WEERBERICHT.
Tliermometerstand
STADSNIEUWS.
AGENDA.
Ingezonden.
ALLERLEI.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorin. 10.60 uur.
De Bildt, 25 Mei 1910.
Hoogste barometerstand 772.6 m.M. te
Aberdeen, laagste 760.0 m.M. te Haparauda.
Verwachting tot den avond van 26 Mei 1910.
Meest matige N.-lijke tot N.O.-lijke wind.
Gosteidheid vau de lucht: Licht tot
hallbewolkt, droog weer.
Temperatuur: Zeilde.
Barometerstand re AMERSFOORT.
Vorige stand te 12 uur 765 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 67
Laagste hedennachtF. 53
Hedenmiddag 12 uurF. 62
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
TEMPERATUUR van het water op Woens
dag 24 Mei des morgens 7 uur is 66° F.
alles te mogeD zeggen dat is grievend.
Het gevolg hiervan zal echter zijn, dat
Dr. Kuyper's volgelingen meer en
meer overtuigd zullen zijn, dat niet
Kuyper, zooals van de linkerzijde
wordt beweerd, de natie heeft gesplitst,
maar dat juist hij het geweest is die
het door de liberalen afgescheurde
deel der natie tot eenheid heeft weten
te brengen.
Spreker schreef de venijnige taal van
den heer De Beaufort toe aan Kuyper-
haat, omdat de liberalen overwonnen
zijn en de haat van den heer Troelstra
aan de beteugeling van de anarchie in
1903.
Men had over den afwezigen Dr.
Kuyper niet zoo mogen spreken de
led6n der Kamer hebben over elkander
geen controle uit te oefenen en het
enquête-recht mag niet misbruikt
worden.
Toen spreker tot bet instellen van
een ee:eraad adviseerde, heeft hij niet
gedacht aan de mogelijkheid eener
enquete. En ook thans hield hij vol,
dat deze juridisch hier Diet oirbaar is,
wijl wèi een bepaalde zaak maar niet
een persoon aan eene enquête kan
worden onderworpen. In de Memorie
van Toelichting op de Enquêtewet
staan dit uitdrukkelijk vermeld.
Hoewel tegen Kuyper geen enkel
bewijs is aan te voeren, en alles enkel
op vermoedens berust, gaat men zelfs
reeds zoover, door te beweren dat de
regeering, door hem in de Grondwet
Commissie te benoemen, aan de Kamer
een slag in het aangezicht toebracht.
Wat blijft er riep spreker met
stemverheffing uit hier in de Ka
mer op zoo'n wijze over van humani
teit en objectieviteit Immers niets 1
niets I
De heer Roodhuijzen interrumpeerde:
„Windt u maar niet zoo op!" en de
heer Schaper riep„Aanstellerij 1"
Spreker verdedigde voorts breed
voerig zijn in zijne nota aangenomen
standpunt.
Zijne conclusie is, dat uit alles blijkt,
dat het er om te doen is om den ge-
haten Kuyper te verwijderen. Ondanks
het geweldig geschreeuw, dat aan de
linkerzijde zal opgaan, hoopte spr. dat
het Enquête-voorstel zal worden ver
worpen waDt het zou hem ten zeerste
grieven als voor de eerste maal het
enquêterecht werd misbruikt jegens
een man als dr. Kuyper.
De heer Loeff erkent dat de rede
van mr. Troelstra op jl. Vrijdag schit
terend was en hij aanvaardt de ver
klaring van dien spreker over het
politieke motief van zijn optreden.
Het was trouwens niet de eerste
keer, dat wij dien afgevaardigde zoo
zagen optreden in het belang der
publieke moraliteit. Spr. herinnert
bijv. aan het jaar 1903, toen ook de
heer Troelstra optrad als hoogleeraar
in de politieke moraliteit (eenige vroo-
lykheid), toen door hem verdedigd
werd het breken vaD een accoord en
zelfs van een afgelegden eed. En toen
was zijn groote tegenstander het
object van deze enquête. Nu stelt spr.
zich voor, dat de heer Troelstra reeds
lang zich heeft verheugd om wraak
te kunnen nemen. (Een stem: Dit is
reeds in 1905 geschiedvroolyk-
heid, ook bij sociaal-democraten).
