als wij den berichtgever
van de Kölnische Zeitung mogen ge-
looven, weinig sympathie in de Ver-
eenigde Staten en zelfs het Congres
neemt het geheele geval niet al te
zeer au serieus. Een democratisch
heethoofd heeft het scholenontvverp
in den Californischen Senaat ge
bracht.
Te Tokio nemen regeering en pers
de quaestie zeer waardig op, maar
de Times van Washington weet in-
tusschen mede te deelen, dat Japan
verklaard heeft, het goedkeuren van
de veelbesproken wetsontwerpen op
de scholen en het vei werven van
grondbezit als een breuk van ver
trouwen te zullen opvatten.
PERZIE.
De Turksch-Perzische grensregelings
commissie is onverrichterzake uiteen
gegaan.
Er zal nu vermoedelijk een nieuwe
commissie worden benoemd, die dan
moet trachten de reeds jarenlang han
gende geschillen op te lossen.
Intusschen wordt de binnenlandsche
toestand van Perzië met den dag
ernstiger.
Ook de provincie Khorassan heeft
zich nu ook onafhankelijk verklaard
van het gezag van den Sjah.
Er heeft zich in de hoofdstad dier
provincie, Mecbel, een „endjoemen"
geconstitueerd, dat de provincie in het
vervolg zal besturen.
De Engelsche en Russische consuls
hebben van dit endjoemen het verzoek
gekregen zich in het vervolg slechts
in alle internationale quaesties totdat
lichaam te wenden.
De staking te Enschede1
Door de besturen van Unitas en De
Eendracht is inzake de staking by de
firma Nico ter Kuile en Zonen een
manifest verspreid, gericht aan de
arbeiders en burgerjj, waarin om mo-
reelen en financieelen steun wordt ge
vraagd.
Hierin wordt gezegd, dat de actie
reeds dateert van af Juli 1906. Steeds
waren de arbeiders met een kluitje
in 't riet gestuurd en van erkenning
van de organisatie was geen sprake.
Om die reden werd dan ook inwilli
ging der eischen gevraagd, voor en
aleer onderteekening van het arbeids
contract zou plaats hebben.
De wenschen der arbeiders worden
in dit manifest besproken, als10
vrjjo dagen, met noo''wever, zonder
behoud van loondes Zaterdagsna
middags stopeen fabriekscommissie
uit de georganiseerde arbeiders en één
schafttijd vrjj voor katholieke en
protestantsche arbeiders voor de ver
vulling hunner godsdienstplichten.
Een bloote verklaring zegt 't
manifest ten slotte dat aan de
wenschen der arbeiders tegemoet
zoude worde gekomen en dat de grie
ven met ernst zoude worden behan
deld, was voor de arbeiders en ook
voor de organisaties genoeg geweest
om de strijd niet te doen ontbranden.
De arbeiders hadden liever den vrede
gewild dit is echter èn door de firma
èn door de Fabrikanten-Vereeniging
verijdeld.
Zaterdag is by de firma's, aange
sloten bij de fabrikantenvereeniging
de lock-out bekend gemaaktdoor aan
plakken in de fabrieken.
Hierdoor worden ongeveer 7600
arbeiders getroffen.
Spoorwegdienstrege
lingen. Door den Minister van Water-
staatiseen uitvoerig schrijven gezonden
aan de Kamers van Koophandel en
Fabrieken, waarbjj haar medewerking
wordt ingeroepen, om bij voorkomende
gelegenheid belanghebbenden in te
lichten, indien deze wenschen of be
zwaren hebben in zake de dienstre
geling der spoorwegen. Betreft het be
zwaren ten aanzien van bestaande
dienstregelingen, dan zal het wensche-
lijk zijn, die ter kennis te brengen
van de leden der commissie van ad
vies over de spoorwegdienstregelingen
in elke provincie, ten einde door deze
commissie te doen behandelen in haar
halfjaarljjksche vergaderingen van Ja
nuari en Juni. Wat aangaatontwerp-
dienstregelingeu, deze kunnen op de
thans gebruikelijke wijze ter kennis
van den Minister worden gebracht.
(Hbld.)
