WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
UIT DE PERS.
STADSNIEUWS.
AGENDA.
Land-, Tuinbouw en Veeteelt.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.50 uur.
Do Bildt, 13 Mei 1910
Hoogste barometerstand 777.5 m.M. te
Hornosand, laagste 747.0 m.M. te Portlands-
bell.
Verwachting tot den avond van 14 Mei 1910
Zwakke tot matige winden uit Z. lijke
richtingen.
Gesteldheid van de luchtVeranderlijke
bewolking, mogelijk onweersverschijnselen.
TemperatuurKoeler.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Vorige stand te 12 uur 757 m.M.
tc Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 74
Laagste hedennachtF. 40
Hedenmiddag 12 uurF. 71
werd betoogd, dat Caualejas met den
conservatieven leider Maura, onder
één deken ligt.
In Granada beweert een deel der
bevolking dat bet stembureau bij de
Cortez-verkiezii gen dermate heeft ge
smokkeld, dat de republikeinsche can-
didaat Leonardo Ortega viel. De pro
cessen-verbaal der stemming zouden
vervalscht zjju. Bij wijze van protest
hebben tal van winkeliers hun zaken
gesloten, er rjjden geen trams en
waarschijnlijk zullen spoedig de dag
bladen niet meer verschijnen, aan
gezien de typografen besloten hebben,
te staken. Betoogers loopen door de
stad en roepen: „Leve Ortega!"
Huwelijken vanofficie
ren. Van goed ingelichte zjjde wjjst
mpn het Vad. er op, dat haar bericht
aangaandede afschaffing voor officieren
van de verplichte aan vi age om te
mogen huwen, gedeeltelijk onvolledig
was, en zendt men aan het blad de hier
volgende aanvulling:
Bij Koninklijk Besluit van 23 April
j.l. (no. 75) z(jn ingetrokken voor het
leger hier te lande en voor de zee
macht de beperkende huwelijksbepa
lingen van het Kon. Besluit vau 14
Febr. 1872 (no. 19), en vervangen door
nieuwe bepalingen, waarbij alleen ge-
êischt wordt, dat deze officieren van
de dooi hen gesloten huwelijken langs
den hiërarchischen weg kennis geven
aan den betrokken minister.
Eerstdaags verschijnen de nieuwe
bepalingen in let Recueil Militaire.
Voor de officieren van het leger in
Ned.-Indië blijven de oude bepalingen
evenwel bestaan. Daar het motief dat
b(j de totstandkoming van de beper
kende huwel(jksbepalingen voorzat,
voor alle officieren gelijk was, heeft
men thans den zonderlingen toestand,
dat Indische officieren wèl vergunning
tot het aangaan van een huwelijk heb
ben te vragen en naar het gedrag van
hunne a s. echtgenoote wel een onder
zoek zal worden ingesteld, doch dat
dit bij huwelijken van andere officie
ren niet het geval zal z(jn.
Voorzoover betreft de Indische of
ficieren, blijft, dus de motie-Lely van
klucht.
Dreigbrief aan een Mi
nister. Woensdagavond omstreeks
8 uur werd de politie te Bieda door
den secretaris-generaal van het Mini
sterie van Justitie telephonisch iD
kennis gesteld, dat een dreigbrief was
gezonder, aan den waarnemenden Mi
nister van Justitie, waarin werd ge-
viaagd onmiddellijk f 1000 te zenden
aan een logé van een hotel aldaar.
Bjj onderzoek bleek dat daar gelogeerd
was een 60-jarig man, die sedert 7
Mei uit Veenhuizen was ontslagen.
Ilij bekeDde te zijn candidaat-notaris
en den brief te hebben geschreven. Op
hem werd nog gevonden eeu gesloten
brief aan het adres van een ander. De
man werd door de politie gearresteerd.
Het onderzoek der Am
sterdam sche enquête-com
missie. Zijn wij wel ingelicht, zegt
het Hbld, dan moet het nauwkeurig
onderzoek der enquête-commissie de
juistheid der door dr. De Gelder iu
zijn memorie neergelegde feiten heb
ben bewezen. En zelfs meer dan dat,
want door het onderzoek heeft de
commissie bovendien nog andere fei
ten ontdekt die met een richtig be
heer van een gemeentelijke bedrijfs-
instelling niet stronken.
Het wordt waarschijnlijk geacht,
dat verschillende „mutaties" in het
personeel der G. E. W. op het werk
der enquête-commissie zullen volgen.
HET ENQUÊTE-VOORSTEL.
Het Vad. schrijft
Wij maken ons geen illusies, dat
de bondigheid, de correcte soberheid,
de schitterende betoogvoering, die ook
deze Memorie evenals de Memorie
van Toelichting, kenmerken, in staat
zuilen zijn, het voorstel te redden.
De rechterzijde wil blijkbaar de zaak
in den doofpot doen, het Voorl.
