WEERBERICHT.
Thermometerstand
STADSNIEUWS.
ALLERLEI.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT
Opgemaakt voorin. 10.50 uur.
De Bilt, 25 November 1910.
Hoogste barometersta id 771.4 in.M. te
Dodo, laagste 754.S te Lahague eu Hedoix
Verwachting tot den avond van 25 No
vember 1910. Meest matige O.-lijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Betrokken,
waarschijnlijk sneeuw of regeu.
Temperatuur: Minder kouden nacht.
Barometerstand te AMERSFOORT
760 mM.
Vorige stand te 12 uur 770 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 36
Laag6te hedennachtF. 24
Hedenmiddag 12 uur F. 31
het kabinet ook blijkt uit de omstandig
heid, dat de wijze waarop het kabinet
hier is aangevallen, meer doet denken aan
speldeprikken dan aan 6lagen met het
zwaard. Want zaken als de Zondagrust-
circulaire bij het koloniaal debat en de
Heldersche quaestie zijn aangelegenheden
van ondergeschikt belang.
Spreker kwam op tegen de voorstelling
alsof de rechtsche coalitie zichzelf in de
schoolwetquaestie opgelost en overleifd
heeft. Ten eerste is het onjuist, dat de
rechtsche groepeering haar ontstaan te
dunken heeft aan die quaestie. Ook betwist
spreker, dat de onderwijsquaestie reeds ie
opgelost; van gelijkheid tusschen openhaar
en bijzonder onderwijs is nog in de verste
verte geej sprake. Maar ook al ware de
sclioolquaestie opgelost, dan nog moeten
wij op onze hoede zijn om te behouden
wat verkregen is; dus ook dan nog, zelfs
al neemt men aan dat de rechtsche par
tijen zich voor de onderwijszaak verbonden
hebben, zou na oplossing dezer quaestie
de bestaande, groepeering gowenscht blijven.
Wat de heer Kuyper verder zei, kwam
hierop nter: Het recht van bestaan der
anti-revolutionnaire partij staat of valt niet
net de onderwijsquaestie maar vloeit voort
uit de tegenstelling tusschen tet hetero
nome beginsel volgens hetwelk do
meusch zich afhankelijk voelt van een
koogere macht en het autonome
beginsel volgens hetwelk slechts onze eigen
wil ons handelen bepaalt. En nu is de
meerderheid van ons volk allengs bij
instinct gaan voelen, dat degenen die zich
tegen hel autonome beginsel verzetten,
daarmee meteen waken tegen het losma
ken van velerlei historisch verband waar
door de nationale vrede werd verstoord.
Degenen, die leven uit het heteronome
beginsel trachten dan ook, door reorganisa
tie van het bedrijfsleven, door te pogen,
daaraan weder een eigen organisatie to
verschaften, de desorganisatie van de
Revolutie fveer te boteren.
De heer De Yisser, een heel andere
beteekenis gevend aanhet woord hetero
noom, ontwikkelde daartegen zijn beden
kingen, beloofde dat een bedrijfsorganisatie
juist het heteronome beginsel aan zou
tasten, het Ziektcverzekeringsoutwerp van
Minister Veegens beter vond dan dat van
Minister Talma, omdat bij het eerste het
eigen leven der bestaando organisaties
werd geëerbiedigd en het ontwerp des
heeren Talma ook in strijd achtte met het
beginsel van dr. Kuypers grooto amende
ment op de Ongevallenwet. Zoodat hij
verwarring duchtte tusschen Staat en
Maatschappij en een opslokken van het
christelijke door het democratische beginsel.
Daar ging de „heteronome" eenheid van
de coalitie! roept de overzichtschrijver in
Handelsblad uit.
De heer Drucker demonstreerde het
vooze vau de antithese aan de jongste
verschillen rechts (o.a. die bij de Bakkers
wet geblekcu), aan de zuinigheid van dit
ministerie met specifiek christelijke maat
regelen een half uur later Zondags
opening van 't Rijksmuseum en 't doen
vervallen van Zondagstreinen behalve
in 't Zuiden des lands! en aan de
afwezigheid van christelijke politiek
behalve op 't stuk van onderwijs en van
benocmiugen. Hoe weinig eenstemmig men
rechts denkt over zedelijkheid, blijkt o.a.,
gelijk die afgevaardigde opmerkte, uit het
feit dat De Nederlander het ambtenaressen-
ontwerp veroordeelde als een uitting vau
„geforceerde zedelijkheid". En over Zon
dagsrust, zelfs over Zondagsheiligiug zijn
de heeren rechts 't zóó weinig eens, dat
iu een Roomsch Volkshuis te Rotterdam
des Zondagsavonds dansmuziek gespeeld
wordt 1 De hypnose van de zoogenaamd
„christelijke beginselen" op de kiezers,
begint da'n ook uit te werken, al staat de
politieke coalitie natuurlijk, door belangen
gemeenschap, nog vast genoeg. En het
Kabinet geniet iu de rechtsche pers niet
meer dan een succes d'cstime.
