DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 1.
MAANDAG 2 JANUARI 1911.
8e JAARGANG
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Uit de Pers.
DE EEMLANDER.
Hoolilredactcnr K. O. It 1.1 IA F. S.
Rurenu: KI-EIXK HllO 6. Telel. luiere. 18».
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. (5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor icderon regel meer f 0.08.
Builen het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijko korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd heilig. Binnen- en Buiteulandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA,] Warmoesstr. 7S- 7b Amsterdam
Prins Max van Saksen.
Gelijk een Vaticaanscho berichtgever
aan de Politische Korrespondenz meldt, is
het incident van Prins Max van Saksen
thans definitief geëindigd. De Prins heeft
zyn leis naar Rome vrijwillig ondernomen,
heeft den Heiligen Vader zijn oprechte
ondei werping betuigd en heeft zonder
aarzelen de terugroeping van zijn artikel
onderteekend. Daarop is de Prins naar
Freiburg teruggekeerd, waar hij zijn lessen
zal hervatten. Algemeen erkent men
aldus bet bericht dat het Vaticaau in
deze zaak groote gematigdheid heeft
betracht. Het heeft er naar gestreefd elke
overdryving der zaak tegen te gaan en het
geval zoo snel mogelyk bij te leggen,
hetgeen des te opmerkelijker is, als men
denkt aan 's Pausen onbuigzaamheid jegens
de modernisten in quaesties van kerkelijke
dogmatiek. De reden van deze houding is
waarschijnlijk ten oerste in de overweging
gelegen, dat Prins Max een voorbeeldig
priester is, ten tweede dat men het Sak
sische Hof wilde sparen en dit niet in
moeilijkheden wilde brengen met het protes
tantsche Saksische volk.
Intusschen wordt uit Dresden bericht,
dat de protestantsche bevolking van Saksen
danig geschrikt is van de beschrijving .Ier
ontvangst van Prins Max door den Paus.
Men hoopt, dat de voorstelling van het
geval onjuist is geweest, en wenscht een
bcschryving naar waarheid. Het Saksische
volk ziet in den Prins minder den r.kat-
holieken priester dan wel een lid van het
Duitsche Vorstenhuis, dat regeert over een
bijna geheel protestantsch land.
In elk geval, het artikel is teruggeno
men. Is nu, wat er in beweerd wordt, dus
onwaar?
Wij denken onwillekeurig aan een
Galilei, die eens duur de inquisitie werd
gedwongen zijn leer, dat de aarde draaide,
af te zweren.
Draait daarom de aarde niet?
Frankrijk,
Durand, die door de rechtbank van de
Seine Inférieure veroordeeld was tot de
doodstraf wegens ophitsing tot vermoording
van den werkwillige Dongé tijdens do staking
te Havre, is begenadigd tot 7 jaren ge
vangenisstraf. Daarmede is de zaak echter
vermoedelijk nog niet uit. De radicale
afgevaardigde Paul Meunier, een van de
onderteokenaars van het verzoek om gratie,
heeft nl. te Havre een onderzoek ingesteld
naar het gebeurde en ongeveor 300 ge
tuigen gehoord, die allen instonden voor
de onschuld van Durand. Hij verklaart
nu in de Matin, dat hy op grond van
deze verhooren tot de vaste overtuiging is
gekomen, dat Durand onschuldig is. Maar
er is meei. Een kolendragor, die voorde
rechtbank verklaard had, dat Durand op
een vergadering vau 6takers over de ter
doodverklaring van Dongé had later, stem
men, heeft die verklariug ingetrokken en
beweert thans, dat Durand niets anders
heeft gezegd, dan dat do arbeiders zich
van Durand moesten afscheiden. Dat aebt
Meunier het door de wet gevorderde nieuwe
feit, op grond waarvan dus het proces tegen
Durand herzien moet worden.
Duitschland.
Doctor Birkner, predikant aan hot Hof,
diaken aan de St. Michelskerk en professor
aan de universiteit te München, heeft ge
weigerd den anti-modernisten-eed af te leg
gen.
Do aartsbisschop Kopp te Breslnu heeft
bekend gemaakt, dat in zijn diocese alle
priesters die mochten weigeren den eed af
te leggen, onmiddellyk zouden worden
geschorst.
Turkije.
De opnieuw-begonnen Ziouistische propa
ganda wordt in Jong-Turksche kringen
zeer ongunstig opgeuoinen. Een aanzienlyk
comité-lid verklaarde, dat het jonge Turkije
nooit de verwerkelijking van de zionistische
plannen zou dulden, afgezien nog van de
vraag, of deze een politiek doel hadden.
