WEERBERICHT.
Thermometerstand
UIT DE PERS.
Kunst en Wetenschap.
STADSNIEUWS.
Kerk en Schoolnieuws.
Langs den Weg-
Uit de Omgeving.
MIDEDEELINGEN VAN HET
KONINIL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 3 April 1909.
Hoogste barometerstand 776.8 m.M.
te de Biltlaagste 757.2 m.M. te
Seydisfjord
Verwachting tot den avond van 4
April 1909.
Wind: Zwakke tot matige verander
lijke later Z.O.lijke wind.
Gesteldheid van de luchtGedeel
telijk bewolk, droog weer.
Temperatuur: Nachtvorst, overdag
temperatuur hooger.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 778 m.M.
Vorige stand te 12 uur 774 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 48
Laagste hedennacht F. 26
Hedenmiddag IS uur F. 42
gespaard werd.
Het boekwerk bevat een aantal
tabellen en de vragen gericht en de
antwoorden ontvangen van de school
hoofden.
Waarzqnze? De Tijd schrijft:
„Op 1 April hadden er 1^ millioen
muntbiljetten ingeleverd moeten zijn
en herhaaldelijk is er gewaarschuwd,
dat wie verzuimde de oude papiertjes
m te leveren, na dien datum slechts
waardelooze stukken zou hebben. Des
niettegenstaande waren er eergisteren
nog 43.073 stuks in circulatie. Wordt
de wet van 31 December 1903 ge
handhaafd, dan zijn de gezamenlijke
bezitters dezer biljetten bijna een half
millioen gulden kwijt en de schatkist
ontvangt ongeviaagd een voordeeltje
tot hetzelfde bedrag.
Voor een Minister van Financiën is
dit een zeer verleidelijk iets. Evenwel
de heer Kolkman wil ook nu nog de
nalatige bezitters ter wille zijn. Den
kelijk zijn het meestal weinig ont
wikkelde, spaarzieke menschjes, die de
oude papiertjes weggesloten houden
en geen kennis dragen van het hun
dreigend verlies. Daarom heeft hij bij
de Tweede Kamer een voorstel inge
diend, om den fatalen termijn van in
wisseling tot 1 October te verschuiven.
Vermoedelijk zullen er ook d&n nog
wel muntbiljetten achterblijven, maar
men zal dan gerechtigd wezen om aan
te nemen, dat ze niet meer bestaan
en op de mogelijke wijzen zjjn ver
nietigd, of wel bewaard worden om
later als antiquiteiten te dienen. De
ondervinding leert, dat er ook veel
staatsschuldpapieren nooit terecht ko
men en dat vooral bij uitlotingen heel
wat prijzen ten eeuwige dage blijven
zitten. Dat echter de gezamenlijke in
woners van ons land bjjna een half
millioen gulden als tusschen vinger
en duim laten wegglijden, zal menig
een met verrassing hebben vernomen".
Middenstandstentoon
stelling. Men is te Amsterdam
reeds druk in de weer met het op
trekken van de gebouwen welke, vol
gens plannen van den architect Jacot,
in den tuin van het Paleis voor
Volksvlijt zullen verrijzen. De bedoe
ling is om 't middengedeelte van den
tuin onbebouwd te laten, evenals de
Z.-zjjde daarvan, zoodat men van de
Winkelgalerij van het Paleis voor
Volksvlijt een kijkje erlangt op de
gevels der 3 expositiegebouwen. Het
geheel zal uit- zoowel als in
wendig in witte kleur geschilderd
worden, voorzien van eenvoudige
decoratieve gegevens in warme gele
tint. Aan de binnenzijde 'der exposi
tie-gebouwen zal een ongeveer 3 M.
breede en overdekte galerij gebouwd
worden, waardoor het mogelijk zal
zijn ook bij minder gunstig weer
buiten te vertoeven.