De gelegenheid voor vruchtbaren arbeid
in de neutrale zóne is, onder deze omstan
digheden, voor dit Kabinet met zijn groote
meerderheid eu met, daartegenover, de
zachtheid van de oppositie, heel mooi.
Maar er schijnt, zoo vreesde de heer
Drucker, niet veel te zullen geschieden.
Men had van dit Ministerie de oplossing
van het legervraagstuk gehoopt, doch men
kreeg alleen het mislukte tweeploegen-
stelsel en voorts een voorstel om millioeoeu
ie geven voor doode weermiddelen. Terwijl,
bij Marine de Minister door brieven die
den driftigen ijver van den bekeerling
toonen, verdienstelijke vlagofficieten uit do
vloot doet heengaan.
Als eeuige uitweg zag de afgevaardigde
van Groningen een samenwerking tusschen
verwante groepen rechts en links.
Werexiedenkaakten.
Men meldt aan het H. D., dat de directie
der H. IJ. S. M. een gunstige bepaling in
'het belang van de houders van werkmans-
kaarten heeft getroffen.
Aan houders van werkmanskaarten is
namelijk toegestaan, bij ongunstig weder,
wanneer het werk gestaakt moet worden
en bij ongesteldheid met een vroegeren
trein te mogen reizen, dan op de kaait
vermeld wordt Dit levert voor de betrok
kenen zeer zeker een groot gemak op.
Tegen de 46 miilioen.
Op het adres, dat in verschillende plaat
sen van Zeeland ter teekening heeft gele
gen, inhoudende het verzoek aau de Twee
de Kamer het wetsontwerp op de kustver
dediging niet aan te nemen, is door ruim
2100 personen geteekend.
Verzending van eet- en drinkwaren.
Mei ingang van 1 December zal de H.
IJ. S. M. manden of kisten met wijn en
likeuren iu flesschen, sigaren, eet en
vleeschwaren niet meer ougezegcld of
ongeplombeerd ten vervoer aannemeu. De
ze maatregel is een gevolg van de veel
vuldig voorkomende diefstallen.
Oranjevekeeniging.
Gisterenavond hield de Oranjevereni
ging, onder voorzitterschap van den heer
C. W. F. Reijckers, een algemeene leden
vergadering in cafe Ottc
Bij de opening herinnerde de Voorzitter
aan de feesten op 30 April en 31 Augus
tus, waarop met groote voldoening kan
worden teruggezien. Een woord van dank
wenscht hij te brengen aan de politie en
aan Amersfoort's Vrijwilligerskorps Verder
aan de plaatselijke pers, die der Vereeni-
ging steeds ter wille was Het doet den
voorzitter genoegen, dat deze nu weer in
haar geheel aanwezig i6. Er heeft een mis
verstand bestaan met een der bladen, dat
uu echter uit den weg is geruimd. Met
voldoening ziet de voorzitter, dat weer
een vertegenwoordiger van dat blad aan
wezig is, gaarne beveelt hij de verecniging
verder bij bedoeld blad ten zeerste aan
Ten slotte daukt de Voorzitter het be
stuur van Birkho-veu voor het beschikbaar
stellen vau het sportterrein.
Hierna leest de secretaris de notulen
van de vergadering van 16 Maart 1910,
die onder dankzegging worden goedge
keurd.
Het jaarverslag van den secretaris-pen
ningmeester b.cngt een woord vau dank
aan de heeren Meester, Reijckers en Van
Luntcreu, die uu reeds 5 jaar zeer veel
voor de vereenigiug hebben gedaan Verder
aan de commissarissen en vooral aan do
heeren N. W. van Heggelen en H. J.
Groote Balderhaar ten Velde, die wegens
vertrek moesten bedanken en wien het
eerelidmaatschap is aangeboden. Dank zij
het ijverig wei keu der propagauda com
missie is hot ledental stationnair gebleveu.
