WEERBERICHT.
Thermometerstand
BUITENLAND.
BINNENLAND.
UIT DE PERS.
STADSNIEUWS.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorm. 10.50 uur.)
De Bildt, 13 April 1909.
Hoogste barometerstand 765.9 m.M.
te Corunalaagste 742.7 m.M. te
Tborsbavn.
Verwachting tot den avond van 14
April 1909.
WindMatige tot krachtige W.-lijke
tot Z.W.-lijke wind.
Gesteldheid van de luchtMeest
zwaarbewolkt, regenbuien.
TemperatuurDezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12
uur 754 m.M.
Vorige stand te 12 uur 76S m.M.
te Amersfoort.
Hoogst# gisterenF. 54
Laag#t# hedennacht F. 41
H#d#nmiddag 12 uur F. 52
kosten medebrengt. Maar ook eene
regeling, die wel een ernstig onder
zoek naar de financieele uitvoerbaar
heid in ons land waard is. V. D.
EEN ONAANGENAME ONT
DEKKING.
Men heeft in Engeland een eigen
aardige en zeer onaangename ontdek
king gedaan. Het is namelijk gebleken,
dat de altijd als groote zeevaarders
bekende Engelschen meer en meer het
eervolle beroep verwaarloozen, dat
Engeland groot heeft gemaakt. De
-•handelsvloot is de beste voorschool
voor de marine en de koopvaardij
wordt meer en meer naar het schijnt
do* r de Engelschen verlaten. Het ge
volg is, dat het aantal buitenlanders
steeds toeneemt o de handelsvloot.
Dat wordt geconstateerd in een offi
cieel rapport van de vereeniging, die
waakt over de belangen der handels
vloot. De cijfers van het rapport zijn
inderdaad welsprekend en voor de
Engelschen tamel(jk zorgwekkend.
Niet minder dan vijfhonderd Engel-
sche schepen worden gekommandeerd
door buitenlanders. Meer dan driedui
zend dekofflcieren op Engelsche sche
pen zijn buitenlanders en ruim 37,500
vreemdelingen dienen in onderge
schikte betrekkingen op Britsche koop
vaarders. Ingeval van oorlog, als wan
neer de Biitsche matrozen van de
handelsvloot bij de marine zouden
moeten dienen, zouden de koopvaardij
schepen geheel in handen van vreem
delingen zijn.
Daarbij komt dat de tucht op de
handelsvloot veel te wenscben over
laat. In een jaar deserteerden niet
minder dan zeventwintigduizend ma
trozen Dagelijks komen uit alle ha
vens klachten over het gemis aan
discipline.
Hoe is dat verschijnsel te verkla
ren De bovengenoemde vereeniging
heeft die vraag overwogen met den
ernst, dien zij verdient, want het gaat
hier om geen gering belang voor het
Engelsche wereldrijk. Heeft de dienst
bij de handelsmarine alle aantrekke
lijkheid verloren voor de jonge En
gelschen
Uit de beantwoording der vraag
blijkt vooreest, dat de buitenlandscbe
zeeman niet zoo hooge eischen stelt
met betrekking vooral tot de voeding
en dat men meer van hem gedaan
kan krijgen. Als de hooge eischen die
de Engelschen stellen moeten worden
ingewilligd kan de reeder niet con-
curreeren. De kosten komen te hoog
en de vrachtprijzen te duur.
Men heeft zich ook afgevraagd of
het tegenwoordige geslacht misschien
te „week" is voor den dienst bij de
handelsvloot. Maar van „weekheid*
kan men moeilijk spreken bij het deel
der bevolking dat in armoede zoo goed
en zoo kwaad het gaat is opgevoed.
Juist dit deel zou de bemanning der
koopvaardijschepen kunnen leveren
en de werkloosheid, waarover men
terecht klaagt en die in de groote
centra als het veel te groote Londen
zulke gevaarlijke afmetingen aanneemt,
zou sterk verminderen als de handels
vloot geheel door Engelschen was
bemand.