Voorts wordt gemeld dat reeds door
vele firma's gebruik is gemaakt van
de gelegenheid tot inzendingen in de
nieuwe groep, welke aan de tentoon
stelling is toegevoegd, nl. die van
voedings en genotmiddelen.
Voor de Utrechtsche Huisvlijt-
tentoonstelling van den Volksbond
(Juni 1909) worden door het Gemeen
tebestuur van Utrecht een groote en
een kleine zilveren medaille beschik
baar gesteld.
FARIZEÏSME.
De Blijde Wereld schrijft:
„Jezus heeft zijn leerlingen ge
waarschuwd voor den zuurdeesem der
Farizeërs. Nog in onzen jtijd vindt
men onder Christenen den Farizeeschon
geest.
In de woonplaats van uwen over
zichtschrijver werd voor een paar
weken een comité uit de burgerij op
gericht om de werkloozen te steunen.
De diakonie der Ned. Herv. gemeente
sloot zich daarbij aan en gaf een flinke
gift uit hare kas. Daar er door dezen
langdurigen winter ook onder de af
gescheidenen, meest kleine luyden,
veel armoede werd geleden, noodigde
men ook de diakonie der Gerefor
meerde gemeente uit tot samen werking.
Het geld moest bijna uitsluitend komen
van de andere zijde voor de Gerefor
meerden was het aanbod tot samen
werking zeer voordeelig. Toch weigerde
hunne diakoniehet Gereformeerde
beginsel liet zulke samenwerking niet
toe.
Vergt dan dit beginsel, dat de armen
verhongeren Is h t zoo zwak, dat
het al bedreigd wordt door saamver
gaderen metongereformeerden? Schuilt
in geld uit heidensche beurzen wel
licht gevaar voor de zielen der Gere
formeerde armen De booze geest der
afscheiding alleen verklaart het aller
zonderlingste gedrag der Gereformeerde
diakenen. Zjj vreesden, dat er ook
maar één steentje zou uitvallen van
den muur, die hen, het volk God's,
scheidt var. het heidendom. Misschien
is hun houding GereformeerdChris
telijk is zij zeker niet. Het Evangelie
leert geen afscheiding, maar algemeene
broederschap.
De Farizeërs in de dagen van Jezus,
die ook elke aanraking met de heide
nen schuwden, waren slaafsch en
kleingeestig in de opvolging der gods
dienstige inzettingen. De Gereformeer
den van onzen tijd zjjn al niet veel
beter. In het Friesche dorp Berlikum
is er onrust in de Gereformeerde ge
moederen over de vraag, of het bij de
groenten- en vruchtencultuur ^nder
glas geoorloofd is om ook Zondags de
kassen te luchten en weer te dekken.
De afdeeling van den Christelijken
Nationalen Werkmansbond heeft dit
werk eenstemmig beslist ongeoorloofd
verklaard. Ook de groote meerderheid
van de afdeeling van Patrimonium
denkt er zoo over. Maar de Christen
tuinman weet dat de zon niet heeft
Zondagrust en er zoo op los kan
gloeien, dat het teere goedje in de
kassen verbrandt, als er niet gelucht
wordt en daarom wordt in het blad
Patrimonium om raad gevraagd. Wjj
willen dien gaarne geven, en hebben
een kostelijken raad. Laten de Chris
tentuinlieden hun bovenverdieping
eens luchten, dan trekken de duffe
ideeën er uit, en komt het met hun
kassen in orde.'
ONZE POLITIEKE PARTIJEN.
No. 4. De Liberale Unie door A.
ROODPIUYZEN. Baarn Hollan-
dia-Drukicery, 1909 f 0,40.