Door verschilleude extra bijdragen sluit
de kas weer met een voordeelig saldo van
f 211.08. De inkomsten bedroegen f 1211 21,
de uitgaven f 1000.13. Het verslag eindigt
met een k achtige opwekking het ledental
te vcigrpoten
Het verslag wordt met een woord van
dank goedgekeurd.
De heer Steciihoff Jr. brengt namens
de commissie tot nazien der rekening en
verantwoording verslag uit. Boeken en be
scheiden ziju aau een serieus oudeizoek
onderworpen eu alles is in de beste orde
bevonden, waarom de commissie voorstelt
den penningmeester te dechargeeren. Al
dus besloten.
Bij de nu volgende bestuursverkiezing
worden herkozen de heeren I. J. Cohen
en D. Meester en gekozen de heer D.
Schoonevcld, die de benoeming aanvaarden.
Tot leden van de propagandacommissie
worden gekozen de heeren Willemsen en
Steenhoff Jr. die eveneens de benoeming
aannemen.
Hierna wordt de vergadering gesloten.
Dinsdag, op het Concours-Hippique
te Chicago, heeft Blackpa3dy van dr.
Bemelmans met luitenant Cobiijn in den
zadel een eersten, Held van luit. Mathon,
bereden door den eigenaar, een derden
prijs behaald.
Woensdag heeft Held een derden en
Blackpaddy een vierden prjjs behaald.
Het voorstel van Burgemeester en
Wethouders Daar aanleiding van een adres
betreffende de straatverlichting in de Kamp
straat, luidt in zjjn geheel als volgt:
„Wij hebben de eer U bierbg weder
aan te bieden het adres van G. A. van
Loo'e.a. waarbg adressanten verzoekende
Kaoppstraat te doen verlichten op gelijke
wijze als do Utrechtsche straat. Over dit
adresf hebben wij het advies van de Com
missie van bijstaud in het beheer van de
gasfabriek ingewonnen, welk advies U
hierbij gelieve aan te treffen. Volgens het
daarbij overgelegd rapport vau den direc
teur zouden, indien een zelfde verlichting
als in de Langestraat en Utrechtsche straat
aangebracht werd, tenminste 9 overspan
ningen gemaakt moeten worden, waarvan
de kosten bedragen f 630. De jaarlijksche
kosten van deze verlichting worden geraamd
op f 460.
Op minder kostbare wjjze kan een
belangrijke verbetering verkregen worden
door het verplaatsen van 3 en hot bij
plaatsen van 2 lantaarns, afkomstig uit de
Arnhemsche straat. Indien op 4 lantaarns
tevens do 4 dubbele branders, die in de
Arubemsche straat overbodig zullen worden,
aaugebracht worden, zal de verlichting
kunnen geschieden door 7 nachtbranders
on 8 avondbranders. In de St Jansstraat
zou dan nog een lautaarn kunnen worden
bijgeplaatst, terwijl door verplaatsing van
een lantaarn het terrein achter de manege
ook beter verlicht zal worden.
De installatiekosten van deze verbetering
bedragen f 50 zouder berekeniug van
de waarde van het materieel, dat afkom
stig is van de vroegeie verlichting in de
Arnhemsche straat
De jaarlijksche kosten van deze verlich
ting worden geraamd op f 300, terwijl
de tegen woordiging verlichting jaarlijks
kost f 135.
De minderheid van ons college onder
schrijft het advies van de commissie niet;
zij acht het wenschelijk, in de Kampstraat
de zelfde verlichting aan te brengen als in
de Langestraat en andere straten.
De meerderheid daartegen acht het verkeer
in de Kampstraat niet van dien aard, dat
het noodig is, aldaar eene verlichting met
overspanningen aan te brengen. Wel acht
de meerderheid het gewenscht eene ver
betering, zooals ook door de Commissie
van bijstand gewenscht wordt, te doen uit
voeren.
Op grond van liet bovenstaande hebben
wij derhalve de eer U voor to stellen,
conform het advies van de Commissie van
bijstand te besluiten.
Het advies van de Commissie van bij
stand in het beheer van de gasfabriek, luidt
als volgt:
„Naar aanleiding van het in onze handen
om bericht en raad gestelde adreB van een
aantal bewoners van de Kampstraat, waarbg
verzocht wordt in die straat de zelfde
verlichting aan te brengen als thane reeds
in de Utrechtsche straat bestaat, hebben
wij een rapport van den directeur der
Gasfabriek verzocht, welk rapport hierne
vens in afschrift gaat.
