DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
Uit de Pers.
No, 297.
DINSDAG 20 DECEMBER 1910.
7e JAARGANG.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Kerknieuws.
EE EEMLANDER.
Hoofdrednctvar R. G. R IJ KE S 8.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. f 5.60. Per 3 maanden id. II,Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KLEINE IIaAG G. Telef. Iutere. 183.
Prijs der Advertentii'n:
Van 1 tot 5 regels f|0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kantor. Amersfoort in dit blad ia „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen* eui Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76.78 Amsterdam
De Engelsche Verkiezingen.
De stembusstrijd is afgeloopen. Wel is
waar is van een zestal districten de uitslag
nog niet bekend, maar verandering in den
toestand zullen die niet meer brengen.
De uitslag van den grooten strijd is ten
slotte, dat de unionisten één enkelen zetel
op de mini8terieelen veroverd hebbeu. Eén
zetel, terwijl zij er zestig hadden moeten
winnen, om de meerderheid „tegen de
Lords" te vernietigen. Als dat geen bloe
dige nederlaag is, dan weten wij het niet.
Ja, de toestand is eigenlijk nog gunstiger
voor de regeering, wanneer men de onaf
hankelijke Iersche nationalisten, de O'Brie-
nisten, rekent tot de oppositie. Want dan
is de ministerieele meerderheid nog voor
uitgegaan, aangezien de Redmondisten in
Ierland twe. zetels veroverden op de
0'Brieni8ten.
Hoe het ook zij, de regeering keert
terug in het parlement met een meerder
heid van 190 a 120 stemmen en aan de
verkiezingen kan geen andere beteekenis
gehecht worden, dan dat zij een bevesti
ging zijn van de uitspraak, die het volk
in Januari 1.1. heeft gedaan.
Wat nu Wel, eerst zal uien naar alle
waarschijnlijk een weinig rust nemen en
daarna komt de vraag aan de orde: zal
de Koning dreigen met de benoeming van
500 peers („poppen-peers" zoo noemen de
unionisten hen) om het lloogerhuis te
dwingen de veto-wet dor regeering door te
laten? Eerst moet natuurlijk die wet in
het Lagerhuis worden besproken en aan
genomen, maar men verwacht, dat de
regeering een eventueele obstructie der
oppositie, die de wet zou ophouden, dooi
de meerderheid zal laten „neerguilloti-
neeren", gelijk dat heet, zoodat de wet
heel spoedig in hetHoogerhuis kan komen.
Wanneer men de Britsche bladen leest,
liberale en conservatieve,* dan krijgt men
den indruk, dat niemand er meer aan
twijfelt of de Koning zal, als Asquith het
vraagt, met de peersbenoeming dreigen.
Al dat gepraat van de unionisten, dat de
regeering van haar plannen zou moeten
afzien, indien deze stembusstrijd haar geen
groote meerderheid bezorgde, al dat
gepraat blijkt maar verkiezingsspcl geweest
te zijn, om den moed erin te houden bij
do unionisten. Nu hoort men daarvan
niets meer en de unionisten zien heel
goed, dat de Koning niet moor weigeren
kan, wil hij een constitutioneel monarch
blyven. Een andere uitweg dan de peers-
benoeming is er niet. De unionistische
Spectator zelf betoogt, dat Balfour met
geen mogelijkheid een kabinet zou kunnen
gaan vormen mocht de Koning weige
ren want deed hij dat, dan zou hy
weer moeten ontbinden en op een winst
van 70 zetels bij een nieuwe verkiezing
kunnen de unionisten toch onmogelijk
rekenen.
De taktiek der conservatieve bladen is
thans deze geworden: zij leggen er den
nadruk 'op, welk een ontzagwekkende
verantwoordelijkheid de regeering op zich
neemt, wanneer zij den Koning het
paardenmiddel laat toepassen van de be
noeming van 500 peers. Aanvankelijk had
men verwacht, dat de Lords, wanneer de
Koning dreigt met de Peers bedoeming,
vanzelf de wet zouden doorlaten, maar
pu is ep een streven in de conservatieve
pers om de Lords te bewegen de peers-
beuoeming te laten plaats hebben. Wan
neer het land dit schouwspel bijwoont,
zeggen de bladen, dan ziet het waartoe
deze „één-Kamer-regeering" het laud heeft
gebracht. 31. a. w. dat zal voor een
latere gelegenheid eeu wellicht deugde
lijk wapen in den verkiezingstrijd geven.
Duitschland.
