WEERBERICHT.
Thermouieterstand
BINJNENLAN O.
UIT BE PERS.
STADSNIEUWS.
MEDEDEELINGEN VAN HET
K.ONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.50 uur.
De Bildt, 10 Juni 1910
Hoogste barometerstand 761.6 m.M. te
Horta, laagste 754.6 m.M. te Vlissingen.
Verwachting tot den avond van 11 Juni 1910.
Meest zwakke wind.
Gesteldheid van de lucht: Afwisselende
bewolking, onweerachtig.
TemperatuurDezelfde.
Barometerstand te AMERSFOORT.
755 m.M.
Vorige stand te 12 uur 761 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 87
Laagste hedennachtF. 60
Hedenmiddag 12 uurF. 78
AMERSFOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
TEMPERATUUR van het water op Vrij
dag 10 Juni des morgens 7 uur is 72° F.
het mü niet doenlijk, nog heden
verdere verklaringen te geven.
Het was echter noodzakelijk om de
interpellatie reeds heden te beant
woorden, omdat het, met het oog op
de opwinding in het geheele land, een
gerechtvaardigd verlangen schijnt, om
onmiddellijk te worden ingelicht over
de meening der Staatsregeering. De
Staatsregeering is, in het algemeen
belang, besloten om het hare te doen,
ten einde den godsdienstvrede te be
waren en te beschermen.
Na de rede van den Rijkskanselier
verklaarde Herold van het Centrum,
dat hij over de uiting van het hoofd
der Katholieke Kerk geen oordeel
weusebte te vellen. De Pool Jazdc-
zewski sloot zich hierbij aan. De vrij
zinnige Gjjssling uitte de verwachting,
dat de Regeering sterk genoeg zou
zijn om voor de smaad der Christelijke
Kerk aangedaan, genoegdoening te
verkrijgen.
Daarop werden de debatten ge
sloten.
SPANJE.
't Begint te dagen zelfs in Spanje.
Canalejas heeft aan den Koning voor
gesteld, alle besluiten, betrekking
hebben op artikel 2 der grondwet,
en in het bizonder dat, hetwelk aan
alle godsdiensten, behalve de katho
lieke, verbiedt in het openbaar zich
te uiten, af te schaffen.
TURKIJE.
Een bijzondere berichtgever van
het Bulgaarscbe telegraafagentschap
meldt over Prizrend uit Dzjakowa
De ontwapening van de Albaniërs
wordt voortgezet. De overheid gaat
daarbij krachtdadig te werk. Een klein
aantal geweren is door de eigenaars
vrijwillig ingeleverd, tot 7 dezer toe
ongeveer 1500 Mauser- en Martini
geweren. De overheid verlangt ech
ter de uitlevering van ten minste
5000 geweren. De troepen gaan voort,
de huizen van hen die zonder deug
delijke reden afwezig zijn, in brand
te steken.
De opstandelingen in de bergen van
Rjeka zjju ongeveer 12,000 uran sterk
en staan onder aanvoering van de
hoofden Rasim, Batoesj en Isa Bole-
tinats.
KRETA.
De Politische Correspondenz deelt
mede, dat te Konstantinopel in krin
gen, die nauw verbonden zijn aan de
Porte, gezegd wordt, dat de mogend
heden nog steeds besloten zijn tot de
handhaving van den status quo in
het Kretenzer vraagstuk, daar zij de
oplossing ervan als een zaak beschou
wen, die onderworpen dient te wor
den aan de beslissing van Europa.
PERZIË.
In Aetrabad had de volksmenigte
zich van twee Russische onderdanen,
waarvan de eene van moord beschul
digd was, tenvijl de andere niets mis
daan had, meester gemaakt.
Na verscheidene pijnigingen heeft
het gepeupel ze door stokslagen en
steenworpen gedood.
Het door den Russiscben consul in
gestelde onderzoek voerde tot het
resultaat, dat de plaatselijke overhe
den mede schuld hadden aan den
moord, waarop de Russische gezant
te Teheran op krachtige wijze onmid
dellijke afzetting en bestraffing van
den Perzischen gouverneur eisebte en
van alle personen, wier schuld bij
het onderzoek bewezen was. Tevens
werd schadevergoeding geëischt ten
bate van de achtergelaten betrekkin
gen van êén der vermoorden.
TWEEDE KAMER.
De strijd over het wetsontwerp in
zake banken van leening, heeft zich
gister geconcentreerd in een discussie
over de sociale taak der gemeente
besturen ten opzichte van het belee-
nen van panden.
