DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No. 227. DONDERDAG 29 SEPTEMBER 1910. 7e JAARGANG. BUITENLAND. BINNENLAND. Hoofdredacteur K. O. R IJ If E 91 K. Abonnementsprijs Per jaar(4.—. Franco per post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Bureau: KLEINE HaA« 6. TelefInterc. 18». Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08. Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uirsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen* en Buitenlandsch Advert.-bureau D, V. ALTA, Warmoesstr. 76*78 Amsterdam DE STEM UIT HET GRAF. Over de rede van den Romeinschen bur gemeester Nathan en het protest vau den Paus, die nog steeds do gemoederen in zekere kringen in beroeriug brengen, schrijft het Giornale d'Italia o.a. „Pius X en Ernesto I zij heeten wer kelijk zoo en niet Innoncentius II en Aua- cletus II, want wij schrijven het jaar des Heeren 1910 en niet 1118. Ook toen heeft de Paus z(jn tegenstander in den ban gedaan. Gelukkig dat thans geen der beide par tijen, gelijk acht eeuwen geleden geschiedde, vreemden ter hulp zullen roepen, niet om dat althau6 aan een van hen de wil daar toe geheel en al zou ontbreken, uiaar tenminste al omdat de tegenwoordige Duitsche Keizers zoo weinig lust betooDeu de Alpen over te klimmen. Maar, alle scherts torzijde, de zaak is toch van eeuig belang. Zonder over de doelmatigheid vau Nathan's redo of vau het Pauselijk protest to willen oordeelen, moet men toch vast stellen het zijn twee stemmen, die van twee tegenovergestelde sociale gewetens getuigen. De eene stem, die van het Ka pitooi wilde de volkomen ontwikkeling van het moderre geweten en de bevrijding der burgerij van een ondragelijk juk, dat hun in naam van den godsdienst was opgelegd; de andere stem, die nog spreekt van een herstel der wereldlijke macht, doet zich voor als een stem uit het graf en de man die zoo eerwaardig op de puinhoopen van een vervlogen tijd zit, herhaalt slechts de zelfde woorden, die zijn voorgangers reeds zoo dikwijls vergeefs spraken. Achter de bronzen deuren van het Yaticaan voelt men met en wd men het ook niet voelen, dat de menschelijke ziel zich wil bevrijden van het juk der religies, dat zij een geloof zoekt dat Diet een ontkenning der inner lijke vryheid is". DE ONLUSTEN TE BERLIJN. Over het verloop van de oproerige be weging te Moabit, ontleenen wij de vol gende beschrijving aan de Lokal Auze'ger: „Het tumult bereikte Dinsdagnacht in de Rostocker Strasse zijn hoogtepunt. Hier werden door het janhagel en de stakers tegelijkertijd alle lantaarns vernield en een vreeselijk bombardement van steenen op de voor de Rostockerstrasse bjj de Wic- lefstrasse geposteerde agenten geopend. Daarop ging de politie tot ontruiming van de straat, die in volslagen duisternis gehuld was, over. Ongeveer 4000 menschen, waar onder een vijfhonderdtal vrouweu en inei. - jes, vulden de straat over haar geheele breedte. Kreten als „bloedhonden", „schiet de schoften neer" etc. werden allerwege gehoord. De commissaris van politie som meerde de menigte driemalen u-teen te gasn. Deze echter joelde des te luider en begon de agenten met steenen te werpen. Op hetzelfde oogenblik werden lal van vensters geopend en een wsre hagel ven leege bier- en seltersflesschen kletterde op de agenten neer. Daartusschen klonken herhaaldelijk revolverschoten uit do veD- sters. Thans werd bevolen, het vuur uit de vensters te beantwoorden. Het publiek vluchtte in de huizen; zoodra de agenten aanrukten, werden zij gesloten, zoodra zij evenwel buiten schotbereik waren, werden de deuren weer geopend en vulden de straten zich opnieuw. Dengeheelen avond tot laat in den nacht woedde de strijd. De straat is van het eene einde tot het andere met scherven bezaaid, zoodat ten laatste de bereden agenten er niet meer door konden. Yoortdureud werd uit alle huizen met scherp geschoten en met fles- scheu etc. geworpen. Alle bewoners der geheele straat namen aan het gevecht deel. Tegen twee uur stormden weer talrijke oproerlingen de huizen uit, beladen met houtblokken, matrassen, petroleurn, etc. Snel werd een brandstapel opgericht, waar door de tot dusver geheel