DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.] No, 281. DONDERDAG 1 DECEMBER 1910. 7e JAARGANG. BUITENLAND. BINNENLAND. DE LANDER. Hoofdredacteur It. O. HIJ KG N S. Knreau: KI.KIAE HaiVU 6. Telet. Interc. 18». Abonnementsprijs: Prijs der Advertentiën: Per jaarf 4.Franco per Van 1 tot 5 regels f 0.40. "Voor iederen regel meer f 0.08. post id. f 5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandseh Advert.-bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 76.78 Amsterdam Verkiezingsleuzen in Engeland. Het is den conservatieven ten langen leste gelukt, een verkiezingsleuze te vinden, die met ecnigen kans op succes gesteld kan worden tegenover het „tegen het veto recht der Lords", van de liberalen. Wij bedoelen het denkbeeld van een lefercnd- dum, een volksstemming: een referendum over Home-Rule, een referendum over vrij handel en protectie, een referendum over eiken belangrijken maatregel, dien het toekom8tigen huis der Lords mocht afkeu ren. Ziedaar de nieuwe verkiezingsleus die Balfour gisteren naar voreu gebracht heeft, vooral door het volk een referendum te boloven over tariefhervorming, indien de conservatieven het mochten winnen. Eerst hebben de conservatieven de regeering willen bcstrgden met den uit Amerika terugkeerenden Redmond die, de zakken vol Amerikaanach goud, Engeland kwam bevechten; toon met de bewering dat deze parlement8-ontbiuding door de Ieren afge dwongen is; daarop met de houding der Ulster-unionisten in Ierland. Maar al die leuzen zouden toch de hoofdzaak, waarom het gaat, uiet aantasten. Nu heeft men het gevonden: tegenover het beroep op het volk dat thans de regeering doet om het veto-recht der Lords te vernietigen, stellen do conservatieven hun bereidwillig heid om in alle groote quaesties die Eugeland verdeeld houden, het volk direct te laten beslissen. Dit in verband met de bang makerij voor Ierland's afval van het Ver- eenigd Koninkrijk moet de overwinning aan de stembus voor do conservatieven bevechten. De liberalen komen tegen het denkbeeld van een referendum op. Wij houden 't er niet voor dat zij zooveel bezwaren tegen het denkbeeld op zichzelf hebben, maar uu de conservatieven het opeens vooruitschui ven, als ware het tegengesteld aan wat de liberalen verlangen voor Engeland, be strijden zij het. Zij doen dat door te be- toogen dat het geheel in strijd is met heel Let Britsche regeeringsstolsel. Dit is ver tegenwoordigend, niet „plebescitair" gelijk b.v. in Zwitserland hot geval is, Het Engekche staatsrecht is gebaseerd op de verantwoordelijkheid der ministers jegens het Lagerhuis, dat op zijn beurt zich aan het oordeel des volks moet onderwerpen op geregelde tijden, of wanneer de re geering het onmogelijk acht, de zaken verder te drijven zonder vernieuwing van den steun des volk». Onder dat stelsel vormt het volk partgen en neemt leiders, waardoor het zijn wil kenbaar maakt, en het laat aldus een breede marge van vrijheid open voor de eigenlijke wetgevers, zichzelf echter de macht voorbehoudend om te oordeelen over de groote lijnen. Een referendum past allerminst in dat stelsel. Het is wel een merkwaardig verschijnsel wat wg op het oogenblik in Engeland waarnemen. Do fijn-aristocratische Lords werpen zich, als laatste redmiddel, op het meest democratische van alle instellingen: het referendum. Eu de democratische libe ralen zien zich daardoor genoopt dat middel te bestrgden. Zal het kiezersvolk den toestand goed doorzien P Zal het begrijpen dat het allerminst democratische beweeg redenen zgn, die de Lords naar dat refe rendum doen grijpen Zal het inzien, dat bet ook na de invoering Lansdowne's her vormingsplannen die immers het refe rendum voor belangrijke gevallen inhiel den steeds conservatief blijvende Huis het referendum alleen zal inroepen tegen over liberale voorstollen, die daardoor op gehouden en bemoeilijkt zullen worden, terwijl de maatregelen van een conservatief Lagerhuis alle ongehinderd wet zullen worden Zullen de kiezers begrgpen, dat op die wijze de zoozeer verlangdo gelijkhe.d van beide groote partgen in Eugeland die zelf door do regeeringsvoorstellen nog niet eens geheel bereikt wordt schier even ver af zal zijn als thans Het is te hopen en de liberale leiders zullen niet nalatig blijven het volk er op te wijzen. Maar