Men wil dus, terwijl de politieke
heeren propaganda maken met veel
drukte voor de oorlogsvloot, op zeer
bescheiden wijze de jonge Engelschen
trachten te overtuigen, dat op zee
brood is te verdienen en meer nog
dan het gewone dagelyksche brood,
dat men het bij goed gedrag ver kan
brengen en dat de arbeid eigenlijk veel
gezonder en niet moeielyker is dan
het dikwijls zware werk in fabrieken
en vooral in de mijnen.
Enkele reeders, voorgegaan door
een groote stoomvaartmaatschappij,
zijn begonnen met de opleiding van
knapen, maar zij kweeken in de eerste
plaats officieren en aan matrozen be
staat groote behoefte.
Een deel der schuld dragen de reeders,
die zoo zij terecht overdreven eischen
afwjjzen, ook niet altijd gehoor geven
aan billijke wenschen en klachten.
Van hunne medewerking wordt het
meeste verwachtde regeering heeft
reeds meer dan genoeg met de oorlogs
vloot te doen, de eigenaars der handels
schepen moeten het werk ter hand
nemen, dat hunne belangen raakt en
tevens zoozeer in het belang van
Engeland is.
Hierover is men het eens, dat de
vreemdelingen moeten verdwijnen van
de Engelsche vloot als de zaken in
orde zullen komen. De Engelschen
kunnen hen niet missen, maar zjj
wantrouwen hen en het is ook geen
geruststellend denkbeeld, dat in geval
van oorlog, bij de oproeping der marine
reserve de geheele handelsvloot aan
de vreemdelingen zou overgeleverd zjjn.
Hoe zal men het oppergezag ter
zee behouden Dat is de groote vraag
voor de Engelschen op het oogenblik.
DE MACEDONISCHE KWESTIE.
De Wiener Allgemeine Zeitung, die
veel berichten van den Ballplatz krijgt,
schrijft dat de politiek van Engeland
tegenover Turkye eene ommekeer zal
ondergaan, omdat de Jong-Turksche
beweging niet aan de verwachting van
Engeland beantwoordt. In plaats van
hervormingen in t9 voeren, krygl deze
partij meer en meer een nationalistisch
karakter, wat tegenover Egypte en
Engelands millioeoen Mohammedaan-
sche onderdanen in Indië niet onbe-
denkelyk is. Daarenboven had men
in Londen verwacht, dat het nieuwe
bestuur zich met hervormingen in
Macedonië en met de bevrediging der
Christelijke bevolking had bezig ge
houden. Er is echter niets gebeurd.
Men vreest dan ook dat er in Mace
donië binnenkort onlusten zullen
wezen. Om deze redenen zegt de
W. A. Zeitung zal Engeland het pro
gramma van Reval, dat het na de
Turksche omwenteling had laten val
len, weer opnemen, zich nauw met
Rusland verbinden en gezamenlijk
met dit land aan de oplossing der
Macedonische kwestie werken.
TURKIJE.
De Turksche Kamer heeft met 123
stemmen van Jong-Turken, Oud-Tur
ken en geestelijken tegen 102 stemmen
van het Liberale Verbond en de
Christenen de geeselstraf voor land-
loopers ingesteld. Ismail Kemal, die
voor de oppositie sprak, zei dat Turkye
door de instelling van de geeselstraf
zijn positie als moderne staat, die het
sedert het verdrag van Parys inneemt,
verliest. Dat klinkt niet vleiend voor
Denemarken, dat een paar jaar ge
leden de geeselstraf weer ingevoerd
heeft, en voor Engeland, waar ze niet
opgehouden heeft te bestaan, althans
als tuchtmiddel in gevangenissen, op
de vloot enz.
FRANKRIJK.
Minister Barthou heeft een deputatie
van postbeambten ontvangen. Het
onderhoud liep over beroepsaangele
genheden, en toen een der afgevaar
digden vroeg of Simyan nog in naam
hun chef was, antwoordde de Minister,
dat hy geen antwoord kon geven.
