WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
ALLERLEI.
MEDEDEELINGEN YAN HET
KONtNKL. NEP. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm 10.50 uur.
De Bilt, 30 Maart 1911.
Hoogste barometorstand 770.9 m.H. te
Riga, laagste 751.8 te Brussel.
Verwachting tot den avond van 31 Maart
1911. Zwakke tot matige Z.O.-lijke tot
Zuidelijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Veranderlijke
bewolking, mogelijk onweer.
Temperatuur: Dezelfde.
(Barometerstand te AMERSFOOP.T.
754 m.M.
Vorige stand te 12 uur 759 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 68
Laagste hedennachtF. 44
Hedenmiddag 12 uurF. 63
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer is tegen Maaudagavond
voornamelijk bijeengeroepen tot het in de
volgende dagen dier week in de afdeelin-
gen onderzoeken van de laatstelijk door
de Tweede Kamer aangenomen wetsont
werpen, waaronder de zedeljjkheidewet en
zoo noodig tot afdoening in openbare
vergadering van ondergeschikte wetsont
werpen daarvoor gereed.
Aan hel einde der week gaat de Kamer
dan weer uiteen.
Debietrecht op tabak.
Ziehier een officieus bericht uit Den
Haag, dat wel niet met algemeenen bijval
zal gelezen worden:
„Naar aanleiding van de hardnekkige
geruchten dat de minister van financiën
voornemens zou zyn het wetsontwerp tot
heffing van een debietrecht op tabak terug
te nemen, kan op grond van inlichtingen
van de meeBt bevoegde zijde worden ge
meld, dat die geruchten van allen grond
ontbloot zijn en dat aan intrekking in de
verste verte niet wordt gedacht.
Heden is aan het departement van
financiën over het ontwerp-debietrecht eene
conferentie gohouden met vertegenwoor
digers van twee bonden van tabakbe
werkers."
Sigaren fabrikanten.
In de gisteren te Utrecht gehouden
algemecne vergadering van het Verbond
van Vereenigingen van Sigarenfabrikanten
in Nederland, is de heer H. Lieftinck, als
lid van het dagclijksch bestuur, herbenoemd.
De vergadering was algemeen van gevoelen,
dat de invoering van een debietrecht op
tabak eon onherstelbare ramp voor de
sigarenindustrie zou zyn. Men besloot daar
om zich met alle kraoht tegen bedoeld
wetsontwerp te verzetten en iu een adres
aan de Tweede Kamer alle bezwaren dien
aangaande kenbaar te maken.
Besloten werd instemming te betuigen met
het adres van do Nederl. Vereeniging van
Werkgevers, in zake het ziekteverzekerings
wetsontwerp.
Traktem entsverbeterin g Officieren.
De Haagsche correspondent van het Hbld.
meldt:
Dezor dagen bevatte De Avondpost een
bericht omtrent de plannen van Minister
Colijn betreffende de traktementsverbete
ring voor officieren, volgens hetwelk die
plannen eigenlijk ongeveer zouden neerko
men op wat Minister Cool had voorgesteld.
Immers de traktementaverbetering zou
worden losgemaakt van de pensioenverbe-
tering en voor deze laatste zou een vierde
van het bedrag der traktementsverhoogin-
gen worden gereserveerd. Daar dit nu was
wat de heer Colijn als Kamerlid verkeerd
had geacht, leek het mij ongelooflijk, dat
hij het als Minister toch zou voorstellen.
By informatie is mij dan ook gebleken,
dat het bericht lang niet geheel juist ie.
De Minister splitst de noodige geachte
penaioenvorbetering in tweeën. De alge-
meene verhooging van pensioenen, waarbij
ook Maiine zou zijn betrokken, zal later
komen. Afgescheiden daarvan echter is een
belangrijke vervroeging van den pensioeni-
leeftijd en pensioensverhooging ontworpen
voor kapiteins en hoofdofficieren van infan
terie en artillerie met daaraan verbonden
landweeiplicht. Deze maatregel, die buiten
verband met Marino kan worden genomen,
zal naar men verwacht, het dubbele voor
deel opleveren van een snellere promotie
bij de genoemde wapens en van aanvulling
van het tekort van officierskader bij de
landweer. De traktomentsverbetering, waar-
vau het bedrag ongeveer gelijk zal wezen
aan het door Minister Cool beoogde, zal
aan deze laatste pensioenregeling worden
vastgekoppeld en het is dus slechts de
meer algemeene pensioensherziening, die
los daarvan later zal volgeD.
