DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 238.
WOENSDAG 12 OCTOBER 1910.
7e JAARGANG
BUITENLAND.
DE REVOLUTIE IN PORTUGAL.
BINNENLAND.
Bureau: KIiKINI) Tclel. Intorr. 18:t.
Ilooldredacteur R. (J. K 1.1 K f! IV K.
Abonnementsprijs:
Pev jaarf 4.—. Franco por
post id. f 5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd hel Alg. Binnen- en Bnitenlandseh Advert.- buroan D, Y. ALTA, Warmoesstr. 7'j- 73 Amsterdam
Prijs der Advertentiën
Yan 1 tot 5 regels f 0.40. Yoor icdoren regol meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regol f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
De berichten omtrent het werpen met
bommen van uit kloosters, waarop eerst
hier en daar tegeuspraak en zelfs een
„verontwaardigd protest" van clericale zijde
volgde, worden thans algemeen beves
tigd. Het schijnt voornamelijk het klooster
d'Estrelle geweest te zijn, van waaruit de
Jezuïeten zich krachtig hebben geweerd.
Er was een gevecht van eenige uren
noodig, voordat de troepen het klooster
hadden veroverd.
De kloosterlingen ontkwamen door een
ouderaardeche gang, die naar andere kloos
ters voerde. Het blijkt, dat alle kloosters
van zulke onderaardsche gangen zijn voor-
zieu, en dat deze den kloosterlingen in dezo
tijden goede diensten bewijzen.
Ook het bericht, dat de Jezuïeten uit het
klooster Heroes met dynamietbommen naar
voorbijtrekkende troepen wierpen, wordt
bevestigd.
Dit had, zooals te begrijpen was, de
uitbarsting van volkswoede tengevolge,die
tot gevangenneming van een aantal als
burgers verkleedo monniken leidde.
Op deze wijze werden een vijftigtal
Jezuïeten ontdekt, die in verschillende
vermommingen rondtrokken.
Tweehonderd nonnen werden eveneens
in hechtenis genomen en naar een oorlogs
schip gebracht.
Vau andere zijde wordt nog gemeld, dat
eergisteren gewapende lieden het nonnen
klooster Tronas binnendrongen.
De daar aanwezige 150 zusters poogden
tegeustand te bieden. Iu de verwarring
werden 12 hunner licht gewond. Zij werden
naar een militair hospitaal gebracht. De
overigen werden op wagens weggevoerd;
tneu weet niet waarheen. Het klooster is
door militairen bezet.
De regeering is voornemens het besluit
te nomen tot invoering van den militairen
dienstplicht.
De butgerlijke overheid neemt bezit van
de kloostergebouwen.
De monarchistische bladen slaan een ge
matigden toon aan, enkele erkennen zelfs
de republiek.
Er is een bevel uitgovaardigd tot inhech
tenisneming van den priester Laureuco
Mattos, een zeer strijdbaar katholiek leider.
De politie en de siedelftke garde worden
gereorganiseerd op den ouden voet.
SPOORWEGSTAKING IN FRANKRIJK
De lang reeds gedreigd hebbendo staking
op den Noorderspoorweg in Frankrijk is
eindelijk uitgebroken en naar het schijnt
zal zij zich niet tot die maatschappij alleen
bepalen.
Maandagavond te 11 uur waren 20U0
spoorwegmannen bijeen in de arbeidsbeurs
te Parijs en werd besloten tot de staking
eu tevens om den arbeid niet te hervatten
alvorens alle eischen ingewill'gd zijn. Die
eischen zijn: lo. verhoogiug der loonen
voor het geheele personeel;
2o. verlceuing van terugwerkende kracht
aan de pensioenwet van 11 Juli 1900;
3o. regeling van den arbeid;
4o. invoering van een wekelijkschen
rustdag;
5o. maandelijksche afrekening met een
jaarlijksch minimum van 2850 fr. voor
rangeerders en soortgelijke arbeiders.
Bovendien vorderen de arbeiders, dat hun
het loon over de stakingsdagen zal worden
uitbetaald en dat geen der stakers ontsla
gen zal worden.
De dienst aan het Noorderstation is
geheel gestaakt. De treinen naar Nederland
vertrekken niet. De postdienst naar de
noordelijke landen zal met behulp van
automobielen worden georganiseerd, maar
gistermorgen was hierin nog niet voorzien.
Het Noorderstation en do magazijnen on
loodsen worden door troepen bewaakt. Do
reizigers, die iu grooten getalo zich naar
bot station begaven, waren verplicht terug
te keeren. De beweging schijnt zich te
zullen uitbreiden.
