vrijdag 12 augustus 1910. DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. buitenland" No. 187. 7e jaargang. DE EEMLANDER. Hoofdredacteur B. O. BIJKENH. Abonnementsprijs Per jaar 4.-. Franco per poet id. f 5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco por poet id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f0.05. Bureau: KLEINE HtiO 6. Telet. latere. 183. Prijs der Adyertentiön: Van 1 tot 5 regels f0.40. Voor iederen regel meer f 0.08. Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.- bureau D, Y. ALTA, [Warmoesstr. |76- 7b Amsterdam DE TOESTAND IN PORTUGAL. Er worden in den laatsten tijd beden kelijke dingen verteld. Men spreekt van niets meer of minder dan van een krach tige revolutionnaire propaganda, den val van de dynastie, den ondergang van bet Huis Braganza. „Krachtig" ia misschien het woord niet. De Portugeezen maken geenszins den in druk van een krachtig volk, dat in opge wondenheid alles kort en klein slaat. Zij zijn eerder laks en op hun gemak gesteld. Zy zijn langzaam in hunne bewegingen en de ongeduldige vreemdelingen in hun land hooren, als zy aandringen op eene spoe dige afdoening van hunne zaken, telkens het refrein dat men geduld hebben moet en niet te veel tegelijk mag eischen. Het is zeer waarschijnlijk dat de revolutie, waarvan men spreekt, die men op korten termyn voorspelt, nog eenigen tijd zich zal laten wachten. Ook hierom omdat het Portugal vrij goed gaat op het oogenblik. Er zijn voortreffelijke zaken gedaan in gummi, een artikel dat eenigen tyd de markt heeft beheerscht. En de politiek staat achter by do zaken. Men maakt geen revolutie als men bezig is zyne winsten te berekenen. Maar de Cortes zijB ontbonden. Den 18den Augustus moeten de verkiezingen plaats hebben en het is zeer waarschijnlijk dat wij dan van ongeregeldheden zullen vernemen, zoo men al niet dadelyk barri caden bouwt. De moord op Koning Carlos heeft trou wens getoond, dat de monarchie niet veilig is. Zy is niet populair. De tegenwoordige jonge Koning schijnt zeer zwak te zijn. Men beweert dat hij zich geheel door zijne moeder laat leiden en dat deze de teugels zeer strak houdt. Te Lissabon vertelt men daarvan zonderlinge dingen. Men beweert ook dat de Koning zeer goed weet wie in het complot waren, waarvan zijn vader het slachtoffer werd en wier namen men elkander toefluistert, maar dat hij niet tegen hen durft optreden. En hij zou niet durven, omdat hij niet rekenen kan op zyne amb tenaren en evenmin op zyn leger. Dat het er niet te best uitziet in de Portugeesche ambtenaarswereld is niet lang geleden ge bleken bij het schandaal van de Compania generale. Het was een groote hypotheek bank, een staatsinstelling, met het goede doel in het leven geroepen, o'm een einde te maken aan den woeker en de menschen die geld noodig hadden dat op aanneme lijke voorwaarden te verschaffen. Maar deze Bank, tevens credietbank dus, weid ver politiekt. De betrekking van „gouverneur" der bank werd geregeld bekleed door oud ministers, die op deze manier zich eene gemakkelijke en winstgevende post hadden voorbehouden. Natuurlijk benoemden zij ambtenaren met wie zij het goed hadden kunnen vinden, goede kennissen en bloed verwanten als een vacature by de Bank was en soms maakten zij die vacature. Zoo gaan de zaken in Portugal en men was daaraan gewoon en zoo had het bij de Bank langen tijd kunnen voortgaan als men nog niet verder gegaan was, deze finaucieele instelling meer en meer makende tot een politiek werktuig. Men leende geld aan personen die als zeer onsolied bekend 'stonden, maar invloedrijke politici waren en aan de regeering diensten konden be wijzen bij de verkiezingen. Ten slotte was het eenige criterium de politieke invloed en die is in Portugal niet moeilyk te ver krijgen, aangezien de Portugeezen zeer vatbaar zijn voor den klank van groote woorden. De revolutionnairen maken van die eigenaardigheid een ruim gebruik. Zij zyn overal sterk in geweldige uitdrukkin gen, maar hebben niet overal daarmede zooveel succes. Het leger is onzeker. Toen indertijd na don moord op Koning Carlos de ongeluk kige minister Joao Franco, die inderdaad een poging schynt te hebben willen