DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREKEN.
No. 72
VRIJDaG 26 MAART 1909.
6e JAARGANG.
Uitgave van ds Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
HALF BLAD.
BUITENLAND.
STADSNIEUWS.
BINNENLAND.
Uit de Omgeving.
EEMLANDEB
Hoofdredacteur R. G. RIJKENS.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
5.60
- 1
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAAT 18.
Telefoon Intero. 62.
Prijs der Advertöntlën
Van 1 tot 5 regels1 0.40
Voor iederen regel meer- 0.08
Buiten het Kanton Amersfoort per regel - 0.10
(Bij abonnement belangrijke korting.)
Tot plaatsing van advcrtentiën en reclames van buiten liet kanton Amersfoort in dit blad is „nitslnitond" gerechtigd liet Algemeen Binnen- en Buitenlandscü Advertentiebureau D. ALTA, ïïarmoesstraat 76—78 te Amsterdam.
I
1
Zij, die zich met I A P R I L op dit
blad abonneeren, ont angen do tot dien
datum verschijnende nommers gratis
DE BALKAN-CRISIS.
Nog steeds heerscht er groote on
zekerheid omtrent hetgeen d) eerst
komende dagen zullen brengen, maai
er valt toch te wijzen op een licht
punt. Rusland nl., dat tot dusverre
een zeer dubbelzinnige rol heelt ge
speeld, heeft thans, naar uit Berlijn
aan de Neue Freie Presse wordt ge
seind, zijn goedkeuring gehecht aan
de inlijving van Bosnië en Herzogo-
wina en zal zich aansluiten bij de
stappen, die de mogendheden in Ser
vië zullen ondernemen. Daarmede is
een gevaarlijk struikelblok uit den
weg geruimd.
Reuter verneemt, dat men in diplo
matieke kringen nog steeds niet ge
neigd is het ergste van den toestand
te ,denken. Terwijl Oostenryk-Honga-
rije in zijn beschouwingen over Enge-
lands formule een aantal bedenkin
gen in het midden bracht, in hoofd
zaak betreffende de kwestie van den
vorm waaronder Servië afstand zal
doen van zjjn eisch om schadeloos
stelling voor de inlijving van Bosnië
en Herzegowina en van de wijze
waaronder Servië verklaren zal dat
het vredelievende bedoelingen heeft,
duren de pogingen om tusschen de
kabinetten te Londen en te Weenen
tot een vergelijk te komeD, nog voort.
Met betrekking tot het bericht, dat
de erkenning door de mogendheden
van de inlijving van Bosnië en Her
zegowina en de onderhandelingen is
opgenomen, verneemt Reuter dat de
Engelsche regeering haar oorspronke
lijk standpunt handhaaft, nl. dat zulk
een erkenning slechts kan geschieden
na een gezamenlijke beslissing der
mogendheden, die het tractaat van
Berlijn hebben onderteekend.
Voor zoover is na te gaan is er
niets in de hangende onderhandelingen,
dat teweeg zal brengen dat Servië
aan OosteDrijk-Hongarije een verbin
denden waarborg voor zijn vredelie
vende bedoelingen gedurende een be
paald aantal jaren zal geven.
SERVIË.
De wilde jongeman, die eens de
Kroon van Servië zou dragen, heeft
hiervan, volgens de laatste berichten
uit Belgrado, afgezien.
Er is uitgekomen, dat in de af-
geloopen week Kolakowiks, een be
diende van den kroonprins, in het
hospitaal is opgenomen daar hij ernstige
inwendige kwetsuren had. Hij stierf
na een ingestelde operatie.
De lijkschouwing bracht aan het
licht, dat de bediende een breuk had
de dood werd veroorzaakt door een
val van de trappen.
Sedert dien heeft de pers berichten
openbaar gemaakt, waarin den kroon
prins ten laste wordt gelegd, dat hy
den dood van den bediende heeft ver
oorzaakt.
Gister heeft de prins een btief ge
zonden aan den minister-president,
waarin hy kennis geeft dat hij liever
afstand doet van zjjn rechten op den
troon, dan verdacht te worden van
moord.
Alsof hjj dan niet evengoed ver
dacht blijft van moord I Of bedoelt hij
misschien, dat men hem nu, nu hij
gewoon burger is, zal kunnen ver
volgen. Dan kunnen wjj iets voor
dezen stap voelen.
De ministerraad vergaderde gisteren
reeds over deze zaak, onder voorzit
terschap van den koning, en zou heden
de genomen besluiten bekend maken.