Berichten uit de provincie melden, dat
de telegrafische en telefonische verbindin
gen gedeeltelijk verbroken zijn de lijn bij
Tergnier is door de stakers versperd met
behulp van twee locomotievou.
De minister-president Briand heeft in
den ministerraad verklaard, dat het mee-
reudeel van het personeel de beweging
vijandig gezind is. Do leiders der staking
trachten door vreesaanjaging hun wil door
te zetten. De vrijheid van arbeid zal vol
komen verzekerd worden twee daden van
sabotage zullen gerechtelijk vervolgd wor
den.
Heden zou een decreet worden uitge
vaardigd tot oproeping voor twintig dagen
onder de wapens van de spoorwogbeamb-
tem die nog dienstplichtig zijn. Do regee-
ring zal zoo noodig de hulp inroepen der
stokers en machinisten vau de vloot.
Uit Charloroi wordt gemeld dat geen
enkele trein uit Parijs sinds Maandagavond
is aangekomen. Kaartjes voor Parijs wor
den niet meer afgegeven; de reizigers
kunnen niet verder dan tot St. Quentin.
De expreastreinen Keulen-Parijs rijden.
Het Journal Officiel zal heden een decreet
openbaar maken, waarbij het treinverkeer
op militaire voet geregeld wordt.
Allo maatregelen zijn genomen om don
geregelden toevoer van levensmiddelen naar
Parijs te verzekeren. Verschillende arresta
ties wegens sabotage worden verwacht.
Het militair bestuur 7an Parijs draagt
zorg voor de handhaving van de orde
binnen do stations, op do perronB en
langs de wegen.
De prefectuur van politie is belast met
het toezicht buiten de stations en in de
arbeidsbeurzen.
De goederenbeurs opende met een ver
hooging van 1 fr. op suiker, 2 en 3 op
alcohol en 0.50 fr. op meel.
Do telegrafische en telefonische verbin
dingen, die gisternacht doorgesnedeu wer
den, zyn hedenochtend hersteld.
Uit Soissons wordt aan de Liberté
bericht Een extra-trein, die troepen
vervoorde in do richting van Lens, is te
Marienval door hot personeel in den steek
gelaten.
Een groot aantal andere treinen zijn
eveneens door de machinisten aan hun lot
overgelaten.
Stakers houden de wacht rondom de
stations; andereu, staande op bruggen,
bedreigen de machinisten, die op de loco
motieven dienst doen, met hunne revolvers.
By Amiens zijn boven van de bruggeu
af steenen geworpen naar de locomotieven.
De staking is ook uitgebroken te Tergnier,
St. Quentin, Laon, Hirson.
In den afgeloopen nacht zijn drie
telegraafpalen doorgezaagd en 17 telegraaf
draden doorgesneden tusBchen de stations
Aires en Boaumetz en twee palen door
gezaagd en 18 draden doorgesneden
tusschen Dainville en Densart.
Een laatste bericht meldt, dat ook de
staking op den Westerspoorweg is gepro
clameerd.
FRANKRIJK.
De Frauscho onderzeeër Pluviöse, die
voor enkele maanden op don bodem dei-
zee vergiug en daarna werd gelicht, ie weer
binnengesleept, wordt thans heisteld en zal
spoedig weer dienst kunnen doen. De Matin
deelt mee, dat de Fransche zeelui het als
een eer beschouwen deel te mogen uit
maken van de bemanning. Men kan twee
maal zooveel mannen krijgen als er noodig
zijn.
GROOT-BRITANNIE.
De Engelsche bladen leiden uit verschei
dene teekenen af, dat de wapenstilstand
in den Britschen politiokcn strijd ten einde
loopt, in. a. w. dat de veto-conferentie
geen voldoende resultaten zal opleveren.
Ten eerste heeft minister Haldano iu oen
speech gezegd, dat de algemeene verkie
zing kan komen .gelijk een dief in den
nacht", zoodat de liberalen zich maar vast
in gevechtsorde moeten opstellen; en len
tweede heeft de eerste „whip" der liberale
partij een brief geschreven aan een Scbotsch
liberaal, waarin hij schrijft dat „het tijd
perk van politieke stilte schijnt voorbij te
gaan en het uoodzakelijk wordt, den vijand
terug te drijven".
