zaterdag 24 september 1910.
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
j. h. w. auf dem brinke,
""buitenland!
binnenland.
Het voordeeligst voor het huishouden
is het 10 pCt. dividend van ons brood,
No, 223.
7e JAARGANG
Bericht de ontvangst der PARIJZER MODELHOEDEN
in geld uitgekeerd f 10 f25 per gezin.
Hoofdredacteur R. G. B IJ K E N S.
Abonnementsprijs:
Per jaar[4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. i 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nnmmers f 0.05.
Bureau: KLEINE HaUJ C. Telel. Intcrc. 18».
Prijs der Advertentiën:
Vau 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel 10.10. (Bjj
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad i.s „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buiteulandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
LANGESTRAAT 48. AMERSFOORT.
ENGELSCHE en WEEN ER CHAPELLERIE
en NOUVEAUTE's voor het aanstaande seizoen.
ONDER ROME.
Hot nut van openbare leezaleu is in ons
blad reeds meermalen aangetoond.
Deze inrichtingen willen voldoen aan
den eisch om het book en het publiek met
onvoldoendo schoolontwikkeling tot elkaar
te brengen.
Zij willen ook de breedo middelklasse,
die wat beter, maar toch nog onvoldoende
onderwijs heeft genoten, do gelegenheid
geven het ontbrekende in te halen, in de
boeken nieuwe stof voor ontwikkeling te
zoeken en zich zoodoende beter te wapenen
in den strijd om het bestaan en hooger
genot te vinden.
Verblijdend was dan ook het bericht,
dat de minister van Binnenlandsche zaken,
Heemskerk, van plan was f 11.600 als
rijkssubsidie te geven om overeen
komstig het advies van het bestuur der
Vereeniging voor openbare leeszalen in
Nederland, over tien instellingen van dien
aard in 't geheele land te worden verdeeld
terwijl dan f1500 ter beschikking van het
controleerend bestuur zou blijven.
Maar al spoedig daarna vernam men,
dat de roomsch-katholieke coalitiegenooten
van den minister in 't geheel niet op had
den met zulk een plan.
Dat kunnen we begrijpen de clerus
wil uitmaken wat het volk mag lezen en
wat niet. In zjjn oogen is het volk reeds
veel te ontwikkeld.
Maar wat men zich als Nederlander
moeilijk kan begrijpen, is, dat een protes-
tant8ch minister zoo maar op de eerste
bedreiging van Rome bakzeil haalt, de
onderdanige dienaar speelt en voorloopig
in dezen vorm de f 11.600 weer van de
begrooting heeft doen verdwjjnen.
De Haageohe Kroniekschrijver van de
N. G. Ct. meent, dat de oppositie van
roomsch-katholieke zijde tegen het beginsel
der openbare leeszalen gerezen, de vrees,
dat de strijd tusschen het Hervormings
ideaal vau't vrije onderzoek en de roomsch
katholieke grondgedachte van de nood
zakelijkheid der priesterlijke voogdij op
intellectueel gebied, tot hevige verschillen,
tot ernstige gevolgen misschien, aanleiding
kon geven, mr. Heemskerk er toe moet
hebben gebracht zijn vrijgevig standpunt
te verlaten en toe te geven aan de pressie
der roomsch katholieke bestrijders, om 't
op dit punt niet tot een conflict te laten
komen, dat maar al te gemakkelijk kon
worden opgevat als een antwoord van
regeering en vertegenwoordiging op de
Borromeus encycliek.
Als dit waar is, is het zeer bedenkelijk
en het proteBtantsch Nederland mag zich
wel eens afvragen, waarheen de coalitie
ons voert.
DE DUITSCH SOCIAAL-
DEMOCRATISCHE PARTIJDAG.
