msm
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT ?EN OMSTREKEN.
Hoofdredacteur B>. G. RIJKENS.
Bureau BREEDESTRAAT 18. Telefoon Interc. 62.
Gedeelten van Soeialisme.
FEUILLETON.
HET DOODENMASKER.
BUITENLAND.
No. 35.VRIJDAG 11 FEBRUARI 1910. 7e JAARGANG.
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DER ADVERT ENTIEN
Per jaar mot geïllustreerd Zondagsblad f4.—. Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. fl.40. Afzonderlijke nummers f0.05.
Van 1 tot 5 regels f0.40. Voor iederen regel meer fO.OS.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel fO.10. (Bij
abonnement belangrijke korting.)
Tot plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd hot Algemeen Binnen- on Buitenlandsch Advertentiebureau D. Y.ALTA,Warmoesstraat 76-78 te Amsterdam.
Dat wordt iets van coöperatieve
kolonies, denkt de lezer van dit op
schrift. Er zal ons verhaald worden
van de zooveelsto stichting (een mis
lukking, gel(jk het te gaan pleegt) van
een vereeniging, welker leden ge
zamenlijk grond bezitten en met en
voor elkaar dien grond in land- en
tuinbouw bewerkenwier arbeid en
arbeidsproducten aan hun gemeen
schap toebehoort en die voor zoolang
het duurt, een klein socialistisch
eilandje vormen in de groote „kapi-
talistischen" oceaan.
O, zeker, dat stukje socialisme had
met ons opschrift zeer goed bedoeld
kunnen zijn. Maar wij kiezen die in
houd toch niet. Het is over een veel
omvangrijker en gewichtiger stuk
socialisme of socialiseering, dat wij
heden spreken willen.
Want, men wete het wel, het so
cialisme is overal daar, waar in plaats
van optreden en machtsuitingen der
enkelingen de wilsuitingen van ge
meenschappen treden is overal daar,
waar individueele beschikkingen door
die van vereeniging, staat of samen
leving vervangen worden.
Niet kolonietjes alleen maar ook
niet staatsbemoeiing alleen doch alle
gemeenschappelijk-making in welken
graad dan ook.
Natuurlijk is dus elk belasting hef
fen socialisme, want het is het op-
eischen van een stuk individueel in
komen, van een portie der vruchten
van individueelen arbeid ten bate der
staatsgemeenschap en even van zelf
sprekend is het eischen van militai
ren dienstplicht een (en nog veel druk
kender) socialeeren van het individu.
Natuurljjk is ook elke onteigening,
elke gemeente-exploitatie, elke bouw
verordening of hepeiking vanarbeids-
Naar het Engelsch van
HORACE ANNESLET VACHELL.
104)
Het onuitsprekelijk-dofïe van Mi
chael's toon, z(jn algeheele onderwer
ping aan het onvermijdelijke, aan de
hem toegediende straf, wekten de
edelste gevoelens in den Californiër
op. Er sprak uit de volgende woorden
niets dan edelmoedigheid
Zoo waarlijk helpe mij GodIk
had in jouw plaats niet anders gehan
deld, Ossory!"
Gij zoudt dat zeker gedaan heb
ben," zei Téphany trotsch.
Carne begreep toen dat hij haar
verloren had en die wetenschap deed
hem krachtiger optreden. Clinton Carne
deed zich hier kennen, als een beter
mensch en een grooter kunstenaar,
dan tot nog toe het geval was geweest,
Hij zal eens een grootsch schilderij
scheppen, en als dat voltooit is, dan
zal hij weten, dat hetgeen hem boven
zijn collega's verheven heeft, de macht
duur een stukje socialisme, want ook
daar treedt dan telkens gemeenschaps
macht in plaats van individueele be
schikking. En zoo zou men de opsom
ming kunnen voortzetten.
Maar niet louter in staats- (of ge
meentelijk) ingrijpen, zeiden wy reeds,
niet louter in overheidszorg is socia
lisme te vinden.
Ook in de meer vrije associeeringen
is het te vinden. Ook in het vrije
vereenigingsleven en z(jn toenemenden
invloed op den enkeling, in de coöpe
ratie, de vakvereeniging, de politieke
bonden met hun bindende programs.
En ook in de toenemende macht der
publieke opinie op ons aller doen en
laten.