Van andere zijde wordt beweerd,
dat de Regeering in overeenstemming
met den Koning den prins gedwongen
heeft tot dit besluit, ten einde het
mogelijk te maken, dat het conflict
tusschen Oostenrijk en Servië op vreed
zame wijze opgelost wordt.
PORTUGAL.
De tot de oppositie behoorende frac
ties in de Kamer, besloten zich te
vereenigen om in het bijzonder den
Minister van Financiën aan te vallen.
De afgevaardigde Romolho diende
een voorstel in, om een parlementaire
commissie van elf leden te benoemen,
die belast zou worden met een onder
zoek naar de handelingen van den
Minister van financiën betreffende den
aankoop van zilver ten bedrage van
4000 contos de reis, daar de Minister
aan de Kamer niet alle documenten
betreffende deze operatie zou hebben
voorgelegd.
Dit voorstel werd met 70 tegen 55
stemmen verworpen. De afgevaardig
den der oppositie hielden daarop luid
ruchtige betoogingen. Zjj verbrijzelden
hun lessenaars en voerden op andere
wijze obstructie. De vergadering werd
geschorst, en bij de heropening begon
het spektakel opnieuw, waardoor het
onmogelijk was de beraadslagingen
voort te zetten.
De vergadering werd toen opgeheven.
ITALIË.
Koning Victor Emanuel heeft het
Parlement geopend met een Troon
rede.
Er wordt een zeer groote beteekenis
gehecht aan het feit, dat terwijl de
tirades over de plannen tot weder
opbouw van Reggio en Mossina, de
aankondiging der sociale wetsont
werpen en die der reorganisatie van
leger en vloot met daverend applaus
begroet werden, de vermelding van
de te volgen huitenlandsche politiek,
nl. ten aanzien van de Balkan-quaeslie
en van hel Drievoudig Verbond onder
diepe stilte werden aangehoord. Slechts
drie afgevaardigden van de rechterzijde
deden een poging tot applaudisseeren.
Dit zwjjgen van de Kamer op de
verk'aringen betreffende de huiten
landsche politiek, is des te meer ka
rakteristiek, waar slechts de consti-
tutionneele elementen de opening bij
woonden. De sociaal-democraten 6n
de republikeinen waren afwezig. De
tegenstanders van Tittoni jubelen na
tuurlijk.
middelbare scholen tot een wand
versiering te komen, welke bij de
leerlingen het schoonheidsgevoel ont
wikkelen kan, door hen door goede
reproductie in aanraking te brengen
met het beste, wat, vooral ook onze
eigen kunst, heeft voortgebracht.
Deze commissie houdt in verband
met haar plannen, die om redenen
van formeelen aard nog niet voor al-
gemeene publicatie geschikt zijn, in
de a.s. Paaschvacantie een tentoon
stelling van wandversiering in de H.
B. S. met 5 j. cursus te Arnhem.
Stembusadvies van de
Nationaal-histori sch e par tij.
„In Nederlandsche Stemmen" wordt
medegedeeld, dat in de te Utrecht
gehouden partijvergadericg, die vrij
goed bezocht was, werd besloten ten
aanzien der algemeene verkiezingen
de volgende gedragslijn aan te nemen
Waar geen eigen candidaat gesteld
wordt of in herstemming komt, zal
steun verleend worden aan candidaten
van gematigde richting, van wie de
nadere aanduiding wordt overgelaten
aan plaatselijke organisatiën, welke
met de omstandigheden in de onmid
dellijke omgeving rekening kunnen
houden. „In geen geval zal steun ver
leend worden aan een democraat of
een voorstander van algemeen kies
recht."
Verheven idealen van eene partij, die
wij gevoegelijk met een adjectief zou
den deterraineeren, als we niet vrees
den hiermede te kort doen aan de eer
van een door ons gelield winterge-
recht.
Gehuwde onderw ij ze
ros sen. Naar het Schoolblad ver
neemt, heeft het gemeentebestuur van
Rotterdam er geen bezwaar tegen, de
onderwijzeressen, die wegens het aan
gaan van een huwelijk zyn ontslagen,
aan te stellen als tijdelijke leerkrachten.
Voor de Utrechtsche Huisvlyt-
tentoonstelling van den Volksbond,
die 9 Juni zal worden geopend, is een
zilveren medailie ontvangen van H.
M. de Koningin-Moeder.
SjU— Wandversiering op de
middelbare scholen. In op
dracht van de algemeene vergade
ring der VereenigiDg van Leeraren
bij het Middelbaar Onderwijs heeft
het hoofdbestuur dier vereeniging
eenigen tyd geleden een commissie
benoemd, die aan de Vereeniging
voorstellen zal doen om op onze
Te Zwolle slaagde gisteren voor
het examen nuttige handwerken, raej.