Een brochure waaraan zeker be
hoefte bestond. De heer Roodhuyzen
heeft zjjn taak breed opgevat en geeft
behalve een uiteenzetting der begin
selen, ook een goed gedocumenteerde
geschiedenis der Liberale Unie. Voor
het leeren kennen der Partij is het
ook goed gezien de opeenvolgende
programma's der Unie, alsmede de
belangrijkste politieke besluiten, erin
op te nemen. Schrijver karakteriseert
de Unie als „de vereeniging van die
vrijzinnigen, welke, geleidelijk voor
waarts gaande, telkens met het be
reikbare rekening houden en tevens
elkaar die vrjjheid gunnen, welke de
eerste eisch is van het liberale be
ginsel geen vrijheid natuurlijk over
het beginsel wel over de uitvoering
daarvan."
Aan het slot zegt bjj
Vraagt men ons of de Liberale
Unie altjjd even verstandig en be
zadigd de schifting tusschen hen die
den democratischen weg op wilden,
en die het nieuwe pad niet of schoor
voetend wilden betreden, heeft ge
maakt, dan kunnen we daarop geen
ja zeggen. Vraagt men ons wat wjj
denken over de houding van hen, die
in 1901 de Unie verlieten, dan zullen
wjj daarvan alleen zeggen, dat wij
overtuigd zijn, dat, als het nog eens
moest gebeuren, vóór- en tegenstan
ders van toen anders zouden han
delen.
Verder verklaai t hjjLiefste wensch
blijft altijd bjj ons (de Liberale Unie),
dat er weer vereeniging zal komen
met hen, die niet van ons hadden
moeten heengeen.
Aan den Raad dezer Gemeente
is verzonden het volgende adres
Geeft met verschuldigden eerbied
te kennen Joh. G. F. van Achterbergh,
dat hij zich verplicht gevoelt, de
aandacht van UEd.Achtbaren te ves
tigen op een belangrijke te maken
aanmerking omtrent het aanleggen
van den nieuwen verbindingsweg
Amersfoort—Soest.
Deze weg, die tot de halte Vlas
akkers bjjna evenwijdig zal loopen
met de spoorlijnen, zal in de toekomst
slechts geschikt zijn om aan éen zijde
te worden bebouwd, hetgeen een be
langrijk nadeeligen invloed zal uit
oefenen, terwijl die éene te bebouwen
zjjde door ongunstige ligging en den
rook uit de aldaar dagelijks ruim
honderd passeerende treinen zeker
ongeschikt zal bljjken te zjjn voor be
woning door familiën die de financi-
eele welvaart van Amersfoort kun
nen bevorderen, en de Gemeentekas
minstens houderdvjjftig duizend gul
den zal worden geschaad.
Redenen waarom hjj zich verplicht
gevoelt, UEd.Achtbaren in overwe
ging te geven den nieuwen verbin
dingsweg AmersfoortSoest minstens
honderd Meter van de spoorlijn te
doen leggen.
't Welk doende, enz.
Bij het adres zijn gevoegdeen
teekening op schaal 1 Ët 100, een ex
ploitatie-rekening waaruit duideljjk
zou bljjken dat, bij hoogeiop legging
van den weg na aftrek van f 22.200
voor onvoorziene uitgaaf plus tien jaar
renteverlies, door de Gemeeute nog
f 221.500 zal worden verdiend, en een
ongunstiger rekening uit welke blijkt,
dat na aftrek van f 21.600 voor on
voorziene uitgaaf plus vijf jaar rente
verlies, de winst f 120.000 zal zijn,
terwijl dan de grond na 5 jaar slechts
f 0.60 per Ma behoeft te hebben op
gebracht en de weg met beplanting
enz. dan niets kost aan de Gemeente.
Toen wjj het uitvoerige stuk lazen
in de Amersfoortsche Courant van 1
April, dachten we te doen te hebben
met een Aprilgrap. Een inzender, die
zjjn stadgenooten een winst van
120.000 tot f "221.500 voortoovert 1
Doch nu zien we dat het werkelijk
ernst is men zou toch den Gemeente
raad niet in zulk een grap durven be
trekken.