's Avonds werd een vergadering ge
houden, waarin o. a. besloten werd
den eisch te stellen, dat de beambten
het recht hebben afschriften te vra
gen van hun conduitestaten.
Op een volgende vergadering zal
beraadslaagd worden over de wensche-
lykheid van de vorming eener vak-
vereeniging en over gedeeltelijke sta
king op 1 Mei.
De Minister van Oorlog heeft gelast
den militairen telegrafisten onde-richt
te geven iu de behandeling van Hu
ghes- en Baudotapparaten. Deze maat
regel wordt ongetwyfeld genomen met
het oog op een eventueele herhaling
van de staking.
Minister Clemenceau, heeft de
volgende lastgeving aan de betrokken
ambtenaren gezonden: „Het voort
durend landen van vreemde lucht
ballons heeft de regeering genoopt
zich met die zaak bezig te houden.
Zy lieeft besloten, dat de ballons het
voorgeschreven invoerrecht moeten
betalen en verder beschikt, dat de
ambtenaren by een landing aldus
moeten handelenZoodra een vreemde
ballon op Fransch gebied neerkomt,
moeten de burgemeesters, politieover-
heden of bizondere commissarissen
onverwijld de prefecten daarvan ver
wittigen en de tolbeambten waar
schuwen. Is er ter plaatse geen tol
beambte, dan zyn de ambtenaren dei-
indirecte belastingen aangewezen om
de tol-formaliteiten te vervullen. De
ballon moet in beslag blijven tot de
tol betaald is. Voorts moeten de
luchtschippers hun namen, voor
namen, stand en woonplaats opgeven.
Zyn het militairen dan hun rang en
de afdeeling troepen, waartoe zy
behooren. Verder moeten de burge
meester en politieoverheden er zich
van vergewissen, of de ballontocht
slechts voor wetenschappelijk doel is
geschied en de luchtschippers geen
verspieding hebben bedreven. De amb
tenaren moeten my aanstonds tele
grafisch bericht van de landing van
een ballon geven. Ik verzoek de pre
fecten, onder-prefecten, burgemeesters
en commissarissen van politie deze
lastgeving nauwkeurig uit te voeren.*
VENEZUELA.
Uit Fort-de-France (Martinique) is
den 10 in het volgende Reuter-telegrara
verzonden
Daar etn commissie van drie ge-
neesheeren verklaard heeft, dat Castro
wel in staat is tot reizeD, is de oud
president manu militari weggevoerd
en per draagbaar aan boord van de
Versailles gebracht, 's Avonds om negen
uur is dit schip naar St. Nazaire
vertrokken.
Castro heeft tegen de uitzetting
geprotesteerd.
Omdat Castro niet afliet te protes
teeren en te verzekeren, dat hy onmo
gelijk kou reizen, heeft gouverneur
Fourneau een tweede medisch onder
zoek, nu door drie geneesheeren,
gelast, die beslisten dat de reis geens
zins gevaarlijk was voor Castro. Deze
bleef weigeren te vertrekken. Toen
werd bevolen, dat hij met geweld zou
worden weggevoerd. De komst der
gendarmen voor het hotel bracht een
groote menigte van oproerige gezind
heid op de been. Castro weigerde zich
aan te kleeden. Hij werd toen op een
matras gelegd en per draagbaar naar
de stoomboot gebracht, wat een Engel
sche myl gaans was. Hjj klaagde over
elke beweging, Het liggen op de baar
hinderde hem.
Een Amerikaansch diplomaat ver
zekert, dat aan mevrouw Castro niet
is veroorloofd te Caracas aan wal te
gaan zy is per stoomboot doorge
reisd naar de naaste haven van Colum
bia.
Het Journal, van Parys, verneemt
uit Fort-de-France, op Martinique, dat
de postboot Versailles, dié Castro aan
boord heeft genomen, regelrecht van
daar naar St. Nazaire in Frankrijk zal
stoomen. Te St. Nazaire wordt Castro
dus aan wal gezet.
