WEERBERICHT.
Thermometerstand
STADSNIEUWS.
Uit de Omgeving.
ALLERLEI.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT
Opgemaakt voorm 10.50 uur.
De Bilt, 16 Januari 1911.
Hoogste barometerstand 778.1 ru.M. te
Müncben, laagste 736.3 te Bodo.
Verwachting tot den avond van 17 Januari
1911. Zwakke tot matige Westelijke tot
Zuidelijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Nevelig tot
halfbewolkt, weinig of geen neerslag.
Temperatuur: Overdag dooi weder,
's nachts in het binnenland vorst.
(Barometerstand te AMERSFOORT
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
767 mM.
Vorige stand te 12 uur 768 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 32
Laagste hedennachtF. 31
Hedenmiddag 12 uurF. 42
hoort toch den wetgever de vrijheid te
worden gelaten, om geleidelik aan meer
dere vrouwen het kiesrecht toe te kennen,
opdat het ten slotte ook aan haar op de
zelfde voorwaarden als aan de mannen kan
worden verleend.
Maar voor alles is ook voor deze her
vorming die de Liberale Unie zich voor-
stolt, noodig dat de Grondwet, die thans
uitdrukkelijk alle vrouwen van de verkies
baarheid eu kiesbevoegdheid uitsluit, op
dit punt worde gewijzigd.
(Het Vaderland).
Minister Regout en het
Spoorwegpersoneel.
De Nederlander maakt molding van een
Haagsche correspondentie in De Tjjd over
de pensioenverhooging van hetjspoorweg-
personeel.
Volgens deze correspondentie zou minister
Regout een verbetering der pensioenen van
dat personeel gereed hebben, doch zou hij
deze regeling weder voor onbepaalden tijd
d.w.z. voor goed, blijkens de bewoor
dingen der correspondentie hebben
ter zijde gezet uit ergenis over den bluftoon
van den leider der sociaal democratische
spoorwegmannen, die de nieuwe regeling
als een succesje op zijn nota zou hebben
geboekt.
Het blad kan niet veronderstelien dat
deze correpondentie de volle waarheid
bevat. En zoo ja, dan zou de Minister
o.i. eene onverstandige beslissing hebben
genomen.
"Want van tweeën een: óf de nieuwe
regeling is onnoodig, en dan moet zjj niet
worden ingevoerd, óf de Minister acht
haar rechtvaardig en noodzakelijk, en dan
behoort zij niet achterwege te blijven,
ook al stonden er tien Oudegeesten over
te bluffen.
Een Minister der Kroon moet boven
zulke dingen zich verheven betoonen;
en wij kunnen dan ook niet aannemen
dat dp Minister Regout zich bij zijne
beslissingen door zulke motieven zou
laten leiden. Hij kent de toestanden om
te weten dat hij op die wijze niet alleen
degenen zou treffen, wier aanmatiging
spreekwoordelijk is, en waaraan dan ook
geen verstandig mensch waarde hecht,
maar tevens het personeel dat voor die
aanmatiging niet verantwoordelijk kan
worden gesteld.
En dat de Minister daarvoor geen oog
zou hebben wij kunnen het niet ge-
loovco.
Maatschappelijke en
Hygiënische vraagstukken.
De epidemieën van 1910.
Twee schrik verschijningen hebben zich
in 1910 in Europa laten zien, hoewel
meestal alleen in de grenslanden, de pest
en de cholera.
Rusland heeft van beide het meest te
lijden gehad. Het vorige jaar was het
vierde, waarin dit Rjjk met de cholera te
doen heeft gehad, tevens hot kwaadste
sedert 1892. Tot einde November hadden
in Rusland ongeveer 217.000 menschen
aan cholera geleden en van deze waren
er meer dan 100 000 overleden. Aanvang
December is de epidemie wel verslapt,
maar men weet sedert lang, dat zij met de
lente weer opnieuw het hoofd kan opste
ken. In elk geval geldt het Russische Rijk
als besmet over zijn goheele uitgebreidheid,
van de stranden der Oostzee tot aan die
van den Stillen Oceaan, van de Kaspische
eu Zwarte Zee tot aan de Noordeljjke
IJszee, Vooral Zuid-Rusland heeft gedu
rende het afgeloopen jaar in zjjn indus-
trieele districten veel geleden.