Spr. sluit zich verder aan bij het
betoog van den heer Lohman, waar
hij uiteenzette het werk, dat dr. Kuy
per nu haast veertig jaar op politiek
terrein heeft verricht. Dr. Kuyper
verjoeg de liberalen uit het regee-
ringskasteel en men mag vragen of
dit niet voor altijd zal zijn. Nu is het
logisch en psychologisch zeer ver
klaarbaar, dat daardoor een groot ver
zet tegen dien persoon ontstond bij
diegenen, die verjaagd werden van
het erf, dat zij beschouwden als hun
rechtmatig erf en dat dientengevolge
een fout van zoo iemand zoo breed
mogelijk wordt uitgemeten om daaruit
politieke munt te slaan en ongedaan
te maken wat hij tot stand bracht.
Spr. en de zijnen hebben geen
oogenblik geloofd, dat de antirev.
partij d°or het door mr. Troelstra
aangevoerde zou zijn gediscrediteerd.
De verhouding tusscheu de antirev.
en R.-K. partij is er even hartelijk
door gebleven. (Bravo's)
De heer Tydeman is het oneens
met zijn partijgenoot De Beaufort,
dat men reeds genoeg weet en daar
om geen onderzoek behoeft in te
stelleD. De reeds bekende feiten heb
ben een groote ontroering in den lande
gewekt. Hoe meer meu in de details
van deze zaak doordringt, hoe meer
de zaak belangrijk wordt. De eisch
van meer licht is een eisch van pu
blieke moraliteit. Er is een tipje van
den sluier opgelicht; de omvang van
het gebeurde kan veel grooter zyn
dan men denkt, ook om de langdurige
verhouding tusschen dr. Kuyper en
mej. Westmeyer. Reeds tijdeDS het
Kabinet-Kuyper is aanmerking ge
maakt op het gebruiken van onver
antwoordelijke tusschenpersonen by
het doen van benoemingen en derge
lijke deze zaak komt nu iu haar
volle scherpte uit. En dan zou men
zich tegen verder licht verzetteD
Men heeft nu dr. Kuyper een zekere
ontoerekenbaarheid ten laste gelegd
maar dit zal dan toch wel reeds vol
doende zijn om hem niet weder de
raadsman der Kroon te doen worden
en daarom is het onbillijk de linker
zijde te verwijten, dat dit voorstel er
alleen op gericht zou zijn om dit te
bereiken. De tegenstand van rechts
wijst op politieke oogmerken aan die
zijde, (een stem Juist).
De solidariteit tusschen dr. Kuyper
eu zijn partij, die spr. begrijpt, accen
tueert juist dit geschil de antirev.
paitij is de bindende party in de
coalitie. Daardoor is deze quaestie een
politieke geworden.
Sinds Vrijdag heeft men ter rechter
zijde getracht van defensieve offen
sieve partij te worden, men heeft
nieuwe niet-ernstige argumenten tegen
de liükerzijde bijeengezocht. Spr. gispt
deze houdiDg ODder teekenen vaD
goedkeuring der linkerzijde.
De heer Oosterbaan zegt, dat men
nu reeds veertien dagen bezig is de
politieke begrafenis van dr. Kuyper
voor te bereiden Dr. Kuyper moet
dood 1 (Gelach en interrupties) Niet
rechts moet de onschuld van hem
yewyzen, maar links moet de schuld
van hem bewijzen. Ook voor spr. is
geen eereraad of enquête noodigby
gelooft dr. Kuyper op zijn woord.