Verslag liet te dien aanzien geen
ruimte tot twijfel, en zij heeft de
numerieke macht, dat voornemen ten
uitvoer te brengen. Zelfs kan z(j, in
dien zij het wil, de openbare behan
deling, die nabuurl(jk meer gerucht zal
maken dan de schriftelijke, reeds in
het begin der gedachtenwisseling smo
ren, al blijven wij hopen, dat z(j zal
nalaten aldus of op andere wijze, van
hare macht misbruik te maken.
Z(j heeft nu nog een laatste kans
om te toonen, dat zij een werkelijk
onderzoek niet schuwt. Voor het oor
deel, dat de geschiedenis over hare
daden zal uitsprekon, is de keus die
z(j doen zal van het grootste gewicht.
HET CO>STITUTIONEELE
KONINGSCHAP DER ORANJES.
Prof. O. W. Kernkamp schrijft iu
de „Vragen des Tijds" o.m.
Ons koningschap is in het wezen
der zaak een erfelijk presidentschap
eener republiek, met de uiterlijke on
derscheidingsteekenen eener monar
chie en het prestige van den Oranje-
naam.
De erfelijkheid van het ambt kan
het doen overgaan op iemand, die
zijne plichten verwaarloost en niet
deugt voor zijne waardigheid.
Hierdoor kan wel schade worden
toegebracht aan tiet aanzien van het
ambt, maar aan misbruik van gezag
stelt de grondwet paal eu perk. En
dan het koningschap is terecht een
„post van vertrouwen" genoemd de
pract(jk heeft geleerd, dat dit ver
trouwen niet misplaatst is. Reeds het
welbegrepen eigenbelang van het
Oranjehuis brengt mede, dat het zich
zoo stipt mogelijk aan de constitutio-
neele practijk houdt. Het samenval
len van de belangen van dynastieën
volk blijft bovendieu boig, dat in de
zeldzame gevallen, waarin de beslis
sing.over gewichtige aangelegenheden
alleen hij den Koning berust, de doo-r
slag zal worden gegeven door wat het
zwaarste moet wegenhet belang
van de geheele natie.
Een ander gevolg van de erfelijk
heid van het ambt kan zijn, dat b(j
ontstelteuis van naaste bloedverwan
ten een ver verwijderde tot de oefe
ning van het gezag wordt geroepen
en dat een vorst, wien het volk vol
komen vreemd is, plaats neemt op
den troon. Van de grondwetsherzie
ning, die thans wederom wordt voor
bereid, make men daarom gebruik om
de troonsoj volging aldus te regelen,
dat ougewenschte gevolgen der erfe
lijkheid kunnen worden vermeden en
in bepaalde gevallen niet het toeval
der geboorte, maar de wil der volks
vertegenwoordiging over het bezetten
van den troon heslist. Juist thans,
nu door de geboorte van Prinses
Juliana het uitzicht op voortzetting
van het Oranjehuis in de rechte lijn
is geopend, schijnt het oogenblik
gunstig om liet voor eenige jaren nog
als netelig beschouwde punt dei-
troonsopvolging in bovenbedoelden
zin te regelen.
De voordeelen van het constitutio
neel koningschap boven de republiek
zjjn van zulk een aard, dat zij niet
eiken dag duidelijk aan het licht ko
men, omdat in den gewonen gang
van zaken zelden beslissingen behoe
ven te worden genomen, die het volk
met grooter vertrouwen uit haDden
van een constitutioneel koning dan
uit handen van den president eener
republiek ontvangt. De nadeelen daar
entegen worden door wie democra
tisch voelt vaker opgemerkt, voorai
in de laatste jaren.
Do Tweede Kamer behandelde
gisteren de conclusie van het verslag
der commissie omtrent de inlichtingen
op een adres van J. van Dormolen,
sergeant-majoor te Amersfoort, hou
dende verzoek om vergoeding wegens
verpleging van zijn echtgenoote in
eeu burgerziekeuhuis. De commissie
stelde voorlo. den Minister van
Oorlog dank te zeggen voor de ver
strekte inlichtingen 2o. Zijne Excel
lentie uit te noodigen voorschriften te
geven aan de militaire geneeskundigen
om by het voorkomen vau soortgelijke
gevallen aan de betrokken personen
de meest volledige inlichtingen te
geven en den Minister te verzoeken
te willen overwegen of niet de billijk
heid gebiedt, alsnog aan de wenschen
van den adressant geheel of gedeelte
lijk te gemoel te komen.
Do Minister van Oorlog kon zich
volkomen met deze conclusie vereeni-
geu. Hij heeft den inspecteur voor den
geneeskundigen dienst verzocht voort
aan de meest volledige inlichtingen te
verstrekken. Aan adressant is f35,
zijnde de helft van de door hem ge
maakte kosten, terugbetaald.
De conclusie werd goedgekeurd.
Burgemeester eu Wethouders
vau Amersfoort, brengen ter kennis
van belanghebbenden, dat b ijkens
mededeeling van heeren curatoren
van de Rijks-Universiteit te Utrecht,
met ingang van 1 September 1910
eene vicariebeurs van de St. Joriskerk
alhier beschikbaar komt.