Overigens wordt ook door Minister Colijn
een vierde gedeelte van de traktemeuts-
verbetering gereserveerd voor de ponsioens-
verhooging, torwijl het eindcijfer voor zijn
planuen in deze ongeveer overeen zal
komen met het door hem als Kamerlid
geuoemde bedrag van 1 millioen gulden.
De traktomentsverbetering met daaraan
verbonden pensioensverhooging zal vermoe
delijk nog in dit zittingsjaar by de Tweede
Kamer inkomen.
In de Luthersche kerk zal Zondagmor
gen als preker optreden Ds. B. H d' Auzon,
Evang. Luth. predikant te Zutphen.
Voor Maatschappelijk werk, afdeeling
Amersfoort Alg. Ned. Typ. Bond hield de
heer J. C. Snouck, heilgymnast, alhier een
voordracht over „Een en ander over het
ontstaan van beroepsziekten, die der Ty
pografen in 't bjjzonder", waaraan we het
volgende ontleenen.
Door de vergelijking van het mensche-
lijk lichaam met een stoommachine werd
de vorming en opwekking van arbeidsver
mogen in ons lichaam verklaard en duide
lijk gemaakt, dat wy door ooze organen
mechanischen arbeid kunnen verrichten.
Arbeid of beweging is noodzakelijk, ab
solute rust onbestaanbaar. Ons lichaam
ei6cht natuurlijke beweging; aangewend in
dienst van ons maatschappelijk bestaan,
door uitoefening van beroepsarbeid worden
deze bewegingen kunstmatig gebonden
aan meestal het lichaam en wel gevallige
voorwaarden. Op den duur ondervindt
hiervan ieder arbeider, de een meer en
vlugger dan de ander, de schadelijke ge
volgen. Deze zijn tweeërlei.
De indirecte (economische).
De directe-, de laatste zijn natuurlijk
voor elke zaak verschillend.
Te typograaf wordt door zijn arbeid
zeer gebonden aan plaats, houding en be
weging. Hot lang achteroen in eenzelfde
houding staan kan oorzaak zijn van het
ontstaan van vormgebreken (platvoeten, i
en o-beenen, ruggegraatsverkrommingen).
Voordurend zelfde arbeid kan overver-
moeienis en uitputting tengevolge hebben.
Gebrek aan voldoende algemeene li
chaamsbeweging jkan oorzaak zyn van tal
van stoornissen in bouw en functie (slechte
ontwikkeling van been en spierstelsel, trage
bloedsomloop, gebrekkige ademhaling en
daardoor groote vatbaarheid voor ziekte der
ademhalingsorganen; vooral tuberculose)!
Om zooveel mogelijk de schadelijke invloed
van het vak te ontkomen, zorge men voor
zuivere lucht in de werkplaats door goedn
ventilatie, voor goed licht en voor reinheid.
Reinheid Tan eigen lichaam en omgeving.
Daarom zwemt en baadt veol.
Tracht bovendien in vryen tijd door flinke
alzijdige lichaamsbewegingen het „tekort",
aan te vullen!
Met tal van raadgevingen op hygiënisch
gebied werd deze voordracht, die door een
groot gehoor, met grooto belangstelling en
aandacht werd gevolgd, nog aangevuld.
Do aanwezigen deden verschillende
vragen aan den inleider die tot genoegen
werden beantwoord.
Onder danbetuiging door den voorzitter,
voorden aangenamen, nuttigen enleerzamen
avond, aan den heer Snouck werd de ver
gadering gesloten.
Schoolartsen.
Gisterenavond werd in de Sociëteit Ver
eeniging een vergadering gehouden door
de afdeeling Amersfoort van den Bond van
Ned. Onderwijzers, waarin de heer E. J.
van Det, onderwijzer te Amsterdam sprak
over: Schoolartsen.
Nadat de heer T. Beverloo do vergade
ring geopend had begon de heer van Det
zijn rede met er op te wijzen, dat het
tegenwoordig geen verwondering meer
wekt als er wordt gesproken over school
artsen. Wel is het begrip nog niet heldor
by ons volk, maar in de laatste jaren komt
het instituut toch meer en meer op den voor
grond. In de wet van 1857 werd de nega
tieve bepaling opgenomen, dat de schoolop
ziener een ouvoldoend schoollokaal kon doen
sluiten. In 1861 verscheen een rapport vau
de hoeren Alebec en van Kapelle, waarin ge
concludeerd werd dat de schoollokalen een
nadeeligeu invloed hebben op het kind.