J. S. C. Brederode, leerlinge van de
Rijks-Normaallessen alhier.
Mej. M. Kerling slaagde gisteren
te Groningen voor de acte A bewaar-
scüoolonderwijs.
Sinds eenige dagen hebben hier
een drietal onderoificieren en twee
korporaals der infanterie, die te
paard de straten doorreden de gemoe
deren in beweging gebracht.
Bereden infant eriekader had men
nog nooit gezien en verschillende
vragen bereikten ons dan ook, wat
die zonderlinge cavalcade toch moest
beteekenen.
Als antwoord kunnen we nu het
volgende mededeelen.
Tegen het najaar wordt in den Haag
eene afdeeling mitrailleurs opgericht,
waarbij ingedeeld worden officieren en
kader der infanterie.
In enkele garnizoenen, o.a. ook in
Amersfoort wordt hiertoe aan onder
officieren en korporaals rijkunstig on
derricht gegeven.
Te Leiden slaagde voor het
cand. examen in de rechten de heer
H. W. van Nieuwenhuizen te Amers
foort.
Bij de te Nijkerk gehouden aan
besteding van het afbreken van een
school en het bouwen van een nieuwe
school met 6 lokalen werd voor het
metsel- en timmerwerk o.a. inge
schreven door de volgende stadge-
nootenJ. Wildeman f 8615 en G.
Wassink f 8340.
De laagste inschrijver E. vanElten
te Nykerk besomde f7444.
De Hagespelers, onder leiding
van Eduard Verkade, komen hier niet
met „Huiselijke Haard". Het stuk
schynt niet te voldoen. Zij hebben nu
echter een nieuw op het repertoire,
n.l. .Dolly betert zich", blijspel in
vier bedrijven van Henry Arthur Jones.
Amersfoort zal van dit stuk de
première kunnen genieten. Het zal
hier 6 April worden opgevoerdden
7en gaat het te Amsterdam.
Het uitsluitend recht van opvoering
van „Dolly reforming herself* werd
door de directie der Hagespelers te
Londen aangekocht.
HET GROENE KRUIS.
Gisterenavond hield de Vereeniging
„Het Groene Kruis" haar 7de alge
meene ledenvergadering in Ons Huis,
die vry druk bezocht was.
De voorzitter, ds. J. L. F. de Meijere,
opende met een hartelijk woord van
welkom de vergadering, waarna de
secretaris de notulen las der vergade
ring van 26 Maart 1908, die werden
goedgekeurd.
Hierna bracht de secretaris het vol
gende jaarverslag uit
„Het afgeloopen jaar was voor „Het
Groene Kruis" een van rustigen arbeid
het aantal leden, op 31 December 1907
ongeveer 1500 bedragend is gekomen
op 1600 op het einde van 1908. Aan
contributie werd f 100 meer ont
vangen dan in het voorafgaande jaar.
De vereeniging werd weer in het ge
not gesteld van een subsidie van ge
meentewege enjzag zich .door den Raad
der gemeente weder geheel belangeloos
het gebruik van een schoollokaal toe
gestaan tot het doen houden van eenen
cursus in het verleenen van eerste
hulp bij bedrijfsongevallen. Iu het be
stuur bleven dezelfde personen zitting
houden, aangezien de drie aftredende
leden werden herkozen. De financieele
toestand geeft geen reden tot bijzon
dere opmerkingende noodige uitgaven
werden gedaan en buitendien kon van
de leening ten behoeve van het Wyk-
gebouw, henevens voldoening der rente
10 worden afgelost. Van de ge
legenheid voor 10 cents per bad ge
bruik te maken van de Amersfoortsche
Bad- en Zweminrichting werd 436
malen gebruik gemaakt door werk
lieden of daarmee gelykgestelden. In
den aanvang van het jaar had het
examen plaats van den door Dr. Kamer
ling gehouden bakercursusde 14dames
die daaraan deelnamen slaagden alle.
Ook gaf Dr. Kamerling onderricht aan
eenen door de regeering gesubsidieer
den cursus in eerste hulp bij bedrijfs
ongevallen en een herhalingscursus.