Bassermann, de Duitsche nationaal liberale
partij-leider heeft een redevoering gehouden
over de binnenlandsche politiek in Duitscli-
land. „Wij moeten", zei hij„ „in alle
gevallen front maken tegen het wassen van
den rooden vloed, aan den anderen kant
echter er naar streven om het mot de
vooruitstrevende volkspartij eens te worden
over het stellen van candidaten, omdat
wanneer er twee liberale candidaten staan,
allicht geen van de twee in herstemming
komt 1 „In den rijkskanselier stelt Basser
mann thans veel vertrouwen, omdat hy
uitdrukkelijk gezegd heeft, zich niet op
het steeptouw te willen laten nemen door
de conservatieven en clericalen Bassermann
is er van overtuigd, dat van nu af aan de
kanselier andere wegen volgen zal. Aller
eerst echter moet hij er voor zorgen dat
de inmenging van amhtenaren in den stem
busstrijd ophoudt. Die inmenging, zegt B.,
is eeu der hoofdoorzaken van het groote
aantal meeloopers der sociaal-democratie.
Den 21n dezer begint het proces der
Britsche officieren Brandon eu Trench, die
dezen zomer in Borknm onder verdenking
van spionnage gevangen genomen zijn.
3Iisschicn zal het geding in het openhaar
gevoerd worden, zoodat niemand zal kunnen
vreezen, dat er iets verkeerds bij geschiedt.
De Duitsche autoriteiten willen beel de
wereld toonen dat het een ernstige zaak
geldt, heel iets anders dan b.v. de zaak
Helm in Engeland. In elk geval zal
hoogstwaarschijnlijk ook bij het deel van
het proces, waar het publiek wordt buiten
gesloten, de vertegenwoordiger der Engel
sche regeering worden toegelaten.
Crisis aan het Departement van
Oorlog.
Thans vernemen wij, dat de Regeering
van plan is een Nota van wijziging op de
Oorlogsbegrooting voor 1911 in te dienen,
ten einde de Tweede Kamer in de gele
genheid te stellen dit Hoofdstuk nog vóór
het a.s. Kerstreces af te doen, zoodat niet
tot de aanbieding van een Kredietwet zou
behoeven te worden overgegaan.
Volkssanatoria voor Borstlijders.
In de Zondag te Utrecht gehouden
algemeene vergadering der Vereeniging
tot oprichting en exploitatie van Volssana-
toria voor Borstlijders in Nederland werd
met algemeene stemmen goedgekeurd het
vooistel van het hoofdbestuur om de oor
spronkelijk op f60,000 vastgestelde 4"/.
geldleeuing te brengen op f 75,000.
De voorzitter heeft voorts, onder woorden
van dank waarmede de vergadering
instemde medegedeeld, dat wijlen mr.
J. D. van Heusde, oud-kantonrechter te
Gouda, aan de Vereeniging heeft gelega
teerd de som van f 20,000, nir.t den last
die aan te wenden voor vrije bedden.
Commissie van Beheer of van Bijstand?
3Ien zal zich herinneren, dat in den
boezem van den Delftschen Gemeenteraad
verschil van meening hecrscht over de
oude strijdvraag: of de Rand bevoegd is
uit zyn midden een vaste commissie van
beheer voor gemeentebndrijvon te benoemen
dan wel of zulk een commissie ecu van
bijstand van B. en W. is.
De Raad benoemde nl. onlangs een
commissie van beheer voor do bedryven
van gas, water en electriciteit en stelde
voor deze commissie een reglement op
bet beheer vast.
Van dit Raadsbesluit vroeg de wethou
der Post van der Burg aan de Kroon
vernietiging op grond van strijd met art.
54 der gemeentewet, dat slechts Raads-
commissiën van bystand kent.
B. on W. hebben zich verweerd, wijzende
op art. 57, dat andere cotntnissiën kent,
voor een bijzonderen last, niet zeggende
of deze last van tijdelijken dan wel van
duurzamen aard zal ziju en op art. i79
litt. 9 dat aan B. en W. het toezicht
opraagt op het belteor (van anderen dus)
van gcuieeutewerkeu en eigendommen.
Gcd. Staten, door den Minister van
Binnenl. Zaken gehoord, meenen, dat de
commissie er een van bijstand is met
beheersbevoegdheid, mits B. en W. op dat
beheer toezien.
De 3Iini8tor kan zich met deze meening
vereenigen, waarom B. en W. den Raad
voorstellen in de betreffende verordening
een wyziging te doen aanbrengen; be
palende, dat zy op het beheer toezicht
houden.
Deze ruimere interpretatie bijstands-
commissiën met door B. en \V. gecontro
leerde beheersbevoegdheid is voor
gemeenten met eenigszins omvangrijke
bedrijven van groote beteekenis.
Vrijkaarten voor kamerleden.