De Bank van Leening is in de te
genwoordige maatschappij noodzake
lijk. Een noodzakelijk kwaad? Ja en
neen. Ja, zoo zij leidt tot de misbrui
ken, die particuliere pandhuishouders
te gaarne hanteeren om zich op sinis
tere manier te verrijken. Neen indien
zij met socialen zin, naar vaste regelen
wordt geëxploiteerd, gelijk onze groote
gemeenten doeD, zonder winstbejag,
doch ook zonder verlies. Ook dan kim
zq kwade gevolgen in het leven roepen,
doordien velen slechts tot pleizier
maken en kermis houden hun have
beleenen, maar in het algemeen is zjj
het deugdelijk middel om de zwakken
in den strijd om het bestaan te hel
pen en hen uit der woekeraars handen
te houden.
De overheid, een lombard onder
houdende, doet deswege een goed werk,
weert kwade bemoeiing van particu
lieren en waar het wetsontwerp be
oogt het bank-van-leeningsbedrijf beter
te doen beantwoorden aau sociale be
hoeften en de particuliere pandjes
huizen door de te maken winst de
kiem van het verderf in zich hebben,
is de aandrang om de gemeenten een
prikkel te geven tot het stichten van
eigen beleeningsbanken allerzins ver
klaarbaar en sympathiek.
De heer Schaper wilde zelfs, door
een amendement, den gemeenten met
een bebouwde kom boven 5000 in
woners (wettelijk begrip, sedert de
drankwet dergelijke onderscheiding
toelaat) den dwang opleggen een bank
van leening te stichten, tenzij haar
door Gedeputeerde daarvan vrijstelling
werd verleend op grond, dat op vol
doende wijze in de gemeente in de
behoefte aan een behoorlijke lombard
(zonder winstbejag) ware voorzien.
Technisch was dit amendement niet
onberispelijk. Het hield geen rekening
met de gemeenten, waarin niet de
geringste behoefte aan een bank van
leening bestaat, zou zells in zulke ge
meenten iiet volk allicht prikkelen
tot pandbeleening buiten noodzaak.
Bovendien moge het begrip bebouwde
kom voor de oogmerken des drank
wetgevers voldoende houvast bieden,
de Minister legde uit, dat het volstrekt
niet vast genoeg omlijnd is om
een goede praktijk der banken
van leening te verzekeren. Ten slotte
zal het geval, dat in een gemeente
door particulieren een louter „humani
taire" bank van leening wordt geëx
ploiteerd, zich wel zoo zelden voor
doen, dat practisch de vrijstelling der
Gedeputeerden een wassen neus zou
zijn-
Maar deze oneff nheden waren ge
makkelijk op te heffen en de heer
Shaper heeft in de pauze de gelegen
heid daartoe gevonden. En in begin
sel had het amendement dit groote
voordeel boven het amendement De
Visser, hetwelk er stond, dat het de
gemeentelijke automonie onaangetast
liet, immers allen gemeenten gelijken
dwang oplegde, zonder Gedeputeerde
Staten uit eigen hoofde de bevoegd
heid tot ingrijpen te geven. De heer
De Visser toch wi'de dit college het
recht verleenen, daar waar behoefte
bestond, de gemeentebesturen de op
richting eener Bank van Leening te
gelasten.
Tegen dit voorstel wareu heel wat
meer principieele en technische be
zwaren in te brengen geweest. Het
bevatte geen enkele sanctie, gaf den
Commissaris der Koningin geen middel
in handen voor verwezenlijking van
der Gedeputeerden last, en zelfs de
Minister wilde zich slechts zeer voor
zichtig uitlaten over diens bevoegdhe
den in deze.
Maar bet was een amendement der
rechterzijde en in den tegenwoordigen
tijd geeft dit een voorsprong. Boven
dien, werd het voorstel-Schaper ver
worpen, dan zou door dat van den
heer De Visser ten minste iets van
't beoogde doel zijn bereikt, schoon
niet veel waar men wel mag bewe
ren, dat in het algemeen de sociale
zin der gemeentebesturen dien van
Gedeputeerdeu staat.
Het armendement-Schaper is ten
slotte verworpen; dat van den heer
De Visser aanvaard met vele stemmen
van links.
Het M. U. L. O.-ontwerp is aange
nomen. Links, behalve de heer Ver-
heq, tegen rechts. Het verbaast ons
niet, dat voor de vrijzinnigen van deze
wetsvoordracht de aardigheid af is.
De enquête G. E. W. t e
Amsterdam. Het aan dr. De Gel
der gegeven ontslag is door B. en \V.
verleend met de bepaling, dat tot aan
1 Juli a.s. de ontslagene in het genot
van zijn salaris zal bljjven.
Er is bij den Raad nog altijd een
voorstel Vliegen-Gulden aanhangig,
om het ontslag-De Gelder te verande
ren in schorsing, tot aan het tijdstip,
waarop de enquêtecommissie uitspraak
zal hebben gedaan. Dat voorstel zal,
zqn onze inlichtingen juist, in de
Raadsvergadering van a.s. Woensdag
worden behandeld. Tenzij B. en W.
in de hedenmiddag te houden verga
ring van het dagelqksch gemeentebe
stuur besluiten, wat niet onmoge
lijk is dat dr. De Gelder zijn sa
laris zal blijven genieten tot de en
quête-commissie haar rapport heeft
uitgebracht.
