DAGBLAD voor AMERSFOORT en OMSTREK ER
No. 84.
ZATERDAG 10 APRIL 1909.
6e JAARGANG
üitgave van de Naaml. Vennootsehap „DE EEMLANDER".
Vepsehijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
FEUJLLETON.
DR. XAVIER.
BUIT EiNL AND.
DE EEMLANDER
Hoofdredacteur R. G. RIJKENS.
Abonnementsprijs
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad
Franco per post id.
Per 3 maanden id.
Franco per post id.
Afzonderlijke nummers
f 4.—
5.60
- 1.—
- 1.40
- 0.05
Bureau: BREEDESTRAA.T 18.
Telefoon Interc. 62.
Prijs der Advertentièn:
Van 1 tot 5 regels
Voor iederen regel meer
Buiten het Kanton Amersfoort per regel
(Bij abonnement belangrijke korting.)
f 0.40
- 0.08
- 0.10
Tot plaatsing van advcrtentiën en reclames van liniten bet kanton Amersfoort in dit blad is ..uitsluitend" gerechtigd liet Algemeen Binnen- cn Buitenlandscb Advertentiebureau II. ALTA, H'armoosstraat 76—78 to Amsterdam.
„De Demiander" zal Maandag
avond niet verschijnen.
Gaan wij eens een oogenblik eeuwen
terug en denken wij aan onze voor
vaders, waarvan wij |zelfs de volks
namen ternauwernood kennen, die
nauwelijks een spoor van hun bestaan
op aarde hebben achtergelaten.
Zij leefden meer in en met de natuur
dan wij, maar zij verstonden veel min
der van den noodzakelijken sameDhaDg
der|dingen, van de verschijnselen, die
zich aan hun verbaasde blikken ver
toonden. Zij leefden in vrees voor de
booze geesten, die de koude winden
zonden en sneeuw en ijs.
De zou, een matte, bleeke, nauwe
lijks eenige warmte gevende zon, stond
slechts weinige uren aan den hemel,
verrees steeds later, daalde steeds
vroeger in 't westen neer en er waren
dagen, waarop men deze bron van alle
licht en leven een godheid niet
aanschouwde. Het was duister en
koud en de aarde scheen dood.
Zou zij weer ontwaken ?.Zou de zon
terugkeeren
In menigen kouden, langen winter
moet bange vrees voor onbekende,
onheilbrengde machten de gemoederen
vervuld hebben van deze voorvaders.
Maar dan begonnen, hoe en waar
door wist men niet, de dagen te lengen.
Dan keerde de zon terug. En eindelijk
jebourde het wonder; de lente kwam.
Het ijs smolt, de rivieren stroomden,
de beken kabbelden hun lustig lied
de vogels, naar zuidelijker streken ge
vlucht, zochten weer de oude nesten
op in dit noordelijke land, het gras
ontsproot, aan de hoornen verschenen
de teere, fijne bladerenmen her
ademde. En men vierde feest bij het
wonder der herlevende natuur.
In vele verhalen, in oude legenden,
leeft de herinnering voort van de
Naar het Engelsch van
MAX PEMBERTON.
60)
„Kom mevrouw, ik wacht op u is
het mogelijk dat u aarzelt Moet ik
aannemen dat het leven van dien maD
niets voor u beteekent? Wilt u het
opofferen aan een gevoel? Neen daar
voor zijt ge te slim Cadi heeft geen
belangen voor ude edelmoedigheid
van mijn volk zal uw gemaal in staat
stellen om te Parijs of te Londen te
loven in al de weelde en al de vrij-
hsid waarop voorzichtigheid hem aan-
rpraak kan doen maken. Wilt ge dat
tpofferen voor een luchtkasteel?
Neen, dat geloof ik niet! Ge zult uw
i- ;htgenoot redden omdat ge hem lief-
hebt een edele taak, een echt vrou
welijke taak, mevrouw!"
Zij keek op bij het hooren van die
woorden en antwoordde met een waar
digheid, die hem /erbaasde
„Ik heb mijn echtgenoot lief, maar
hy moet voor zichzelf spreken. Is het
de taak eener vrouw, om hem zijn ge
boorterecht te ontnemen Ik heb u
geantwoord dokter Xavier, en zal u
nooit een ander antwoord geven 1"
stemming, waarmede men dit schouw
spel gadesloeg. Zü spreken van wel
doende godheden, die in de macht
van booze daemonen geraakt waren
en in de onderwereld werden gevan
gen gehouden, maar eindelijk bevrijd,
verlost, nieuw geluk schonken aan de
aarde en nieuwe vruchtbaarheid.