Zij hadden 14 armenscholen onderzocht
on alles sleclit bevonden. En in 1878
onderwierp de minister van binnenland-
sclie zaken aan het oordeel van een com
missie van geneeskundigen deze vraag:
Wanneer is een schoollokaal nietnadeelig
voor de kinderen Die commissie kwam
met positieve bepalingen omtrent grootte,
luchtruimte, ligging privaten, licht enz.,
maar de noodzakolijke stap tot verbetering
werd niet gedaan. De autoriteiten dachten,
er is nu voor het kind genoeg gedaan en
de algemeene opinie was ook zoo.
De medici erkennen echter, dat er nog
tal van gevaren aan de school verbonden
zijn. Gewoonlijk onderscheidt men drie
groepen van gevaren nl. die tengevolge
van den schoolbouw, van besmetting van
het eene kind op 't andere en door den
aard van het onderwys.
Wat het laatste betreft wijst spr. op de
steeds verlangde orde. De onderwijzers
vergen van de kinderen reageeren door
gedachten, geluid of beweging. Dat mag
niet, want het is tegennatuurlijk. De op
merkzaamheid die zoodoende van het kind
gecischt wordt is zeer vermoeiend, de
inspanning wordt dan zoo licht over
spanning. De slechte invloed daarvan op
het kinderlyk organisme iB in Duitschland
onderzocht en gebleken.
Verder leert de ervaring, dat de school
nadeelig is op den groei en den lichaams
toestand. Komen de kinderen op school
dan komen de kinderkwaaltjes. Dr. Straub
onderzocht op do Amster.lamsche koste-
looze scholen 5226 kinderen en consta
teerde een toename der bijziendheid op
school. Op de betalende scholen mot huis
werk e. d. is het nog erger.
Ook het gehoor lijdt op school door
verkeerde beoordeeling en behandeling
van de kinderen. In Berlijn werd dat na
drukkelijk geconstateerd. Een en ander
had in Duitschland tengevolge het onder
zoek der schooltoestanden door genees
kundigen, hetgeen ook naar onB land over
sloeg.
Spr. schetst hierna uitvoerig de taak
van den schoolarts, ten opzichte van het
schoolgebouw en van do kinderen.
Waar de schoolartsen bestaan hebben ze
nuttig gewerkt, terwijl ook ten slotte de te
genstand der ouders wordt overwonnen.Van
af dat het kind op school komt, in ons land op
veel te jeugdigen leeftijd, blijft het onder
controle van den schoolarts. Maar de
schoolarts is geen behandelend maar oen
onderzoekend arts. Zijn bevindingen wor
den aan de ouders meegedeeld, die voor
de behandeling de hulp inroepen van den
huisarts. Niet alle menschen kunnen ge
volg geven aan het advies van den school
arts, maar meer en meer komen de ge
legenheden, als polyklinieken, voor goed-
koope behandeling.
Het instituut schoolartsen is van groote
maatschappelijke beteekenis omdat het
meewerkt tot een krachtiger geslacht. Zoo
is op vele plaatsen in Berlija geconsta
teerd, dat de tuberculose op school toe
neemt. De schoolarts kan tuberculose kin
deren verwijzen naar een kolonie, vooral
op jeugdigen leeftijd is veelal genezing
nog mogelyk.
Verder doet de schoolarts nuttig werk
ten opzichte van het alcoholisme en het
rooken. Zijn onderzoekingen doen veelal
zien dat deze zonden meer bij kinderen
voorkomen, dan men durft vermoeden. En
toegerust met die kennis zal de invloed
van deu onderwijzer zeer groot zyn by
de bestrijding er van. Ook do lichamelijke
reinheid zal in den schoolarts een krachtig
bevorderaar vinden In verband hiermee
wijst Spr. op het groote nut van schoolbaden.
Vroeger waren de onderwijzers wel eens
tegen schoolartsen, men vreesde te veel
controle. Maar de schoolarts moet als
medearbeider in de sohool optredey, die
advies geeft, waar de onderwijzer niet
bovoegd is. Gok moet hij de onderwijzers
voorlichten omtrent de behandeling van
het kind. In verschillende landen is
daaraan reeds veel gedaan. Voordrachten
worden gehouden voor ouders en onder
wijzers om te komen tot samenwerking op
dit moeilijk gebied. De schoolarts heeft
te waken, dat de geest zich ontwikkelt in
een krachtig lichaam.