zeker is het dat de manoeuvre door de conservatieve leiders allerhandigst is uitgevoerd en dat do liberalen alle krachten zullen moeten inspannen om het oordeel der tegenpartij te niet te doen. Frankrijk Er worden in Frankrijk tal van verga deringen op touw gezet tegen do terdood- veroordeeliug van Durand, den vakvereeni- gings-secretaris in Rouaan, die tot den moord op den werkwilligen Dongé zou heb ben geraden. Protestvergaderiugen worden gehouden in Parijs, Rennes, Lyou, Marseille en Havre, en aan de muren wordt een protest geplakt. De weduwe van Dongé, den vermoorde, vraagt zelf den president om gratie voor Durand. Zij doet dat als arbeidersvrouw, zegt ze. Intusschen is Durand in hooger beroep gekomen. Rusland. Uit Petersburg wordt aan de Times gemeld, dat enkele dagen geleden gedele geerden van socialistisch revolutionaire ver eenigingen en van de arbeiders in de voornaamste steden van het rijk ergeus in Finland zijn bijeengekomen en daar hebben besloten, naar aanleiding van de algemeene ontevredeuheid, die in het land heerscht, en die om. gebleken is uit de ongeregeld heden na het overlijden van Tolsioj, betoogiDgen te houden in het geheele rijk. De revolutionairen zouden beloofd hebben te zorgen voor wapens en ontplofbare stoffeD. Naar het heet, heeft Savinkuf, die Garsjoeni is opgevolgd als hoofd van de strijdorganisatie, die bijeenkomst geleid. Toen de politie don wind kreug van hetgeen er gebeurd was, arresteerde zij eenige leiders van de centrale arbeiders organisatie; het moet echter gebleken zijn, dat dezen geheel buiten de zaak stonden. Door de autoriteiten te Petersburg zoowel als in de provincie zijn maatregelen genomen om te verhinderen, dat de bladen van het gebeurde melding maken of zich ook zelfs de onschuldigste toespeling ver oorloven op de jongste betoogingen van studenten en anderen. Tweede Kamer. Bij de gisteren voortgezette beschouwin gen over de Staatsbegrooting was eerst de heer Troelstra aan het woord. Hij vraagt of deze Regeering wel het recht had, Kamerleden te verwijten het gemis aan grooten stijl. Nooit vertoonde toch oen Ministerie kleiner, holler, stijlloozer betoo- gen dan dit Kabinet. Eu zolden sprak een Min. van Financiën zoo weinig tot den weienschappeljjken zin van zijn gehoor als de heer Kolkman. Deze regeering mag dus allerminst de diepte en breedte der rede voeringen veroordeelen. Over de antithese hebben wg alleen nieuwe woordon gehoord, moeiljjk-verstaan- bare woorden, die slechts nieuwe verwar ring kunnon stichten, Intusschen. is opnieuw gebleken, dat do rechterzijde en Regee ring het niet eens zijn. Het onzinnige en holle van do nieuwe klanken is reeds nu gebleken! Spr, constateert verder, dat het vrijzin nige Kabinet-De Meester ;neer deed voor Zondagsheiliging dan dit „christelijke" Kabinet. En reeds staat vast, dat ecu deel der anti-rovolutionnairen tegen het eedswetje zullen stemmen! Dr. Kuyper erkende zelfs, dat de speci aal antirev. wenschen moeten wachten tot de antirev. meerderheid zgn; welnu, ieder weet, dat dit nooit zal geschieden. Die wenschen worden dus nooit ingewilligd, zij zijn ad calendas graecus uitgesteldI Op algemeene ph asen, zooals nu weer van Dr. Kuyper gehooid, bouwt men geen politiek; men verkettert eenvoudig de ware basis voor een goede politiek. Over het christelijke van het Kabinet maakt Spr. zich niet ongerust: Het echt- scheidings-ontwerp is reeds „in nadere overweging" genomen en zoo zal het gaan met al die zedelijkheidswetjes, die tot walgelijke toestanden zouden leiden: huiche larij, prostitutie enz. Een coalitie links zal niet noodig zijn: spr. vreest van dit Kabinet geen kerkelijke overheersching, de Ministers zullen wel water in hun wijn doen! Opnieuw bestrijdt spr. de financieele politiek der Regeering, die anti-progressief is; zij moet de b-zittende klasse ontzien. Vandaar de tariefverhooging als plecht anker voor de sociale wetgeving. Natuur lijk komt er zoodoende geen perspectief in den financieelen toestand. Wat de sociale wetgeving aangaat, de Regeering heeft nu vau di. Kuyper de waarschuwing, aanmaning of dwangbevel, thuis gekregen. In 1913 zullen we elkaar weer spieken, zeide dr. Kuyper en hij somde precies op, wat er dan in hot Staatsblad zal moeten staan. Als de voor stellen niet doorgaan