WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
Kerk en Schoolnieuws.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 1Q.50 uur.
De Bildt, 8 Jan. 1910
Hoogste barometerstand 776.5 m il. te
Munchen, laagste 789.6 m.M. te Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van 9 Jan. 1910.
Zwakke tot matige Z.lijke tot Z.W.lijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Lichtbewolkt,
droog weer, na«htvorst
Temperatuur: Dezetde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Vorige stand te 12 uur 779 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 45
Laagste hedennachtF. 28
Hedenmiddag 12 uurF. 40
Dr. H. geschilderd heeft.
De lezing dat de kroonprins bü een
drinkgelag met een champagneliesch
of met een stok dood is geslagen, was
toen in omloop. Zij zou ook overeen
komen met de uitlating van graaf
Nigra, dat de hoofdwonde was toe
gebracht met een groot en tamelijk
zwaar voorwerp, vermoedelijk een
flesch.
Daar graaf Mattachieb tegelijk met
prinses Louise Woensdag te Parijs is
aangekomen en blijkbaar voor langeren
tyd in een huis aan de Avenue de
Boulogne zijn intrek heeft genomen,
verwacht men nog meerdere onthul
lingen van Dr. H.
Het Sanatorium te Put
ten. Den löen Februari zal't 10 jaar
geleden zfj n dat bet eerste Neaerland-
sche Sanatorium voor longlijders te
Putten op de Veluwe zijn eerste pa
tiënten opnam.
In den heginne onder leiding van
arts Haenljes, die begon met een 17-
tal patiënten, werd het aantal patiën
ten vermeerderd met een 13-tal, zoo
dat toen arts Middelburg in 1901 als
mede-directeur-geneesheer werd be
noemd bet aantal patiënten 30 was.
Daarna werd in 1904 aan de inrich
ting verbonden een afdeeling voor
mindervermogende patiënten ton ge
tale van 37, dat later nog werd ver
meerderd met een tiental, zoodat op
'toogenblik plaats is voor een kleine
tachtig patiënten.
Werkloosheid te Gro
ningen. Gelukkig was de werkloos
heid te Groningen in 1909 niet zoo
groot als in 1908. Wei zijn er op dit
oogenblik nog 800 werkzoekenden op
de Gemeente:yke Arbeidsbeurs inge
schreven, maar toch was het aantal
aanvragen om arbeid by lange na niet
zoo groot als in 1008.
De Gemeentelijke Arbeidsbeurs
een gemeentelijke instelling van nog
jongen datum heeft goede orde
gebracht in de aanbiedingen en aan
vragen om werk. Zoo werden er in
1909 niet minder dan '2400 personen
geplaatstde aanbieding was ruim
0000. In 1980 werden 1967 geplaatst,
een vooruitgang, welke wy met ge
noegen kunnen eonstateeren.
Volkstelling. Den 6den
de-er waren bij verschillende inge
zetenen van Bathmen nog geen kaar
ten voor de volkstelling uitgereikt.
RijkspensionneeringGe-
m ee n t e-ambtenaren. Men
schrijft on
Bij de gemeente-ambtenaren waren
betreffende hunne peusioneering door
de tegenwoordige Regeering groote
verwachtingen gewekt. De regeeriug
zette het door het vorig Ministerie
aangevangen omvangrijk wetenschap
pelijk onderzoek voort, loopende over
ongeveer 47000 ambtenaren. De minis
ters van binnenlandscbe zaken en
van financiën verklaarden by de be
handeling der straatbegrooting voor
1909 uitdrukkelijk, dat het in de be
doeling der regeering lag deze zaak
„tot een goed einde te brengen*. Een
geheel bevredigenden indruk verkreeg
ook eeue commissie uit bet hoofdbe
stuur van den Nederlandscben Bond
van Gemeente-ambtenaren bij een
door genoemde ministers toegestane
particuliere audiëntie.
Thans echter is bij belanghebben
den algemeen ongerustheid gerezen
door bet niet noemen van de zaak
in de troonrede en bet gesprokene
door minister Heemskerk by de jongste
begrootingsdebatten. Deze ongerust
heid pijnigt hen te meer, omdat het
hier geldt de vervulling van hun
diersten hartewenscb vele jaren heb
ben zy daarvoor gestreden moeiten
noch kosten weiden daarbij ontzien
belangrijke offers voor pensioensbij
drage willen zy zich gaarne getioos-
ten.
En algemeen, zoowel in als buiten
de Staten-Generaal, worden de billijk
heid en het hoogst dringende erkend
van deze regeling, aan de politiek ten
eenenmale vreemd. Voor enkele dagen
noemde zelfs minister Heemskerk het
„eigenlijk een schande, dat er ambte
naren vast aangesteld zijn, die geen
pensioensrechten hebben." Maar de
minister sprak ook van zijn vrees
voor kostenbezwaren „als de zaak
voor de kamer komt". Den gemeente
ambtenaren bekruipt nu de vrees
naar wij hopen en vertrouwen ten
onrechte dat de regeering niet zoo
spoedig als na het ingesteld onderzoek
maar eenigszins mogelijk is hare voor
stellen zal indienen en dat dus steeds
meer slachtoffers van het groot gemis
dezer noodzakelijke regeling zullen
vallen
Een afdoende geruststellende vei-
klaring door de regeering bij de be-
grootingsbehandeling in de Eerste
Kamer is zeker hoogst gewenscht te
achten.
