DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
7e JAARGANG
No. 99.
VRIJDAG 29 APRIL 1910.
Hoofdredacteur B>. G-. RIJKENS.
Het beginsel voorop.
FEUILLETON.
Quinnion de Philosoof
BUITENLAND.
DE EEULANDEB
ABONNEMENTSPRIJS
Per jaar met geïllustreerd Zondagsblad f 4.Franco per
post id. f 5.60. Per 3 maanden id. f1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers fO.C5.
Bureau BREEDESTRAAT 18. Telefoon Interc. 62.
Van 1
Buiten
PRIJS DER ADVERT ENTIEN:
tot 5 regels f0.4Ü. Voor iederen regel meer f0.08.
het Kanton Amersfoort per regel fO.10. (Bij
abonnement belangrijke korting.)
Tot plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentiebureau D.Y.ALTA,Warmoesstraat 76-78 te Amsterdam.
Zijn laatsten Staatkundigen Brief
schrijvend heeft Mr. Van Houten zich
wellicht gevoeld als een moderne St.
George, die uittoog om den draak te
dooden.
In werkelijkheid echter vertoont de
schrijver in dezen brief wel allerminst
het beeld van den onversaagden
drakendooder.
De heer Van Houten zal nu eens
vertellen, hoe het met de kiesrecht
beweging staat. Troelstra is de man,
die voor het algemeen kiesrecht denkt
de Unie-liberalen en de vrijzinnig
democraten aan het lijntje te hebben.
Maar hoe deerlijk vergist hij zich
De heer van Houten gelooft niet
aan den ernst der Unie-liberalen en
vrijzinnig-democraten. Het gaat zoo
de sociaal-democraten zitten in een
aantal districten op de wipplank, en
als het nu op herstemming aankomt
met een clericaal vraagt Troelstra
aan den vrijzinnigen candidaat „de
kniebuiging voor het algemeen kies
recht, zonder nadere omschrijving."
En de candidaat, die natuurlijk in de
penarie zit, geeft het geëischte eere-
saluut voor het algemeen kiesrecht,
óók zonder nadere omschrijving. Maar
als het dan zou aankomen op-de in
voering van „werkelijk" algemeen
kiesrecht, zooals Troelstra dat verstaat,
dan laten Unie-liberalen en vrijzinnig
democraten hem natuurlijk in den
steek. Want, aldus motiveert de heer
Van Houten, wie met Troelstra mee
ging zou vallen. Mag men den schrij
ver gelooven dan zijn de adhaesiën,
die Troelstra van de Unie-liberalen
en de vrijzinnig-democraten „afperst,"
slechts woorden, die hij niet in daden
zal omgezet zien.
En nu de heer Van Houten toch
VAN
GUY BOOTHBY.
47)
Ik antwoordde, dat ik evenmin de
reden kende. Dat was niet waar, maar
het was mü onmogelijk haar te zeg
gen, dit ik volkomen overtuigd was,
dat haar oom, de broeder van haar
overleden moeder, krankzinnig was.
Ik zou later nog gelegenheid genoog
hebben haar dat te vertellen, dat het
ooit noodzakelijk zou wezen daartroe
over te gaan.
Wat staat ons nu te doen?
vroeg zij. Wy moeten hem zoo spoe
dig mogelijk vinden. O, mijn arme,
vriendelijke oom, wat kan er van u
zjjn geworden?
Een snik deed haar stem beven,
en ofschoon ik deed alsof ik het niet
hoorde zag ik, dat haar oogen vol
tranen stonden.
Omdat ik bang was, dat zij zich te
veel door haar verdriet zou laten be-
heerschen, bleef mij niets anders over
bezig is met zijn insinueerenden ach
terklap, zal hij het meteen ook maar
goed doen. En zoo geeft hjj dan ook
niet meer of niet minder te kennen,
dan dat het den Unie-liberalen en
vryzinuig-deraocratischen leiders vóór
alles er om te doen is „iets te wor
den." Daarvoor wordt, bewust of on
bewust, de partijpolitiek in dienst
gesteld. Daardoor wordt corrumpee-
rend ingewerkt op die partijpolitiek.
Zoo rekent de heer Van Houten
met zijn politieke tegenstanders af.
Het kost inderdaad eenige moeite,
dit weerzinwekkend geschrijf au sé-
rieux te nemen.
