WEERBERICHT.
Thermometerstand
Uit de Pers
LANDBOUW.
STADSNIEUWS.
ALLERLEI.
MEDEDEELINGEN VAK HET
KOHJNKL. NED. MET. INSTITUUT
Opgemaakt voorin 10.50 uur.
De Bilt, 14 October. 1910.
Hoogste barometerstand 781.8 tn.M. te
Aberdeen laagste 75S.5 te Haparanda.
Verwachting tot den avond van 15 Oc
tober 1910. Moest matige tot krachtige
O.-lijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Licht bewolkt
droog weer overdag zachter.
TemperatuurMogelijk nachtvorst.
Barometerstand te AMERSFOCpT
776 mM.
Vorige stand te 12 uur 765 m.M.
te Amersloort.
Hoogste gisterenF. 60
Laagste hedennachtF. 38
Hedenmiddag 12 uurF. 50
Aan het Centraalstation te Amsterdam
bracht de Fransche trein gisterochtend drie
reizigers uit Parijs aan, die de Fransch-
Belgische grens per auto bereikt hadden.
In de vestibule van dit station is een
bord opgehangen, met de mededeeling aan
het reizend publiek, dat de doorvoer naar
Parijs niet verzekerd kan worden.
Geldzendingen aan Frankrijk verzonden,
zijn aan de Belgische grens geweigerd en
teruggezonden.
BIJZONDER ONDERWIJS.
Het Handelsblad verzet zich tegen een
denkbeeld van de „Standaard", van een
gemeentelijke bijdrage voor de bijzondere
scholen. Ging dit door, dan zou elke secte
die het minimun aantal leerlingen dat de
wet voorschrijft bijeen heeft gekregen,
geheel op kosten van staat en de gemeente
een school kunnen stichten die onder haar
beheer staat.
Het Handelsblad herrinnert er voorts
aan, dat tevens door de kerkelijke partijen
op „bijzonder" schooltoezicht ook voor de
„bijzondere" scholen wordt aangedrongen.
Een schoolopziener, in staat toe te zien
of het openbaar onderwijs aan normale
ei8cheu voldoet, zou niet op het christelijk
onderwijs moeten toezien. Wanneer rnon
zich nu herinnert zegt het blad dat
de grootste vrees van hen die het onder
wijs, van kerkelijke zijde gegeven, bestrijden
is, dat dit onderwijs zal gaan gelijken op
dat, onder leiding der geestelijkheid in
zoo vele landen gegeven wij wijzen op
Portugal met zijn 80 pet. analphabeten,
waar het onderwijs in handen der geeste
lijkheid was eu dat juist als eerste
eincli voor rijkssubsidie is gesteld, dat het
onderwijs er slechts weinig ouder zou
mogen lijden, dan meenen wij dat het
goed is reeds dadelijk te signaleeren en
zoo scherp mogelijk af te keuren de nieu
we onderwijswenschen onze cl ericale re
geering thans van invloedrijke zyde voor
gehouden.
ONTSLAG AAN GEHUWDE AMBTE-
NARESSEN.
Te Haarlem heeft zich een comité ge
vormd dat zich ten doel stelt actie te voeren
tegen het wetsontwerp Heemskerk, betref
fende het ontslag aan gehuwde ambtena
ressen. Er zal o.a. een opengare vergade
ring gehouden worden.
EEN WOORD TOT „DE TIJD."
„Men heeft nog enkele orde-broeders
die zich als burgers hadden verkleed, en
de republikeinsche kleuren droegen,
gearresteerd. De menigte jouwde hen I
uit.
Er zijn in Portugal ongeveer vijf- a
zesduizend uionmkeu eu zusters, die tot
verschillende congregaties behooren en
thans worden verbanuen.
De vreemdelingen onder hen zullen
met alle égards naar de grenzen worden
gebracht, de monniken en zusters vau
Portugeesche nationaliteit zullen naar
hun families worden teruggezonden."
Dit onschuldig berichtje in het Het Vader
land van gisteren verschenen, geeft De
Tijd aanleiding tot de volgende twee
„korte opmerkingen":
„lo. Wanneer in geheel Portugal, dat
5,5 millioeu iuwouers (bijna uitsluitend
Katholieken) telt, niet meer dan 5000
ft 6000 „monniken en zusters" gevonden
worden, kan de anti clericaal wadi-lijk
niet over een te veel klagen en valt op
de uitdrijving dezer religieuzen een des
te droever licht.