Burge i eester eD Wethouders
van Amersfoort maken bekend dat
tot nadere aankondiging te Amersfoort
alleen die varkens op trichine onder
zocht zullen worden, welke te Amers
foort in de bebouwde kom z(jn ge
fokt en gehouden
dat hij, die voornemens is een der
gelijk varken te slachten, hiervan
kennis moet geven op het bureau van
politie
dat uitsluitend het vleesch van deze
varkens vaD het stempel van den
keurmeester voorzien zal worden.
- Zooals men weet heeft, op aan
sporen van den heer D. Gerritsen, de
Kamer van Koophaudel een verzoek
gericht tot het bestuur der H. IJ S.
M. om op het tweede perron West
zijde van liet station alhier' een abri
op te richten voor wachtende reizigers.
Wij kunnen thans raeêdeelen, dat dit
verzoek is ondersteund door het col
lege van Burgemeester en Wethouders
en door de Vereeniging „Handel en
Nijverheid".
We vestigen de aandacht van
belanghebbende ouders op de in dit
nummer voorkomende advertentie,
omtrent toelating van leerlingen tot
de Zondagschool van de Afdeeling
van den Ned. Prót. Bond.
Woensdag 10 Januari a.s. zal
prof. dr. B. D. Eerdmans voor de
plaatselijke afdeeling van den Ned.
Prot. Bond spreken over „Dr. Kuyper's
stelsel" en niet over „de Theologie
van Dr. Kuyper," zooals eerst was
aangekondigd.
Tevens kan reeds worden meege
deeld, dat Dr. J. A. Beijerman 18 Fehr.
zal komen spreken over „Onsterfelijk
heid."
Hedenmorgen om 7 uur brak
brand uit bij den kleermaker P.
Kikkert aan het Monikkenpad, door
het vallen van de lamp. Door het
krachtig optreden der buren werd het
vuur gelukkig spoedig gebluscht. De
kinderen die boven sliepen werden
bijtijds naar beneden gebracht. Kleer
makerstafel en eenig goed zyn ver
brand. Vei zekering dekt de schade.
Morgen wordt op bet H. V. C.-
terrein achter „Rustoord" de plaatse
lijke ontmoeting H. V. C. I—Quick II
gespeeld. Wanneer deze ontmoeting
een herhaling wordt van hetgeen wij
op het Quickterrein te zien kregen,
dim is het voor de H. V. C.'ers op
passen. Weliswaar is het verschil in
stand op het ranglijstje zeer groot,
doch het verschil in kracht in deze
competitie is zeer gering. Enfin H.
V. C.'ers spoelt met het noodige vuur
en geeft u geheel, want dan is ook
een nederlaag eervol.
De voor Zondag vastgestelde
wedstrijd Voorwaarts II—H. V. C. II
te de Bilt, word op verzoek van
Voorwaarts en met goedvinden van
II. V. C. afgelast.
VOLKS- en SCHOOLBADEN.
Niet groot was de opkomst van
belangstellenden gisterenavond in
Amicitia, by de lezing van Dr. Wr. P.
Ruysch over „Volks en Schoolbaden."
Onder de aanwezigen merkten we op
de beide wethouders, eenige gemeente
raadsleden on den gemeentesecretaris.
De voorzitter van de Gezondheids
commissie, Dr. H. W. Schreuder,
opende met een kort welkomstwoord
de bijeenkomst, waarna dr. Ruysch
het woord verkreeg. Spr. vestigde de
aandacht op het toenemend gemeen
schapsgevoel, meer en meerkomende
menseden tot de overtuiging, dat de
weg van het laisser faire, laisser aller
moet worden verlaten. Daaraan is
het dan ook toe te schrijven, dat de
stryd tegen het alcoholisme, tegen de
tuberculose e.d. overal medestanders
vindt, terwijl bet feit, dat door te
leven onder goede hygiënische om
standigheden het volk veredelt, liet
ras sterker wordt, meer enmeer er
kend wordt. Daarom vinden die vei-
eeuigingen zoo'n krachtigen weer
klank bij ons volk. Een volk, dat ge
zond is, kau een gelukkig volk zyn,
maar dao is bovenal noodig, reinheid.
Waar die betracht wordt, ten opzichte
van woning, water, lucht en lichaam
is gezondheid.
De reinheid vau het lichaam beoogt
de huid te houden in goeden staat.