Er is nog een politieke quacstie, die
de aandacht der regeering eisclit. Yoor
eenigon tyd is bij rechterlijk vounis ver
klaard, dat de gelden der arbeidersveree-
nigingen niet mogen worden aangewend
om daarmede de socialistische afgevaardig
den in het Parlement te ondersteunen. De
leiders der arbeiderspartij komen op tegen
dit vonnis en wenschen eone wetsverande
ring. Nu treft het dat do rechter die het
vonnis velde aftreedt, hij wordt opgevolgd
door een rechterlijken ambtenaar die na
hem het hoogst in rang is. Maar diens
opvolger is candidaat voor het Parlement
en als de arbeiders hem niet steunen
loopt zijn candidatuur groot gevaar. Nu
behoort hij tot de regeeringspartij, die
gaarne zijne verkiezing zou zien. Zal men
nu de wet wijzigen om dezen candidaat
te redden? Dat is de vraag.
ITALIË.
De ItaliaaLsche anti-cleriale vereenigingen
hebbon besloten, met een luisterrijke be
tooging de uitroeping dor Portugeesche
republiok te vieren. Dezo zou samenvallen
met de herdenking van Ferrer's terecht
stelling en gehouden worden op 17 Octo
ber (hoewel Ferrer 13 October gefusileerd
is.) In de vergadering waar de anti-clericalen
dit besluit namen, werden tevens maatrege
len besproken om Italië te verdedigen tegen
„een inval der uit Portugal verdreven gees
telijke orden'.
De bladen melden, dat de regeering
maotregelen trof om te verhinderen, dat
de Portugeesche godsdienstige congrega
ties zich in Italië komen vestigen.
SPANJE.
Honderdon uit Portugal verdreven mon
niken en religiouzen kernen te Vigo en
Badajoz aan. De republikeinsche afgevaar
digde Emiliano Iglesias heeft, met het oog
op het gevaar aan dezen inval verbondon,
de Regeering in do Kamer do vraag ge
steld of zy maatregelen dacht te nemen
deze ongewenschte immigratie te beletten.
In antwoord op deze interpellatie zeide
Canalejas, dat de Regeeriug inderdaad
maatregelen tegen de invasie zou treffen,
die zij voorloopig nog meende to moeten
verzwijgen, maar waarbij zij toch niet het
medelijden uit het oog zou verliezen, dat
ieder mensch behoort te gevoelen mot het
ongeluk, dat de ballingen getroffen heeft.
TURKIJE.
In een correspondentie uit Uskub lezen
wy iets dat wyst op de geestdriftig natio
nale stemming, die onder een deel der
Turkscho bevolking heerscht. In de maand
Ramasan, vertelt de schrijver, zijn overdag
de koffiehuizen leeg, maar 's avonds komen
de Moslims in grooten getalo om zich op
hun wijze te vermaken. Een zangeres zingt
dan Turkscho liederen. En dan komt het
dikwijls voor dat opeens een der toehoor
ders opspringt, de papieren waaier der
zangeres, een kopje, een glas bij opbod
gaat verkoopen ten voordeele van den
Turkschen staat. Geen uitzondering is het
dat zulk een waardeloos voorwerp 60, 70
of 100 Turksche ponden opbrengt.
Meer en meer, zegt de correspondent,
wordt ouder het volk liet verlangen wakker
om uit eigen middolcn den opbouw van het
Jonge Turkije te bekostigen.
PENSIONNEERING GEMEENTE-
AMBTENAREN.
Het wiskundig rapport betreffende de
pensionneering van gemeente-ambtenaren
on van hunne weduwen en weczen is bij
de Landsdrukkerij in druk en zal begin
December in een oplaag van ongeveer
4000 exemplaren het licht zien.
Het licht in de bedoeling aan alle ge
meentebesturen in ons land een exemplaar
toe te zenden.
GEEN REGLEMENTEERING.
De Raad der gemoente Zulphen heeft
besloten de verordoning op de huizen van
ontucht in te trekken.
SALARIS-ACTIE.
Het comitié voor salarisactie, heeft namens
alle vereenigingen van onderwijzers by liet
openbaar en het bijzonder lager onderwijs
met uitzondering van den Bond van
Nederlaudsclie Onderwijzers bij adres
nogmaals onder de aandacht van deleden
der Volksvertegenwoordiging gebracht de
wenschen in zake een herziening van de
regeling der salarissen in de wet op het
lager onderwijs, zooals deze zijn uitgedrukt
in bij het adres gevoegde „Grondslagen".
Adr. verzoekt, zoo mogelijk, deze wenschen
bij de behandeling van de Staatsbegrooting
voor het jaar 1911 ter sprake te brengen
eu de Regeering te willen uitnoodigen ecu
wettelijke regeling iu den geest van deze
wenschen in ernstige overweging te nemen.
TWEEDE KAMER.
Reeds bij de regeling van werkzaamhe
den waartoe de Kamer gister bijeen' was,