PERZIË.
Te Tabris wordt de toestand kri
tiek. De buitenlandsche consuls in de
belegerde v. ste I.ebben zich tot Ain-ed-
Dowlé, den aanvoerder der belegeraars,
gewend met het verzoek, voor zich-
zeiven en hun landgenooten in de
stad graan te mogen laten komen.
Een tweede bewys dat het binnen
Tabris begint te spannen, is te vin
den in het feit, dat een groep natio
nalisten uit dé stad in onderhandeling
is getreden met de regeering te Tehe
ran. De Sjah heeft den bevelhebber
van zijn troepen voor Tabris gemach
tigd, besprekingen te houden met de
belegerden.
De Regelings-Commissie, van de
in Juni te houden Utrechtsche Huis-
vlyt-tentoonstelling van den Volks
bond, mocht een zilveren medaille
van H. M. de Koningin ontvangen.
Anti-S uikeraccynsbond.
Met ingang van 1 Mei zal vanwege
den Anti-Suikeraccynsbond een twee-
maandelyksch orgaan verschijnen, De
Suiker, dat gratis za' worden ver
spreid. Als redacteur zal optreden de
beer W. Q raadt van Roggen, redacteur
van de Bredasche Courant, te Breda,
terwijl een commissie van redactie zal
bestaan uit de heeren C. J. van Loo-
keren Campagne, te 's Gravenhage, dr.
M. Gresboff, directeur van het Kolo
niaal Museum te Haarlem en J. W.
Sanders, te Wagening >n.
Prof. Fabius. Uit goede
bron vernemen wy zoo juist, dat prof.
A. D. Pabius zich uit het centraal
comité van anti-revolutionnaire kies
verenigingen heeft teruggetrokken.
Er heerscht in anti-revolutionnaire
kringen hier ter stede een begrijpelijke
opwinding over dit besluit. (Tel.)
Fabrieks- en handels
merken. De directeur van het Bu
reau voor den Industrieelen Eigendom
brengt ter kennis van belanghebben
den, dat bij genoemd Bureau tegen
vooruitbetaling, met inbegrip van port,
van den prijs van 10-J cent per exem
plaar, algemeen verkrijgbaar is gesteld
no. 194 van het bijvoegsel Les Mar
ques internationales" tot het „Journal"
van het Internationaal Bureau te
Bern, waarin de aankondigingen zyn
opgenomen van de van 24 Februari
26 Maart 1909 internationaal ingeschre
ven fabrieks- en handelsmerken.
OMZETTING VAN EEN OPENBARE
IN EEN BIJZONDERE SCHOOL.
De Arnhemsche Courant schrijft na
der over een besluit van den gemeen
teraad van Putten op de Veluwe, om
eenige lokalen van de openbare school
te Huinen aan een Vereeniging voor
Christelijk Onderwijs te verhuren, ter
wijl de vervulling van een drietal
vacatures aan deze school, o.a. die
van hoofd der school, door B. en \V.
slepende werd gehouden.
Eén lokaal met de onderwijzers-
woning zou, zoo schryft het blad onder
meer, openbare school blijven, terwijl
de overige door eene eenvoudige ver
bouwing daarvan gescheiden zouden
worden. En waarlijk 1 daartoe ver
leende het gemeentebestuur zijn mede
werking, door tot verhuring van vier
der zes lokalen te besluiten met in
gang van 15 Mei a.s. en, wat wel
het onbegrypelykst van alles in deze
wonderlijke geschiedenis klinkt,
Gedeputeerde Staten van Gelderland
keurden dit raadsbesluit goed, ondanks
het uiteraard ongunstig advies van
het schooltoezicht, zooals ons ten stel
ligste is verzekerd. Al moeten wij
erkennen dat advies niet onder de
oogen te hebben gehad, dat het
gunstig zou hebben kunnen luiden,
mag niet worden aangenomendeze
onderstelling zou toch gelijk staan met
eene beschuldiging van ambtelijk pli ht-
verzuim. Voor 't overige is obs wel
bekend, dat op het plan tot het ver
bouwen der school, teneinde de af
scheiding tusschen de lokalen der
openbare en der bijzondere school tot
stand te brengen, tot heden althans,
de door de wet vereischte goedkeuring
van den districts-scboolopziener nog
niet is verleend. En al mocht deze
alsnog afkomen wat ons al zeer
onwaarschijnlijk voorkomt om de
verbouwing vóór den datum van het
ingaan der huur, 15 Mei a.s. tot uit
voering te kunnen brengen, ook dan
nog mag verwacht worden, dat de
voergenomen goocheltoer mislukken
zal.