Voetver pleging. In de
verschillende infanterie-garnizoenen
zullen door de officieren van gezond
heid in de tweede helft dezer maand
voor de officieren voordrachten wor
den gehouden over de voetverple-
ging en het militaire schoeisel ter-
wjjl zy ook zullen worden geraad
pleegd bjj de keuring van het schoeisel,
dat aan miliciens der nieuwe lichtingen
wordt verstrekt.
C. F. P a b s 11 In den Haag is in
den ouderdom van 78 jaren overleden
de gepens. generaal-majoor-titulair,;de
heer C. F. Pabat, destijds luitenant
kolonel bij het 5e regiment infanterie.
UNIE-LIBERALE EN VRIJZINNIG
DEMOCRATEN.
Naar aanleiding van de aansporing
van de Vaderlander dat, na het advies
van het hoofdbestuur der Lib. Unie,
ook het hoofdbestuur van den Vrjjz.
Democr. Bond aan de afdeelingen zou
opdragen wederkeerigde districten van
eikanders zittende leden te eerbiedigen,
merkt de Arnh. Ct. op, dat zulk een
advies overbodig is. „Want wat van
zelf spreekt, behoeft niet nog eens
uitdrukkelijk gezegd te worden."
Den Mden dezer wordt de le
luitenant P. N. van Bavel van zijn
detacheering bij de werkplaatsen voor
draagbare wapenen aan de Hembrug
ontheven.
Bjj Kon. besluit is benoemd bij
het personeel van den geneeskundigen
dienst der landmacht met ingang van
26 dezer, tot dirigeerend militair
apotheker, met den rang van majoor,
de militair-apotheker le klasse K.
Verlaan, van dat personeel.
De le luitenant E. Sieburgh van
de infanterie O. I. leger, wordt met
Mei gedetacheerd bij het le regiment
huzaren te Amersfoort.
Een advertentie in dit blad kon
digt een kunstavond aan, die zeker
heel wat publiek naar Amicitia zal
trekken. Donderdag 18 Februari a.s.
toch zal mevr. Noordewier—Red-
dingius een liederavond geven met
medewerking van mej. Mane Jannette
Walen (pianiste).
Het optreden van deze hoogst be
gaafde zangeres zal zeker bjj alle
kunstliefhebbers met groote vreugde
worden begroet, zoodat het te ver
wachten is, dat Amicitia dien avond
vol zal loopen.
De vereeniging „Handel en
Nijverheid houdt haar maandvergade
ring a.s. Vrijdag des avonds half negen
in de Zwaan.
De agenda vermeldt de volgende
punten
1. Voorstel van het bestuur tot
wijziging van art. 15 van het huis
houdelijk reglement.
2. Verslag der „Reclame Commissie"
in zake het meer bekend maken van
Amersfoort als woonplaats.
3. Ingekomen stukken.
4. Mededeelingen.
Wat punt 1 betreft wordt de vol
gende wijziging voorgesteld Behalve
door het bestuur kan een voordracht
tot benoeming van bestuurslid door de
leden worden gedaan. Een dergelijke
voordracht moet zal deze geldig
zjjn door minstens tien leden zijn
onderteekend en acht dagen voor de
verkiezing bij den secretaris zijn in
gediend.
Menig H. V. C.-supporter is
Zondag jl. teleurgesteld, daar de aan
gename en wellicht spannende ont
moeting, die zou plaats hebben tus
schen H. V. C. I en B. V. C. I uit
de Bilt niet doorging. Door onvoor
ziene omstandigheden wa3 B. V. C.
verhinderd te komen.
Zaterdag 20 dezer zal hier van
wege de afdeeling Amersfoort van den
„Ned. Bond voor Vrouwenkiesrecht"
optreden mevrouw Wijnaendts Franc
ken Dyserinek uit den Haag. Het
zal een vragen- en antwoorden avond
zjjn. Ieder die zich geroepen gevoelt
iets te vragen, kan zijn vraag, onge-
teekend, in een bus doen en stuk voor
stuk zullen de vragen worden beant
woord.
Op dien zelfden avond zullen eenige
dames en heeren uit Bussum het
tooneelstukje van Marceilus Emants
„Ontwaakt!" dat voor den Bond ge
schreven is, opvoeren.