Duitschland is weinig of niet door de
cholera geplaagd; meer Hongarije, nog
meer Italië. Hoe verder men echter naar
het Oosten komt, hoe meer offers de ziekte
gevergd heeft. Zoo zijn Turkije en Porzië
een voortdurend gevaar gebleven voor de
aangrenzende Rijken, hoewel ook het
zeeverkeer de kiemen kan overbrengen,
wat het optreden van de epidemie op
Madeira bowijst. In Indië en China heeft
de cholera evenmin gepauzeerd.
Maar het is vooral de pest, die in
Britsch-Indië haar besmettingshaard heeft.
In 1908 zijn daar ongeveer 150.000 men-
6chon aan gestorven, in 1909 175.000,
terwijl in het vorige jaar tot op het midden
van November dit getal reeds boven de
400.000 gestegen was, waarvan in de
Pendsjab alleen al 150 000.
In China vertoonde de pest zich even
eens in belangrijke mate in de Zuidelijke
havens. Doch verder is geen land geheel
verschoond gebleven, noch Australië, Doch
Nieuw Zeeland, uoch Noord- en Zuid-Ame-
rika, noch Afrika, noch ook Europa. Uit
Zuid-Rnsland kwainer dikwijls berichten
van pe8tgevallen, zelfs van de gevaarlijke
longenpe8t: Odessa vooral werd geteisterd.
En in Engeland heeft men na het optreden
van eenige gevallen in de havens lang
voor besmetting door ratten gevreesd.
Moge 1911 zich zoowel cholera als pest
beter van het lijf kunnen houdeu.
Harden van staal.
De hooge stand van de tegenwoordige
machinetechniek is voor eeu groot deel
veroorzaakt door de toepassing van het
staal. Nu is echter behave de hooge prijs
van dit materiaal nog een ander nadeel
voorhanden, dat namelijk bij zijn bearbei
ding als machine-staal de nauwkeurige
naleving van de voorschriften betredende
de temperatuur, waarbij de afkoeling tot
harding van het metaal geschiedt, ver-
eischt is.
Voor den machine-maker is het steeds
de hoofdmoeilijkheid geweest met vol
doende juistheid de oogenblikkelijke tem
peratuur van het staal vast te stellen ten
einde den gewenschtcn graad van hardheid
te verkrijgen. Men behielp zich door de
waarneming der „aanloopkleuren", d. z.
de kleuren, die het staal bij verschillende
verwarmingsgraden aanneemt. Doch dat is
slechts een ruw middel.
Nu heeft, zooals de „Zeitschrift d. Ver,
deutscher Ingen." mededeelt, een Ameri
kaan, C'oles, een bekende eigenschap van
het staal tot bepaling van zijn temperatuur
aangewend. Het is de inwerking van het
staal op het kompas, die bij verschillende
temperaturen verschillend groot is. De
aantrekkingskracht van het staal op den
kompasnaald wordt namelyk met stijgende
verwarming geringer. Zoo laat zich voor
iederen graad van naald-afwijking een
bepaalde af- of toeneming der temperatuur
aangeven en ook gemakkelijk de voor
iedere staalsoort tot harding in aanmerking
komende warmtegraat in de werkplaats
kennen.
Gisterenavond hield de afd. Amersfoort
van de Evangelische maatschappij een
openbare vergadering in Amicitia, waarin
als spreker optrad de gewezen r.-k. priester
Fernantzen, met het onderwerp: Hoe en
waarom ik de r.-k. kerk verlaten heb.
Nadat Ds. Lagers de bijeenkomst ge
opend ,h'ad, verkreeg de heer Fernantzen
het woord, die meedeelde, dat hij 25 jaar
laDg r. k. priester is geweest, maar in het
jubeljaar heeft hij gebroken met de kerk
van Rome. Veiklaren waarom hjj die kerk
verlaten heeft kan hij eigenlijk niet, hjj
kan alleen zeggen wat met hem geschied is.
Spreker zet dan uiteen boe hij als kind
angst had voor de religieusen, terwijl hjj
toch aangetrokken werd tot het priester
schap. Op de leering raakte hij meer en
meer verzoend met de geestelijken en zag
hjj hoog op den mysterieusen luister, die
hen omgaf. Toch bleef twjjfel hem bij,
zooals, volgens Spr., het heele roomsche
leven twijfel is, het heele roomsche geloof
schetst hij als een misschien.