Men zou nooit oen concentratie der Joden
in PaleBtina toelaten en de Zionistische
beweging zoo krachtig mogelijk bestrijden.
De Zionistische propaganda kon het Otto-
maansche Jodendom slechts schade toe
brengen.
Portugal.
Belichten uit Lissabon melden, dat de
geruchten omtrent oen oproerige beweging
te Lissabon onjuist waren; dat de toestand
in Portugal echter allesbehalve normaal is,
blijkt uit betgeen de vertegenwoordiger
van de permanente organisatie van de
republikeinsche paitij van Portugal te Berlijn
op grond van cijfertelegrammen, die hy pas
uit zijn land had ontvangen, aan een' ver
tegenwoordiger van de New York Herald
mededeelde.
Genoemde Portugees, die geruimen tijd
Lima's rechlerhaud is geweest, verklaarde,
dat het doel vau de huidige beweging uiet
is herstel van het koningschap, maar vesti
ging van een „mobocracy" igepeupel-regee-
ring.)
Dat do toestand hoe langer hoe erger
wordt, vindt o. a. zijn aanleiding daarin,
dat het volk nog steeds in het bezit is van
de wapens, waarmede de jongBte revolutie
werd bevochten, terwijl de regeering allen
ruggesteun mist.
De eerste de beste arbeider treedt het
kabinet van Ren een of anderen minister
binnen, stelt zonder blikken of blozen zijn
eischen, die de minister nolens volens
moet inwilligen, want achter dien arbeider
staat een groote groep, die hem steunt.
By de marine zijn geen commandeerende
officieren meer en de manschappen zijn
desperado's.
„Wij staan," aldus besloot deze bevoegde
autoriteit zijn mededeelingen, „voor iets
ergers dan een legen revolutie, n.l. voor
een chaos".
Wethouders-pensioe:
De commissie uit den Arnheinschen
Gemeenteraad in zake wethouderspensioen
heeft een ontwerp verordening ingediend
om dit pensioen te regelen. Daarin wordt
voorgesteld om het pensioen te bepaler,
voor elke maand, gedurende welke de be
trekking is bekleed, op een zestigste van
het inkomen; het maximum op f900. De
minderheid dor commissie kan zich bij het
beginsel van ponsionneeren der wethoudors
niet aansluiton,
Neu. Vereeniging tot Afschaffing
van alcoholhoudende dranken.
De Nederlandsche Vereeniging tot Af
schaffing van alcoholhoudende dranken,
waarvan het ledental begin van het vorige
jaar ruim 10.000 bedroeg, telt nu ongeveer
14 000. Nog geen enkel jaar was de
toename van het ledental zoo groot als
over 1910. Iedere week vermeerderde
het aantal leden met 30, 50 en 100, één
keer zelfs met 235. Het aantal gemeenten,
dat subsidie verleent aan de drankbestrijding,
steeg dit jaar weer van 131 tot minstens
149 eu de geldelijke steun daardoor van
ruim f7000 tot ruim f8700.
Schade Door kwakzalvers.
In de jongste vergadering der gezond
heidscommissie te 's Graveuhage werd be
sloten een circulaire te richten tot alle
daar ter stede gevestigde geneesheeren,
waarbij hun hulp zal worden ingeroepen
voor het verzamelen van goed gecontro
leerde gevallen van schade, toegebracht
aan de gezondhoid van patiënten, die
hulp zochten by kwakzalvers, of die kwak
zalversmiddelen gebruikten.
Art, 1638 c kn d B. W.
Aan de Acta der Prosynode van het
R.K. Aartsbisdom, dd. 13 dezer, ontleent
Het Centr:
„Aan alle aan out rekenplichtigc' bestu
ren verbiedeu Wij, tsy het iaten uitvoeren
van werken, in hot arbeidscontract mét
werklieden uit het'bouwvak, buiten wer
king te stellen art 1638 c en d van het
Burgerlijk Wetboek."
Naar het blad verneemt, wordt ook inde
andere R. K. Bisdommen een verbod als
het bovenstaande uitgevaardigd.
Uit de anti revolutionaire partij.
In zijn blad „de Hoop" schrijft de vro"-.
gere anti revolutionaire predikant M. II.
A. v. d. Valk het volgende dat een fraai
ljcht werpt op het geintrigeer in de anti
revolutionaire party:
In '909 was de heer H. Ch. Vegtel bij
de algemeene verkiezingen voor de Tweedo
Kamer kandidaat gesteld voor het district
Zierikzee, en tevens voorlooopig kandidaat
voor het district Gouda.