Do Tijd vernoemt, dat er pogingen
worden gedaan, een groot aantal handtee-
keningen van Kamerleden te krijgen onder
eeu verzoek aan de Spoorwegmaatschap
pijen, om vrijkaarten aan de leden dei-
Tweede Kamer te geven Is het blad goed
ingelicht, dan zouden de 3Iaatschappijon
wei bereid zijn, dit verzoek toe te Btaan,
als er genoeg leden zjjn, die de aanvrage
doen.
Lij kverbranding
In de Zaterdag gehouden algemepne
vergadering der Vereeniging voor faculta
tieve lijkverbranding, werd aan het Hoofd
bestuur de machtiging verleend, den bouw
vau het Nederlandsch Crematorium na
onderhandsche aanbesteding te guunen.
Het Dagelijksch Bestuur werd benoemd
tot Bouwcommissie met het recht zich
al of üiet deskundigen als medeleden of
adviseurs te kiezen.
Werklieden- vacantiekaartkn.
Zaterdag is te Utrecht een bijeenkomst
gehouden van afgevaardigden van een
20-tal werkliedenoraanisaties en van work-
lieden aan groote fabrieken, waarin bet
besluit genomen is zich tot de directie der
3Iaatscbappij tot Exploitatie der Staatsspoor
wegen te wenden met het verzoek de
werklieden-vacantiekaarten ook na 1
Januari 1911 weder verkrijgbaar te stellen.
Zoo noodig zullen bij den minister verdere
stappen worden gedaan.
De vrij-üb. Nieuwe Ct. zegt, na een
overzicht van de stemmen over de motie-
Duymaer van Twist, dat het weer eeu
zonderlinge crisis is, een „waaraan de
politiek" allerminst vreemd is. Wie dóArvan
meer mocht verlangen te weten, wende
zich om iulicbtingen tot den heer Duymaer
van Twist, partjjgenoo'. van den Kabinets
formateur Maar voor een deel is deze
crisis toch gconszins door politioke beweeg
redenen veroorzaakt; en in elk geval mag
zij aangemerkt worden al6 een uiting van
het bij velen heerschende gevoel van malaise
over den toestand van bet leger."
Het Vaderland schrijft:
De politieke beteekenis van des Ministers
aftreden is groot. In mr. Heemskerk's
regeorkasteel, dat onaantastbaar schoen door
zijn wacht van antirevolutionairen,
cbristelijk-historischen en roomschen, is do
eerste bres geslagen en nog wel van binnen
uit.
Het ministerie Heemskerk is indertijd
opgetreden om de defensie uit het moeras
te redden. Het zou, zonder de politiek to
mengen in het legervraagstuk, toonen dat
het kon, wal het van een vrijzinnig
ministerie niet verwachtte. En wat is 't
resultaat geweest? Zijn eerste Minister van
Oorlog heeft door het tweeploegeustelsel
de defensie meer en erger dan ooit
gedesorganiseerd, zijn tweede 31iuister van
Oorlog wordt van de regeeringstafel
vvrjaagd op het moment dat de herziening
der militiewet gereed is, om naar de
Kamer te worden verzonden, dat eindelijk
dus eens zaken gedaan konden worden!
Zoo toont het ministerie-Heemskerk zijn
onmacht, zoo toont do rechterzijde haar
gebrek aan verantwoordelijksbesef en is de
overtuiging gewettigd dat dit kabinet en
deze meerderheid niet in staat zijn en niet
bereid zjjn om het legerbelang behoorlijk
te bevorderen. Wat had dit Kabinet niet
kunnen doen met eene meerderheid als
misschien slechts ééns in een eeuw
voorkomt? Eu toch heeft het in bijna drie
jaar tijds niets gedaan dan zijne impotentie
duidelijker dan ooit belichten. T
Kerkelijke belasting.
Men meldt uit Zutphen:
De kantonrechter, jhr. mr. v. Subringa
de Kempenaar, neeft gisteren een belang
rijke beslissing genomen inzake de kerke
lijke belasting.
Iemaud had bezwaar gemaakt, dit te
betalen zeggende: „Ik ben geon lidmaat,
ik ben alleen gedoopt; dat bindt mij niet".
De. kantonrechter nu heeft iu afwijking
van elders genomen beslissingen, uitge
maakt, dat de doop alleen iemand niet tot
lidmaat maakt.
Hij overwoog, dat de Ned. Ilorv. Kerk
is eon erkend, zedelijk lichaam; dat voor
haar geldt het burgerlijk recht; dat naar
burgerlyk recht iemand, die godoopt
wordt, alleen dan als lid der kork be-
Bcbouwd zou kunnen worden, indien diens
wettige vertegenwoordiger daarby uitdruk
kelijk te kennen gaf, dat hy de doopeliug
als lid der Ned. Herv. Kerk aaugaf; dat
de vrageD, die by don doop beantwoord