zal dit liggen aan het gemis aan beleid bij minister Talma, getuige het gebeurde bij de Bakkerswet ten. waarbij spr. tegenover minister Heems kerk volhoudt, dat hg alle recht heeftom critiek uit te oefenen op het beleid, dat de heer Talma toen toonde. Spr. vreest, dat er niet genoeg tijd zal zijn voor afhandeling van al die gewichtige ontwer pen, waarvan du nog slechts de Ziekever- zekering ons bereikt heeft. Spr. en de zijnen zullen niet tevreden zgn met een mededeeling, als door minister Heemskerk in zake de herziening van de Ongevallen wet toegezegd: wij zullen die herziening gebeel voor ons moeten hebben voor wij de .Ziekteverzekering kunnen beoordeelen. Spr. komt evenals de heer Hugen- holtz beslist op tegen het misbruik, dat van God gemaakt wordt bjj de landsde- fensie. Wat gemeene dingen zijn niet reeds aan de Godheid toegeschreven door de belijders! Daarom we:d tijdens dr. Kuyper's rede geroepen: laat God er buiten! Spr. beroept zich op Tolstoï, die toch ook belijder was, al werd hij buiten de Kerk gesloten en die zooht de geboden Gods niet in do belangen van het oogenblik; hij was anti-militarist ingevolge hot gebod: Gg zult niet doodenl Ja, maar wij moeten onze onafhankelijk heid tooh vordedigea. Maar dan vraagt spr. of God dan onderscheid maakt tusschcn de verschillende landstreken. Ontnemen wij in den Archipel niet aan de volkeren hun onafhankelijkheid? Of maakt God verschil tusschen kleur van haar en huid? De heoren beschouwen zich als de man nen van Gods wil. Maar er zijn er, die er anders over denken. Spr. zelf spreekt zich niet uit: hij heeft niet, zooals de heeren, het monopolie van Gods woord. God wil niet het militarisme, maar het kapitalisme wil het. De volkeren willen geen oorlogen met elkaar voeren; zij willen slechts een eerlijk stuk brood. Maar het zijn de petro- leumbaronnen en tabaksplanters,die in Indië belang hebben bij den oorlog. Men zegge eerlijk: het tegenwoordige stelsel eischt het zoo en zoo, maar kome niet met God aan bg gebrek aan betere argumcuten. De heer Do Visser wraakt het beioep van den heer Troelstra op Tolstoï; op diens stellingen is geen staatsgebouw op Ui richten. Wat de tegenstelling: autouoom-hetero- noom aaugaat, spr. ouderscheidt deze stacdpunteu niet zoo scherp. De stelsels van do heeren Kuyper en Troelstra trach ten de maatschappij beiden te vervormen en te verwringen naar eigen vooropgezet stelsel. Spr. keert zich vervolgens tegen den heer Borgesius, die een vroegere rede van spr. trachtte uit te spelen tegen hetgeen hij bij deze Algemeene Beschonwingen heeft uiteeugezet. De heer Borgesius, ud- ders zoo scherpzinnig, was zeker op dit punt stompzinnig, heeft spr. blijkbaar niet begrepen. Hij heeft altijd hetzelfde stand punt ingenomen: hg acht de Ziekteverze kering uiet urgent; van de 100.000 arbei ders zouden geen 1000 voor de prioriteit van de Ziekteverzekering stemmen. Daarom heeft hij 't betreurd, dat de Ouderdoms- en Invaliditeisverzekenng niet voorop gaan en verder was hij tegen de splitsing vau Ziekteverzekering en Ongevallenverzekering en van Ouderdouis- en Invaliditeitsverzor- ging; maar een complex wetgeving op dit gebied heeft spr. niet aangoroerd en dus niet aanbevelen. Eenzelfde moeilijkheid als nu met de Ongevallenwet ondervonden, zou men gekregen hebben bg behandeling van Veegens' ouderdomsverzekering, los van invaliditeitsverzekering. Spr. komt met kracht op tegeu het onjuiste verwjjt van den heer Borgesius en eveneens tegen het verwijt, alsof spr. do Woningwet en' Ge zondheidswet als onchristelijk zou hebben voorgesteld: zjjn qualificaties over de On gevallenwet en Armenwet handhaaft spr. ten volle. Zich tot de Regoering wendende, zegt spr., dat bet antwoord van den Bremier hem in zake Zondagsrust niet bevredigd heeft. Spr. herhaalt daarom zgn vragen aan de Regeering over dit vraagstuk. De Minister drage, in overleg met dc Veree- niging voor Zondagsrust, een nieuwe wet voor. In zake Ziekteverzekering dringt spr. er ten slotte nog eens op aan, dat het ont werp geschikt zal zijn om er op voort te bouweu bij de verdeie arbeidersverzekering. Do heer Borgesius wees er op, hoe zeer hij het eens is met de beschouwing van den heer Lohman over de benoemingen.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1910 | | pagina 1