Voor eerstgenoemd district was hij o.m.
aanbevolen door dr. Kuyper, doch dr.
Kuyper zette alles op haren en snaren
om den lieer Vegtel in Gouda te weren,
ten einde kapitein Colijn, toen nog in
Iudië kandidaat gesteld te krijgen.
Onder de middelen, welke dr. Kuyper
te baat uam om den heer Vegtel voor
Gouda onmogelijk te maken, behoorde
ook het zenden van een brief aan den
heer H. Vingerling, een der voormannen
van de antirevolutionaire party in genoemd
distrikr.
In dion brief werd de beer Vegtel 7an
gelijksoortige dingen beticht, als waarmede
dr. Kuyper met mejuffrouw Westmijer
gedoodverfd wordt.
De heer Vingerling (die anders getrouw
onder de prediking van den Heidelberg-
sclion Catechismus gezien wordt, maar
vergat, dat er ook nog een negende gebod
bestond, en eeno verklaring daarvan gege
ven wordt in Zoudagsafdeeling 43), liep
met dien bewuston briof rond, om als ge
trouw satelliet en marionet aan do „broe
ders" den inhoud er van te laten lezen.
Vrienden van den heer Vegtel namen
ook kennis van het requisitoir, en haastten
zich om den in staat vau boschuldigiug
gestelde, die vau niets wist, met een en
ander op de hoogte stellen.
De hoer Vegtel sommeerde per aange
teekendon brief Dr. Kuyper om den laster-
lijkon brief iu te trekken, daar anders
door hem een aanklacht zou worden inge
diend bij den Officier van Justitie.
De brief werd toen teruggeuomon, al
hield de mondelinge laster niet op.
De heor Vegtel werd kandidaat gesteld
in Gouda, maar bedankte.
Dat was het corste bedrijf.
Nu het tweede.
Rotterdam V kwam vakant. Dr. Kuyper
word om advies gevraagd, wie kandidaat
moest worden gesteld. In dit onderhoud
werd de naam vau den heer Vegtel niet
genoemdde heer Mr. V. H. Rutgers te
Hilversum, zoon van Dr. Kuyper's vriend,
werd aanbevolen.
Toch werd in de vergadering der anti
revolutionaire kiesvereeniging in Rotterdam
V besloten niet Mr. Rutgers te nemen,
die in Den Haag de dingen afwachtte,
maar werd kandidaat gesteld de hoer
Vegtel
Nu begonnen de poppen te dansou.
Dr. Kuyper was begrijpelijKerwijze zeer
ontstomd.
Andere antirevolutionaire Kamerleden
werden er in gemengd, die besloten om
geen vin voor de verkiezing in Rotterdam
V te verroeren, ja een, de heer Ds. Van
der Voort van Zijp, vergat zich zoo ver,
dat hij aan do kiesvereeniging liet seinen,
dat hij in geen geval ter verdediging van
Vegtel's kandidatuur wilde optreden.
Het derde bedrijf.
Toen de verkiezing in Rotterdam V
begon, gaveu de liberale bladen, die van
deze dingen niets wisten, hunne verwonde
ring te kennen, dat „De Standaard" zweeg.
Daarop achtte dit laatste orgaan het tijd
te gaan spreken; en het sprak, doch op
een wijze, dat zwygen beter zou gewoest
zijn de heer Vegtel toch werd aanbevolen
zonder zijn naam te noemen.
Er gebeurde moer. I
Aan den vooravoud van de verkiezing
veiecheen een vuil strooibiljet, waarin de
hoer V. op de meest laagbartigo wijze
werd aangevallen.
Algemeen werd toen gedacht, dat deze
persoonlijke aanval van links (in zulke
zaken ook niet vies uitgevallen), afkom
stig was.
Dit is echter niet zoo.
Het in-vuile pamflet is niet geschreven
en gedikteerd door liberalen, noch door
socialisten; ook niet door roomsclien of
christelijk-üisloriHchen; zelfs uiet door
christen-demokraten; neen, dit schandelijk
libel is afkomstig van... wij weigeren voor
hands nog het hier neer te schrijven.
Wij hebben liever, dat anderen het pu-
bliceeren, en wijzen op zulk eene door en
door satanische korruptie.
En nu het laatste bedryf.
De verkiezing te Rotterdam heeft van
rechts hare kosten medegebracht, zelfs
aanzienlijke kosten.
Wat ziet men echter du gebeuren?
Van meer dan een kant werd het ons
verzekerd: het Centraal Ko nitee, waarvan