't Is maar jammer, dat hetstuk niet
als „geheim" is verzonden nu is er
natuurlijk alle kans dat dit fortuintje
der gemeente wordt afgesnoept. Een
maatschappij of vennootschap, zal met
het oog op zoo'n winst natuurlijk ge
makkelijk tot stand zijn te brengen.
Misschien bezwjjkt ook adressant zelf
nog voor de verzoeking en legt hij
zelf den weg aan. Doch, scherts ter
zijde. Het stuk is du officieel en zal
dus ook uog .vel eens ernstig worden
besproken.
Bij schrjjven van 2 Febr. 1909
zjjn aan den Raad onzer Gemeente
door Gedeputeerde Staten van Utrecht
kenbaar gemaakt een aaDtal beden
kingen tegen de door den Raad in
haar vergadering van 24 November
1908 vastgestelde bouwverordening.
Thans is daarop een uitvoerig rap
port verschenen van den Inspecteur
van het Bouw- en Woningtoezicht.
Dezs zegt o.a.
„De bedenkingen van Gedeputeerde
Staten, zoowel van technischen als
van juridischen aard, zijn in menig
geval enkel te beschouwen als 'n
kwestie van appreciatie van redactie
of anderszins.
Uit den aard der zaak komt het mij
voor de bedoeling van uw college te
zjjn, mynerzjjds alleen den technischen
aard der bedenkingen na te gaan en
U dienomtrent van advies te dienen.
Waar deze hier of daar moeilijk
mocht zjjn te scheiden van de meer
rechtskundige strekking of anderszins
van deze of gene, aan eene nadere
beschouwing onderworpen bepaling,
daar denk ik alleen mijne meening
dienaangaande mede te deelen, zonder
meer.
^.Lettende op de vele door Gedepu
teerde Staten geopperde bezwaren te
gen goedkeuring der verordening,
welke een spoedige vaststelling daar
van niet doen tegemoet zien, neem
ik, gebruik makende van die gelegen
heid, tevens |de vrjjheid, uw college
alsnog voor te stellen, enkel nader
aan te duiden wijzigingen, aanvul
lingen of anderszins in de verorde
ning op te nemen en aan het oordeel
der verschillende colleges te onder
werpen."
Tot de voorbereidende klasse 2de
afd. vaD de Rjjks-Normaallessen te
Rhenen is toegelaten S. E. Vervloet
van Amersfoort.
De heer J. H. Krudop alhier is
benoemd tot eerelid van het tentoon
stellingscomité van de op 25 en 26
Augustus te Nijkerk te houden Land
en Tuinbouwtentoonstelling.
De plaats waar hier ter stede,
door de artillerie saluutschoten zullen
worden gelost bjj het bekend worden
der heugelijke tijding hangt af van 't
oogenblik, waarop het bericht ontvan
gen wordt. Komt het 's avonds, dan
worden de stukken afgevuurd in 't
artillerie park, overdag echter zal dit
plaats hebben boven op den Amers-
foortschen berg bjj „Lisiduna".
Een en ander is hier reeds voor in
gereedheid gebracht.
Een motorfiets, gisterennamiddag
over den Leusderweg komende, werd
aanhoudend achtervolgd door een hond.
Het dier sprong steeds voor den rjjder
uit, totdat het plotseling met he' wiel
in aanraking en er onder kwam. De be
stuurder werd met een harden smak
tegen den grond geslingerd, zoo ern
stig, dat hjj bewusteloos bleef liggen.
Aanstonds werd geneeskundige hulp
ingeroepen. Gelukkig bleek de toesLand
uiet zoo heel ernstig, zoodat hjj nog
naar zijn woonplaats, Doorn, kon
worden vervoerd.
Mejuffr. C. M. v. d. Stadt slaagde
gisteren te Utrecht voor het examen
nuttige handwerken.
Uitslag der veiling Donderdagavond
ten overstaan van Notaris Jobs. Knop
pers, gehouden in de Zwaan.
