DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 47
DONDERDAG 25 FEBRUARI 1909.
6e JAARGANG.
Uitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
FEUILLETON.
DR. XAVIER.
BUITENLAND.
EEMLANDER
Hoofdredacteur R. G. RIJKENS.
fpÉfl 7%
Bureau: BREEDESTRAAT 18.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4.
Franco per post id. 5.60
Per 3 maanden id. - 1.
Franco per post id. - 1.40
Afzonderlijke nummers- 0.05
f JÊ$r j ^^8^.
Telefoon Intero. 62.
Prijs der Advertentiën
Van I tot 5 regelsf 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bij abonnement belangrijke korting.)
Tot plaatsing van advertmtiën en reclames van kuiten het kanton Amersfoort in dit klad is „uitsluitend" gerechtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentiebureau I). ALTA, Warmoesstraat 76—78 to Amsterdam.
Zooals we dezer dagen reeds mede
deelden, is in onze gemeente eene
kiesvereeniging opgericht, die zich
uitsluitend zal bezig houden met ge
meentebelangen en daarom .Gemeen
tebelang" is gedoopt.
Het i« nog niet zoo heel lang gele
den, dat men bij .verkiezingen voor
den Gemeenteraad weinig rekening
hield met de politiek. Het is zelfs
voorgekomen, dat iemand candidaat
is gesteld alleen op deze aanbeveling,
dat h(j zoo'n practisch man was.
Met dat verkeerde systeem is ge
broken.
Ook ten aanzien der gemeentepoli
tiek moeten de candidaten voortaan
een program onderschreven, dat neer
gelegd is in eenige artikelen vau een
reglement.
De belangstelling der kiesvereeDi-
gingen is ontwaakt voor de werk
zaamheid, die zy op gemeentelijk ge
bied hebben te verrichten. En ook in
vrijzinnige kringen begint men zich
rekenschap te geven van de draag
wijdte der vrijzinnige denkbeelden en
wenscht men meer dan tot dusver
uit de beginselen af te leiden, welke
taak in dezen tijd de vrijzinnigen op
gemeentelijk gebied wacht.
De groote politieke strijd is ook
doorgedrongen op dit gebied, ook hier
openbaart zich beweging in verschil-
lendo richting, hier ook werkt dezelfde
economische, godsdienstige, wysgeerige
of welke opvatting ook, die ten grond
slag ligt aan de vorming van staats
partijen, door.
Onze tegenstanders, de anti-revolu-
tionnairen hebben dit reeds begrepen.
Er bestaat reeds een bond van a.-r.
gemeenteraadsleden en in de vergade
ringen van dien bond wordt het wacht
woord aan de leden gegeven, waarnaar
zij zich hebben te gedragen.
Dit alleen moest reeds een spoorslag
Naar het Engelsch van
MAX PEMBERTON.
24)
Zij verbeeldde zich dat niemand haar
zou kennen en dat niemand naar haar
naam zou vragen, maar op dat punt
vergiste ze zich want de muziek was
nauwelijks begonnen of ze werd aan
gesproken.
Zij keerde zich om en stond tegen
over den prins van Cadi. Hjj had een
rok aan en er hing een dunne zwarte
cape over zyn schouders. Esther ver
beeldde zich dat hij niet in het hotel
gegeten had, maar er juist gekomen was.
Hjj had een ridderorde aan en zijn wit
vest werd nóch door gouden knoopjes,
nóch door een horlogeketting versierd.
Toen hij Esther aansprak was hij
juist bezig om zyn witte hand
schoenen uit te trekken en in haar
verbazing, keek ze snel naar hem
op en kon haar vreugde over het
weerzien niet verbergen. Op dat oogen-
blik begreep zij voor het eerst waarom
zijn gezicht haar zelfs by de eerste
ontmoeting zoo bekend was voorge
komen. In een oud geschiedenisboek
had zy eens een portret gezien van
zyn voor de vrijzinnigen om te waken
en te zorgen, dat by de vervulling
van de sociale taak, die ontegenzegge
lijk in deze tijden ook voor de ge
meente van zoo groot belang is, zij
de leiding zullen behouden.
Hiertoe wil de kiesvereeniging „Ge
meentebelang" meêwerken. In vooruit-
strevenden zin wil zij bevorderlijk zyn
aan de ontwikkeling onzer gemeente.
Zy heeft daarvoor een programma
opgesteld, zoo gematigd, dat vrijzinni
gen van Drucker tot Tydeman zich er
mee moeten kunnen vereenigen.