Het besluit van den raad van Putten
toch, waaraan onbegrypelykerwijze
Gedeputeerde Staten hun zegel hecht
ten, houdt twee voorwaarden in, waar
onder alléén de uitvoering plaats heb
ben kan en tot welker nakoming, naar
't ons voorkomt, het gemeentebestuur
niet bij machte is. De ééne is, dat de
verhuring niet kan ingaan, vooraleer
het te verhuren gedeelte met afzon
derlijken ingang geheel van de lokalen
der openbare school zal zyn afgesloten
en deze verbouwing door het rjjks-
schooltoezicht zal zyn goedgekeurd en,
nu lydt 't voor ons wel geen twjjfel
of die goedkeuring zal door den
districtsschoolopziener niet, in strijd
met zyn ambtelijken plicht, worden
verleend. Mogelijk wordt van eene
eventueele weigering in beroep ge
komen by den minister van binnen-
landsche zaken, maar zelfs al werd
dit beroep met succes bekroond,
wat wy echter weigeren te gelooven,
totdat het onbegrijpelijkerwijze daar
toe werkelyk gekomen z..l zyn. dan
is het gemeentebestuur er nog niet.
De tweede voorwaarde, waaronder
het besluit slechts tot uitvoering kan
komen, immers is dat de lokalen
alleen verhuurd zullen kunnen worden
voor zooveel zij niet voor het open
baar onderwijs noodig zijt. De school,
welke thans bezocht wordt door 197
leerlingen, is nog steeds voor het
openbaar onderwijs in gebruik en zal
dit uiteraard ook blijven, omdat,
mochten de ouders zich laten bewer
ken om hunne kinderen van de school
af te nemen, natuurlijk onmiddellijk
de Leerplichtwet tegen hen op de
strengst mogelijke wijze zou worden
in toepassing gebracht en de lokalen
ter beschikking van het openbaar
onderwijs zouden moeten blijven, tot
de krachtens die wet in te stellen
vervolging de opgezweepte ouders tot
gehoorzaamheid aan de wet zou heb
ben gedwongen. Wy achten het echter
ondenkbaar dat de bewerkers van het
tegen het openbaar onderwijs te Hui
nen gesmede complot 't tot dit uiter
ste ouden laten komen.
Is 't derhalve niet waarschijnlyk
dat de bovenbeschreven toeleg, om
de openbare school te Huinen door
een misdadigen goocheltoer in eene
byzondere school te metamorphoseeren,
gelukken zal, toch dunkt 't ons van
't hoogste belang op deze episode in
den schoolstrijd de openbare aandacht
te vestigen. Gesteld de toeleg slaagde,
dan zou daarvan het onvermijdelijk
gevolg zyn dat binnen een minimum
van tjjd ten plattelande het voorbeeld
Van Huinen navolging zou vinden en
honderden openbare scholen vermoord
zouden worden, 't woord is waarlijk
niet te kras I De Rijkssubsidie zou
het middel worden om tal van ge
meentebesturen voor een grooter of
kleiner deel van den hun by de wet
opgelegden overheidsplicht, om hunne
aanhoudende zorg aan het openbaar
onderwys te wjjden, en van de daaruit
voortvloeiende uitgaven te ontheffen,
en om op gemakkelijke en goedkoope
wijze aan het bijzonder onderwijs een
reusachtige uitbreiding te verschaffen.