wagen om zyn vaderland uit het moeras te trekken, den miuister van oorlog vroeg of men op het leger rekenen kon, durfde deze niet verzekeren dat dit het geval was. Behalve de Guarda municipale, half politie, half een militair corps, gelijk onze maréchaussee, is geene troepeuafdeeling monarchaal gezind en de trouw der Guarda wordt dan nog duur betaald. Hare leden ontvangen veel hooger soldij dan de gewone soldaten. De offieieren behooron voor een deel tot de revolutionnaire party. De discipline heeft veel geleden in den laatsten tijd en was nooit zeer streng. Men beweert in monarchale kringen, dat als het ernst mocht worden, als het op vechten mocht aankomen, de officieren ten slotte voor de regeering zouden party kiezen. Maar het blykt niet duidelijk, waarop die bewering berust en iu elk geval is het een ernstig verschijnsel als men zelfs in deze kringen rekening houdt met de kans van een oproerige beweging en een burgeroorlog. Zal het daartoe komen P Waarschijulijk zullen wij meer weten van de Portugeesche zaken als deze maand ten einde is. FRANKRIJK. De Parijsche restaurateurs hebben, naar aanleiding van de stijgende prijzen der levensmiddelen, eveneens hun prijzen ver hoogd. De Temps betoogt naar aanleiding hier van, dat de restaurateurs, hoewel zij natuur lijk in hun recht zyn, om hun hoogere kosten af te wentelen op de verbruikers, toch wel een beetje misbruik maken van den toestand. En het zijn vooral de ambteuaren en de intcllectueelen, die de dupe zijn van het steeds duurder worden der levensmiddelen, want zij kunnen niet, evenals de handelaar en de fabrikant, de verhooging op anderen afwentelen, nóch, als de werklieden door organisatie en staking hoogere loonen af dwingen, meent de Temps. DUITSCHLAND. Te Bremen is do uitsluiting op de scheeps werven reeds begonnen. Er werken in het geheel 3000 arbeiders, van wie zestig percent zijn uitgesloten. Do overige werk lieden hebben daarop besloten het werk neder te leggen. Heden liggen dienten gevolge de werven stil. Op de drie groote particuliere werven te Kiel is bekend gemaakt, dat Zaterdag het bedrijf zeer sterk zal worden inge krompen, wegens de staking te Hamburg. De tijdelijke uitsluiting van een deel der werklieden zal worden gehandhaafd zoolang de staking voortduurt. De werf Yulcan te Stettin sluit heden een deel van haar werklioden uit, naar het Berl. Tageblatt verneemt 3000. Ook te Flensburg treedt heden de in krimping van het bedrijf in werking. GROOT BRITANIE. Voor het congres der Trade-Unions, de vakvereenigiugen, dat den 12eu September a.s. en de vijf volgende dagen zal worden gehouden, is nu reeds het concept opge maakt van de besluiten, die zullen worden voorgesteld. Van het concept zijn afschriften gezonden aan de verschillende vakvereeni giugen in het gansche land, ten einde deze iu dn gelegenheid te stellen, de gewenschte wijzigingen voor te dragen, welke dan ook aan het oordeel van het congres zullen wordon onderworpen. De besluiten betreffen onderwerpen van algemoen belang van den meest uiteen- leopenden aard. In de eerste plaats dan wordt aange drongen op maatregelen van wetgevenden aard, betreffende bezoldiging der afgevaar digden. Van het spoorwegpersoneel kwam hel voorstel eon centraal fonds te stichten waardoor het eenige vakvereeniging zou worden mogelijk gemaakt om in een bijzon der geval, dat do grondbeginselen van den georganisoerden arbeid betreft, de zaak tot voor de hoogste rechtbank in den laade te kunnen voorzetten. Dan wordt staatsverzekering verlangd door invoering eener ongevallenwet en ver zekering ook tegen werkloosheid, waarbij de aandacht der regeering er op wordt ge vestigd, dat wat laatstbedoelde verzekering aangaat, de by de vakvereenigingon aan geslotenen reeds voor dat doel bijdragen. Door eene vereeniging wordt verlangd, dat by eene evcntueele wet zal moeten wordon bepaald, dat de bijdragen van den staat ingeval van werkloosheid door tU6schen- komst der vakveroenigingen aan de betrok kenen zullen worden uitgekeerd. Verder zijn besluiten voorgesteld betref fende een algemeenen werkdag van 8 uur, tegen het gebruik om vrouwen tegen lagere loonen het werk van mannen te laten