2o. Let eens op den killen, onbewo
gen toon, waarop deze enorme, ten Hemel
schreiende ongerechtigheid vernield wordt
in bladen, welke kolommen vol jam
merden met jeremiaden over het
vermeende onrecht een Franscheu jood
aangedaan.
Luide toejuichen, dat duizenden on
schuldige wezens over de grenzen
gejaagd of uiteengedreven woidenjj durft
hier de liberale pers nog niet best aan,
maar of men de zg. bezadigde conservat.-
liberale „Nieuwe Courant" of het orgaan
der geavanceerde Unie-Liberalen leest,
men voelt, dat de redacties in haar
schik zijn en thans prettige dagen
doormaken. Het anti clericalisme viert
er hoogtij en zelfs de liefde voor bet
Koningschap, welke anders bij sommige
gelegendheden zoo luide kan spreken,
schijnt voor een republiekeiusche gezind
heid te hebben plaats gemaakt, nu de
verdreven monarsch lot een Katholieke
dynastie behoort en over een Katholiek
land regeerde
Wy willen met „De Tijd" niet twisten
over de vraag of een aantal van vijf
zesduizend kloosterlingen gesteld dat dit
officieus opgegeven aantal met de werke
lijkheid overeenkomst aL dan niet te
veel is voor een land, van ongeveer
hetzelfde bevolkingscijfer als Nederland
Wij gelooven niet dat men in dezen een
algemeen geldend verhoudingsgetal zou
kunnen vaststellen. Alles zal hier wel van
de bijzondere omstandigheden als in elk
land afhangen.
Maar de tweede opmerking van het
Katholieke orgaan noopt ons tot de ver
klaring, dat wij voor geen enkel Katholiek
willen onderdoen in medelijden met de
personen der kloosterlingen, aan wie teu
gevolge van de Portugeesche revolutie
onaangenaamheden mochten wedervaren.
Maar hot menschelijk medegevoel met
de individuen mag ons niet de oogenjdoen
sluiten voor het onheil dat de kloosterlingen
als geheel, als organisatie, over Portugal
hebben gebracht.
Wij spreken niet van hun, naar onze
overtuiging, hoogst verderfelijken invloed
op de mcutaliteit van do groote massa des
volks.
Deze invloed toch, hoezeer wij hem ook
betreuren, is van geestelijken aard. En wij
denken er niet aan, om zulk een invloed
met andere dan geestelijke wapenen te
willen bestrijden.
Maar wat men voornamelijk aan de
kloosterlingen in Portugal en elders!
verwijt, is, dat zij niet bij hun geeste
lijken arbeid zijn gebleven dat zij zich
hebben begeven in den economischen
concurrentie-strijd met industrieelen, han
delaars, neringdoenden en ambachtslieden.
Het is deze concurrentie, die gevoegd bij
den politieken invloed, welken zij zich onder
het Kouinkschap wisten te verwerven, in
Portugal zoovel ergernis heeft gewekt.
Wij kunnen ons hier beroepen op het
getuigenis eener „kerkelijk hoogwaardig-
heidsbckleeder", die in de Univers, het
Fransche zusterorgaan van „De Tijd", een
lang niet malsch oordeel over deze „eco
nomische" weikzaamheid der Portugeesche
kloosterlingen heeft geveld.
Was het niet Schaepman of een ander
eminent Katholiek die eens verklaarde,
dat hij uiet de ketters, maar slechts de
ketterij haatte?
Welnu, op dezelfde wijze koesteren wij
absoluut geen vijandige gevoelens tegen de
kloosterlingen individueel, maar achten
wij hun collectieven arbeid in menig opzicht
verderfelijk voor het volk, te midden waar
van zij leven.
(Het Vaderland.)
HET KALKEN DER BOOMSTAMMEN.