Er is in ons nog iets overgebleven,
want de stemmen der verdwenen,
onbekende vaderen spreken somtijds
tot ons, van wat zij dachten en ge
voelden om dezen tijd van 't jaar, als
de blijde lente haren intocht deed. Wij
hebben onbewuste herinneringen, die
ons verbinden met het verleden. En
zoo vieren wij feest als de lente komt;
wjj vieren het Paaschfeest.
Het is niet alleen, als voor onze
vroegste voorouders een natuurfeest.
Onder den invloed van godsdien
stige voorstellingen is het Paaschfeest
geworden het feest der verblijdende
verlossing uit druk en ellende en voor
de christenwereld het feest der op
standing.
Op het groote christenfeest, dat te
midden van den winter wordt gevierd,
begroeten wij het verrijzen van het
licht, dat de duisternis zal overwin
nen op het Paaschfeest spreken wij
van eene andere overwinningdie
van het leven, dat den dood te sterk
is en onvernietigbaar en eeuwig.
Wy weten zeer goed, dat de natuur
niet gestorven is in den winter, dat
zij slechts schijnbaar slaapt, dat
eeuwige krachten voortwerken en op
den winter de zomer volgen moet.
Wy weten als de zon verdwijnt, hoe
en waarom dit geschiedt, terwijl de
aarde voortsnelt langs de haar aan
gegeven baan. Nochthans, als de win
tel nevelen wijken voor de zonnestralen
en de aarde zich tooit met een nieuw
kleed en het zaad ontkiemt in de
voren, gevoelen wy ons zonderling
bewogen.
Wy hebben onze moeiten en onze
Hy luisterde zonder verbazing naar
haar hij had geen ander antwoord ver
wacht. Het vergelijk, dat hy haar aan
bood, werd zoo weinig begrepen. De
tijd was aan zijne zijde en er waren
nog andere wapens Het kon hem niets
schelen of zjj er onder leed. Hy was
zichzelf zeer goed bewust dat zijne
woorden haar pijn deden dat was zelfs
zijn doel.
„Ge spreekt haastig", zei hy. „Uw
echtgenoot moet natuurlijk voor zich
zelf spreken, aangezien men hem de
vraag stelt en niet u 1 Maar hebt u
geen rol te vervullenhebt ge geen
raad te gevenzyt ge met stomheid
geslagen als hy geheel alleen is Dat
geloof ik niet ik ken u beter. Als
ge het met hem bespreekt
„O 1" riep zy uit, „u spreekt over
wouderen
„Neen, ik spreek over feiten. Als
ge deze kamer verlaat en naar den
citadel rijdt, als ge kennis maakt met
de omstandigheden waarin hij verkeert
als u begrijpt, dat, als hy dwaas is,
hij de zon morgen misschien niet meer
zal zien opgaan dan geloof ik, dat
u hem misschien wel iets te zeggen
zult hebben Is het niet zoo, mevrouw?
Wilt u die gelegenheid voorbij 'aten
gaan
„Om naar mijn echtgenoot te gaan
vroeg zij verbaasd.
„Jal" riep hij uit, met iets van die
zorgener zyn dagen, waarop wij
twijfelen aan de toekomst, omdat het
dan winter is in ons verslagen gemoed.
Maar dan komt de lente en het is
alsof nieuwe kracht ons bezielt en
hoop en vertrouwen herleven.
Staat op, roept de leute, en ziet
hoe machtig het leven is en aan
schouwt de heerlijkheid der aarde! En
de gewijde, de heilige overleveringen
verkondigen daarbij dat lijden en dood
voorbijgaan en het leven eeuwig is.
In deze dagen hebben millioenen
verwijld, in gedachten, by het groote
drama der wereldgeschiedenis de tra
gedie van den onschuldige, den recht
vaardige, die lijden moest en een
pijnlijken dood sterven, omdat de
wereld hem niet kende.
Maar zijn geest is opgestaan, zegt
het Paaschfeesthy was niet bij de
dooden, toen men hem zocht, des
morgens vroeg als he't begon te lich
ten. Zijn geest leeft en werkt voort.
Dat zien wy Diet altijd in de be
wegingen der wereld. Er is strijd en
onrecht; er is geweld en onderdruk
king er is kwaad en misdaad en
schuld.
En toch, niemand kan ontkennen,
dat wy langzaam, te laDgzaam, maar
ten slotte toch vooruitgaan, dat er een
krachtig streven is naar vrede en
gerechtigheid. Het uitgestrooide zaad
sterft niet in den grond, maar ontkiemt
in de lente.