doen en tegen het overmatig gebruik van jeug dige weikkrachten. Voorts is er een voorstel, waarbij aan gedrongen wordt op een stemming onder de leden van alle op het congres vertegen woordigde vereenigingen, over de vraag, of het neutraal onderwijs in het program der Trade Unions moet opgenomen blijven Vervolgens zijn er besluiten voorgesteld togen amalgamate van spoorwegen en voor onteigening door den staat van spoorwegen en kanalen, terwijl er ten slotte ook nog een voorstel is, om de sluiting op Zondag van de enkele gelegenheden, die sedert eenigen tijd op dien dag te Londen ge opend zyn, te verkrijgen, om ook den artisten een vryen dag te laten. SPANJE. 70.000 in Argentinië gevestigde Spanjaar den hebben een adres van gelukwensch aan de Spaanscbe regeering onderteekend, naar aanleiding van haar houding tegenover het Vaticaan. Het lijdt geen twijfel, of Caualejas heeft de meerderheid van het Spaansche volk op zijn hand. Ook de officieren van het uit Mellilla teruggekeerde bataljon jagers richtten, zoodra zy den Spaanschen bodem betreden hadden, een telegram van geluk wensch aan den premier. OOSTENRIJK-HONGARIJE. Te Krakau is een onderwijzer van de Poolsche volksBchoolvereeniging, een zekere Stanislas Rubak, vermoord door Trubnows- ky, die beweert tot dezen moord bevel te hebben ontvangen van de Nationale Arbei dersvereniging te Warschau, die Rybak verdenkt een politie spion te zyn en voor geeft dat hij ook voor Rusland als politiek spion tegen Oostenryk optrad. Trubnowsky, dit in hechtenis is genomen, heeft de volgende opdracht aan de politie overlegd t „Wij hebben bewijzen, dat Rybak een lokvink en detectiove van do Warschauer Ochrana en tevens militair spiou tegen Oostenrijk is. Daarom geven wjj u last en machtiging om een helper voor dozen aanslag aan te nemen en dezen provocateur en spion te dooden. „Wij binden u deze opdracht op het hart als uw heilige plicht tegenover het vaderland en de katholieke kerk". De man wachtte daarop zyn slachtoffer op den Ringplatz op en schoot hem dood. Hjjzelf werd onmiddellijk gegrepen. Bij zijn verhoor kon hij geen enkel bewijs leveren voor ae bewering dat Rybak een lokvink en oen spion zou zyn. He* onder zoek der politie heeft daarvoor tot nu ook geen enkel bewijs geleverd. De Neue Freio Presse dringt op een streng onderzoek aan, want, schrijft zy, OoBtenryk kan niet dulden, dat Rusland zijn politiespionnen ook al op Oostenrijksch gebied hun treurig werk laat doen. PERZIE. Een schrikbewind heerscht op het oogen blik, volgens Peter8burg8che bladen, in Teheran. Regeeringstroepen hebben do vreemdelingenwyken geplunderd, zoodat Russische onderdanen hun toevlucht moesten zoeken in het consulaatsgebouw. De gezantschappen zijn evenwel nog niet bedreigd. De Kozakkenbrigrade der Regee ring houdt den weg naar Scharma bezet, om de aanrukkende revolutionnaire benden uit de provincie tegen te houden. De krijgswet wordt streng toegepast. Ieder, die zich na zonsondergang nog op straat bevindt, wordt gearresteerd en bij den minsten tegenstand onmiddellijk neerge schoten. Alle passen zijn ongeldig verklaard en de poorten der stad blijven gesloten. Dagelijks hebben executies van revolution nairen AMERIKA. Burgemeester Gaynor had gisteren een rustigen nacht doorgebracht. De genees- heeren moeten nu hebben vastgesteld, dat de kogel in den nek is ingedrougen en het kaakbeen verbrijzeld heeft. De been- versplinteriog is echter niet van dien aard, dat het leven van den gewonde er door bedreigd is. De geneesheoren hopen, dat het gelukken zal den burgemeester in 't loven te houden. Do Amerikaansche pers van alle partijen uit haar diepe leedwezen over den rnisda- digen aanslag tegen oen zoo verdienstelijk man. De „Evening Post" schrijft: „De waarde van Gaynor's arbeid als burge meester moet zeer hoog geschat worden. Het geheele land betreurt dezen aanslag en erkent, dat de wjjze, waarop Gaynor zijn ambt heeft vervuld, ecu bjjna ideeële regeering vertegenwoordigde." De geheime politie onderzoekt op 't oogen. blik de juistheid van de medodeelingen van een zekeren Perlmann, die beweerd heeft,

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1910 | | pagina 1