WEERBERICHT.
STADSNIEUWS.
ALLERLEI.
Thermometerstand
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT
Opgemaakt vooi-m 10.50 uur.
De Bilt, 28 December, 1910.
Hoogste barometerstand 769.6 tn.M. te
La Hague, laagste 729.8 te Seydisfjord.
Verwachting tot den avond van 29 De
cember 1910. Toenemende tot krachtige
W.-lijke tot Z.W. lijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Betrokken,
waarschijnlijk regen.
Temperatuu: Zachter.
(Barometerstand te AMERSFOORT
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
769 m.M.
Vorige Btand te 12 uur 751 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 40
Laagste hedennachtF. 25
Hedenmiddag 12 uurF. 36
Hij was lid der Commissie voor de
Arbeidsenquête van 1890, en van de
Staatscommissie voor de droogmaking der
Zuiderzee.
Een zwaren arbeid verrichtte hij in 1903
en volgende jaren, door als voorzitter van
de Enquête-Commissies in zake toestanden
onder het personeel van spoor- en tram-
wegbedrijf alle verhooren te leiden en het
belangrijkste aandeel te nemen in de
samenstelling van het rapport van de
Spoorweg-Commissie.
Een de resultaten van dat werk was zyn
benoeming tot lid van den Raad van Toe
zicht op de Spoorwegdiensten, hoedanig hij
zich in het bijzonder bezig hield met de
regeling der arbeids- en rusttyden van bet
personeel.
In het jaar 1905 werd de heer Veegens,
die onder de vrijzinnigen altyd aan den
uitersten linkerflank gestaan had op geno
men in het ministerie-De Meester voor bet
toen nieuw gevormd departement van
Landbouw, Nijverheid en Handel.
Zijn groote werkracht gaf hij geheel aan
zijn Ministerswerk; de belangigke sociale
outwerpen van zyn departement afkomstig
hebben er het bewys van geleverd.
Zij werden ingetrokken door Minister
Talma, toen deze in Februari 1908 de lei
ding van het departement uit handen van
mi. Veegeos had overgenomen
Voor en na zyn ininistersloopbaan wydde
mr. Veegens zich aan de rechtspraktijk,
terwijl bij zich groote bekendheid verwierf
als publicist. Hij schreef artikelen over
sociaal-politieke onderwerpen, vooral in
Vragen des Tyds en De Gids werken over
Faillietrecbt en Auteursrecht en een
„Schets van het Bureerlyk Recht.1'
Mr. Troelstra over de begrootings-
debatten.
Mr. P. J. Troelstra heeft een eersten
Kerstdag te Amsterdam een rede gehou
den, waarin hy de begrootingsdebatten in
de Tweede Kamer gevoerd, scherp criti-
seerde. Spr. noemde deze debatten misera
bel en was van meening dat als alles zoo
klein blijft en persoonlijk, wel duidelijk
wordt aangetoond, hoe verworden het
parlementaire stelsel ten onzent is. Er is
zoo weinig gebleken van beginsel, van
groote lijnen, van begrip hoe het in ons
land moet gaan in de naaste toekomst, dat
het inderdaad treurig moet worden genoemd.
Spr. zoekt de oorzaak voor een deel bij
de leden de regeering.
Noch minister Heemskerk, noch minister
Kolkman zijn principieel in de politiek.
Dat komt omdat dezo regeoring geen
beginsel heeft. Als bewijs daarvoor memo
reerde spr. het gebleken verschil van
meening in de coalitie bij de behandeling
der subsidie voor de openbare leeszalen,
de staatsloterij en de Helderscho kwestie.
Deze beginselloosheid wordt het sterkst
aangetroffen bij minister Wentholt die zich
ondanks dat hij vroeger een broertje dood
zeide te hebben aan „fijnigheden", thans
ueerlegt by de sinistere, bekrompen prak
tijken van ds. Van der Voort van Zijp en
Duymaer van Twist.
Daarna nam spr. de persoon van dr.