De school staat thans te veel buiten de
maatschappij. Het instituut schoolartsen
brengt de school direct in verband daar
mee, want op allerlei gebied zal men er
toe aangedreven worden om krachtiger
werkzaamheid te ontplooien ten nutte van
het kind en dus van het volk. Doordat
de schoolarts de aandacht meer op het
lichaam vestigt, zal meer aan de maat
schappij do plicht worden geleerd, om
zich krachtig toe te leggen op verbeteriug
van misstanden, die bloot komen.
Van de gelegenheid tot debat wordt
gebruik gemaakt door den arrondissements-
schoolopzieoer, den heer J. Stamperius.
Deze betuigt den spreker dank voor het
geen hij heeft doen hooien. Met onver
deelde instemming heeft hij gehoord do
voordeelen van het instituut schoolartsen.
Vooral met voorbeelden uit het buitenland
heeft hij doen zien hoe nuttig het instituut
werkt. Ook in ons land wordt echter iu
dio richting al wat gedaan. Spr. herinnert
aan het hoogst nuttige onderzoek van do
afd. Amsterdam van den Bood van Ned.
Onderwijzers inzake het rooken en het
alcoholgebruik. Ook andere afdeelingen
deden een en ander en met groote inge
nomenheid heeft Spr. het werken van den
Bond in deze materie waargenomen. Dat
er nog ontzaggelijk veel te doen is, blijkt
Spr. voortdurend. Zelfs de allereerste be
ginselen der hygiëne verwaarloost men.
Ér zijn nog scholen, waaraan bijna alles
ontbreekt, wat men in een goede sehool-
inrichting mag verwachten. Nog kort ge
leden moest de heer Stamperius Burg, en
Weth. eener gemeente opmerkzaam er op
maken, dat in de laagste klasse bankeu
stonden, waar de leerlingen met do voetjes
niet eens de steunplankjes konden bereiken.
Audore scholen vindt men waar de reinheid
en de ventilatie te wenschen overlaten.
Spr. zou meenen als door aanstelling van
schoolartsen ook van andere zyde dan die
der onderwijzors, daarop opmerkzaam werd
gemaakt, reeds 4veel gewonnen zou zyn.
Een waarschuwing meent Spr. echter te
moeten laten hooien, nl. tegen overdrijving.
Ook bij kinderen, die niet de school be
zoeken neemt bijziendheid toe, hetzelfde
is waar te nemen hij scheefgroeien Hoofd
zaak is echter, dat op dit gebied nog
zooveel te doen blijft en daarom moet
men elke poging toejuichen om daarin ver
betering te brengen.
De iieer van Det spreekt er zijn ge
noegen over uit, dat de heer Stamperius
het werken van den Bond iu deze zaak
goed heeft genoemd en dat deze autoriteit
met belangstelling het werk gadeslaat.
De voorzitter dankt hierna den heer van
Det voor zyn rede en de heeren autoriteiten
(behalve de schoolopziener waren o. a.
aanwezig Wethoudor Kam en de heeren
van Duinen en van Kalken) voor hunne
belangstelling.
AGE N DA
30 Maart. Jaarv. Het Groene Kruis in Ons
Hnis.
30 Maart. Nutsavoud en Orkestvereeniging
„Amersfoort" in Amicitia.
1 en 2 April, Kunstbeschouwing in „Amicilia.
3 April. Onderlinge Hulp in Amicitia.
8 April. Opeub. verg. Volksonderwijs.
17 April. Uitvoering Kunst na Arbeid in
de Keizerskroon.
23 April. Jaarfeest Alg. Ned. Geh. Bond in
Amicitia.
23 April. Uitvoering Wilhelmina afd. Volks
weerbaarh. in de Keizerskroon.
30 April. Uitvoering Araersf. Toonver. D.
I. U. in de Keizerskroon.
2 Mei Uitvoering Toonkunst in Amicitia.
Misdaad? Zaterdagmorgen is door
een politieagent te 's Hertogenbosch in de
Zuid-Willemsvaart een lijk ontdekt. Bij
nader onderzoek bleek het te zijn dat van
den veldartillerist A. L. Lamers, die sedert
Dinsdag van Carnaval vermist werd.
Het lyk, dat gekleed was in een gele
domino, werd opgehaald eu door de politie
naar het lijkenhuüje te Orthen vervoerd en
onder bewaking gesteld Er werden ver
schillende verwondingen op geconstateerd.
Er zijn vormoedens gerezen, dat men
hier met een moord to doen heeft. Zekere
W. van D. te Rosmalen is in voorloopige
hechtenis gesteld.
