DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No. 77. VRIJDAG 31 MAART 1911. 8e JAARGANG. De schoolstrijd bij onze buren. BUITENLAND. BINNENLAND. DE EEMLANDER. Hoofdredacteur B. O. R IJ KF, N N. Btiireau: KLBINE HtiU Teief. Interc. 18». Abonnementsprijs: Per jaarf4.—. Franco per post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Prijs der Advertentiën Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08. Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bg abonnement belangrgke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandseh Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 75-78 Amsterdam In België heeft men, gelijk bekend ia, ook een achoolquaestie. Zij gelijkt de onze. De beide groote staatspartijen betwisten elkander het kind. Zij meenon, dat wie het kind opvoedt naar zijne beginselen aldus beschikt over de toekomst. Op de school kweekt men de aanstaande staats burgers. Dat is slechts tot zekere hoogte waar. De man wijkt dikwijls af van wat men het kind heeft geleerd te gelooven. De school is niet het leven. Indien men door de school in zekere richting te leiden, de toekomst in zijn macht had, zou het regeeren al te gemakkelijk zijn. Wel blijft allicht iets over in den man van wat hij op de schoolbanken als onbotwistbarc waarheid heeft geleerd. Maar hy heeft op rijperen leeftijd zjjne ke«ze gedaan; de school kan uatuurlijk geene wereldbeschou wing leeren, die blijvende is Hoe heftig, hoe scherp en met welke wapenen de schoolstrijd wordt gestreden in België, weet ieder, want ieder weet hoe het bij ons gaat. De achoolquaestie is daar als hier eeue politieke quacstie geworden on pogingen om beide partijen te bevre digen kunnen ceuig succes hebben voor eenigen tijd maar niet op don duur. De Belgische regeering heeft thans epn ontwerp ingediend, dat er zeer aanneme lijk uitziet op het eerste gezicht; het be paalt onder meer dat kindoren, die nog op de schoolbanken behooren, geene diensten mogen bewijzen in de industrie of als kleine veldarbeiders. De leertijd wordt van twaalf tot veertien jaar verhoogd. De onderwgzerstractementen worden verbeterd en zelfs bevat de wet strafbepalingen tegen de pogingen om iemand tegen zijne over tuiging te dwingen van een bepaalde school voor zijn kinderen gebruik te ma- kon. Maar of die bepaling ooit zal kunnen worden toegepast, is de vraag on aan de linkerzijde ziet men gevaar in het voor schrift dat de staat, de provincie en de gomeente in het vervolg de kosten voor de scholen zullen moeten dragen. Dit om dat daarmede ook het bijzonder onderwijs zal worden gesteund op gelijken voet als het openbare. Maar men heeft in België niet alleen met staatspartijen te doen; men heeft ook de quaestie der nationaliteiten. Niet alleen staan liberalen en clericalen tegenover elkander, maar ook de "Vlamingen en de Walen. Met Walen worden, zooals men weet, niet bedoeld de Walen in engeren ziu, die een onverstaanbaar patois spreken. Men noemt aldus de Franschsprekende en Franschgezinde bevolking. Het Belgische Fransch is niet van het beste. Het is zeer dikwijls vertaald Tlaamsch of liever Neder- landsch. Te Parijs heeft men zich niet weinig geamuseerd met een tooneelstuk, „le mariage de Mile Beulemans", dat te Brussel speelt, vooral omdat de handelende personen een zoo merkwaardig Brusselsch Fransch praten. Maar hoe dat zij, de Bel gische Waal stelt prijs op zijne Fransche beschaving, zooals de "Vlaming prijs stelt op zijne nationaliteit, zijn Gerniaansch bloed Do Vlaming wil erkenning van zijn taal, zijn volksbestaan. Hij heeft zekeren ruggesteun aan Nederland, hoewel die steun niet veel beteekent ten slotte. Maar de Waal heeft achter zich Frankrijk, waar men met naijver acht geeft op alles wat den Franschen invloed kan vermindereu. Nu heeft een der liberale afgevaardigden van Antwerpen een voorstel bij de Kamer ingediend, dat de Walen en de Franschen ergert. Hij gaat uit van de stelling, dat het Hooger Onderwijs voor Waleu en Vlammingen (gelijk moet zijn, zoodat beide stammen aan de Universiteit