Kuyper onderhanden en diens stilzwijgend
heid. Spr. wees er op dat de heer Patyn
in een vlymend-scherpe redevoering, naar
aanleiding van de van Heeckeren-zaak,
beschuldigingen uitsprak aan het adres
van dr. Kuyper, die geen eerlyk man
onbeantwoord zou laten. Én toch volhardt
dr. Kuyper niet by zijn ideaal, maar bij
stilzwijgen. Hoe is het mogelijk dat de
katholieken dezen man handhavenP Minis
ter van Swinderen zweeg. Waarom? Om
dat het belang van de coalitie dit meebrengt
en omdat dr. K. de coalitie een dienst
heeft bewezen door het naar voren brengen
van de publieke organisatie der bedrijven,
waardoor arbeidsduur en loon op den
achtergrond kunnen komen.
Vervolgens behandelde spr. het kapita
listisch karakter der regeering en critiseerde
de houding van minister Regout tegen de
Ned. Vereen, van Spoorweg en Tramper
soneel.
Geestelijke bijstand.
Een verslag van de eerste bijeenkomst,
te Den Helder gehouden door de Vereeni
ging ter behartiging van de geestelijke
belangen van de marine in vrijzinnig
godsdienstigen geest, van „Geestelyke Bij-
stand in het Dagblad voor Den Helder
opgenomen, is belangrijk door hetgeen ds.
Onnekes over de dus te noemen Heldersche
quaestio meedeelde.
Toen de Christelijke officieren-Vereeni*
ging door het verleende subsidie van regee*
ringswege in staat werd gesteld tot het
aanstellen van een predikant in orthodoxen
geest, was dit een maatregel, die niet
fUep beledigde, zeide hij. De vrijzinnigen
hebben een vrijzinnige noodig ter beharti
ging van hun geestelijke belangen. Nu wil
Geestelijke By*9tand trachten, een vryzinnig
predikant aan te stellen, en geschriften te
verspreiden, die een ruimen en verdraag-
zamen geest ademen.
Deze geeBt ging ds. Onnekes voort
beeft, ik ben gelukkig het te kunnen
getuigen, onze marine steeds gekenmerkt.
Weet nu goed, dat het niet onze bedoeling
is, de antithese te verscherpen of zelfs te
aanvaarden; wy willen niet strgden tegen
de officierenvereeniging of tegen den ortho-
doxeu predikant, wij willen opkomen 7oor
t standpunt, door ons ingenomenopkomen
voor do richting, door ons vertegenwoor
digd. Dat is ons goed recht; daar kan
niemand iets tegen hebben dat is ons aller
dure plicht. "VVy vrijzinnigen houden ons
overtuigd, dat de marine niet zoo onver
schillig voor deze heilige dingeD, en wij
meenen, dat deze onze Christelijke regeeriDg
dit vrijzinnig Christelijk streven zal steunen.
Wij zullen althanB do Cristelijke Regeo
ring houden aan de gegeven belofte en
achten haar genoeg Christelijk en manne
lijk, om die belofte gestand te doen. Twijfel
op dit stuk zou een beleediging zijn en wij
zullen ons dan ook van dien twijfel onthou
den. Wij zijn de meening toegedaan, dat
de Regeering zich moet stellen boven de
partijen; dit standpunt heeft ze ingenomen,
zelfs in den bitteren strijd van onze Dordt-
sche Vaderen en wg achten dit het eenig
goede standpunt. Zij is als Regeering
gesteld over katholieken en orthodoxen,,
maar ook over doopsgezinden, remonstran
ten en vrijzinnigen (Hervormden). Zoo de
Regeering onze billgke eischen zou willen
negeeren, wat wij niet gelooven, dan kon
zij zelve aansprakelijk gesteld worden voor
de blaam, die haar zou treffen, voor de
geestelijke belangen der marine niet ge
noegzaam te hebben gewaakt. Hoe 't zij,
dit ontslaat ons niet van onzen plicht om
te doen wat onze hand vindt om te doen.