De heer de Beaufort noemt de rede
van den heer Lohman zwak en weer
legt de bewering, als zou hij dr. Kuyper
op een ongepaste wijze hebben beje
gend. Dit is te eenenmale oDjuist.
De rechtsche partijen zijn meeder-
heid hen in de minderheid brengen
is alleen mogelijk als dr. Kuyper aan
het hoofd der Regeering staat. Het is
daarom onbillijk, de linkerzijde te
verwijten, dat zij dr. Kuyper poogt
uit te stooten, ten einde daardoor zelf
weer meederheid te worden.
Dr. Kuyper mist de eigenschappen
van den waren staatsmanvandaar
die groote naïviteit, die voldoende
reden is om hem niet weer raadsman
der Kroon te doen zijn.
Zelfs de antirev. heer De Jong gaf
toe dat dr. Kuyper van een niet-
recbtsch man als Lehmann geld aan
nam voor zijn partij. Zoo iets is toch
verbazingwekkend.
EeD enquête zou alleen een zaak,
geen persoon kunnen gelden. Maar
wanneer het een zittend Minister Lold,
was dezelfde heer Lohman wèl voor
een enquête. Daar begrijpt spr. niets
van. Was de heer Lobman heden
ochtend vergeten, wat hij in zijn nota
geschreven had
Spr.'s meening is niet gewijzigd.
De redenaar heeft vroeger niet ge
zegd, dat in deze zaak een tipje van
den sluier is opgelicht, maar over het
vreemde regeeriDgshuishouden uit den
tijd van dr. Kuyper in het algemeen.
Over deze zaak is spr. voldoende in
gelicht.
Bescherming trekhon
den. De Tweede Kamer heeft het
ontwerp houdende nadere bepalingen
ter bescherming van trekhonden aan
genomen met 5S tegen 11 stemmen.
Tegen stemden de heeren Duymaer
van Twist, Van Foreest, Roessingb,
Van Doorn, Roodhuyzen, Treub, Teen
stra, De Wyckerslooth, Smeenge,
Smidt en Vorsterman van Oyen.
Vaktentoonstelling voor
het smidsbedrijf. Naar wy ver
nemen zal er van 5 tot en met 9 Juli
a.s. in de „Korenbeurs" te Groningen,
een „Vaktentoonstelling voor bet
Smidsbedryf" worden gehouden de
eerste tentoonstelling op dit gebied in
geheel Europa. Ongeveer 100 exposan
ten nemen aan de tentoonstelling deel.
Het doel dier tentoonstelling is„Het
publiek te toonen, wat de huidige
smid presteert*. Het geheel zal een
aardigen blik geven op 'de tallooze
brunches, waaruit het smidsbedrijf be
staat en aantoonen, dat de Neder-
landsche SmedeD niet zoo achterlijk
zijn, als door velen wordt gedacht.
Ter voorbereiding van het 13e
Internationaal Congres tegen het Al
coholisme, dat in 1911 in den Haag
gehouden z I worden, heelt zich een
comité gevormd, bestaande uit tal van
Nederlaudsche dames en heeren.
Hieronder komt ook de naam voor
van prof. F. Kenninck alhier.
Mej. M. R. Verleng, onderwij
zeres aan de Chr. school te Hoeve
laken, is als zoodanig benoemd te
Soest. In haar plaats is benoemd de
heer F. Frengen te Amersfoort.
Door een misverstand deelden we
in ons nummer van gisteren medë, dat
de afdeeling Amersfoort der Ned. Ver-
eeniging voor Volks- en Schoolbaden
Dinsdag 31 Mei zou vergaderen. Een
dusdanige vergadering op dien datum
is echter niet uitgeschreven, wel
een bestuursvergadering.
In ons bericht van de U.V.V.-
seriewedstrijden staat dat H.V.C. Her
cules III klopte. Dit moet zyn Her
cules II.