donkere straat thans helder verlicht word. 9 an alle kan ten stroomde nu opnieuw het gepeupel aan, waarop de politie met een charge met de blanke sabel en onder herhaald gebruik van de revolver, antwoordde. De br indweer, door de politio gealarmeerd, bluschte den brandstapel spoedig. Den geheelen nacht moesten de hoeken der straten door een sterke politiemacht bewaakt worden. In de Hutteustrasse werden door het janhagel in verscheiden r zaken, die hun ijzeren jaloeziën niet haddeu neergelaten, de ruiten verbrijzeld en de étalage geplunderd". Tot zoover de Lokal-Anzeiger. Wij maakten reeds melding van de pogingen van sommige bladen de schuld voor de ongeregeldhedeh op do sociaal democraten ter schuiven. Hiertegen protesteert de Vor- warts met alle kracht. De Vorwarts ont kent, dat aan de opstootjes door stakers wordt deelgenomen. De stakers zijn allen georganiseerd en hebben van het stakings comité het strenge bevel zich van alle buitensporigheden te onthouden en zelfs van do provocaties der politie geen notie te nemen. Het Berliner Tageblatt schrijft nog, zorder een bepaald oordeel over eigen schuld of provocatie uit te spreken: „Het ruwe optreden der politie in de Huttenstrasse werkte op verscheiden plaat sen direct prikkelend op de massa. Een kreupele werd b.v. door de agenten zoo lang geranseld tot hij bewusteloos bleef liggen". FRANKRIJK. De Temps schrijft een vrij heftig artikel tegen het besluit, dat, volgens de Figaro, de Paus weldra ze' uitvaardigen en waarbij den Franschen geestelijken verboden zal worden de begrafenisplechtigheid te vieren voor r. katholieken, die hun Paarchplichten niet meer hebben waargenomen. „Pius X r'dus de Temps verwacht van zijn hervorming een soort van wedergeboorte van het r. katholic'sme. De bisschoppen of althans de meerderheid daarvan in Frankrijk vreezen dat zijn integendeel den godsdienst den genadeslag zal toebrengen. De Paus ziet geen heil in een verzoenings politiek; door de beginselen en voorschrif ten zoo streng mogelijk toe te passen denkt hij tegen de onverschilligheid te kunnen strijden. De Paus moet toch weten dat tachtig percent van de Franschen die zich religieus laten begraven, slechts r. katho- zijn door doop en begrafenis, alleen bij de geboorte en bij den dood! De invoering van den maatregel zou het verderf zijn van het r. katholicisme in Frankrijk", OOSTENRIJK-HONGARIJE. Groote opwinding in politieke kringen baart het bericht uit Budapest, dat de bisschop Parvy, met beroep op het Pause lijk decreet van 20 Augustus over de afzetbaarheid der pastoors, van den afge vaardigde der nationale arbeiderspartij, pastoor Johann Richter, geëischt heeft, dat hij z'jn mandaat zou neerleggen. Richter antwoordde, dat hij dien eisch niet als ernstig gemeend kon opvatten, omdat een Paucelijk decreet hem toch niet de uit oefening zijner staatsburgerlijke plichten kon beletten. Hierop werd de weerspannige pastoor voor vier maanden geschorst. Dezelfde eisch werd gesteld aan den afgvaardigdo Alois Rudnay, eveneens lid de regccriugs- partij; die den bisschop evenwel nog niet heeft geantwoord. Beide afgevaardigden hebben den Minis ter-president het geval medegedeeld en ongetwijfeld zal het aanleiding geven tot heftige debatten in het parlement. Want behalve dat het feit op zichzelf reeds schandelijk genoeg is, wordt het nog ver ergerd door de omstandigheid, dat alleen leden der regeeriögspartij dit bovelkregon uraar niet de talrijke leden der andere partijen, zoodat de politieke bedoeling van dit machtsmisbruik duidelijk is. SPANJE. Het R. Katholieke Comité heeft een pro clamatie uitgevaardigd, die voor het leger van zulk ren beloedigendeu inhoud is, dat de onderteekenaars voor den krijgsraad zullen gedaagd worden; het geheele Co mité zal tevens vervolgd worden wegens de verspreiding van de mededeeling, dat de betooging op 2 October te Bilbao, niet tegenstaande het verbod vau de regeering, toch zal plaats hebben. Te Oreusa is een manifest in beslag ge nomen, waarin o. a. dezo zinsnede voor kwam De krijgstrompet doet zich in de Baski- 8cke bergen hooien. Officieel heeft thans de kapitein generaal van Bilbao laten