En de goede gedachten, de idealen,
die den ssbat van het menschdom
vormen, zijn onsterfelijk. Wy hopen
en vertrouwen.
Daartoe roept ons het Paaschfeest
het feest der lente, der verlossing, der
opstanding, het feest van het onver
gankelijke leven.
DE ZORGEN VAN CLEMENCEAU.
Frankryks eerste minister heeft
aanstellerigheid die een karaktertrek
van hem was, „om naar uw echtgenoot
te gaan 1"
XIX.
De citadel van Cadi ligt een weinig
op zij van de wallen op den straat
weg naar Barcelona. Hij werd honderd
jaar geleden gebouwd door de Mooren,
op den top van een steilen rots. Ver
scheiden eeuwen lang werd hy be
schouwd als onneembaar, maar nu
was het niet meer dan een overblijfsel
uit den Moorschen tijd en van zoo
weinig belang als bolwerk dat er zelfs
geen verdedigingsmiddelen waren. Van
alle kanten beheersclit hy echter de
vallei, zyn torens en torentjes ver
heffen zich hoog boven den afgrond
en op een afstand is het onmogelijk
om uit te maken langs welk pad de
ruiters hem bestormden in vroeger
eeuwen. Dichte pijnboombosschen lig
gen aan zijn voet, watervallen ver
zilveren het massieve gevaartede
torentjes en moskeeën, waaruit eens
de stem van den Muezzin de geloovige
tot het gebed opriep, verheffen zich
hoog boven de wallen. Welbespraakte
gidsen maken de romantisch aange
legde minnende paren attent op de
omrastering van den vervallen harem
waaruit eenmaal een fontein hare
schitterende stralen opwierp. De tijd
had de wallen van den citadel nog aj
zware zorgen. Hy is in den laatsten
tyd niet dan met veel moeite aan
zware nederlagen ontkomen. Bij de
behandeling van de credieten voor de
marine bracht de oppositie hem zoo
in het nauw, dat hy ten slotte zelf
moest aandringen op de benoeming
van eene commissie van onderzoek
uit vrees, dat de tegenpartij anders
het voorstel tot de benoeming van
zulk een commissie zou doen. Als dat
voorstel ware aangenomen zou het
beschouwd zyn als een blijk van
wantrouwen tegen de regeering. De
minister voorkwam eene nederlaag
door eene handigheid en meer
daD eens heeft hij zich op die
wyze weten te redden, want hy kent
het Parlement en de verhoudingen der
partyen en hij durft. Maar teiwijl hy
hoogst onaangenaam getroffen wordt
door de revolutionnaire houding van
een deel zjjner| beambten, komt ook
de Senaat in verzet tegen de poli
tiek der regeering. Tot het pro
gramma van de radicale party in
Frankrijk behoort de belasting op het
inkomen. De heer ClémeDceau heeft
het woord willen lossen, dat hij en
zijne radicale geestverwanten de kie
zers hadden gegeven en de Kauw
heeft het ontwerp tot invoering van
die belasting aangenomen. Maar de
Senaat is, wat wel meer gebeurt, het
niet met de Kamer eens. Dit hooge
staatslichaam vindt het ontwerp, zoo
als de Kamer het heeft aangenomen,
zier verwerpelijk. Het is niet waar
schijnlijk, dat er iets van zal terecht
komen vóór de algemeene verkiezingen,
die in het volgende jaar moeten plaats
hebben.
Thans hebben eenige partieele ver
kiezingen voor de Kamer plaats gehad.
De uitslag was niet bemoedigend voor
het ministerie en zyne party. iDdien
deze verkiezingen als een voorteeken
moeten worden beschouwd, dan zal
het er het volgende jaar slecht uit
zien voor de radicalen. Hunne candi-
dateD, die thans de vuurproef moesten
doorstaan waren niet gelukkig. De
socialisten zyn er in geslaagd op hen
een paar zetels te veroveren.
Daarover verheugen zich natuurlijk
de socialistische bladen. Maar daaruit
moet men niet, in verband met andere
verschijnselen, meenen, dat Frankrijk
gespaard en het werk der menschen
en der natuur grauw getint.