J)e belangrijke beslissingen over de
begrootingsgoedkeuring, in den laten avond
van Woensdag op don partijdag te Maag
denburg genomen, hebben een merkwaar
dig resultaat gehad. De Zuid-Duitschers
die Woensdagavond den partijdag verlieten,
zijn gistermorgen teruggekeerd; zonder
eenige verklaring, zonder zelfs op de ge
beurtenissen te zinspelen, hebben zij hun
plaats ingenomen; de Frankf. Ztg. verneemt
dat zij bij de verdere beraadslagingen de
gebeurtenissen en besluiten van Woensdag
avond eenvoudig willen ignoreereu.
Eergistermorgen werd de vergadering
voortgezet met een langdurig rapport van
den afgevaardigde Noske over de parle
mentaire werkzaamheid der Rijksdagfractio.
Klaarblijkelijk, zegt do Kölu. Ztg., wilde
hij door een daverende redevoering over
den politieken toestand de aandacht aflei
den van het gebeurde. Maar dat zal moei
lijk zijn. Want rle afkeuring van hetgeen
de uiterste radicalen deden, kan voor
niemand verborgen blijven. Zelfs Bebel
heeft dat niet gewild, en geheel tegen zijn
zin is de beslissing gevallen.
Want hij weet heel goed, dat de Zuid-
Duitsche leiders vrij zeker zijn van hun
organisaties. En daarom, zegt de Frankf.
Ztg., zal de uitsluiting niet zoo gemakke
lijk zijn als de ultra'» zich dat voorstellen
De afgevaardigden toch, die tegen ecD
besluit van den partijdag handelen, kunnen
slechts door de partij organisaties van hun
kiesdistrict uit de pat tij worden verwijderd.
Niemand gelooft ernstig, dat de Badensche
Landdagleden door hun kiezers in den
steek zullen worden gcloten. Do radicalen
zullen, om hun doel te bereiken, een nieuw
voorstel op den aanstaanden partijdag
moeten indienen, een uitzonderingswet,
waardoor zij, die voor de begrooiingeD
stemmen, door den Partijdag kunnen wor
den uitgesloten. Daarvoor zullen zij echter
wel geen meederheid vinden, en derhalve
heeft hot thans genomen besluit, ook met
de scherpe resolutie van Zubeil, slechts
een platonische, geen practische waarde.
DUITSCHLAND.
Uit een bericht in ons vorig Diimmers
heeft men gezien hoe het Verbond van
industrieeleu in do metaal industrie, dezelfde
tactiek gaat toepassen, welke in ons land
door de textiel fabrikanten te Enschedé
werd gevolgd.
Ton einde den metaal-arbeiders te be
letten hun uitgesloten kameraden van de
scheepswerven geldelijk to steunen, worden
ook zij uitgesloten.
De Vossi6che Zeitung verneemt nog, dat
de werkgeversbond met het oog op deze
uitsluiting roods thans besloot om zich op
do hoogte te stellen tot welke organisatio
de bij hun leden werkende arbeiders zjjn
aangesloten.
Te dien einde heeft zij den arbeiders
een vragenlijst toegestuurd, welke aldus
luidt:
lo. Zijt gg lid vau een arbeidersorgani
satie en
'2o. Bij welke organisatie zijt gy aange
sloten
De arbeiders die deze vragen op een,
naar de meening van het werkgeversver
bond onvoldoende wijze beantwoorden,
zullen zonder meer worden beschouwd als
leden van het „Deutsche Metall-arbeiter-
verband", en de daaruit voortvloeiende ge
volgen moeten dragen
Uit dit bericht blijkt, waarom de werk
gevers juist 60 percent van hun arbeiders
willen uitsluiten.
De uitsluiting gaat alleen tegen het
bovengenoemde „Metall-arbeiter verband",
(1. i. de neutrale organisatie die verreweg
hot grootste deel der metaal-arbeiders omvat.
Men rekent dus, dat er 40 percent ar
beiders ongeorganiseerd zijn of tot een der
confessioneele organisaties behooren.
GRIEKENLAND.