Een goede gewoonte, die bijna in alle
deelen des lands in gebruik is, bestaat in
het kalken der stammen, van de kroon af
tot aan den grond toe eu van de takken,
zoo ver als men reiken kan. Bij vooikeur
gebruikt men hiervoor versch gcbluschte
kalk, die met veel water wordt aangelengd,
zoodat ze er uitziet als melk. Te dik mag
ze niet zijn, omdat ze dan een korst op
den boom zou vormen, die voor lucht
ondoordringbaar is en de ademhaling te
zeer belemmeren zou Want de luchtcellen
moeten vooral in den zomer, gedurende de
periode van den krachtigsten groei, hun
funciicu naar behooren kunnen vervullen.
Daarom neme men het mengsel zoo dun,
dat het er voor den zomer weer afgeregend
is. Eop witkwast of iets dergelijks bewijst
bij het witten goede diensten.
De grootste voordeden van het kalken
zijn de volgende
lo. Het doodt de wortels van mossen,
wierep en schimmelplanten,
2o. Het bemoeilijkt de ontkieming van
hun sporen.
3o. Het bemoeilijkt bet uitkomen van
insecteneieren en het sluit de larven in
hunne schuilplaatsen op.
4o. Hot bemoeilijkt de insecten om
hunne eieren in de spleten van de schors
te leggen en verhinde.rt aan larven en in
secten om zich daarin te verbergen.
5o. Het bevordert het afvallen van
dpode stukken schors, waardoor aan de
kleine vijanden des te miuder schuilplaatsen
worden aangeboden.
6o. Het beschut den stam tegen te felle
konde in deu winter en tegen te groote
hitte in den zomer.
Al deze voordeelen wegen wel op tegen
de geringe moeite, die het kalken geeft.
Voor jonge bloemen met een gladde bast
is het evenwel niet noo'dig, tenzij zy pa6
verplant mochteu zijn. Want dan houdt de
kalk op den stam een te sterke ver
damping tegen en bevordert daardoor
den groei.
(Plantenleven).
In „Toonkniistnieuws" wordt o. a. het
volgende meegedeeld van de volkszang-
scholen der plaatselyke afdecling van Toon
kunst.
Van de zangcursussen te Amersfoort kan
vermeld worden, dat aan het onderwijs in
den loop van het jaar werd deelgenomen
door gemiddeld 84 leerlingen, van welke
49 meisjes, van de school a. d. Beekstraat
en door gem. 62 leerlingen, onder welke
41 m. van de school aan de Koningstraat.
In beide 6cbolen wordt het zangonder-
wijs gegeven aan 2 klassen, welke ieder
2 maal per week gedurende een half uur
onderricht outvangen eu wel na afloop van
ded gewonen scbooltyd van 11.30— 12 uur
's middags. Ouderwijzei in de school aan de
Beekstraat is de heer H. C. den Hartog,
aan die aan de Konings.raat was tot 30
November 1909 de heer A. A. Verburg,
ouderwijzer. Deze zag zich echter, in ver
band met zijne benoeming tot hoofd der
Openb. Lagere School te Leusbroek, ver
plicht met ingang van 1 December 1909
eervol ontslag te vragen, dat hem onder
dankbetuigiug voor de aan het zangonder
wijs bewezen diensten verleend werd. Met
leedwezen zag het afdeelingsbestuur den
heer Verbuig heengaan. In zijne plaats
werd, voorloopig tot 30 November 1910,
benoemd de heer C. A. Heuuks, onder
wijzer aan de school aan de Koningstraat.
Het onderwijs, dat gericht is op zacht
en zuiver zingen zouder 6teun van eenig
instrument, staat onder toezicht van den
heer M. W. Petri, directeur van de zang-
vereeniging der afdeeling. Het wordt door
de onderwijzers met groote toewijding ge
geven en door de leerlingen geregeld en
met groote opgewektheid gevolgd. Verzuim
kwam op beide scholen zoo goed goed als
niet voor. Zelfs volgen enkele leerlingen
van vorige cursussen, die de school reeds
verlieten, nog steeds het zaugonderricht,
wat wel bewijst, hoezeer het op prijs wordt
gesteld.
De sociëteit „Vereeniging" houdt he
denavond 9 uur een buitengewone leden
vergadering. De agende vermeldt de vol
gende punten:
1. Voorstel tot het ten verkoop aanbie
den van de Societeits gebouwen aan de
Gemeente. 2. Voorstel tot het uitstellen
van de verbouwingsplannen. 3. Voorstel
tot het aangaan van een geldleening.
