DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 92.
DONDERDAG 21 APRIL 1910. 7e JAARGANG
Hoofdredacteur St. G-. HIJKENS.
De Reuzenstrijd^
FEUILLETON.
Quinnion de Philosoof.
BUITENLAND.
EEMLANDEB
Bureau BREEDESTRAAT 18. Telefoon Interc. 62.
ABONNEMENTSPRIJS
Per jaar mot geïllustreerd Zondagsblad f4.—. Franco per
post id. f 6.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco por post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f0.05.
?Jg*LL
J '-rA
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Van 1 tot 6 regels 10.40. Voor ioderen regel mee 10.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel fO.10. (Bij
abonnement belaugrjjko korting.)
De groote uitsluiting, een sociale
quaestie, is voor zeer vele Duitscbers
van oneindig grooter belaDg dan de
politieke quaestie, die van bet kies
recht.
Er is en er wordt veel gebouwd in
den laatsten tijd in Duitscbland. Dat
botrelt met name de industrie
districten aan den Rijn en in West-
falen. Te Essen alleen werden jaarlijks
duizend nieuwe gebouwen opgetrok
ken. De firma Krupp had Aiet minder
dan hODderd metselaars in haren dienst.
Thans is het daar en overal bijna uit
met het werker.. Te Berlijn worden
nog sommige gebouwen, waarmede
men bezig is, afgewerkt en hier en
daar is nog tot het laatste oogenblik
onderhandeld. Maar de kansen opeen
vergelijk waren van meet af niet
groot.
In het geheele rjjk worden drie en
twintigduizend zaken die werk geven
aan vierhonderdduizend arbeiders do.r
de uitsluiting getroffen. Een groot
aantal arbeiders ongeveer, acht en
twintig percent, is georganiseerd, be
hoort tot eene vereeniging. De
meesten zjjn leden van eene socia
listische vereeniging, maar ook een
deel is aangesloten by de Christelijk-
sociale party, die trouwens in de
oogen der werkgevers al ,'niet veel
anders zyn dan de socialistische party
zelve. Als men nu in aanmerking
neemt dat behalve de arbeiders in
engeren zin van het bouwvak, .ele
duizenden, die daarmede in betrekking
staan ook door |uitsluiting van hun
bestaan worden beroofd, dan begrijpt
men welk een invloed deze geweldige
stryd tusschen werkgevers en werk
nemers {heeft op de maatschappelijke
verhoudingen.
VAN
GUT BOOTHBY.
41)
Er was iets Fransch aan, dat ik
niet kan beschrijven, maar dat het
algemeen effect bijzonder verhoogde.
Intusschen was ik aan den anderen
kant van den haard gaan zitten, en
wy babbelden zoo vrij met elkaar
alsof wy elkaar al jaren kenden in
plaats van minder dan een uur, toen
ik het geluid van den sleutel van
Quinnion in het slot van de voordt-ur
hoorde. Ik stond onmiddellijk op.
Ik denk, dat het uw oom zal zjjn,
juffrouw de Marcelle, zei ik. Ik denk,
dat ik verstandig zal doen met naar
beneden te gaan en bem van uw
komst op de hoogte te brengen. Hij
zal zich natuurlijk afvragen aan wien
de bagage beneden toebehoort. Wil u
hier wachten
Zij stemde daarin toe en ik ging
naar beneden om mijn chef met het
nieuws bekend te maken.
Georganiseerde en niet georgani
seerde arbeiders allen zijn uitge
sloten en de laatsten zijn er in zoo
verre slechter aan toe dan de eersten
omdat met hen niet op gelijken voet
door de werkgevers wordt onderhan
deld. Zij vo men geen eenheid die
alleen bindende besluiten kan nemen.
Het gaat zooals wy vroeger zeiden
niet om eene quaestie van hooger
loon of minder werkuren. Die staat
voor 't oogenblik op den achtergrond.
Maar de werkgevers willen meesters
zyn in hunne zaak, in hunne werk
plaats. Het groote Duitsche blad, de
Köln. Ztg., constateert, dat hier strijd
wordt gevoerd om de macht en be
roept zich op bet oordeel van prof.