Er begint thans eenige orde te komen
in den chaos, die tot dusver de nationale
vergadering van Griekenland heette.
De Atheensche correspondent van de
Vossische Zeitung meldt nu, datTheotokis
in overleg met zijn aanhangers besloten
heeft, met Rhallys samen te werken en te
zorgen, dat de nationale vergadering niet
in een constituante wordt verauderd. Ver
der wil hij tot voorzitter een man gekozen
zien, die tot geen van beide partijen be
hoort, maar dezen niet onwelwillend ge
zind is en ten slotte na aftreden van het
ministerie Dragoemis op de benoeming van
een zakelijk bakinct aansturen
Alle pogingen der wildon om Venizelos
te bewegen zich aan het hoofd eener
nieuwe party te stellen, die het uitroepen
eener constituante beoogt, zjjn mislukr.
Gevolg hiervan is, dat de wilden, de ra
dicalen en de Thessaliërs gemeene zaak
hebben gemaakt om eendrachtig tegen
Venizelos en do oude partjjen te velde te
trekken. Zjj zjjn overeengekomen den
volgenden eed af te leggen: Ik zweer bij
uiyn geweten, dat ik mjjn plichten ten
opzichte van het vaderland als afgevaar
digde zonder verzuim zal vervullen.
Do voorzitter zal Maandag gekozen
worden. Deze keuze beslist over het lot
der regoering.
ITALIË.
In een brief aan den kardinaal-vicaris
teekent de Paus protest aan tegen de
onjuiste en suiadeljjke beweringen, die de
burgcineecter van Rome tegen de leer
stellingen van het geloof te berde heeft
gebracht. Do Paus besluit met zijn ver
ontwaardiging uit te spreken en de aandacht
der geloovigen te vestigen op de voort
durende en steeds ernstiger beleedigingen,
die de autoriteiten in de stad van den
pontifex zelve den R.-K. godsdienst aandoen.
JAPAN.
Wij lezen in verband met een dezer
dagen ontdekte samenzwering tegen het
leven van den Keizer van Japan, dat dit
de eerste maal is in de geschiedenis van
Japan, dat des Keizers eigen onderdanen
tegen hem samenspannen. Volgens het
blad Hosji wordt de strengst mogelijke
censuur gehouden over al wat omtrent het
geval bekend zou kunnen worden. Toch
weet de Hosji te vertellen, dat de Keizer
bij een bezoek aan rle militaire school
dicht voor de hoofdstad vermoord had
moeten worden.
UITKEERING BIJ WERKLOOSHEID.
De directeur van het Bureau voor de
Centrale Statistiek, heeft de verschillende
wcrklieden-vereenigicgen hier te lande
doen weteu dat thans uitvoering zal wor
den gegeven aan een bij het Bureau reeds
lang bestaand voornemen, om nauwkeurige
gegevens te verzamelen omtrent de werk
loosheid der arbeiders, die van hun vakor
ganisatie naar vaste regelen uitkeering
ontvangen ingeval van werkloosheid.
In verband met het groote belang van
zulk een statistiek, waarop reed9 zoo her
haaldelijk en zeker niet het minst door de
arbeiders zelf werd aangedrongen, wijst de
beschuit en koek, daar zij worden vervaardigd van prima en zuivere grondstoffen. Ons brood is niet kleverig maar flink doorbak
ken door onze speciale ovens, waardoor het veel lichter verteerbaar en voedzamer is Reeds in Januari 1910 is. over 1909
Men lette op de echte nootzoete tarwesmaah van ons „Melkbrood" en „Gezondheidbrood",
welke smaak alleen door de beste soorten tarwe kan worden gegeven, alsmede dat ons brood niet
ls beschadigd door spoorwegvervoer enz-, alsmede waardoor zijn borsten niet taal. doch
croqnant zijn.
Vraag een dividendboekje aan de Afdeeling „Bro°dlabriek" van Meursing's Machinale Fabrieken van Gebak, Amersfoort.