onderwijs kun nen ontvangen in hunuc moedertaal. En hij wil dat de Universiteit van Gent Vlaamsch zal worden, terwijl aan die van Luik de lessen als nu, in het Fransch zullen wor den gegeven. Men begrijpt zeer goed onder de Vlamingen dat de invoering van het Nederlandsch te Gent, een Vlaamsche stad voor 't overige, niet maar zoo plotse ling kan worden gedecreteerd. Het Vlaamsche onderwijs zal eerst beginnen na afloop van den academischen cursus 19161917. En dan ook nog zal bot Vlaamsch alleen gebezigd worden in het begin vau den academische leergang, ter wijl het gebruik van dio taal van jaar tot jaar zal worden uitgebreid, tot in 1924 allo colteges in het Vlaamsch zullen wor den gegeven. Alleen het onderwijs in het Fransch en de Roinaansclie philologio wordt natuurlijk in de Fransche taal gegeven. Of dat voorstel zal worden aangenomeu, is zeer de vraag. Maar intusschen geef: het aan de Belgische en aan de Fransche pers een nieuw onderwerp van debat. Men hoeft reeds een mooie fraze gevonden van Fransche zijde en dat is om te beginnen al iets. Men zegt dan dat door hot Vlaamsch als taal van het onderwijs aan het Gent- ache hoogescliool voor to schrijven „een vuurhaard van Fransche beschaving zal worden gobluscht." Men kae. er op reke nen, dat wij die verheven beeldspraak in dit debat nog dikwijls hooien zuilen. En toch, aangezien de Vlamingen de helft der bevolking uitmaken, schijnt het niet onbil lijk dat aan eene Hoogeschool in hunne taal wordt gedoceerd. Op den duur zal men trouwens niet aan den sterken aan drang van het Vlaamsche element der bevolking kunnen weerstand bieden. Maar de Walen hebben den steun van de Fransche pers, die reeds front maakt tegen het ingekomen voorstel, hoewel zij eigenlijk binnen de Fransche grens palen gonoeg stof vindt en de Bel gische zaken wel aan de Belgen zou kun nen overlaten. Duitschland. Men herinnert zich het geval van den arbeider Herrmann in Moabit, die bij de onlusten aldaar, toen hij op straat ging zoeken naar zijn zoon over wiens uitblijven hij ongerust was, door twee agenten mee- doogenloos is neergesabeld en aan de daarbij bekomen wonden bezweken is. Met groote verontwaardiging hebben vrij zinnige bladen er meermalen op gewezen, dat er nooit ernstig naar de schuldigen aan dit misdrijf gezocht is. Nu is eindelijk hot onderzoek voor het gerecht in Moabit begonnon en vijftig politieagenten zijn verhoord. De menschen die het geval- Hermaun gadageslagen hebben moeten nu zeggen, of zg in de verhoorde agenten de schuldigen herkennen. Dat is tot dusver niet geschied. belgië. De president 7an de Kamer heeft de afdeelingen tot beraadslaging over de in- gediendo Schoolwet op a.s. Vrijdag bij eengeroepen, in weerwil van het feit, dat de Kamer zelf zooals wij reeds melden besloten had, de vergaderingen der commissie tot na Paschen te verdagen. Do Kaïnervoorzitter ontketent hiermede naar alle waarschijnlijkheid een ernstig conflict. Overigens zijn do kansen der schoolwet er niet beter op geworden, daar de Chris telijke democraten een manifest hebben uitgevaardigd, waarin zij verklaren tegen standers te zyn van een wet, die slechts wrijvingen tusschen de partijen zou uit lokken. Oostenrijk- H ong arije. Bij keizerlijk besluit is de Kamer van Afgevaardigden ontbonden. Het besluit gelast tevens, dat onmiddellijk een aanvang zal worden gemaakt met de voorbereiding van nieuwe verkiezingen. Rusland. Evenals Goetsjkof, do president der Doema, heeft ook Akimof, de voorzitter van een Rijksraad in Rusland, zijn betrek king willen neerleggen, wegeus het voor bijgaan van het parlement in zako de Zemstwo-wet. De Tsaar heeft echter althans volgens het blad RetsjAkimof's ontslagaanvrage niet aaogenomen en ver klaard, dat hij nog steeds onwrikbaar ver trouwen stelt in den Rijksraad. (Intusschen laat de Tsaar bij oekaze maatregelen wet worden die de Rijksraad verworpen beeft). In eik geval heeft de Rijksraad niet willen debatteereu over de quaestie, maar is hg van het onderwerp afgestapt met een hoe ratje op den Tsaar. Zeer