Luitenant J. P. Bolten van het
5e Reg. Infanterie alhier, heeft eene
inrichting uitgevonden, welke aan elk
geweer aangebracht kan worden en
den schutter belet, het geweer anders
dan in horizontalen richting af te
schieten. Bij 't schieten op grooter
afstand wordt de inrichting door een
eenvoudigenpal buiten werking gesteld
Gisterenavond hield de Vereeni
ging „Ambachtsschool voor Amersfoort
en omstreken" een algemeene leden
vergadering in de Ambachtsschool.
Van het bostuur waren aanwezig
de heerenG. J. Buys (voorz.), J. W.
C. Bloem (secr.j, E. v. Vollenhoven
(penningm.j, A. E. R. Arnold en P. S.
R. Wolterbeek.
Afwezig met kennisgeving de heeren
PI. J. Wolter, C. Prins en F. Wesse-
ling.
Nadat de voorzitter de vergadering
geopend had en de secretaris de notulen
van de vorige vergadering, op 22 De
cember, had voorgelezen, die onder
dankbetuiging aan den secretaris wer
den gearresteerd, kwam punt 1 van
de agenda in behandeling
Het verslag van de commissie tot
nazien der rekening en verantwoording
over het afgeloopen boekjaar.
Prof. F. Kenuinck brengt namens
de commissie, bestaande uit de heeren
F. Keuninck, I. D. Reiman, plaats
vervangend lid H. W. van Esveld en
P. J. Frederiks, verslag uit en ver
klaart dat alles nauwkeurig is nage
gaan en accoord bevonden. Met de
meeste bereidvaardigheid werden aan
de commissie verschillende bijzonder
heden aangaande de school medege
deeld. Hij stelt dan ook voor den
penningmeester te dechargeeren en
eindigt met den wensch dat de Amers-
foortsche ambachtsschool moge bloeien
in 't belang van den werkmansstand.
Nadat de voorzitter dank gebracht
heeft aan de commissie, komt in be
handeling het jaarverslag, dat den
leden binnen 2 maanden in druk zal
worden toegezonden. Hieraan ontleenen
we het volgendeHet aantal leden
bedroeg einde 1908 192, dat der aan
gesloten vereenigingen en donateurs
bleef onveranderd, resp, 5 en 4.
Het bestuur bleet onveranderd.
Het personeel onderging eenige wij
ziging den heeren A. de Jonge,
A. Fleddérus en P. C. Blom werd
eervol ontslag verleend, wegens be
noeming elders, terwjjl in hunne
plaats kwamen de heeren K. Swager-
man, A. Roosendaal en K. Kooiman.
De tijdelijk aan de school verbonden
avondcursus voor vakteekenen werd
bezocht door een 60 a 70 tal werk
lieden. Tot instandhouding van dezen
cursus gaf de gemeente f 300 en een
aantal belangstellende particulieren
f225. Te hopen is het, dat deze cursus
niet van tijdelijken aard zal zijn, maar
voor goed georganiseerd zal worden.
De aangifte van leerlingen was zoo
ver de timmerlieden betrof, kleiner
dan in andere jaren, wat voor een groot
deel is te wjjten aan de crisis in dit
vak. Daarentegen was het aantal
smeden toegenomen, zelfs zoo dat op
den duur zal moeten worden over
gegaan tot splitsing van de klassen.
De voorzitter stelt voor localiteiten
hiervoor zien te verkrijgen, daar anders
een weigering bjj de aangifte voor de
smeden en bankwerkersklassen nood
zakelijk wordt.
Het getal leerlingen in de schilders
klassen is normaal gebleven. Verschil
lende uitnoodigingen uit andere plaat
sen kreeg de ambachtsschool om stuk
ken en teekeningen aldaar voor pro
paganda ten toon te stellen.
Zoo werden tentoonstellingen ge
organiseerd te Heerenveen en Oostburg,
terwijl ook vanuit Schiedam aanvrage
werd gedaan om alhier vervaardigde
stukken en teekeningen te zenden. Dit
alles is wel een bewijs, hoe de Amers-
foortsche ambachtsschool in 't land
goed staat aangeschreven.
Omtrent 't finantiëele gedeelte deelt
de voorzitter mede dat het nieuwe
dienstjaar met een klein tekort wordt
begonnen. Eenige posten zijn hard
tegengevallen, zooals de posten mate
riaal en diversen.