Op allerlei punten en in allerlei
graden komt het over de maatschappij.
Komt het opnieuw, moeten wij zeg
gen want sommige uitingen van ge-
meenschapszorg bijv. rechtspraak,
landsverdediging, waterkeering, munt
slag, zyn reeds oeroud. Komt het
opnieuw door toedoen van den wet
gever maar ook door vrye samenwer
king der burgers zelve. En waarom
dit geschiedt? Omdat ondanks het
feit, dat het maatschappelijk bouw
werk nooit gehéél zonder socialistische
bestanddeelen geweest is, zelfs niet
in de periode 1789 tot ongeveer
1880, de periode der betrekkelijke
staatsonthoudingondanks het feit
ook, dat de uitbreiding der socia
liseering thans reeds sedert een der
tigtal jaren weder is opgevat niet
temin, ondanks dit alles, onze huidige
maatschappij nog steeds te individua
listisch is. Omdat men van vrije aan
eensluiting hier en van staatszorg
ginds nog op tal van punten heil
n.l. versterking te wachten heeft
voor het geïsoleerd veel te zwakke
individu. Omdat al deze socialisaties
dus bij slot van rekening de vryheid
om dat te vertolken, wat zich niet
aan de oppervlakte vertoont, de sym
pathie en het fyne begrip dat de beste
beoordeelaars zoo hemelhoog prezen
al die voorname kenmerken van
zijn werk gesproten waren uit een
nietig zaadje, met nederigheid gevuld,
dat op een grauwen morgen in een
atelier aan den ouden Concarneauweg
ter ontkieming was geplant geworden.
Toen Carne weg was, begaf haar
de trots die haar tot nu toe had op
gehouden. zij zonk op een stoel en be
dekte haar gezicht met hare handen.
Michael stond haar gade te slaan, hij
wist wat er in haar omging, want hjj
had in den afgeloopen nacht elk woord,
elke stemming van te voren bedacht
en doorgemaakt. Er was door het nood
lot uitgemaakt dat zy de waarheid
moest leeren kennen.
En aangezien zy de vrouw was, die
zij was, met het overgeërfde veroor
deel dat hy zoozeer in haar liefhad,
kon zij immers zijn belediging niet
vergeven Want als dat wonder mo
gelijk was zou het bloed der doode
Liezena dan niet op haar hoofd komen,
en haar zoo veranderen dat zy niet
meer te herkennen was
Téphany uitte geen enkele klacht.
Het gipsafgietsel lag tusschen hen,
van het individu niet verkleinen maar
vergrooten. En omdat vrijheid het
hoogste goed is.
Socialisme in tal van graden, schre
ven wij zooeven. Inderdaad, niets
geeft beter inzicht in den samenge-
stelden bouw onzer maatschappij en
in het nog meer samengestelde pro
ces harer ontwikkeling, dan open oog
te hebben voor dit betrekkelijk karak
ter van het socialisme, dat een bouw
wijze is, die wij twintigste eeuwers
reeds lang hebben en die wij tot
zoover als het nuttig zal blijken
nog verder zullen krygen een bouw
wijze waaraan gewerkt wordt door
alle hedendaagsche hervormingspar
tijen, on waartegen slechts door con
servatieve individualisten vrij-libe-
ralen en christelijk-historischen
wordt tegengestribbeld.
Het is zoo nuttig, dit alles helder
in te zienhet toont zoo duidelyk
de oppervlakkigheid, waarmede zij,
die zich alleenhandelaars in socialisme
wanende sociaal democraten, het
hedendaagsch tijdperk bezien, of
willen bezien, teneinde in de „onver
zoenlijke" tegenstelling van het he-
dendaagsch kapitalisme met het quasi-
„toekomstige" socialisme hun klas
senstrijdleuzen en hun „scherpe tegen
stelling tot de „burger" partijen op
te diepen.
Het toont ook zoo duidelyk de on
waarheid aan van het „beschuldigen
van „socialisme" en van „afglijden
naar socialisme", dat christelijke par
tijgangers zoo gaarne aan vrijzinnig-
democraten naar het hoofd werpen
tegen welk afglijden zij de even
zeer socialiseerende christelijk - dan
„waterproef" zijn zouden.