Voor beide was de belangstelling bevre
digend. Het bestuur brengt gaarne dank
aan Dr. Kamerling voor het op deze
wjjze werkzaam willen zyn voor de
Vereeniging. De hoofdwerkzaamheid
der Vereeniging blyft de Wijkver
pleging. De Zusters die met groote toe
wijding dezen tak van arbeid blijven
behartigen, legden 3785 bezoeken af
ook bezoeken bij onvermogende stads-
patienten. In de behandelkamer van
het Wijkgebouw werden 4057 maal
patiënten door de verpleegsters ge
holpen hoofdzakelijk lijders aan be
smettelijk hoofdzeer. Uit het magazijn
werden 904 uitleeningen gedaan; het
magazyn bevindt zich onder leiding
der verpleegsters, wier zorgen te
dezen opzichte zich afspiegelen in een
meer dan vroegei geregeld thuisbe
zorgen der gebruikte artikelen door de
leden. Niettemin blijven nog altijd te
veel droevige uitzonderingen bestaan.
In October besloot het bestuur, in
overleg met de verpleegsters, samen
te werken met de vereeniging tot be
strijding der tuberculose in dien geest,
dat tydelyk de verpleegsters, voor
zooveel zulks in overeenstemming is
te brengen met den arbeid als Wijk
verpleegsters zouden optreden als
enquêtrices dier vereeniging. Beiden
stelden zich daartoe tydelyk beschik
baar en namen naast het Wykverplegen
ook deze functie op zich.
Gedurende de vacantie der Wijkver
pleegsters werd hare taak waarge
nomen door zuster Lelsz uit Amster
dam."
Niemand vraagt hierover het woord,
waarna de voorzitter den secretaris
dank zegt voor zijn verslag, alsmede
voor alles, wat hij in het afgeloopen
jaar weer voor de vereeniging heeft
gedaan.
De penningmeester geeft hierna een
overzicht van den financieelen toe
stand.
Het batig saldo van 1907 bedroeg
f5.62|. Ontvangen zyn: contributie
f 1738.02, subsidie van de Gemeente
f300, reglementen f8.50, badkaarten
f43.60, diversen f134.82, giften f166.75,
totaal f2397.31».
De uitgaven zyn tractement zusters
f 800, bode 1150, waarneming ver
pleging f 91, onderhoud magazyn
f582.18, diversen f 113.53», 1000 bad
kaarten f100, gratificatie bode voor
extra werk f50, rente leening f 120, af
lossing 10 pet. f 400, totaal f 2406.71».
Er is alzoo een nadeelig saldo van
f 9.40.
Aan de hand van deze gegevens is
de begrooting voor 1909 opgemaakt,
sluitende in totaal op f 2360.
De voorzitter zegtMag ik
deze gelegenheid weder aangrijpen om
een woord van dank te brengen aan
onzen penningmeester. Het is ontegen
zeggelijk waar, dat het afgeloopen jaar
niet zooveel moeite heeft gebracht als
het vorig, toen we met het Wijkge-
bouw zaten. Toch wordt er veel ver-
eiseht om onze vereeniging die nu
1600 leden telt, te adrainistreeren.
Onze penningmeester heeft nog niets
van zijn oude liefde voor de vereeni
ging verloren. Hy werkt nog even
hard als voorheen, en ik hoop, dat
hjj nog lang met zyn groote kracht
onze vereeniging zal blijven steunen.
[Applaus).
Het financieel verslag en de begroo
ting worden goedgekeurd.
Tot leden der financieele commissie
worden gekozen: bij eerste stemming
de heer W. C. Oosterman, by tweede
stemming de heer A. M. Tromp van
Holst en by de herstemming de heer
I. J. Cohen, die de benoeming aan
nemen.
De aftredende bestuursleden, de
heeren D. Gerritsen, H. Tromp van
Holst en W. G. Klomp worden her
kozen.
De heeren Gerritsen en Tromp
nemen de benoeming aan, aan den heer
Klomp zal bericht worden gezonden.
Hierna sluit de voorzitter de ver
gadering na dank te hebben gebracht
aan de heer:n van Enst en Heunks,
die het stembureau vormden. Hij
wenscht alle hulde te brengen aan de
Zusters en hoopt dat de verplegings-
arbeid zal mogen geschieden als voor
heen, en dat velen de belangen der
vereeniging zullen steunen.
Door de politie werd hedenmid
dag een dronken vrouw gearresteerd,
die zonder middelen van bestaan hier
rondzwierf. Ze wordt door politie-
bemoeiingen hedenavond naar hare
woonplaats, Bussum geleid.
Tegen een verlofhouder hier ter
stede is proces-verbaal opgemaakt
wegens het in voorraad hebben van
sterken drank.
Gevonden op den openbaren weg
een leeg beursje, dat op het politie
bureau is gedeponeerd.
BAARN. Donderdagavond werd al-