Stein, te Frankfort, specialiteit in
staathuishoudkunde, die onlangs op
een door hem gegeven cursus ver
klaarde „De arbeidersvereenigingen
zijn nooit geweest wat men zeide
dat zy waren, werkstakersvereeni-
gingen. Zy zagen al spoedig in, dat
de werkstaking een tweesnijdend wa
pen is. Aanvankelijk waren zij wel
genoodzaakt strijd te voeren, maar
in de laatste jaren zijn de stakingen
verminderd. De groote werklieden-
vereenigingen groeien en worden ook
millionairs en dat wordt niemand on
gestraft. Zy zijn groote bedrijven
geworden, die speciaal voor hun vak
gevormde beambten hebben. Er bestaat
in Duitscbland eene arbeidersbureau
cratie van meer dan drieduizend be
ambten. Als grootbedrijven zijn de
vereenigingen onderworpen aan de
wetten van elk grootbedrijf. Zy wor
den gecentraliseerd. De besturen krij
gen steeds grooter invloed, wat men
bij stakingen kan waardeeren. Geen
louwplan wordt door de regeering
ernstiger voorbereid dan eene staking
door de arbeidersvereenigingen."
En de spreker voegde daaraan toe,
dat de geestelijke strijd tegen de
sociaal-democratie, waarvan men zoo
veel sprak na de opheffing der soci
alistenwetten, weinig gegeven heeft,
want dat in de politiek als in 't
openbaar leven de macht den door
slag geeft.
Er staan dus twee machten tegen
over elkander, beide gewapend, want
beide hebben een strijdkas. De arbei
ders bezitten eenige millioen. Maar
de werkgevers ondersteunen elkander
en niet uitsluitend de bouw-onderne-
mers zijn bij de zaak betrokken. Zij
worden bijgestaan door vele georgani
seerde vereenigingen, in de eerste
plaats die der handelaars in bouw
materialen.
Het is voor den buitenstaander,
den buitenlander een belangwekkende
strijd en leerzaam ook. Maar de
Duitsche werkgevers en arbeiders be
talen de kosten en het zal een dure
les worden in sociale wetenschap,
die zy gaan beoefenen. De kans is
onzeker en wie ook moge winnen, er
zullen dooden en gewonden op het
slagveld blijven, menschen die zullen
ondergaan of zwaar getroffen worden,
aan beide zijden.
FRANKRIJK.
Reuter seinde gister dat de zeelui
in Duinkerken besloten hebben tot op
heffing van de staking. Daar hadden
ze inderdaad goede reden voor: nóch
in Bordeaux, nöch in Duinkerken is de
staking gelukt. Uit beide havens ver
trokken de booten alsof er niets ge
beurd was. De heele beweging schijnt
vrijwel doodgeloopen te zijn.
Een kiezersvergadering in Parijs,
waar minister Millerand zou spreken,
Ik vond hem daar bezig zijn jas uit
te trekken en met veibazing kijken
naar de bagage, die de koetsier om
het hoekje van de voordeur had neer
gezet.
Hallo, Armitage, begon hij, toen
hy mij zag, wat ter wereld moet dit
beteekenen Ik wist niet, dat wy be
zoek verwachtten. Wie is het?
Het is bezoek van een dame, ant
woordde ik, en het klinkt v: eemd,
maar zij is uw nicht. Zij is ongeveer
drie kwartior geleden gekomen en is
nu boven.
Mjjn nicht? riep hij uit, alsof hjj
niet begreep, wat ik met die uitdruk
king bedoelde, want ik moet hier in
herinnering brengen, dat hij haar
nooit gezien had. Bedoel je het kind
van myn zuster?
Ja, herhaalde ik. Het kind van
uw zuster.
Maar wat komt zij hier doen, en
waar is haar moeder vroeg hij.
Spreek op man vertel mij alles. Ik
zie, dat je iets voor my verborgen
houdt. Wat is dat?
Het kwam my beter voor, het zelf
te vertellen, dan deze moeilijke taak
aan het meisje boven over te laten.
Dus maakte ik hem bekend met het
feit, dat zijn zuster dood was, en dat
baar dochter, omdat zij zich niet ge
lukkig voelde, bij de familie van haar
vader, het Kanaal was overgestoken
om by hem bescherming te zoeken
Ofschoon hy niet veel aandoening
toonde, kon ik toch zien, dat het be
richt van den dood van zijn zuster
hem trof.