Goedkoop immers de Puttensche
Raad heeft bij zyn door ons bestreden
besluit een huurprijs bedongen van
f25 'sjaars per lokaal; goedkooper
voorzeker zouden de besturen van
byzondere scholen wel niet in het bezit
van de noodige onderwyslokalen kun
nen komen 1
Onverklaarbaar is 't hoe Gedepu
teerde Staten van Gelderland het met
hun plicht, om op de nauwgezette
uitvoering der L. O. wet door de Ge
meentebesturen toe te zien, hebben
kunnen overeenbrengen om aan een
wetsverkrachting, ais door het Ge
meentebestuur van Putten werd be
dreven, hunne goedkeuring te schen
ken. Afgescheiden toch van het
immoreele van Putten's Raadsbesluit,
is dit in strijd met de derde zinsnede
van art. 3 der L. O. wet, welke het
toekennen van geldelijke bijdragen of
eenige andere ondersteuning, middel
lijk of onmiddellijk, aan bijzondere
scholen vanwege de Gemeente ver
biedt. Het is toch niet te ontkennen
dat de verhuring der openbare school
te Huinen, op de wijze waarop en
voor den prys waarvoor de Gemeente
raad van Putten gemeend heeft ze
te mogen doordrijven, feitelijk niet
anders is dan een vermomde gemeen
telijke subsidie aan het bijzonder
onderwys.
De Vereeniging „Handel en Nijver
heid," houdt haar maandvergadering op
Woensdag 14 April 1909 in het Hotel
„De Zwaan," des avonds te 8 uur
precies.
De Agenda vermeldt
1. Verslag van den Secretaris over
den toestand der vereeniging ge
durende het boekjaar 1907 1908.
2. Rekening en verantwoording van
den Penningmeester als voren.
3. Verkiezing van 4 Bestuursleden
wegens periodieke aftreding van de
Heeren S. J. van Duinen, M. R. N.
Oosterveen, G. Berns en T. C. V.
ter Maat.
4- Ballotage.
5. Ingekomen stukken.
6. Mededeelingen.
Aan den lichtstoet welke hier ge
houden zal worden na het bekend
worden der blyde gebeurtenis zal wor
den deelgenomen door de volgende ver-
eenigingen
Amersfoortsche Muziekvereeniging,
De afdeeling Werklieden Vereeniging
Patrimonium, Bond van Oud-Onder
officieren, Onderofficieren Zangvereeni-
ging, Muziekvereeniging „Harmonie,"
R.K.Volksbond.een rui terclub met sym
bolische voorstelling. Muziekvereeni
ging „Eendracht," Chr. Nat. Werk
mansbond, Oranje Vereeniging de
Groote Haag, Muziekvereeniging „Har
monie," Schietvereeniging voor Koning
in en Vaderland, Timmerliedenvereeni-
ging St. Jozef," Spoor- en tramper
soneel vereeniging.
De stoet zal den volgenden weg
nemen
Hof, Zevenhuizen, Langestraat, Var-
kensmarkt,Utrechtschestraat,Utrecht-
scheweg, Van Campenlaan, Oldenbar-
ne eldlaan, Vlasakkerweg, Stations
weg, Utrechtsche-weg, Lange Berg
straat, Arnhemscheweg, Beekemtein-
schelaan, Blankenheimstraat, Hendrik
Van Viandensti aat, Plantsoen, Kleine
Haag, Groote Haag, Arnhemschestr.
Varkensmarkt, Westsingel, Groote
Spui, Schimmelpenninckstraat, Hoog-
landscheweg, Bloemendal, W evereingel,
Kampstraat (rechts houden), Oude
Gasfabriek keeren, Kampstraat (rechts
houden), Kamper Binnenpoort, Zeven
huizen, Hof, (ontbinden.)
De afmarsch is bepaald op 8 uur.
In de Zaterdag te Rotterdam
gehouden algemeene vergadering van