t Verheugt mg te kunnen meedeelen,
dat we in den korten tijd van ons beslaan
reeds veel steun hebben mogen onder
vinden. Groote en kleine bijdragen ziju
ons toegezonden, waarvoor ik namens het
bestuur moet dank zeggen. Op 't oogenblik
tellen we 265 ledeo en 41 begunstigers,
totaal 306. Hier moeten nog eenigen bij
gevoegd worden, wier namen in 't bezit
zijn van collega Poort. Nog kan ik mee
deelen, dat ik vandaag nog goed f20 ont
ving als bewijs van sympathie met ons
streven, ons toegezonden door de Kerke-
raadsleden van do Remonstrantsche ge
meente te Rotterdam. Dit was niet geld
van de gemeente als zoodanig, maar uit
private kas bijeengebracht. Zoo iets te
ervaren is van groote verheugenis en van
groot gewicht voor de heilige en groote
dingen, waarvoor wij strgden,
In het debat zei ds. Onnekes, dat Geeste
lijke Bijstand al tevreden zou zyu met
miuder subsidie dan de f 3000 die de
orthodoxe vereeniging van de Regeering
krijgt. Wij zouden zegt hij al blij
zijn met f 2.000, en ik sta or voor in, als
de Regeering eens een f 1000 subsidie gaf,
zouden wg de ovorige f 1000 wel bij elkaar
weten te krijgen.
Gemeenteraadslid geschorst.
Do Gemeenteraad van 's-Gravendeel
heeft naar de „D. Ct.'' meldt, den heer
J. Blok als Raadslid geschorst wegens
leveranties aan de gemeente. Dit besluit
staat in betrekking tot de gasfabriek, een
particuliere exploitatie, waarbij, naar be
weerd wordt, de heer Blok is betrokken.
De crisis aan Oorlog.
Het schijnt zoo goed als uitgesloten,
zegt de Haagsche corr. van het Hbld, dat
een der Kamerleden van rechts de plaats
van den Minister van Oorlog zal innemen.
Men zoekt naar een opper.officier buiten
de Kamer.
Naar wg vernemen dreigt er op de
schoenfabriek „De Eenhoorn", wederom
een geschil, tusschen de directie en de
arbeiders, uit te breken.
Door de eerste is n.l. voor het perso
neel, dat tot heden in dagloon werkte,
een tarief aangeboden, waarmee do arbei
ders, naar hun meening, niet hun oide
dagloon zullen kunnen verdienen. In ver
band hiermede, is door de afdeeling „Ne-
derlandsche Vereeniging van Fabrieks
arbeiders" aan de directie het volgende
schrijven gericht:
Amersfoort 27 December 1910.
Aan den heer Directeur
der Stoomschocnfabriek de
„Eenhoorn" te Amersfoort.
WelEdele Heer 1
In onze jongste vergadering heeft het
door U aan het personeel bekond gemaakte
tarief een onderwerp van bespreking uitge
maakt.
Wg zijn zoo vrg U op te merken, dat
het naar onze bescheiden meening beter
ware geweest, dat U voor het bekend
maken van uw ontwerp tarief, eerst met
onze vereeniging de zaak had besproken.
Wg weten uu immers niet eens wat
uwe beweegredenen zijn om inplaats van
op dagloon, voortaan in accoordwerk te
laten arbeiden. Wij meenen, dat de tegen
woordige loonregeling in 't algemeen geen
principieele wijzigingen behoeft. Wel is
het loon van enkelen te laag, maar dit
had verhoogd kunnen worden zonder van
loonsvorm te veranderen.
Intus6chen twijfelen wij niet, dat U zeer
ernstige redenen zult hebben om het
accoordloon in te voeren, maar het waa
ons toch aangenaam, van U te vernemen
welke overwegingen U tot het voorstellen
dezer nieuwe regeling hebben gebracht.
Tweedens meenen wg, is door deze wijze
van bekendmaking het veel moeilijker ge
worden tot een bevredigend resultaat te
komen. Het zal U, denken wij, niet ver-
woudereu, wanneer wij U mededeelen, dat
het personeel van meening is, dat hot
door U voorgestelde tarief niet hoog ge
noeg is om tot een behoorlyk weekloon
te komen.
Daarom ware het, dunkt ons beter ge
weest; wanneer U direct U tot onze ver
eeniging had gewend om mot deze de
zaak te bespreken.
Dit iB nu echter niet gebeurd, wij twij
felen echtor niet of U zult alsnog over
het tariof met ons bestuur willen onder
handelen niet alleen, maar ook met dit
bestuur willen spreken over de vraag, of
iuvoeriDg van het accoordloon wel noo
dig is
Gaarne vernamen wij daarom van U,
of het U mogelijk is, op Vrgdag 30 De
cember 's avonds om 6 uur ons bestuur
met den secretarie van onzen bond te
ontvangen om een en ander te bespreken.