Niet om met den heer Van Houten
een lans te breken, gaan wij dan ook
nu op zijn brief in. Maar de schijn
van waarheid, waarmede een handige
insinuatie zich weet te omkleeden,
maakt het noodig schijn en wezen
duidelijk van elkaar te scheiden.
De schijn van waarheid is in dit ge
val dat inderdaad bij verkiezingen in
stemming wordt gevraagd en gegeven
met het algemeen kiesrecht zonder
nadere omschrijving.
Meer dau schijn, wezenlijke waar
heid is zelfs dat wie als Unie-liberaal
of vrijzinnig-democraat zich verklaart
vóór het algemeen kiesrecht, daardoor
niet wil geacht worden iD te stemmen
met de uitwerking van dat algemeen
kiesrecht, zoo als de heer Troelstra
en de zijnen dat verstaan.
Waar zal ook wel zijn, dat er nog
menig woord moet gesproken worden,
vóórdat het algemeen kiesrecht uitge
werkt in de wet zal zijn neergelegd.
Waar is immers dat er, bij overeen
stemming over het beginsel, verschil
kan bestaan over onderdeelen det uit
werking. Wie bet algemeen kiesrecht
vergelijkt, zooals het in verschillende
landen bestaat, zal daarvan aanstonds
overtuigd zijn. Over den leeftijd, ver-
dan eenigszins hard op te treden, en
dit deed ik met zooveel succes, dat
zij, nadat ik haar verweten had van
haar belofte om dapper te zijn te
hebben gebroken, haar oogen af
droogde, zichzelf lafhartig noemde en
plechtig beloofde, dat zij zich niet
weer zoo zou gedragen. Toen gingen
wij zitten om te ontbijten, ofschoon
ik vrees, dat geen onzer eenig recht
liet wedervaren aan het uitstekend
eten, dat de armen Alphonse voor ons
had klaargemaakt.
Onder het ontbijt spraken wij na
tuurlijk over niets auders dan wat
onzo gedachten zoozeer bezig hield,
en toen het was afgeloopen, waren
wij nog even wijs als bij hot begin.
Al had ik er mijn leven voor willen
geven, het was my onmogelijk te
zeggen, waar ik kans h.id den ver
miste te zullen vinden. De groote
keien van het plein gaven mij in 't
minst geon aanwijzing van de ricb-
tiüg, waarin hij gegaan was, en onze
buren zouden naar alle meuschelijke
berekening wel diep onder de wol
gelegen hebben op het oogenblik,
waarop hy verdwenen was. Het
eenige wat ik doen kon, was naar
de dichtstbijzijnde politie-post gaan
en den agent ondervragen in wiens
eischt voor het kiezerschap over de
uitsluitingen over de vraag of tegelijk
mannen- en vrouwenkiesrecht behoort
te worden ingevoerd, kan groot raee-
ningsverschil bestaan en bestaat inder
daad groot meeningsverschil. Ook te
onzent.
En zoo heeft de heer Van Houten
schijnbaar gelijk dat, als de heer Troel
stra wien wel te gro ite eer wordt
bewezen, ten aanzien van de kiesrecht-
beweging, die immers in ons land reeds
uit de zeventiger jaren dateert by
de stembus voor het algemeen kies
recht medestanders ziet in Unie-libe
ralen en vrijzinnig-democraten, er kans
bestaat, dat hij dezen niet aan zijn
zijde zal zien, wanneer het aankomt
op de invoering van alle onderdeelen,
van zyn, Troelstra's alge meen kiesrecht.
Schynbaar heeft men hier dus te
doen met misleidende stembusmanoeu
vres, met eigenlijke Streberei.
Maar ook alleen, wanneer men den
strijd om het kiesiecht beschouwt a's
politiek geknoei, dat nitts hoogers be
oogt dan tijdelyke macht.
Edoch, wij gaven het reeds aan
de strijd voor het algemeen kies'echt
gaat om een beginsel, het beginsel,
der Democratie. En aan allen schijn,
aan alle mogelijkheid tot insinuatie,
aan heel het jammerlijk geschrijf van
den heer Van Houten ontvalt elke
grondslag, wanneer men zich er van
bewust is, dat he ten slotte in de
politiek om iets hoogers te doen is,
dan om een haastig jagen naar tyde-
lyke macht.