De afd. Amersfoort van de Vereeni
ging voor Vrouwenkiesrecht houdt Woens
dag 19 October a. s. in de Arend een
openbare vergadering. Als spreker zal
optreden de heer P. J. Oud van den Haag,
met het onderwerp: De houding der
verschillende politieke partijen met betrek
king tot het vrouwenkiesrecht. De dames
Kamerlingvan Vollenhovei; en H. Smit
zullen ecnige zangnummers ton gehoore
brengen.
AGENDA.
16 Oct. Uitvoering, Thilia, in Amicitia.
17 October. Openbare Vergadering Rein
Leven beweging.
li) Oct. Ver. voor Vrouwenkiesrecht in de
Arend.
20 Oct. Volkshuisvesting iu „Ons Huis".
20 Oct. Openbare bijeenkomst Evang. Maat
schappij in de Luth. Kerk.
20 Oat. Openbare les Volkszang.
21 Sov. Uitvoering U. O. T. in Amicitia.
Droogte. Op verschillende plaatsen
in de provincie Groningen alsmede in
Friesland, begint zich gebrek aan drink
water te doen gevoelen.
Door de stations Groningen en Leeuw-
ardeu worden dagelyks vaten met leiding
water naar de verschillende stations ge
zonden, ten einde iu de behoefte to voor
zien.
Een stad zonder vrouwen.
In vroegor tijden, toen de emigratie naar
Amerika heel wat anders te beteekenen
had dan tegenwoordig, was het niets bij
zonders, als men daar kolonies had, alleen
samengesteld uitmannen. Maar tegenwoor
dig treft men zulke plaatsen niet meer
zoo vaak aan. In de staat Wisconsin heeft
men echter nog zulk een plaats. Het is
het dorpje Aliceton in de landstreek Jef
ferson, het heeft ruim honderd zielen, een
postkantoor, een belangrijke kaasfabriek, en
meer zulke dingen maar het heelt geen
enkele vrouw. Allemaal mauuen. Het is
wel merkwaardig dat het dorpje nog wel
genoemd is naar een vrouw. De bewoners
van Aliceton zijn voor een groot deel
zonderlinge ol exentrieke lieden. Reeds
meermalen ging het gerucht, dat een vrouw
het wagen zou om in Aliceton by al die
mannen te gaan wouen. Telkens veroor
zaakte dit gerucht groote opwinding onder
de bewoners van het mannendorp maar
6teeds bleek het een ongepaste grap te zijn.
Eeo waanzinnige. Een waan
zinnig geworden advocaat te Rome, dio
van uit zijn woniug op straat had ge
schoten, een vrouw gedood en meerdero
voorbijgangers verwond had, heeft in zijn
huis een ware belegering ondergaan. Een
geheelen nacht heeft hij het in zyn „fort
Chabrol" uitgehouden en nog meerdero
personen gewond.
Toen de onderwaterzetting van het huis
mislukt was, omdat de belegerde gaten in
den vloer maakte, waardoor het water
wegliep, werd de man door zwaveldampen
in half-verdoofdeu toestand gebracht. Do
politie drong daarop gisteren, in den vroegen
morgen, het huis binnen en overweldigde
den man, vóórdat hij nog kon schieten.
Onder een ovatie van de omstanders rooi
de politieagenten, is de ongelukkige, dié
nog een poging tot zelfmoord had gedaan,
geboeid naar het krankzinnigengesticht
overgebracht.
De boschbranden. De branden
in Minnesota eu Ontario woeden nog steeds,
maar windstilte belet het snelle voortwoe
keren van het vuur.
De overlevenden maken reeds plannen
tot wederopbouw der afgebrande plaatsen,
waaroij men met groote moeilijkheden
rekent, daar de grond diep vastgebakken
is als baksteen. Ook voer de herleving
van den laudbouw zal dat moeilijkbeden
geven.
Welke hitte zich ontwikkeld heeft,
toonde een naaimachine, die te Beaudette
op straat gebracht was en in een vloeiende
massa veranderd terug is gevonden.
Een ongeluk op de „Fries
land". Men meldt uit Den Helder aan
het Volk:
Gistermorgen ongeveer 10 uur ontviug
een marinier op de „Friesland" een revolver
van den laten officier door tusschenkomst
van diens oppasser, om het wapen schoon
tc maken.
