DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No. 43, MAANDAG 20 FEBRUARI 1911. 8e JAARGANG. De Gemeenteraads- verkiezing. J. van der Wal Kzn. B. J. van Enst. LANDER. Hoofdredacteur B. H 1.1 HK If S. Abonnementsprijs: Per jaarf 4.Franco per post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Bureau: KIjGING HtAG Telef. latere. 18». Prijs der Advertentiën Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iedoren regel meer f 0.08. Buiten liet Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bjj abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandseh Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 7S.78 Amsterdam Wij schreven reeds, dat de Gemeente raadsverkiezingen in de districten I en III ditmaal een zeer bizonder karakter dragen. Men zou meenen, dat ieder wel zou weten, hoe hoog, hoog noodig een geza menlijk optreden is van alle vrijzinnigen tegenover de coalitie der kerkelijke par tijen, die in verkiezingstijden alle veeten begraven, alle meer of minder diepgaande verschillen tor zijde stellen en in een drachtige samenwerking ons bestrijden. Maar zoo is het niet in Amersfoort. Hier heeft men tegenwerking van partij- genootec, die buiten het verband der politieke liberale organisatie zijn gebleven. Zich aansluiten bij de bestaande vereeni- ging, waarin zjj hun stem zouden kunnen doen hooien, doen zij niet, omdat zij geen porsoonlijke veeten opzij kunnen zetten, of omdat zij, zooals zij zeggen, vrije kiezers willen blijven. Komen er dan een paar malcontenten, of komt de be staande liberale kicsvereeniging met een candidaat, die hun niet aanstaat, dan vindt men terstond enkelen bereid dien candidaat openlijk tegen te werken door hunne namen te plaatsen ouder advertenties, waarin een tegen-candidaat wordt aanbe volen. Deze liberalen vormen een soort van ongeregelde frondeerende partij; uit den aard der zaak bezitten zij geene vaste organisatie; zij organiseeren zich bij voor komende gelegenheden en voor ieder geval afzonderlijk; zij zijn do klasse der dagjes-politici. Het spreekt vanzelf, dat deze soort van politici een welkome prooi zijn van geor ganiseerde partijen, dio in troebel water denken te viBScheo. Voornamelijk de Roomsch-Katholieken hebben daar een handje van. Dat hebben zij ook thans weer getoond- Men kan kwalijk aannemen, dat de armoe onder hunne partijgenooten zoo nijpend is, dat ze geen enkel mannetje meer konden vinden om candidaat te stellen in district I of in district III. Ze bereiken echter hetzelfde doel als ze de zaak der vrij zinnigen slechts in de war kunnen sturen, zooals nu getracht wordt in I, of als ze den bondgenoot in de coalitie de zege kunnen helpen behalen, zooals in UI. Ze bekommeren er zich volstrekt nie' om of de candidaat vorklaart hun programma niet te kunnen onderschrijven; zo ant woorden eenvoudig: „dat is niets, dat behoeft ook niet, als ge u maar laat ge bruiken door ons om andcrer zaken in de war te sturen". Begrjjpt men niet, hoe de Roomsch- Katholiek zich verkneutert over hetgeen in ons middcD geschiedt? Al wist ge ook anders niets, ge zoudt u tweemaal moeten bezinnen, alvorens op den heer Wolterboek te gnao stemmen, omdat deze door Rome is caudidaat gesteld. Als de Roomschen iemand, die niet van de hunnen is, die zelfs bestuurslid is van do in hun oogen zoo verkccrdo Maat schappij tot Nut van 't Algemeen, candidaat stellen, dan zit daar iets achter. Daar heeft Rome bedoelingen mee. En denkt eens na over don ontrouw die nu van de enkele lioeralen in III door de Roomschen wordt verwacht, namelijk dat zjj nu uit dank voor de hulp in I in district Hl den clericalcn candidaat zullen stemmen. Zulk geschachcr tusschen politieke tegen standers over raadszetels is eenvoudig een verzaken van politieke beginselen. Intusschen, toen door het clubje onte vredenen eenmaal een candidaat was uan- bevolen, bleef „Gemeentebelang" niets anders over, dan, in het belang der een heid van de liberale partij, te gaan onderzoeken of zjj dezen candidaat kon overnemen. Er is den heer Woltcrbeek toen ge vraagd of