Naar aanleiding van dit rapport zijn wg
tot de conclusie gekomen, dat het niet
wenschelijk is in de Kampstraat een ver
lichting met overspanning en invertlicht
aan to brengen, daar deze zoowel in aanleg
als iu onderhoud vrij duur is en het ver
keer op de Kampstraat eene dergelijke
uitgaaf niet gebiedt.
Wel achten wij het wenschelijk de
verlichting aldaar te verbeteren en meenen
wij, dat dit op voldoende wjjze kan ge
schieden door uitbreiding van het aantal
lantaarns en het aanbrengen van dubbele
branders zooals dit nader in het rapport
van den directeur der Gasfabriek is ont
wikkeld en waaraan wy ons refereeren.
Tevens voegen wij hierbij een teekening
aangevende de plaatsing der lantaarns,
zooals wy die wenschelijk achten,"
AGENDA.
25 Nov. Cursus voor Vrouwenkiesrecht
in de Zwaan.
27 Nov. Amer8i. Tooneolver. D. I. U. Soiróe
Amusante in de Kroon.
11 Dec. Uitvoering Tooneelver. van de Ver.
Volksweerbaarheid in de Kroon.
13 Dec. Toonkunst, Amieitia.
14 eu 15 Dec. Bioscope Voorstellingen in de
Kroon.
15 Dec. Lezing van Dr. Beyerman voor den
Ned. Protestantenbond.
16 Dec. Liederenavond van Julia Cnlp.
26 Dec. Uitvoering Tooneelver. „Knnst na
Arbeid" in de Kroon.
3 Jan. Uitvoering Gezelschap de La Mar in
de Kroon.
Opzienbarende arrestatie.
Dinsdagavond is A. J. Veldhoen ontvanger
van de gemeente Elburg, gearresteerd en
gevankelijk te Zwolle binnengebracht.
Wij vernemen over deze opzienbarende
arrestatie uit goede bron hot volgende:
De heer V. is 50 jaar, secretaris van
Doornspijk, ontvanger van Elburg en pen
ningmeester van bet „Nut". Hij genoot
een verbazend groot vertrouwen; de boeren
brachten bij hem de spaargelden voor de
Nutsbank, die door hem in hun boekjes
en in zijn klad-kasboek werden genoteerd.
De heer Meyer hield het grootboek en de
heer V. moest aan hem de bedragen weer
opgeven. De heer V. speculeerde, en
vermoed wordt, dat hij gemeente en Nuts-
gelden over en weer misbruikte.
De vorige week kwam de heer Spijker
boer bij den heer V. om f 3000, die hij
op de Nuts8paarbank had. De heer V.
stuurde hem weg, zeggende dat hij morgen
maar weer moest komen. Toen dit drie
dagen gebeurde vervoegde Spijkerboer
zich bij den hoer Meyer en toen kwam
uit, dat de hem- Meyer slechts f 50 op
het grootboek had en Spijkerboer f 3000
op zrjn boekje.
Dadelijk werd er een spoedeischende
bestuursvergadering van het „Nut" belegd
en daar viel V. door de mand. Hjj is toeo
dadelijk naar Den Haag gereisd.
De burgemeester zond hem twee agenten
van politie achterna. Dezen zochten hem
te Wapenveld by zijn zoon en werkelijk
kwam hij daar 's avonds aan en werd ge
vangen genomen. Hij had vrij veel geld
bij zich, dat naar zijn zeggen aan de
gemeente behoorde.
Bij het opmaken vaD de gemeentekas
kwam deze uit. Toen het feit van de ver
duistering niet meer te ontkennen viel,
zei de heer V,: „'t Ib maar goed, dat het
uitgekomen is, andere had ik mg er nog
dieper ingewerkt."
V speculeerde en de verduisteringen
dateeren reeds van voor vier jaar. Natuudyk
loopt 't storm om de spaarpenuingen. Wel
is gebleken, dat vele boekjes meer aanwijzen
dan het grootboek, aiaar het bedrag is
nog niet te benaderen; men vermoedt,
dat het tekort in de duizenden loopt.
De Nutsbank heeft een reserve van
f 32000 en zal allee wel uitkeeren.
De heer V. heeft aangeboden zijn be
zittingen te verkoopen, teneinde de ge
maakte schuld te dekken. De ontsteltenis
is zeer groot in het rustige Elburg.
Rechterlijke vergissing. Het
gerechtshof te Marseille heeft bg vergissing
een doodvonnis geveld over twee beschul
digden, wien het die straf niet had toege
dacht.
Vier boeven, die tot twee verschillende