Daar deze commissie niet vóór 1
Juli met haar omvangrijken arbeid
gereed za! zijn, zal hoogstwaarschijn
lijk de voor dr. De Gelder fatale ter
mijn van 1 Juli a.s. in verband daar
mede worden veranderd.
(Tel.)
Bond van Vereenigin-
gen van Huiseigenaren. Te
Utrecht zal eerstdaags een vergade
ring worden gehouden tot oprichting
van een Bond van Vereenigingen van
Huiseigenaren.
Nede r 1 andsche Bond
van Gemeenteambtenaren.
De algemeene vergadering van dezen
bond zal dit jaar worden gehouden te
Middelburg, op Donderdag 15 Septem
ber. De afdeeling Zeeland verbindt
daaraan verschillende feestelijkheden.
Het bondsbestuur heeft besloten,
naar aanleiding -van een voorstel der
afdeeling Noord-Holland om thans
werkzaam te zijn voor het verkrijgen
van een toelage voor huishuur voor
de gehuwde ambtenaren, te kennen
te geven, dat het den juisten tijd voor
een actie in deze niet aangebroken
acht.
Bij den nieuwen minister van ju
stitie zal vanwege het bondsbestuur
een audiëntie aangevraagd worden,
ten einde er op aan te dringen, bij
de algemeene regeling van den rechts
toestand der burgerlijke ambtenaren,
de gemeente-ambtenaren niet uit te
sluiten.
Tot redacteur van het jaarboekje
van den bond is benoemd de heer P.
Sikkes, ambtenaar ter secretarie te
Groningen.
Het bondsbestuur heeft besloten aan
de algemeene vergadering voor te stel
len, bij de regeering aan te dringen
op het bevorderen van volledige Zon
dagsrust, voor zooveel we kzaamheden
betreffende den burgerlijken stand
aangaat.
EEN EERLIJKE KLANK.
Wij maakten dezer dagen melding
van een stuk door ds. A. G. H. van
Hoogehuyze in de Nederlander en de
Vaderlander geschreven. Hier laten
wij een gedeelte van dit terljjke woord
van een onverpolitiseerd christen vol
gen.
„Het was niet een strijd voor recht
en gerechtigheid, voor waarheid en de
eere Gods.
Integendeel, er is aan de wereld
aanleiding gegeven, om het Christen
dom met steenen te werpen. En dat
is wel het allerdroevigste van de ge
heele zaak.
En nu is hier duidelijk uitgekomen
boo groot het gevaar is van de tegen
woordige coalitie, van het kunstmatig
samenhouden van wat in den grond
der zaak niet één is en niet één kan
zjjn, van wat op den duur toch niet
by elkander te houden is.
Te ver staat het geloovige-Prote-
stantsche deel van het Nederlandsche
volk van Rome afte ver staat de
Christelijk-Histonsche af van een
partij, die dr. Kuyper heeft als haar
erkende leider en wie het blijkbaar
te doen is om macht en succes, dan
dat een vereeniging van zulke partij
en op den duur mogelijk zou zijn.
En bovendien, men kan dat niet
verantwoorden voor God. Boven alles
heeft men te zjjnwaar.
Wat dan? uit elkander gaan en
liberalisme en socialisme laten zege
vieren
Ja I zelfs tot dien prijs, wanneer
men overtuigd is, dat God dateischt.
Dan heeft men de eere Gods hooger
te stellen dan succesdan moet men
liever schade willen lijden met God,
dan voorspoed hebben op een wijze
waarvan men twijfelt, of di6 wel naar
Gods wil is.
En als dan de Christelijke partijen
wederom in de minderheid komen
Dat gaat ook onder toelating Gods en
bovendien, God heeft waarlijk geeD
menschen noodig om voor Zijn eer te
zorgen. De waarheid wordt er ten slotte
mee gediend, en de zaak des Heeren
wordt meer bevorderd door oprecht
heid, door eenvoudig getuigen van de
geloovigen, dan door overmacht.
Maar dat alles behoeft nog niet.
Het ongeloof behoeft nog niet te ze-
zevieren, wanneer de coalitie wordt
verbroken."
Hedenmiddag werd in het hotel
„de Zwaan" ten overstaan van notaris
Johs. Knoppers geveild de kapitale
boerenhofstede genaamd „De vurige
wagen* gelegen in de Birkt en be-
hoorende aan de familie Croockewit.
De hofstede werd geveild in 10 per-
ceelen en diverse combinatiën.
De perceelen 16 werden opge
houden voor f 26320, de perceelen
7 10 werden in massa toegewezen
aan de Gebr. Hoksbergen voor f 11930.
In ons blad van Dinsdag j. 1.
klaagde R. over de herrie en het ge
joel in de omgeving van de muziek-