De Ned. Postduivenvereeniging
„De Hoop" te Weesp heeft haar pro
gramma van wedvluchten vastgesteld,
waarop o.a. voorkomt een tusschen-
vlucht op 8 Juni van Amersfoort.
In Baarn heeft heden een Amers-
foorter, zekere W., die daar ventte
met manufacturen, eeu bloedspuwing
gekregen. Hy is in het ziekenhuis al
daar opgenomen.
(Hieronder worden gratis opgenomen aankondigingen
van vergaderingen, uitvoeringen enz.)
26 Mei. Alg. Verg. sociëteit „Vereeniging".
Buitou verantwoordelijkheid der Redactie.
Amersfoort, 24/5/'10.
Aan den Heer Hoofdredacteur
der Eemlander.
WelEd.Geb. Heer!
Daar velen teleurgesteld zijn by 't
aanschouwen der Komeet van Halley
(zonder staart), vond ik het niet on
dienstig U het volgende mede te
deelen, 't welk voorkomt in een werk
van den Hoogleeraar J. J. Vou Lit-
truw, Directeur van het Obsei vatorium
te Weenen (1845).
De Halleysche komeet scheen in het
jaar 1456, toen zij na aan de aarde
voorbijtrok, zeer groot en helder ver
licht te zyn, want de kroniekschrijver
van dien tyd beschrijft haar als eene
„cometahorrendae magnitudinus," (ko
meet van een verschrikkelijke grootte).
De staart besloeg een lengte van 60
graden.
In niet veel mindere pracht ver
toonde dit hemellichaam zich bjj de
twee naast opvolgende verschijningen,
in de jaren 1531 eo 1607. By de derde
komst echter in het jaar 1682 scheen
hetzelve reeds flauwer van licht en
kleur, en de twee laatste terugkomsten
in de jaren 1759 en 1835 onderschei
den zich in dat opzicht nog veel
minder.
Daar nu niets van den staart zicht
baar was, en naar ik meen geen der
groote bladen melding maakte van
de mogelijkheid, dat de Komeet zon
der staart zou verschijnen, meende
ik UEd. bovenstaande even te moeten
mededeelen. Hoogachtend,
UEd. dw.
J. SPEULSTRA.
Tegen wanbetalers. De
middenstandsvereeriiging te Kromme
nie heeft, volgens De Middenstander,
een man aangesteld om klanten, die
men kan missen als kiespijD, de wan
betalers, te manen. Ten einde dien
man een ietwat officieel uiterlijk te
geven, zoo vertelt het blad verder,
heelt men hem uitgedost met een
groote vuurroode pet op het hoofd,
waarop duidelijk te lezen staat„voor
onwillige betalers."
Wat geschiedt nu? Een winkelier
of patroon kan met den besten wil
van de wereld zijn geld van zeker
iemand niet krijgen. Hy gaat naar het
incasso-bureau, geeft den naam op van
zijn debiteur, en het zaakje begint.
Het bureau schrijft den wanbetaler
aan. Een roode enveloppe, waarop het
zelfde opschrift staat als van den man
met de roode pet, wordt door den
postbeambte bezorgd. Inhoud „wan
neer u zich binnen drie dagen ver
voegt bij Mlir. X. (naam van den
winkelier, waar wanl-etaler in het
krijt staat) ten einde of te betalen, of
eene schikking te treffen, zal de
man met de roode pet u in den
loop van de volgende week met een
bezoek komen vereeren."
Slechte betaler is in de meeste ge
vallen spoedig bij zyn schuldeischer,
want dat de buren zien, dat de man
met zyn berucht hoofddeksel aan de
deur staat, daar hebben de meesten
een hekel aan.
Stel echter het geval, dat men aan
deze waarschuwing niet voldoet.
De volgende week verschijnt de ge
vreesde man er. verzoekt wanbetaler
heel kalm aan zyn verplichtingen te
voldoen. Zoo gaat het week in, week
uit, zoodat een ieder zien kan, dat
die en die slechte betalers zijn de