In verband daarmee gelooven wij dat
niet wel mogelyk is, voor 2 Januari met
een on ander gereed te zyn, redenen
waarom wjj U verzoeken de termijn van
2 Januari te wgzigen in 9 Januari.
Gaarne uw antwoord tegemoet ziende,
teekenen wij
Hoogachtend,
Het bestuur v./d. afd. A'foort der
Ned. Ver. van Fabr. Arbeiders,
(w.g.) C. L. COLOMBAIN, Voorz.
R. C. v. d. HAMMEN, Secr.
F. J. A. HOFFMAN, Peun.
K. LAMEIJER, Comm.
By Kon. besluit van 24 dezer is
met ingang van 15 Januari a.s. benoemd
bij het wapen der genie, bij den staf van
dat wapen, tot luitenant kolonel, de majoor
A J. L. M. van Schevichaven van dien
staf.
De Noderlandsche afdeeling van de
Theosofische Vereeniging houdt Vrijdag
6 Januari in Amicitia een openbare bij
eenkomst, waarin de heer W. L. van
Vlaardingen als spreker zal optreden, met
het onderwerp: Reïnkarnatie.
De afdeeling Amersfoort van den
Alg. Ned. Geheelonthouders Bond houdt
half Februari een openbare vergadering
met do heeren Lod. van Mierop van Soest
en prof. J. van Rees van Hilversum als
sprekers.
Bovendien zal een cursus vergadering
worden guhouden met arts M. Kamerling
als inleider.
Onze stadgenoot de heer J. C.
Bloem heeft zich met de heeren J. Gres-
hoff en P. N. van Eyck verbonden tot
het annmaken van zorgvuldig en mooi
uitgevoerde boeken, zoowel oorspronkelijke
als in herdruk, en van elk een zeer be
perkt getal. 20 tot 100, exemplaren, dio
volstrekt buiten den handel gehouden
worden. Winstbejag is uitgesloten; de in
schrijvers betalen gezamenlijk de kosten.
't Eerst zal verschijnen „Worstelingen"
door P. N. van Eyck. In voorbereiding
zijn een herdruk van „Der Garten der
Erkenntnis" van Leopold Andrian; een
vertaling van het „Satyricon", van Petro-
nius; oeu bundel gedichten „Tot de Aarde",
van J. J. de Stoppelaaren een weelde
uitgaaf van Charles Baudelaire's „Flours
du mal".
Zoo we reeds meedeelden houdt
de afdeeling Amersfoort van den Bond
voor Vrouwenkiesrecht Donderdag 5 Janu
ari in de Arend een propagandaavond.
Als spreekster zal optreden mej. Marie
Stevording, propagandiste van den Bond,
terwijl een tooneelstukje zal worden opge
voerd en cenige mnziek- en zangnummers
zullen worden ten gehoore gebracht.
AGENDA.
5 Jan. Propagandaavond Ned. Bond voor
Vrouwenkiesrecht in de Arend.
8 Jan. Opvoering „Asschepoester" iuAmicitia.
8 Jan Uitvoering Gezelschap de La Mar in
de Kroon.
11 Jan, Lezing van Dr. Haverkamp voor
den Protestantenbond.
15 Jan. Lezing van een gewezen r.k.
priester Pernantzen voor de Evang. Maat-
sohappij tn Amicitia.
17 Jau. Soirée Amicitia.
5 Febr. Feestavond van de afd. Amersfoort
v.d. Ned. Vereen, tot afscb. van Alc. dranken
in Amicitia.
Graanzolder ingestort. Te
Nikolsjew in het gouvernement Cherson
is een graanzolder ingestort waardoor 30
arbeiders bedolven werden. Tot nog toe
konden vgi lijken te voorschijn gehaald
worden.
Sabotage. Te Enkhuizen was
door de bakkersgezellen besloten op Twee
den Kerstdag niet te werken. Eenige pa
troons, w.o. een groote patroon, besloten
aan dat verzoek geen gevolg te geven.
Gistermorgen bleek, dat het brood in
eenige karren door petroleum bedorven
was. Men bad gisteravond nog geen spoor
van de daders gevonden.
Wellman's luchtschip. Het
Engelsche stoomschip „Horos" heeft op
200 myl ten oosten van de Bahama-eilan-
den het wrak van Wellman's luchtschip
gevonden.
Zooals onze lezers zioh zullen herinneren,
beelt genoemde Amerikaatwhe Iqchtschijv-