Den eersten schok kreeg hjj, toen hem
de Bijbel in handen werd gegeven, en wat
hem vooral aantrok eu tot diep nadenken
bracht was het verhaal van het laatste
Avondmaal des Heercn (Matth. 26). In
stilte werkto hij voort in verschillende
functies, maar hij was protestant in zijn
hart. Vastgesteld had hij by zich zelf
inwendig naar zijn geweten te handelen en
uitwendig roomsch te blijven. Anders
handelen kon hij niet om zijn ouders en
verwanten. En terwjjl hij niets geloofde
der gebruiken had hy den naam van
devoot priester. Dat .twijfelleven duurde
tot 27 Dec. 1906 toen hy een brief schreef
aan den Bisschop van Haarlem, waarin hij
dezen verzocht bet volgend jaar geen
melding te maken van zijn 25 jarig feest.
Er bestond voor hem geen reden tot feest
vieren hier op aarde.
Die brief schijnt de oogen geopend te
hebben, het kapitel riep hem ter verant
woording over zijn geloof. Nadat hij verschil
lende vragen had beantwoord, verzocht"hjj
ook een vraag te mogen doen, hetgeen
hem echter werd geweigerd. Toen hy bleef
aanhouden werd de vergadering opgeheven
en moest bij in de aangrenzende kamer
wachten tot de vergadering zou worden
voortgezet. Na een uur wachten kwam er
een boodschap dat de heeren naar huis
waren. En toen Spr. bleef aanhouden ioinand
te willen spreken, kwam de vicaris-generaal,
die hem door de politie liet verwijderen.
Volgens Spr. mocht hij niets zeggen,
daar de verslagen van het kapittel worden
opgezonden aan den Paus en hij had
willen wjjzen op het bedrog on de schijn
heiligheid in de kerk van Rouie en dat
had dan ook in het verslag moeten staan.
Later werd Spr. weer by den Bisschop
ontboden, die hem vroeg waarom hy zjjn
priesterfeest niet had willen vieren. Zijn
bezwaren achtte Mgr. overdreven en hjj
ried hem aan rust te nemen te Dongen,
daar hij zich overwerkt had.
Te Dongen kwam hij echter in een
gekkenhuis, dat hij wist te ontvluchten en
toen gaf de Bisschop hem den raad bij
zijn familie rust te zoeken. Hij ging toen
naar Amsterdam en had daar gelegenheid
de protestantsche kerken te bezoeken. In
een godsdienstoefening zijn de ketenen,
die hem aan de r.k. kerk bonden, gebro
ken, onder het gebed van den predikant.
Toen heeft hy gezegd: ik ga, en dat heeft
hij gedaan ook. Eenige dagen later be
zocht hij dien predikant en van dien dag
af heeft hij de mis niet meer opgedragen.
Hij heeft de kerk verlaten en kan zeggen,
dat hij een gelukkig mensch is geworden.
Ds. Lagers de bijeenkomst sluitende,
wees daarbij nog op het streven dor Evan
gelische Maatschappij.
Gaarne vestigen we nogmaals de
aandacht op de soirée morgenavond in
Amicitia te geven. Het programma belooft
heel wat, zoodat men een mooien avond
mag verwachten. En daarbjj komt dan nog
het zoo bij uitstek sympathieke doel. Veel
wordt er tegenwoordig gevraagd, maar
waar gevraagd wordt steuu voor bet zieke,
hulpbehoevende kind, mag men zich er niet
mee afmaken dat men al aan zooveel
zaken geeft. Hier is steun niet alleen een
daad van menschlievendheid, maar meer
nog een daad om mee te werken wrakke
elementen te versterken, opdat zjj later
krachtige leden der maatschappij kunnen
worden.
De heer J. Stamperius, schoolopziener
in het arrondissement Amersfoort, heeft in
opdracht van het RijkBscbooltoezicht in de
prov. Utrecht een „klasse-nanteekenboek"
ontworpen, bestemd tot het opnemen
van alle gegevens, die voor de klasse en
haar leerlingen dienstig zijn. De inhoud
van het boek is als volgt: 1. Leerplan, 2.
Behandelde leerstof, 3. Stand der klasse
bij het einde van den cursus, 4. Vorde
ringen der leerlingen, 5. Opmerkingen.
De bedoeling is dit boek in de openbare
en bjjzondere pcholey in te voereD. Het
bjjhouden er van zal een groot gemak
opleveren voor allen, die met toezicht op
de scholen zyn belast.