hij het programma van „Ge meentebelang" in hoofdzaak zou kunnen onderschreven; letwel, in hoofd zaak en of hij anders wou opgeven op welk punt hij zulks niet kon; of hij zich wou verklaren of zijn neigingen naar links of naar rechts waren. Op alles bewaardo de heer W. het stil zwegen. He wilde zich over niets uitlaten; vrij bleven. Voor menschen met geheel eigen en afzonderlijke beginselen hebben we respect, maar dan is de binnenkamer hun terrein. Wie vertegenwoordigen wil heeft mee te leven met de overtuigingen eener collectiviteit, welke als deel der massa ook door hem beleden worden. Wie prjjs stelt op een instituut van enkel persoonlijke beginselen, heeft geen prijs to stellen op vertegenwoordiging van anderen. Men ziet trouwens, hoe het met dor- gelijke onafhankelijke candidaten gaat. Iedere partij, waartegen hij zich niet uitdrukkelijk verklaart, vindt in hem iets harer gading. Ieder verwacht iets van hemwat een onafhankelijk man toch niet aangenaam kan zijn. Daarom blijft het onbegrijpelijk, dat de hoer W. niet opeolijk heeft geprotesteerd tegen een candidatuur van de R.K. Kies- vereeniging. Ik elk geval „Gemeentebelang" kon hem niot stellen had z|j dit wel godaan, zij was niet verantwoord geweest tegen over de kiezers, want zij kon niets van hem meedeelcn. De voornaamste reden waarom enkele liberalen zich bjj do ontevredenen bij deze verkiezing hebbeu aangesloten is, dat vol gens huu meening de kiesvereeniging „Gemeentebelang" te vooruitstrevend is. Deze lieden oordcelen wat zjj niet kennen. In de eerste plaats wordt van een caudidaat niet gevergd, dat bij het programma vehcel onderschrijft. H|j behoeft dit slechts „in hoofdzaak" te doen. Het is dan ook voorgekomen, dat een candidaat uitdrukkelijk hoeft verklaard met eon punt van het programma niet in te stommen en dat hij desniettemin gesteld is en ook verkozen werd lil de tweede plaats is iemand van vrij liberalen beginselen gepolst omtrent een candidatuur, doch deze heeft geweigerd. Zij, die nu alles op „Gemeentebelang" hebben af te dingen, hadden tegenwoordig bebooren te zijn, toen de oproep lot alle liberalen, om een kiesvereeniging te stichten, weerklonk. Dan hadden zjj invloed op den gang van zaken kunnen uitoefeneu. Dat is toch al de minste bclaugstelliog, die men mag vorderen van iemand, die voor geeft dat het belang der gemeente hem ter harte gaat. Maar dat eischt eenige moeite en inspan ning en de critick is wel zoo gemakkelijk. In stede van toen op hun post te zijn, komen deze heeren op het oogenblik, dat de liberale partij op hot punt staat geslacht te worden. Want, als het voorstel tot verdeeling der Kiesdistricten, dat de toevallige cleri- cale meerderheid van den Raad heeft inge diend, door Gedeputeerde Staten wordt vastgesteld, dan zijn tweo districten voort aan clericaal en één vrijzinnig. Dan zal do Raad 12 o{ 13 clericalen tclleu en C of 7 vrijzinnigen. En op zulk een oogenblik gorden enkole liberalen zich aan, om deze slachting te verhaasten en nog grooter te doen zjjn. Wij willen hopen voor die liberalen, dat z|j dit alles niet bedacht bobben. Maar dan zien zij nu ook, hoe gevaar lijk het is, zich slechts zoo te hooi en te gras eens in te laten met verkiezingen. Een ieder zal nu wel inzien hoe hoog noodig het is, dat alle vrjjzinnigen van goeden wil zich nog op het laatste oogen* blik veroenigen om het kwaad te keeren; dat kwaad dat het eerst over ons zal komen in den vorm van een clericalen wethouder van Onderwjjs. En de rest zal volgen. Bedonkt wat Donderdagavond iemand, naar wien men in Amersfoort gaarne luistemt, aan het slot van de rede van prof. Eerdmans zei: „Het gaat thans om geesteljjke belangen". Helpt ons en kiest de mannon, die Uwe beginselon van harte zijn toegedaan, die bjj U allen bekend staan als lieden, die pal zullen staan bjj iederen aanval die straks op uw eenmaal verkreg°n vrjjheden zal geschieden. Stemt in district I en in district III Het Bestuur der Kiesvereeniging „GEMEENTEBELANG".

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1911 | | pagina 1