Het Algemeen Kiesrecht is geen
doel, maar middel. Zijn beteekenis is
meer nog een ideëele dan een practi-
sche. Het is geen panacee voor alle
maatschappelijke kwaleo, en het zou
zelfs mogelijk zyn, dat wy er tyde-
delijk schijnbaar door achteruit in
plaats van vooruit geraakten. Het
wyk het plein gelegen was, maar als
ik dat nu deed, dan had ik de politie
ook even goed dadelijk te hulp kun
nen roepen. Langzamerhand kwam ik
tot de conclusie, dat dit toch zeker
de beste en wijste partij zou zyn.
Juffrouw Sylvia was het met my eens,
en daarom besloten wij, dat ik zoo
spoedig mogelijk naar de naaste poli
tiepost zou gaan.
Onder de beste omstandigheden en
bij het mooiste weer is een politie
post toch nooit een opwekkende plaats.
Als het bezoek echter in betrekking
staat tot een zaak, zooals ik op dit
oogenblik onder handen had, dan
wordt het somber aspect werkelijk
onoverkomelijk. Ik werd ontvangen
door den adjunct-inspecteur van dienst,
die achter een hoogen lessenaar geze
ten was, terwyl hij bezig was aan-
teekemngen te maken in 'n boek
voor hem. Hy zei mij kortaf goeden
morgen en vroeg, wat ik wenschte.
Ik vertelde hem, dat ik den inspec
teur wenschte te spreken,-als hij aan
wezig was. Daarop bleek, dat de he
ambte in kwestie op het politiebureau
ontboden was, en waarschijnlijk niet
eerder dan over een uur zou terugko
men. Als de adjunct my echterop een
of andere wjjze van dienst kon zyn,
verliest ook zyn beteekenis niet, wan
neer het op 25-jarigen in plaats van
op 23- of 21-jarigen leeftijd wordt
toegekend, en al is het einddoel uiter
aard een algemeen kiesrecht voor
mannen en vrouwen, de waarde van
een algemeen mannenkiesrecht zon
der dadelijke invoering van ook vrou
wenkiesrecht is niet hoog genoeg te
schatten.
In één woord, meer nog dan by
welk aDder onderwerp van wetgeving
ook, gaat het by het algemeen kies
recht niet in de eerste plaats om de
détails, maar om bet hooge beginsel,
dat de erkenning inhoudt van de po
litieke gelijkwaardigheid van alle
burgers, dat aan de wetgeving de
zedelijke kracht schenkt van in waar-
I eid uit den wensch van heel het
volk te zyn geboren.
Waarmede natuurlijk niet gezegd
wil zijn, dat de détails onbeteekenend
zijn. Integendeel. Maar men door-
dringe er zich wel vao, dat dóórom
reeds een verklaring voor het alge
meen kiesrecht, zonder eenige nadere
omschrijving, hooge waarde bezit, en
dan ook door de sociaal-democraten
terecht als zoodanig wordt begrepen,
wijl zij inhoudt een uitspraak dat in
de ware politieke antithesd, die steeds
meer doorwerkt, de antithese tus-
schen behoud en vooruitgang, tusschen
conservatisme en democratie, stelling
wordt genomen in het democratische
kamp.
DE OPSTAND IN ALBANIË.
De berichten die in de laatste dageD
over den opstand der Albaneezen go-
komen zijn, bewijzen dat de toestand
uiterst ernstig is Het is een groote
opstand en er is geen sprake van dat
dan had ik maar te spreken. Daarop
vroeg ik of ik enkele woorden met
hem onder vier oogen zou kunnen wis
selen. Hy stond van z(jn stoel op en
geleidde mij naar het particulier hei
ligdom vaü zijn superieur waar hij
mij uitnoodigdö plaats tnemen en
hem van mijn zaken op de hoogte te
biengen. Dit deed ik zoo volledig mo
gelijk, terwyl ik zoo nu en dan even
ophield om hem gelegenheid te geven
de noodige aanteekeningen in zijn
zakboekje te maken.
Wel, mijnheer, wy zullen zien,
wat wy voor u kannen doen, merkte
hij op, toen ik had uitgesproken, maar
u zal het met mij eens zijn, dat de
vooruitzichten niet watje noemt veel
belovend zijn. U weet immers niet op
welken tijd hij het huis heeft verla
ten
Daar heb ik niet het minste idóe
van, antwoordde ik. Er is niets van
te zeggen. Alles wat ik weet is, dat hij
vermist werd, toen wij even over ze
venen de deur van zyn slaapkamer
open wisten te breken. Hij kan toen
wel uren, maar even goed slechts en
kele minuten weg geweest zijn.
(Wordt vervolgd.)