zonderling is de bestraffing van do rijksraadleden Trepof en Doernowo in zijn werk gegaan. Officieel is hun nooit mode- gedeeld, dat zij een jaar verlof gekregen hebben; zij hebben dat vernomen door ecu bericht van een olficieel bureau, dat het op Stolypin's bevel had opgenomen. Nu zeggen Doernowo en Trepof dat het alles zwendel is, en zij weigeren op reis te gaan. Hoo zal dat afloopen? Portugal. De Portugeesche regeering moet een groote geheime monarchistische voreeniging ontdekt hebben, de Sabonaria genoemd, die haar vertakkingen heeft door heel het land. Tal van personen, die verdacht worden er lid van te zijn, heeft de regee ring in hechtenis laten nemen: soldaten, priesters, politie-agentcn en edelledcu die persoonlijk vrienden waren van Koning Manuel. Naar uit Lissabon wordt gemeld, is het proces tegen den voormaligen Minister president Joao Franco, tot algeheele aan vulling van het gerechtelijk onderzoek naar de rechtzaal in eerste instantie terugver wezen. Madrileenscho bladen maken tele grammen, uit Yigo ontvangen, opeubaar, waarin wordt gemeld dat Portugeesche monarchisten aldaar zjjn aangekomen en tal van bijeenkomsten door hen zijn ge houden. De Corr, de Espana meldt, dat de voormalige kapitein der Koninklgko garde, markies de Fayal met verscheidene dezer monarchisten heeft beraadslaagd en vervolgens naar Londen is vertrokken. Italië. Dezer dagen wordt het Vaticaan over- stroomd met telegrammon vau deelneming uit alle landen van Europa en zelfs daar buiten, waarin de getrouwen der kerk vaak op zeer beleedigenden toon over hot jubi- leerendc Koninkrijk spreken. De Italiaanscho Rijkstelegraaf brengt deze telegrammen trouw over. Boos maakt men zich nooit. Hot meest liberaal betoont zich echter de Italiaanscho Regeering, waar zij de honderden antwoorden van het Yaticaan ieder telegram tot den Paus gericht, wordt onmiddelijk beant woord voor haar rekening verzondt, daar het Vaticaan vrij mag telegrafoeren. Ongeveer een week geleden was het do naamdag des Pausen. Terwijl dezo dag buiten Italië in R Katholieke kringen met veel luister word gevierd, was, zooals te begrijpen is, do geestdrift in het Yaticaan niet zeer groot. Aan den vooravond van den naamdag, werden de gezamenlijke kardinalen in audiëntie ontvangen. Behalve het bovenstaande, weet de Ro- meinsclic correspondent van de Indepen dence Beige nog uiede te deelen, dat de Paus bij de eerstvolgende verkiezingen den R. Katholieken kiezers er aan herin neren zal dat zij het non expedit in acht te nemen hebben en zich van deelname aan deze verkiezingen hebben te onthouden. Ten slotte moeten allen, die de laatste dagen in audiëntie door den Paus ontvan gen werden, opgemerkt hebben, dat dozo in een zeer trourige stemming is Vroeger dacht men, dat de Paus in het fait accompli zou berusten, maar uit alles blijkt, dat dit niet het geval is en dat hg zich onverzoenlijker dan ooit betoont. Al de pogingen trouwens, welke het Vaticaan in het werk stelde om de ver schillende Europeesche Regeeringen te overieden aan de jubileumsfeesten geen deel te uemen, zijn mislukt, De parlementen hebben bijna alle van hun sympathie voor het jubileerende Koninklijk doen blijken en voor zoover zij niet zeiven naar Rome komen, zenden de staatshoofden vertegen woordigers of hartelijke brieven eu tele grammen van gelukwen8ch. Ten slotte moest het den Paus pgnlijk treffen, dat ook de RomeinBcbe R. Katho lieken met grooten geestdrift aan de vie ring van het ü()-jarig jubileum deelnemen. Tweede kamer. De Tweede Kamer is tegen Dinsdag middag half twee bijeengeroepen in open bare vergadering. De versterking van Vlissingen. In den Dnitschen Rijksdag constateerde de uationaal-liberaal Bas8eruian met genoe gen de verbetering van den internationalen toestand. Hij besprak de voorgenomen versterking van Ylissingeu en deed daarby uitkomen, dat de twijfel aan het recht van Nederland om uit eigen beweging de ver sterking van Ylissingen door te voereq,

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1911 | | pagina 1