Zaterdagavond a.s. zal in Amersfoort
een vergadering van militaire clubs worden
gehouden, teneinde eene bespreking te
houden omtrent de wjjze, waarop het
militair openluchtspel het best behartigd
kan worden.
Vermoedelijk zal getracht worden, een
bond te vormen, teneinde die militaire
belangen te behartigen.
De aangekondigde Voetbalwedstrij
den Quick D. V. C. (Doetinchem) op
Birkhoven, 't VyfdeV. V. O. (Velp) op
het terrein aan de Koninginnelaan en
Quick (KH. V. C. te Kampen zyn niet
doorgegaan door de terreinen waren afge
keurd.
De Korfbalclub A. V. O. G. die
gisteren naar Amsterdam moest om den
sterken 2e klasser D. V. D. te bekampen,
heeft dezen wedstryd gewonnen gegeven.
Dr. Toiopeils alhier houdt heden
avond te Amsterdam in het gebouw der
Vrije Gemeente een lezing over het onder
werp: „Het onstaan van het Christendom".
AGENDA.
17 Jan. Soirée Amicitia.
24 Jan. Albert Vogel in Amicitia.
25 Jan. Lezing van dr. Gunning voor het
N. O. G. in het valkje.
27 Jan. Speenhof!" en de la Mar in Amicitia.
1 Febr. Uitvoering Amersf. Mannenkoor in
Amicitia.
3 Febr. De Hagespelers in Amicitia.
5 Febr. Feestavond van de afd. Amersfoort
v.d. Ned. Vereen, tot afsch. van Alc. dranken
in Amicitia.
16 Febr. Propaganda vergadering Nederl,
Protestantenbond. Amicitia.
BARNEVELD. Alhier zyn verschil
lende winkeliers opgelicht door iemand die
allerlei artikelen als kruidenierswaren,
brood, tabak, sigaren en zelfs schaatsen
zonder betaling, op eens anders naam, by
hen gehaald heeft. Hy bediende zich daar
toe van een briefje, dat hom, volgens zyn
zeggen, door een bekend en solied per
soon was medegegeven, zoodat het hem
gemakkelyk viel de door hem begeerde
artikelen machtig te worden.
De bedoelde persoon was gekleed als
landbouwer en moet naar schatting niet
ouder zijn dan 16 jaar.
Een avontuur van lucht
reizigers. Twee luchtreizigers, Post
en Hawley, deelnemers aan den jongsten
„Gordon-Benuettwedstrjjd", zijn na een reis
van vijf dagen aan den oever van het
Tchitagama-meer, in de wildernisssn van
Canada geland, en Post deelt in de „Cen
tury Magazine" een treffend verhaal van
hunne omzwervingen mede. Zeven dagen
lang hebben de beide vermiste luchtreizigers,
terwyl de Canadeesche en de Amerikaanscho
regeering soldaten uitzonden om hen op
te sporen, rondgezworven in die wilder
nissen, ver van alle meuschelijke beschaving.
Toen zij geland waren en hun nachtleger
gereed gingen maken, drukten zij verheugd
elkander de hand en meenden, dat zij nu
in veiligheid waren. Maar den vorgecilen
morgen bevonden zy dat zij in een trooste-
looze woestenjj waren; nergens was een
spoor te bekennen van menschen. Er waren
zelfs geen dieren alleen hoorden zy af en
toe het geschreeuw van een enkelen uil. Zoo
zwierven zy al die dagen rond, met geringen
leeftocht, die steeds minder werd en met
steeds afnemende hoop op het vinden van
een of ander menschelijk wezen.
Eindelijk vonden zij een verlaten tent
van eeu pelsjager.
„Post", zoo riep Hawley, „hier vind ik
een spade en daar is een tent. Dat betee-
kent redding!" Zy legden een vuur aan,
maakten een nachtverblijf gereed en droom
den vau behoud, Hawley zei, dat hjj, als
iemand hem vroeg, hoe hij zich den hemel
voorstelde, zou antwoorden: „Als een pels
jagerstent, Da een omzwerving van vier
dagen".
Het duurde echter nog ruim twee dagen
vóór zij, hongerig en uitgeput, door twee
pelsjagers toevallig werden ondekt.
Bier zonder alcohol. Te
Grimsbjr zal binnenkort eep bierbrouwery