Arme Margaretha, zei hij. En zoo
is zy dus verdwenen evenals alle an
deren, en haar kind is naar my toe
gekomen. Komaan, ik zal voor haar
doen, wat ik kan, al was het alleen
maar ter wille van haar moeder. Hoe
ziet zij er uit
Ik vertelde hem, dat zy bijzonder
mooi was, waarna hy zei, dat hij naar
boven zou gaan om kennis met haar
te maken, terwijl hij my verzocht
haar koffers te laten brengen naar de
kamer naast die van hem.
Het zal iets heel nieuws voor ons
zijn een vrouw in huis te hebben,
merkte hij op, terwijl hy de trap op
ging.
Daarop giug hij heen, en ik zag hem
niet weer vóór een half uui later,
ofschoon ik hem in de studeerkamer
kon booren praten. Intusschen waren
Alphonse en ik druk bezig om de
kamers zoo goed mogelijk voor haar
in orde te brengen. Ik was naar mijn
werd door een troep socialiston en
nationalisten (zonderlinge combinatie
uitoengejaagd. De heeren sloegen de
ruiten stuk en braken de gasarmen
af. Millerand koos met zijn aanhangers
het hazenpad.
ZWITSERLAND.
Het volgende telegram uit Génève
vinden wij in Duitsche bladen
De Synode vau de onafhankelijke
evangelische kerk in het kanton Neu-
enburg had Otto Dardel opgedragen,
een geheel objectief onderzoek in te
stellen omtrent het proces-Ferrer. Na
maanden lang gewerkt te hebben heeft
de heer Dardel nu ziju conclusies ge
openbaard hy heeft bevonden dat
door de Spaansche overheid alle in
aanmerking komende wetten zjjn ge
schonden en dat men te doen heeft
met een waren justitieelen moord.
Nadat de Synode het verslag had aan
gehoord, nam ze eenstemmig een mo
tie aan, waarbij de revisie van het
proces-Ferrer noodzakelijk werd ge-
heeten.
TURKIJE.
De Arnauten hebben zich terug
getrokken in het gebergte, ten einde
te voorkomen, dat zy omsingeld zou
den worden. Zy hebben geen gevolg
gegeven aan het bevel om hunne
wapens in te leveren. Er zyn ver
sterkingen afgezonden.
Men zal de Arnauten vervolgen,
totdat zij zich onderwerpen.
AMERIKA.
Een groote stoet van suffragettes
in bevlagde automobielen is eergiste
ren naar het Capitool getrokken om
een adres met 400.000 handteekenin-
gen aan de leden van Senaat on
Kamer aan te bieden.
De vrouwen drongen het gebouw
binnen eu ook de senator Lafollette
kamer teruggegaan om mij voor de
lunch wat te verfrisschen, toen Quin
nion binnenkwam en naast mijn toi
lettafel ging zitten.
Zij is een goed meisje, zei hij,
en nu ik wat met haar gepraat heb,
ben ik bly, dat zjj overgekomen is.
Wy moeten ons best doen om haar
gelukkig te maken ofschoon ik bang
ben, dat zij het vervelend zal vinden,
totdat zij er aan gewoon is.
Toch bleek dit heelemaal niet het
geval te zijn, integendeel, zy scheen
altijd veel schik in haar leven te heb
ben. Het deed mij goed haar gade te
slaan, terwijl zij in huis bezig was,
want echt vrouwelijk, nam zy natuur
lijk dadelijk de teugels van de huis
houding in de hand. Even natuurlijk
schikten wij ons daarin en daarom
heerschte zjj met ijzeren roede. Zelfs
Alphonse kwam onder de betoovering
van haar invloed en deed op het ge
bied der kookkunst allerlei wonderen
om haar goedkeuring te verdienen.
Toen zy ongeveer een maand bij ons
in huis was, waren wij zoo aan haar
bijzijn en haar zorgen voor ons ge
woon geraakt, dat het moeilyk viel te
begrijpen hoe wij ooit zonder haar
hadden kunnen leven.
(Wordt vervolgd.)