Een en anderad majorem ach neen,
ter doodeenvoudige kiezer-vangerij.
(Slot volgt.)
nog steeds onbeweeglijk maar niet
zonder uitdrukking. Het was alsof
Téphany zat ineengehurkt op haar
stoel met gebogen hoofd en met haar
handen voor haar oogen. Michael kon
zich niet herinneren dat zy zijn blik
vroeger ooit ontweken had.
Té) hany, het verbaast me niet,
dat ge me niet wilt aankijken."
Hare vingers trilden, maar zij nam
hare handen niet van hare oogen af.
Hij verbaasde er zich over of er iets
tot haar doordrong behalve haar eigen
ontsteltenis. Hij maakte zich een voor
stelling van den indruk dien hy nu
op haar moest maken, ineengekrompen
tot de kleinst-mogeljjke afmetingen.
Zij was een vrouw om een misdaad
te vergeven, maar geen laagheid. Als
hy Liezena had liefgehad eu vermoord
zou zy het hem misschien vergeven
hebben. Maar nu hy haar vermoord
had zonder het enorme excuus der
liefde, was hij veroordeeld.
Toen Téphany eindelijk opkeek, was
hij verdwenen.
XVII.
HET ONVERWACHTE.
Téphany had Michael het ate
lier natuurlijk wel zien verlaten maar
DE KRETENZER QUAESTIE.
Voor al te optimistische opvattingen
in het Kretavraagstuk wordt van
verschillende zjjden gewaarschuwd en
de Turksche bladen toonen zich ook
nog niet zeer tevreden over het door
de Porte bereikte resultaat.
De Jeni Gazetta eischt een onmid
dellijke en definitieve oplossing. Zy
verklaart, dat de wederbezetting van
het eiland door de beschermende
mogendheden de in ds toekomst drei
gende gevaren niet. zal kunnen voor
komen.
De Ikdam kondigt aan, dat de Porte
spoedig een nota aan de beschermende
mogendheden zal zenden, waarin zij
verklaait, dat zoolang de Kretensische
quaestie niet voor goed geregeld is,
de betrekkingen tusschen Turkije en
Griekenland niet weer normaal zullen
kunnen worden.
Volgens het Turksche blad zou de
Turksche regeering eischen dat de
quaestie definitief geregeld werd vóór
de samenkomst der Nationale Verga
dering.
Ook in Weensche kringen meent
men, dat de vraag wel verdaagd is,
maar geenszins voor langen tyd. De
Porte zou dan ook voornemens zjjn in
een nieuwe nota de mogendheden om
een definitieve beslissing te verzoeken.
SPANJE.
Dit land heeft plotseling de wereld
verbaasd door een ministerieels crisis
die echter ook reeds is opgelost. Het
ministerie-Moret heeft plaats gemaakt
voor een ministerie-Canalejas.
De nieuwe minister-president is iets
vrijzinniger dan de afgetreden premier
Moret. Maar hij behoort toch nog
altyd tot hetgeen men in Nederland
zij liet hem stil gaan niet omdat,
zooals hjj vermoedde, zyn aanblik haar
ondragelijk was maar omdat zy zich
zelf op eens niet kon uitstaan. Zy had
zich in Michaels armen geworpen en
daar een toevluchtsoord gezocht, we
tend dat hjj gezondigd en berouw had
gehad en dus nu, na een lange, boe
tedoening, haar liefde waard was. Hij
was niet veranderd door de openbaring
zjjner zonde, zij was veranderd. En
die verandering bracht haar in de war
omd vt zy van nature niet verander
lijk was haar ideeën, hare idealen,
haar smaak en haar vooroordeelen,
hadden zicnzelf langzaam gevormd
evenals de parelen die in een mooie
schelp zitten.
Zy zag Michael met drooge oogen
heengaan. Zij voelde, dat hare tranen
nooit meer zouden vloeien, het was
alsof de verborgen bron ervan uitge
droogd was. Zy wist dat Michael vu
rig verlangde naar de troost en de
sympathie die zij hem alleen kon ge-
vee. Zy had een vriend in den groot
sten nood aan zyn lot overgelaten.
Zy bleef een poos stil zitten en
trachtte zich zelf te begrijpen. Toen
zag zy op eens het masker vlak by
zich op de tafel liggen.
(Wordt vervolgd.)