Perceel I. Een winkelhuis aan de
Langestraat, no. 4S. Gemynd voor
f6700.
Perceel II. Een perceel tuingrond,
groot 1.21 are, gelegen achter perceel
I. Gemjjnd voor f 1300 door T. van
Daal.
Perceelen I en II in massa. Gekocht
voor f 8400 door M. N. R. Oosterveen.
Perceel III. Een heerenhuis met
tuin aan den Zuidsingel, no. 69, op
gehouden voor f 6600.
Perceel IV. Een woonhuis met tuin
in de Muurhuizen, no. 99 opgehou
den voor f2500 (door de Utr. Hypo
theekbank).
Perceelen V en VI. Twee woningen
met grond aan den Bisschopsweg,
nos. 30 en 32. Resp. gemjjnd door P.
ten Burg, voor f860 en H. van de
Bedum voor f730.
Beide perceelen in massa gekocht
door E. van den Hoek voor 11900.
Perceel VII. Eene woning met
grond in do Weistraat no. 5. Gekocht
door H. van de Bedum, voor f 610.
De toebereidselen voor de viering
van de blijde gebeurtenis kunneD ook
hier opgemerkt worden. In de muziek
tent in het plantsoen zijn nl. de gas
lampen reeds weer aan de leiding
geschroefd.
Naar wjj vernemen heeft v. L.,
die zich onlangs met een revolver voor
't hoofd schoot, Donderdagmiddag na
genoeg hersteld, het St. Elisabeth's
gasthuis kunnen verlaten.
Een in vervuilden staat ver-
keerende zieke vrouw) werd )heden-
middag door de politie uit haar woning
gehaald en per brancard naar het
St. Elisabeth's gasthuis vervoerd.
Naar we vernemen zal ook de af
deeling Amersfoort van het Ned.
Onderwijzers Genootschap zich tot den
Raad wenden met het verzoek de
motie Van Kalken niet aan te
nemen.
De afdeeling heeft zich wel uitge
sproken voor ontslag aaD onderwijzer
essen die in het huweljjk treden maar
meent, dat deze materie bij Rijkswet
moet worden geiegeld en niet mag
worden uitgemaakt door een motie.
PREDIKBEURTEN.
Op Zondag 4 April.
EVANG. LUTH. KERK.
Voorm. 10 uur, Ds. J. L. F. de Mejjere.
Bevestiging vaD nieuwe lidmaten.
REMONSTRANTSCHE KERK.
Voorm. 10J uur, D. I. Hooykaas.
Bevestiging van nieuwe lidmaten.
DOOPSGEZINDE KRING.
Logegebouw v. Persjjnstraat 1.
Voorm. 10-J uur, Ds. S. M. ten Cate.
Doopbediening.
(Amersfoortsche Kroniek en Critiek.)
XXIII.
Er is heel wat verandering gekomen
in den weerstoestand sedert ik mijn
vorige kroniek schreef. De lente heeft
niet alleen in den almanak, doch ook
in werkelijkheid haar intrede gedaan.
Men werd reeds ongeduldig als Maart
in het land is, verwacht de voorbarige
mensch zonneschijn en malschen regen
en hij neemt het kwaljjk als het
's nachts vriest en het kwik van den
thermometer zich over 't geheel
slechts weinig boven het vriespunt
verheft.
Maar nu is ze eindelijk gekomen
de boomen, de struiken ook vertoonen
de eerste uitloopers, de knoppen zwel
len. Ook zij wachtten reeds met onge
duld de lente af en in zooverre is de
mensch, als behoorende in de natuur,
verontschuldigd.
Het is een lust thans rondom de
stad en op dsn Berg rond te dwalen,
die eerste werking in de natuur gade
te slaan, of hier en daar een meerl
zijn lied te hooren uiten.
Dat is wel zoo verkwikkelijk als,
in de stad teruggekomen, in een gezel
schap reeds te hooren spreken over
de aanstaande verkiezingen.