Wy zyn overtuigd dat op het program
der werkzaamheid op gemeentelijk ge
bied, dat vermoedelijk na wel niet zoo
heel langen tyd vanwege de Liberale
Unie zal verschijnen, dezelfde eischen
zullen voorkomen.
Maar nu verwacht die jonge kies
vereeniging ook steun, moreelen en
anderen.
Hoe hoog noodig het is, dat vrij
zinnigen van alle richtingen zich hier
vereenigen, heeft de jongste Raads
vergadering ons kunnen leeren. Daar
aan behoeft eigenlijk geen woord te
worden toegevoegd. Als het zoo blijft
als het is als de kerkelijken in onzen
Gemeenteraad niet worden terugge
drongen, worden wij onder geestelijke
curateele gesteld. Vandaag dringt men
er op aan, dat er 's Zondags geen op
tochten zullen worden gehouden; mor
gen zullen er geen wedrennen mogen
plaats hebben op het sportterein te Birk-
hoven; vervolgens zullen zy censuur
op onze tooneelstukken willen uit
oefenen en willen uitmaken, wat wij
al, wat wij niet mogen zien, ook al
zetten zij zelf nimmer een voet in
den schouwburg.
En zoo zal het doorgaan tot meer
dere eer en glorie der Kerkelijken, tot
Amersfoort een doode stad zal zijn
geworden, en zal zijn afgebroken, wat
met zooveel moeite, en met de be
doeling om Amersfoort vooruit te
een Spaanschen koning, een afbeelding
van een van de meesterwerken van
Valesquez en ofschoon dat portret een
oudachtig man voorstelde had die jon
ge Spanjaard voor haar er heel goed
het model voor kunnen zijn. Zijn opge
draaide snor kwam haar vooral als
iets karakteristieks voor, en zijn krul
haar, dat in hot midden gescheiden
was, liet zijn mooi voorhoofd geheel vrij.
Zyn heldere, schitterende oogenjspra-
ken van vele lichaamsoefeningen en
van een gezonde levenswijze. Hjj had
een bijzonder heldere teint voor een
bewoner van het Zuiden. Zy schatte
zijn lengte op ongeveer zes voet. Hy had
aangename vriendelijke manieren of
schoon hij wel heerschzuchtig scheen,
een gevolg van het uitoefenen van
gezag en van het bezitten van voor
rechten.
Toen zij hem beter leerde kennen
ontdekte Esther, dat de prins geen
tegenspraak kon dulden. Doordat hy
van af zijn prilste jeugd b3as over
zichzelf was geweest, beschouwde hij
alle mannen en vrouwen als zyne
ondergeschikten en beloonde hunne
diensten met een edelmoedigheid die
vaak even dwaas als onverdiend was.
Hij had verscheiden talenten, maar hij
had geen zin om ze geduldig en vol
hardend te ontwikkelen. Hy had de
hoofdsteden van Europa een voor een
bezocht en was er gebleven, totdat
brengen, door velen is opgebouwd.
Daarvoor behoede ons Uw ijver,
vrijzinnigen! Ge kunt nu al vast een
bewys van Uw instemming geven
door, als ge dit nog niet hebt gedaan,
toe te treden tot de nieuwe Kiesver
eeniging „Gemeentebelang". Het zen
den van uw naamkaartje aan een der
leden van het bestuur, zal voldoende
zijn om U als lid voor te dragen.
Dit bestuur bestaat, het zij even
herinnerd, uit de volgende heeren
R. G. Ry kens, voorzitterDr. E.
Kruisinga, 2e voorzitterH. Donker,
le secretarisA. C. R. O. Leinweber,
2e secretarisH. Smit, penning
meester L. van Wijngaarden en C.
V. Gerritsen.
DE BALKAN-CRISIS.
Dat er iets achter de schermen is
voorgevallen, waardoor het oorlogs
gevaar plotseling zoo dreigend werd,
is wel zeker. De meest aannemelijke
reden van het geval is de volgende.
In de laatste dagen waren er van
uit de Oostenryksche hoofdstad ver
scheiden bedreigingen gezonden naar
Belgrado en in die omstandigheden
trachtte de Fransche regeering een
pogiüg tot bemiddeling te doen.
De Russische Regeering verklaarde
zich bereid zich bij deze poging aan
te sluiten, indien zij gedaan werd in
een vorm, welke tegelijkertijd te
Weenen en te Belgrado, kalmeerenden
raad zou geven.