De nieuwsgierige reiziger, die dan
weg langs de vallei passeert, zou die
wollen zeker voorbijloopen als zyn
aandacht niet gevestigd ware gewor
den op dien vergulden koepel, waar
onder de Mahomedanen eenmaal hun
profeet hadden aangebeden. Er is geen
bezetting in den citadel, ook vindt
het gouvernement het niet uoodig
daar in gewone tyden meer dan een
getrouw slotbewaarder en zy die hem
in zijn gemakkelijke taak ter zyde
staan, te onderhouden. Van af den
tyd waarop de Mooren uit Spanje
verdreven werden tot den dag waarop
Cadi zijn vorst onder beschuldiging
van verraad gevangen nam, werden
de wallen niet verdedigd en stonden
de poorten wyd open. Maar deze ja
renlange slaap werd eens wakker ge
schud door het vooruitzicht op revo
lutie en hare gevolgen. In den nacht
waarop Esther op zulk een vreemd
soortige manier werd weggevoerd,
bewogen er zich troepen voort langs
het bergpad, bezetten de verlaten
voorpleinen en sloten de hooge poor
ten. Op elk punt dat de vallei over
zag, kon men toortsen zien branden.
Beginnelingen, in hun schik met deze
nieuwe taak, voerden het berggeschut
van de eene rotspunt naar de andere
totdat zjj de wallen bereikt hadden.
aan het socialisme is overgeleverd. De
zaak is, dat Diet alleen de lieden, die
vinden dat de radicale regeering niet
genoeg voor hen heeft gedaan, voor
de socialistische candidaten hebben
gestemd, wien het geen moeite kost
alles te belovenmaar dat ook de
vijanden van elke republikeinsche
regeering zonder gew etenswroeging
hunne stemmen uitbrachten op de
socialisten met het doel de republiek
te verzwakken.
De regeeiing van den heer Clémen-
ceau moet rekening houden met deze
vijanden van de rechterzijde, zoowel
als met die van de linkerzijde. Als
het tegen haar gaat zyn de uiterste
partijen het broederlijk eens. En zij
zullen het zjjn by de verkiezingen van
het volgende jaar.
Maar het is de vraag of de heer
Clémenceau dan nog minister zal zijn.
Eigenlijk is hij nog niet gevallen,
niet alleen omdat hy een handig par
lementair strijder is, maar ook omdat
men niemand heeft om hem te ver
vangen. Er zyn twee candidaten voor
den zetel van eersten minister. De
een is de bejaarde beer Combes, de
hevige anti-clencaal, de ander de te
genwoordige minister Briand, die
eigenlijk tot de socialistische party
behoort, al is zyn roodheid een weinig
verkleurd. Maar van den heer Combes
wil men niet weten en de rechterzijde
heeft natuurlijk bezwaar tegen d»n
heer Briand, die ook door zyne vroe
gere partygenooten met wantrouwen
wordt beschouwd ea thans wel ge
noodzaakt zal zijn maatregelen te
nemen tegen de revolutionnaire be
ambten. Als men echter een man kan
vinden die naar het hart is van de
meerderheid der Kamer, zjjn de dagen
van dit ministerie geteld en geene
handigheid van den heer Clémenceau
zal zijnen val kunnen voorzien.
DUITSCHLAND.
De beweging ten gunste van een
nalatenschapsbelasling in den een of
anderen vorm wint veld.
Te Sonnenberg is een vergadering
gehouden, waaraan vertegenwoordi
gers van alle standen en afgevaar
digden van alle burgelijke partyen
deel hebben genomen. Zy besloot, een
adres van instemming aan den ryks-
In den citadel was een niet minder
drukke werkzaamheid waar te nemen
die er een geheel ander aanzien aan
gaf. Kamers, die langen tyd met re
gen en wind hadden kennis gemaakt,
werden door behangers haastig be
hangen met tapyten, die men uit de
schatkamer van de stad had meege
nomen. Er brandden lantarens op de
binnenplaats en er werd vuur in de
open haarden aangelegd. Het scheen
alsof de groote rots, waarop het ka
steel stond, werd bezocht door een
leger van glimwormen, die als ju-
weelen schitterden op de rotspunten
in het rond, terwijl de lucht rood
was door de naar boven stijgende vlam
men en dus ook de bedrijvigheid op
den berg verriedeD.
Onder escorte hadden zij den prins,
in het middernachtelijk uur naar dit
woelig tooneel gevoerd.
Toen Esther daar onder een sterk
escorte aankwam om haar gemaal te
bezoeken, was het nacht, doch reeds
schemerde het daglicht flauw aan den
hemel op het oogenblik dat haar rij
tuig aan den voet van den rots stil
hield en kolonel Varez haar verzocht
hem naar boven te willen volgen.
Wordt vervolgd.)