Naar het zich laat aanzien, wacht
ons in de komende weken een opge-
wekten verkiezingsstrijd, ten minste
op het gebied der gemeente-verkie
zingen.
De jonge Kiesvereeniging mag zich
reeds in groote belangstelling verheu
gen en wat meer zegt in een groot
aantal leden. Hierbij komt, dat de
tegenstanders ditmaal koren op den
molen der vrijzinnigen hebben helpen
dragen, door hun drijven naar Zon
dagsheiliging bjj verordening, zoodat
de kansen voor de vooruitstrevende
partjjen werkeljjk niet ongunstig
staan.
Als ten minste niet door leden van
de politieke familie roet in het eten
wordt gegooid.
Er zjjn altijd lieden meestal zijn
het dezulken, die zich gepasseerd ach
ten en meenen dat zij schromelijk
verongelijkt zjjn, doordat men hun
geen raadszetel heeft aangeboden
die zich verre houden als er een Kies
vereeniging wordt opgericht, als zjj
dus, door mede te overleggen, invloed
kunnen uitoefenen op den gang van
zaken.
Maar neen, dan houden zjj zich
schuilzij zullen later wel met hun
critiek komen dat is wel zoo gemak
kelijk als helpen opbouwen. Dan den
ken zjj fraaie benamingen als „vrjje
kiezers" of „protest-partij" of iets
dergelijks voor zichzolven uit en doen
feitelijk niet anders, dan in de kaart
der tegenpartij spelen en dus hun
eigen partij verraden.
Het is wel droevig dat men altjjd
deze dingen ziet afspelen in de gele
deren der vrijzinnigen de kerkelijken
halen dergelijke domheden niet uit.
Enfin laten we hopen, dat de vrij
zinnigen ditmaal voor dergelijke Nürg-
ler bewaard mogen blijven.
Vrouwelijke kiezers zullen allicht
zulke dwaasheden niet uithalen, ten
minste uiet als ze naar de helft van
de snuggerheid bezitten, die de be-
■gaafde spreekster, die Woensdagavond
in „Amicitia" optrad, siert.
Ik heb niets tegen vrouwenkies
recht; integendeel ik ben er voor.
Men moge dan niet galant zyn, men
behoort rechtvaardig te zijn. En als
men aan den eersten den slechtsten
man, dom als een oorworm, een stem
geeft, omdat hij een of ander van de
veel besproken „kenteekeuen van
welstand" bezit, zie ik niet in, hoe
men het op den duur zal kunnen
onthouden aan vrouwen, die misschien
wel al deze „kenteekenen" van wel
stand en geschiktheid vereenigeu en
heel wat knapper en beter zijn.
Men heeft Zaterdag in een der te
Amersfoort verschijnende bladen
het was in het Nieuws- en Adver
tentieblad van de firma Blankenberg
en zoon een merkwaardig ingezon
den stukje kunnen lezen. Het behelsde
de klacht, dat „door sommige leeraren
der H. B. S. voor het oog der leer
lingen de burgerljjke beleefdheid onder
ling niet wordt iu acht genomen".
Het mag zeker een eenigszins zon
derlinge manier worden genoemd, dat
een ouder zoo is ten minste het
stuk onderteekend, als is dit volstrekt
geen bewijs, dat het een ouder van
een der Hoogere Burgerscholieren is
een courant de geschiktste plaats
vindt om zulke dingen onder de aan
dacht van de betrokken autoriteiten
te brengen.
We zullen van het geval echter
wel meer hooren, daar, naar ik ver
nomen heb, over het gebeurde ook een
klacht is ingediend by het Dagelyksch
Bestuur onzer gemeente.
FLANOR.
ZEIST. De antirev. kiesver. Ned.
en Oranje alhier besloot, wat de sta
tuten-wijziging aangaat, na een breede
discussie met 22 tegen 15 stemmen,
tegen de voorstollen te stemmen be-