Hierop liet de Oostenryksche Re
geering onmiddellijk officieus mede-
deelen, dat zy geen enkele poging tot
bemiddeling zou aanvaarden, die strij
dig was met haar waardigheid.
En de Duitsche Regeering, getrouw
aan de triple alliantie, verklaarde, dat
zy gaarne bereid was om zich aan te
sluiten bij een vertoog der Mogend
heden, ten behoeve van den vrede,
doch alleen wanneer dit vertoog uit
sluitend tot de Servische Regeering
werd gericht.
Bij elke poging om ook te Weenen
hij er alle vermaken ke.ide. Op dat
oogenblik was hy in Parys, totdat hij
in een of ander nieuw avontuur zou
gewikkeld zyn, en deze plotselinge
en onverwachte ontmoeting met „het
mooie Engelsche meisje", zooals hy
haar noemde, amuseerde hem, op zyn
minst genomen. Hij zei niets dan „sta
me toe", zette een stoel bij de tafel
en gelastte den kellner hun koffie te
te brengen. Toen hij een sigaret had
opgestoken, vroeg hij haar naar dr.
Xavier.
„Ik ben naar Parys gekomen om
hem te spreken en nu hoor ik dat hij
te Marseille is. Er zijn maar weinig
menschen, voor wie ik een mijl zou
reizen, om hen te spreken. De hertog
van Montelvan is toevallig een van
die uitzonderingen."
Esther schrikte van die woorden.
Zij voelde zich niet weinig gevleid
door de gunsten, haar betoond door
iemaad, die zoo'n booge positie be
kleedde maar haar nieuwsgierigheid
was weldra de baas over haar ver
bazing.
„Waarom spreekt u over den hertog
van Montelvan |Bedoelt u daarmee
dr. Xavier, prins?"
Hy keek haar ietwat verbaasd aan.
„Wat kent u alleen zijn incognito
juffrouw Yenn
„Ik ken hem alleen als dr. Xavier."
De prins lachte.
een dergelijk vertoog te houden, wei
gerde de Duitsche Regeering echter
haar medewerking.
Dit antwoord, dat nog niet officieel
ter kennis van de Mogendheden is
gebracht, maar dat toch reeds offici
eus in de Kölnische Zeitung is gepu
bliceerd, werd gemotiveerd met het
betoog, dat, indien men een brand
wilde voorkomen, men zich uitslui
tend moest wenden tot den brand
stichter en niet tot dengene wiens
huis door den brandstichter bedreigd
wordt.
En verder wordt in de Kölnische
dan nog uiteengezet, dat de eisch van
Servië om territoriale schadeloosstel
ling, terwjjl het toch geen duimbreed
van zyn grondgebied verloor, eiken
rechtsgrond mist, en dat de „Servi
sche provocaties" ondragelijk zyn voor
elke groote Mogendheid.
Zoo is dan de poging door -Frank
rijk op touw gezet, mislukt, door den
tegenstand zoowel van Duitschland
als van Oostenrijk.
Wat zal met name de Fransche
Regeering in de gegeven omstandig
heden moeten doen 7
De Temps zet het beknopt en dui
delijk in een hoofdartikel uiteen.
Wanneer de Mogendheden zich niet
om de pertinente verklaringen van
Duitschland en Oostenrijk zouden be
kommeren, en toch hun vertoogen
zoowel naar Weenen als naar Belgrado
zouden richten, dan zegt de Temps
zou Europa in twee kampen wor
den verdeeld en de poging zou te eenen-
male vruchteloos blijven.
„Er blijft dus nog een enkele weg
open een collectieve tusschenkomst,
alleen te Belgrado.
En hier kan men niet met zijn sym
pathieën te rade gaan. Men heeft zich
alleen te bekommeren om de vraag
wat zyn positieve belangen eischen.
Men staat hier te kiezen tusschen
twee dingenöf de mogelijkheid van
een Europeesch conflict, waarvan het
einde niet is te overzien, óf het ver
oorzaken van een teleurstelling aan
Servië, een moreele teleurstelling, die
men door het toestaan van economische
voordeelen verzachten kan en moet.
Deze oorlog wordt door geen enkele
Regeering gewild.
En het zou misdadig zyn het uit-
„Dan moet ik u hem voorstellen.
Hy verbergt u iets," vervolgde hy
luchtigjes. „Men kan den middelbaren
leeftyd nooit vertrouwen het is alleen
de jeugd die volmaakt oprecht is."