Zjj, die daarvoor in aanmerking
wenschen te komen, behooreu een re
quest (gericht aan den minister van
Bmnenlandsche Zaken) in te zenden
hij heeren curatoren van de Rijks
universiteit te Utrecht.
Jongelieden, die hunne opleiding te
Amersfoort hebben genoten, worden
uitgenoodigd zich tevens schriftelijk
te wenden tot Burgemeester en Wet
houders van Amersfoort.
De kapitein-adjudant A. J. W.
van der Grinten van het le reg. inf.
te Assen wordt van 16 Mei tot 30
September gedetacheerd bjj de veld
artillerie te Amersfoort.
Met St. Ct. No. 109 zjjn ver
zonden de wijzigingen in de statuten
der vereeniging „Ambachtsschool voor
Amersfoort en omstreken".
Te Utrecht slaagden gitteren
voor het examen voor onderwijzeres
de dames A. T. Th. Mens, A. van
Naarden en Th. E. M. Overmars.
Bjj de hedenmorgen door den
Majoor-Intendant gehouden aan
besteding van rundvleesch en spek
ten behoeve van het garnizoen te
Amersfoort, was ingeschreven als
volgtvoor rundvleesch G. Zandvoort,
te Leiden, 64 ct. 'p. kilo, M, Kalf,
Amsterdam, voor 64.4 ct. en Corn.
Eijkman, Kampen, voor 62,4 ct. Voor
spek A. Spiegel, Deventer, voor 77
ct. p. kilo, J. A FraDkenmolen te
Amsterdam voor 74 8 ct. eu P. Th.
Qregorius, Amersfoort, 75 ct. voor
gerookt en 73 ct. voor gepekeld spek
per kilo.
Met den trein van 4.15 passeerde
hedenmiddag Z. K. H. Prins Hendrik
aan het station alhier.
HANDEL EN NIJVERHEID.
Gisterenavond hield de vereeniging
„Handel en Nijverheid" haar maand
vergadering in de Zwaan onder voor
zitterschap van den heer S. J. van
Duinen.
Na opening der vergadering door
den voorzitter leest de secretaris de
notulen van 14 April, die worden
goedgekend.
Alvorens met de agenda te begin
nen memoreert de voorzitter het over
lijden van het medelid, den heer W.
van Wijngen, die steeds met hart en
ziel de beginselen van de vereeniging
6D den middenstand was toegedaan.
De agenda vermeldt in de eerste
plaatsIngekomen stukken.
Van den BoDd is ingekomen een
verzoek om opgaven voor de statis
tische en graphisclie tabellen voor de
tentoonstelling te Brussel.
Verder het Bulletin voor Oudeilinge
Brandverz. van mr. Elink Schuurman.
Van den Bond zyu ontvangen vier
praeadviezen van de heeren Das, mr.
Schuurman, van den Berg eD Dr. van
Raalle. Zoo noodig zullen deze later
worden behandeld.
De vorige maal is aangehouden het
schrijven van den Middenstandsbond
over de oprichting eener credietver-
eeniging te Amersfoort.
Het Bestuur heeft uitvoerig hier
over van gedachten gewisseld, maar
is unaniem van meening, dat de tijd
daarvoor voor onze stad nog uiet is
aangebroken.
Mededeelingen.
De voorzitter deelt mede, dat op
initiatief van Handel en Nijverheid de
Vereeniging tot oprichting eener Han
delsschool is tot stand gekomen.
Hierna wordt de vergadering ge
sloten.
(Hieronder worden gratis opgenomen aankondigingen
van vergaderingen, uitvoeringen enz.)
14 Mei. Verg*, sociëteit „Eensgezindheid" in
de Arend.
RECLAME.
Hoe de zucht tot het maken van
reclame voor ondeugdelijke waar het
menschelijk vernuft kromme sprongen
kan doen uitvoeren, blijkt weer eens
uit een prospectus dat een te Rottei-
dam gevestigd handelaar in phos-
phorzure kalk aan de besturen van
landbouwvereenigingen toezendt.
De aanprijzing begint met de mede
deeling dat phospborzuur kalk een
uitstekend bijvoedsel is „voor alles
wat leeft"; een voorbehoedmiddel te
gen alle mogelijke ziekten en aan
doeningen, oorzaak is „dat de lichaams
bouw zwaarder wordt en de heenen
meer rechtop komen te staan, teiwjjl
de dieren ook den kop meer ophouden,
waardoor de borst verruimd wordt en
zij meer frische lucht inademen en
bevorderd dus een prachtige houding."
Mooier kan het al niet; maar bepaald
belangwekkend is de gevolgtrekking
„Vervangt dus den opzetteugel bij
paarden, die bovendien meer tem
perament krijgen".
Iets verder worden de varkens diep
boklaagd, omdat deze dieren, van na
ture licht gebouwd en vlug, veel iu