bekend maken, dat de betooging op a.s. Zondag verboden is. RUSLAND. In 't tijdschrift „Wjcitnik Cwropy" komt een verhaal voor uit het Russische gevan genisleven, en wel in 't bijzonder over de ter dood veroordeelden. Er wordt o. a. in verteld, hoe het dezen mogelijk gemaakt wordt zich het leven te redden, door zich als beul ter beschikking van het gevangc- nisbestuur te stellen. Onder déze omstan digheden moet het aan liefhebbers voor dit ambt niet ontbreken. De schrijver heeft in één gevangenis drie van zulke scherprechters leeren kennen. De eerste, een bestiale natuur, die een moord te boeten had en zich door gewei dige vuisten kenmerkte, ontving voor iedere terechtstelling 25 roebels en een strafver mindering van 3 maanden Daar er genoeg te doen was, geraakte hij langzamerhand in 't bezit van een klein kapitaal en her kreeg ook de vrijheid. Twee maanden later echter werd hij de gevangenis weer binnengeleid, na zich aan een geheele reeks van moorden schuldig gemaakt te hebben. Nadat hy in naam van de wet gedood had, kon hij niet meer na laten ook uit eigen naam de menschen by den gang naar het hiernamaals een handje te helpen. Nu zou hij er zelf aan moeten gelooven, hij redde zich echter weer door beul te worden, en men nam hem als des kundige gaarne aan. De tweede, dien de schrijver had leeren kennen, was huismeester geweest en had zijn meester, in wiens dienst hy stond en voor wiens veiligheid hij zorg moest dragen, gedood. Ook deze kocht zjjn leven door beulswerk te verrichten. De derde was van een bjjzonder slag: een jonge man, die zeer beminnelijk optrad en met de gevangenen gaarne praatte, als hij hun het eten bracht. Op een dag echter verspreidde zich onder hen het gerucht, dat dezelfde jonge man steeds bereid stond hun het leven te benemen. Zij ondervroegen hem daarover en hij bestreed het toen met de heiligste verontwaardiging. Er waren in dien tijd in dezelfde gevan genis drie beulen, maar met ongeveer twee terechtstellingen per maand was er niet genoeg werk voor hen. De jonge man is toen door de beide anderen werkeloos ge maakt. De zegsman vertelt, dat hij nadien neurasthenicus is geworden en zich ten slotte zelf heeft opgehangen. DE NIEUWE BELASTING. In de Troonredo werd gewaagd van versterking ;der financiën door een nieuw middel dat nog niet wordt genoemd. Hot is vrijwel zeker zoo wordt aan Het Yolk gemeld dat dit nieuwe middel is een tabaksbelasting, misschien wol in den vorm van een debietrechc. OP DE KLEINTJES PASSEN. Men schrijft aan dn N. Arnh. Ct. De laatst by de Wet vastgestelde Staats uitgaven zijn die over 1907. Zn beliepen (rond) 1215.000.000, dat is f 09.000.000 meer dan over 1887 of twintig jaar gele den. Deze belangrijke stijging waarbij het niet gebleven is in aanmerking nemende, zou men zoo gaan denken, dat ieder Minister op de kleintjes zou passen, overtuigd dat de Regeering zeker wel isj dat het hierop evenals in elk particulier huishouden aankomt. Te eerder nog is men geneigd zoo te denkeu daar de Koningin, bij de Ope ningsrede op 20 dezer, nog getuigde: „Burgerlijke eu militaire laudsdienaren vervullen hun taak op een wijze die lof verdient". Het spijt ons dat wij hen, die als boven bedoeld dachten, bitter te leur moeten stellen. Slechts een voorbeeld daartoe. Zoo werd aan een Rijksveeopzichter met f 80 bezoldigd per maand, betaald telkens voor werkzaamheden op een en denzelfden dag: vcor het schatten van 76 runderen f152 van 27 runderen f 54 van 16 runderen, 6 kalveren en 6 schapen f 41 en van 58 stuks hoornvee, 29 schapen en 7 varkens f139. Deze Rijksveeopzichter had op 9 dagen in de maanden Januari tot en met April aan caxatieloon genoten f 645, dat is ge middeld f 70 per dag, boven zijn gewone bezoldiging. Hoe ergerlijk dit feit i», blijkt ook daaruit dat de Minister Talma (op aandringen van de Rekenkamer) nader een regeling beeft ingevoerd, welke, had ze vroeger bestaan, den gelukkigen veeop- zichtcr f 6 (zegge f 6) per dag zou hebben opgebracht. 'tls ons niet bekend of aan het Depar tement van Landbouw in het bjjzonderlof is gebracht,

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1910 | | pagina 1