Dit door het aanmaken van een
straatje, in verband met de verbreeding
van de Davidshofstraat en het af
nemen van proefwerk voor sollicitanten
naar een vacature.
De alhier gehouden verloting viel
daarentegen weer mee en wel f109.
De voorzitter acht versterking van
middelen noodig en hoewel men bij
het Rijk reeds op grooter subsidie
heeft aangedrongen, heeft men het
bestuur verwezen naar een andere
bron, die echter tot nu toe nog niet
ontdekt is.
Omtrent de oprichting van een
middelbaar technische cursus alhier,
waarover twee jaar geleden reeds een
verzoek aan den minister is gericht,
heeft het bestuur een antwoord ont
vangen van de Regeering, dat er voor
alsnog geen termen bestaan dit ver
zoek in te willigen, daar er een cur
sus komt in Utrecht.
De voorzitter wijst er op hoe deze
inrichting een geheel andere is, als
die hier zal komen. Waar in Utrecht
hooge theoretische eischen gesteld zul
len worden eu een hoog schoolgeld
gevorderd wordt, is hier 't doel om
een flink werkman gelegenheid te geven
zich een weg te banen tot een hoogeren
trap van bekwaming en hem geschikt
te maken, vooral op practischen grond
slag, tot opzichter.
De heer Kenninck zegt, dat hij met
genoegen gemerkt heeft hoe dit plan
nog niet hier opgegeven is en men
alles doet om deze, volgens hem, ook
voor het vormen van leeraren van
ambachtsscholen uitstekenden cursus,
in Amersfoort te verkrijgen.
Nadat geen der aanwezigen meer
iets aan 't Bestuur heeft mede te
deelen of te vragen, sluit de voorzitter
na goedkeuring van het jaarverslag
de vergadering.
Door de politie is gisterenavond
een man aangehouden, die nog 3 we
ken gevangenisstraf en 6 maanden
opzen ling naar een Rijkswerkinrich
ting te goed had.
Hij is hedenmorgen gevankelijk
naar Utrecht overgebracht, om ter
beschikking gesteld te worden van de
justitie aldaar.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Vereeniging tot het houden van toe
zicht op de verzorging eu opvoe
ding van Indische kinderen
te Amersfoort.
De Vereeniging is opgericht door de
heerenP. M. L. de Bruijn Prince,
oud-Vice-president van den Raad van
Indië dr. L. J. de Rochemont, oud-
dirigeerend officier van gezondheid le
klasse; M. Willemstijn, oud-kolonel
hoofd-intendantjhr. J. W. A. Barcb-
man Wuijtiers, Burgemeester van
Amersfoortmr. P. L. Baudet, advo
caat en procureurG. J. Bujjs, Direc
teur van de Hoogere Burgerschool
met 5-jarigen cursusJoh. H. van
der Meiden, industrieeldr. J. H. Moll,
Rector van het GymnasiumA. P.
Schroder, Notaris allen te Amers
foort, waarvan de drie eerstgenoemden
zullen optreden respectievelijk als
Voorzitter, Ondervoorzitter en Secre
taris der Vereeniging.
Het doel der Vereeniging is in
hoofde dezer omschreven. Zij stelt
zich voor, hare zorgen niet alleen uit
te strekken tot kinderen van Euro-
peesche afkomst, maar ook tot die
van gegoede Inlanders en Chineezen
en ook om, desgewenscht, na afloop
der studies aan Lagere school, Hoogere
Burgerschool of Gymnasium te Amers
foort, toezicht op de aan verschillende
inrichtingen van Hooger onderwijs
studeerenden te houden.
Een en ander geschiedt geheel be
langloos alleen zal, bij plaatsing van
kinderen, eene geringe bijdrage (bijv.
voor éénmaal 5 pCt. van een jaar
verplegings- en opvoedingskosten) moe-
I ten worden betaald, ten einde te kun
nen voorzien in de noodzakelijke uit
gaven voor porto's, telegrammen,
reiskosten, enz. enz.
De Vereeniging kan daarentegen in
verband met het vorenstaande geene
geldelijke verantwoordelijkheid op zich
nemen tegenover de inrichtingen van