Dit is noodig omdat de huid is de
warmteregelaar van het lichaam, de
verzamelplaats van allerlei smetstoffen,
en waar de hui'! rein wordt gehouden
is ook de lucht rein. De huid is het
elegante omhulsel, dat een kostbaren
inhoud omsluit en alleen door het
goed verzorgen van het samengesteld
kunstig organisme is het mogelijk
een voortdurende wisselwerking te
onderhouden tusschen de huid en dien
kostbaren inhoud. Door de huid rein
te houden kan men verschillende
ziektekiemen vernielen terwijl een
goede bloedswerking er door bevor
derd wordt.
Spr. zet daarna uiteen het verschil
tusschen warme en konde baden,
wijzende op de noodzakelijkheid van
het geregeld baden. Verwaarloozing
van de huid wreekt zich altijd, hetzij
aan de edele deelen, hetzy door storing
van het acclimatisatievermogen, maar
nog meer door gevaarlijke huidziekten.
Bewezen is dat scabiës, lepra e.d.
ziekten krachtig bestreden worden
door reinheidook zal favus op de
scholen zich minder spoedig uitbreiden,
wanneer de kinderen schoon gehouden
worden. Ook hierom is de zindelijkheid
zoo aan te bevelen omdat favus ook
by dieren voorkomt en door contact
met die dieren zou de verspreiding in
de hand worden gewerkt.
Hoe de dieren meewerken tot ver
breiding van ziekten blijkt bij pest en
typhus. Bij de pest wist men langen
tijd niet, hoe de ziekte voortgeplant
werd, tot Engelsche doctoren hoorden
in Voor-Indië, dat de Inlanders geen
doode ratten ipbeurden, wanneer ze
nog warm waren, daar ze dan pest
kregen.
Op die ratten huist nl. de vloo, die het
bloed opzuigt, waaiiu de pest-bacillen
zyn. Wordt de doode rat koud, dan
springt de vloo af op het eerste het
beste lichaam dat alsdan besmet wordt.
Bactorologisehe onderzoekingen heb
ben dat aangetoond en ook klinisch
is het bewezen, dat de rat de ziekte
verspreidt.
De Duitsche school heeft geleerd,
dat hetzeltde voorkomt by vlektyplius
en de luis. En op de Internationale
Sanitaire Conferentie te Parijs deelde
een Amerikaansehe afgevaardigde
mede, dat, de gele koorts niet wordt
voortgeplant door de kleeren der lijders
maar noor insecten. Hit deze vast;
gestelde feiten blijkt wel van hoe
overwegend belang het is ook in dit
opzicht de reinheid te betrachten. Tot
behoud van de gezondheid is het dus
noodig, dat de huid normaal en krach
tig werkt en van evenveel belang is,
het, dat de huid wordt ondaan van
alle vuil.
Hoe kunnen we daarin voorzien
Do militaire hygiene is hierin voor
gegaan. Vooral na de tentoonstelling
in 1884 te Berlijn, waar sproei-
baden waren geëxposeerd, vond het
baden mter ingang, eD thans is
in Duitschland bijna geen plaats,
waar niet behoorlijk daarin voor
zien is. Na de voordeelen van de
sproeibaden aangetoond te hebben,
wijst Spr. er op dat ons land nog
bijna bij alle andere landen ten ach
ter is. De Nederlanders, ofschoon den
naam hebbende van bijzonder zinde
lijk te zyn, verdienen dien roem ten
opzichte van het lichaam niet. Zeer
juist blijft nog steeds de opmerking
van Liebig, dat de cultuurstaat der
volkeu, afgemeten kan worden naar
het zeepverbruik.
Toch komt ook in ons land verbe
tering. De vereeniging voor Volks-
en Schoolbladen is 10 jaar geleden
opgericht en telt nu ongeveer 700
leden.
In tal van plaatsen heeft ze reeds
meegewerkt to^ het in het leven roe
pen van afdeelingen en het verkrijgen
van schoolbaden. Spr. hoopt, dat ook
in Amersfoort zal worden ingezien,
dat het belang van de gezondheid
eischt, dat deze zaak wordt ter hand
genomen, dat d9 overtuiging zich zal
vestigen, dat de bevordering der rein
heid een eerste eisch is voor de hand
having der gezondheid en tot weriDg
van besmettelijke ziekten.
Hierna worden door den heer van
Boven lichtbeelden op het doek ge
bracht, afbeedingen van bestaande
inrichtingen on ontwerpen die in ver
band staan met het baden, waaruit
bleek, dat met betrekkelijk geringe
kosten al veel te bereiken is.
Met een woord van dank aan de
Sprekers sloot Dr. Schreuder hierna
de vergadering. Een aantal personen
teekenden op de lijst voor het lid
maatschap, zoodat ook in Amersfoort
wel spoedig een afdeeling zal worden
opgericht.
PREDIKBEURTEN
op Zondag 9 Januari 1910.
EVANG. LUTH. KERK.
Voorm. 10 uur. Ds. J. L. F. de
Meyere.
REMONSTRANTSCHE KERK.
Voorm. 10£ uur. Ds. I. Hooykaas.
Doopbediening.
DOOPSGEZINDE KRING.
Logebouw van Persynstraat 1.
Geen dienst.