Zy keek hem zeer ernstig aan.
„Gelooft u dat het altijd verstandig
is om oprecht te zijn?"
„O ik daar denk ik nooit
over. Ik ben goddank geen diplomaat.
In myn woordenboek staat alleen ja
en neen. Dat moet u aan mijne op
voeding toeschrijven. Men heeft my
nooit geleerd dat liegen een edele
kunst is. Als we hier lang genoeg
blijven zitten, dan krijgt u al de ge
heimen van den ouden Francisco uit
mij 1 Is u erg aan hem gehecht, juf
frouw Yenn
Esther liet haar kin in baar hand
rusten en stelde de vraag.
„Kunnen wy gehecht zijn aan men
schen, die we zoo kort kennen
„Ja, als u dat zoo beslist vraagt,
dan moet ik ja zeggen. Laat ik eens
zien het is veertien dagen geleden sedert
we elkaar voor het eerst ontmoet
hebben."
„U ja 1 maar ik sprak over dr.
Xavier prins. Ik ken hem nog slechts
een paar weken."
„En moet dus nog al zyn gemeene
hoedanigheden ontdekken. Ik ken ze
al lang. Hy houdt zooveel van mij,
dat, als ik morgen stierf, hy een krans
breken er van te helpen bevorderen.
Het is noodig om de belangen te
beoordeelen met het oog op de be
schaving.
Er moet worden gekozen tusschen
de uitpaling der Servische grenzen en
het ontstaan van een chaos in Europa.
Onze keuze is gedaan."
GROOT BRITANNIË.
Aan het Engelsche parlement is een
wetsontwerp aangeboden waarby toe
hoorders in de vergaderingen van een
der Huizen van het parlement be
dreigd worden met gevangenisstraf
en boeten, wanneer zy de rust in het
Huis verstoren. Het maximum der
boete bedraagt 100 pond, dat der ge
vangenisstraf zes maanden. Men zal
begrijpen naar aanleiding van welke
gebeurtenissen het wetsontwerp ge
maakt iseen paar maanden geleden
was het den suffragettes gelukt, toe
gang te verkrygen tot het parlement
en trachtten zy door schreeuwen en
roepen den voortgang der vergadering
onmogelijk te maken. Sinds dien wor
den er geen vrouwen meer in het
Huis toegelaten, maar dat zal wel
weer veranderen als deze wet zal zijn
aangenomen.
Gisteravond hebben de stem
rechtvrouwen een besliste poging ge
daan om binnen het parlement te
komen. Onverschrokken trachtten zij
de politie te overrompelen. Wilde too-
neelen waren er het gevolg van. Ze3
en twintig stemrechtvrouwen zyn op
gebracht.
Twee kiesrechtvrouwen hebben
gisteren getracht in minister Asquith's
huis te komen door middel van de
post. Zij werden aan de post ter be
zorging toevertrouwdvoor ieder
exemplaar moeat drie stuiver port
worden betaald. Een brievenbesteller
bracht de twee levende postzaken
naar het huis van den minister. Daar
werd echter de aanneming geweigerd.
VENEZUELA.
De Parysche correspondent van de
N. R. Ct. seint
In aansluiting aan het bericht, dat
Castro plaatsen besproken zou hebben
op de boot, die 26 Maart van Pauil-
lac naar La Guayra vertrekt, meldt
van rozen op zyn hoofd zou zetten.
Maar zonder gekheid, is u een vriendin
van zijn zuster?"
Esther kreeg een kleur bjj die vraag.
Zy wist niet of zy dien vreemdeling
zou kunnen vertellen waarom zij in
dr. Xavier's huis was.
„Neen, dat kan ik niet zeggen. Ik
geloof wel dat madame Julia van me
houdt maar het kan toch eigenlijk
nog geen vriendschap zyn. Ik ben
ouderwetsch weet uik geloof niet
dat men in een dag vriendschap kan
sluiten."
„Dan noem ik u een kennis. Men
heeft mij verteld, dat men haar hier
morgenochtend verwacht Wil u baar
zeggen, dat het my wel spijt, maar
dat ik juist een uur voor dat zy hier
aankomt, vertrekken moet
Esther begreep dat hy niet meende
wat hij zei. Maar er was in zyn gek
heid iets scherps, dat hij niet verbergen
kon. Zyn eigen bravade scheen hem
echter onvoorzichtig toe, want hij
word op eens veel ernstiger en toen
luisterde Esther met meer belang
stelling.
Wordt verrold.)
