"stadsnieuws.
WEERBERICHT.
Thermometerstand
KUNSTEN EN WETENSCHAPPÊT
Uit de Omgeving,
ALLERLEI
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NEP. HET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorin 10.50 uur.
De Bilt, 15 Mei 1911.
Hoogste barometerstand 766.0 rn.H. te
Seydisfjord, laagste 751.7 te Shields
Verwachting tot den avond van 16 Mei
1911. Zwakke tot matige Z.O.-lijke tot
Z.W.-lijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Veranderlijke
bewolking, waarschijnlijk regen- of onweers
buien.
Temperatuur: Dezelfde,
barometerstand te AMERSFOORT
757 mM.
Vorige stand te 12 uur 756 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 76
Laagste hedennachtF. 51
Hedenmiddag 12 uurF. 65
AMERSTOORTSCHE
BAD- EN ZWEMINRICHTING.
TEMPERATUUR van het water op Maan
dag 15 Mei des 's morgens 7 uur is 65° F.
Zij zullen verplicht zijn tot eedsaflegging.
Op welke wijze? Door het uitspreken van
het gewone eedsformulier (art. 1 sub. a.)
b. Personen, die tot een kerkgenootschap
behooren, dat den eed wel verbiedt.
Dit zyn Doopsgezinden. Zij zullen hebben
te verklaren dat zy aan hunne godsdienstige
gezindheid den plicht ontleenen om dit op
andere wijze te doen. (Art. 1 slotzin.)
c. Personen, die, al behgoren zij tot een
kerkgenootschap, dat den eed niet ver
biedt persoonlijk tegen eedsaflegging
bezwaar hebben.
Zij zullen, voor en met den rechter, een
theologische debat kunnen openen. (M. v.
T. blz. 8.)
d. Personen, die tot een kerk niet
willen behooren en daarvan:
lo. door opzegging hebben doen blijken
(Protestanten of Joden.)
2o. door opzegging niet kunnen doen
blijken (Katholieken; hun kerk erkent
opzegging niet).
Wat zal rechtens zijn te hunnen aanzien?
Die sub 1 worden verwezen naar het ar
rest van den Hooge Raad van 23 Mei 1910:
„Wat er zy van hunne verplichting, in het
„algemeen een eed te doen* is opzettelijk
in het midden gelaten.
Die sub 2 blijven hunB ondanks ingelijfd
in hun kerkgenootschap.
Dien toestand schept de „noodwet".
Voorwendsel daartoe is, dat, by arrest
van den Hoogen Raad van 23 Mei 1910,
is geoordeeld, dat de wijze van eedsafleg
ging, ten onzCDt, niet vaststaat.
Er zou dus zijn eene leemte.
Op die meening evenwel is do Hooge
Raad teruggekomen, bij arrest van 18 April
1911, (in de M. v. T. blz. 9 vermeld), welk
arrest gewaagt van „den meest gebruike-
„lijken eedsvorm in Nederland sedert
„onheugelijken jaren."
Er is dus niet eene leemte.
GoBteld, er bestoud eene leemte, dan
ware zij eene tweeledige.
Vooreerst, die nopens de wyze van
eedsaflegging.
Ten twoede die, welke de Hooge Raad
kenmerkt in de zoooven afgeschreven
woorden van het arrest van 23 Mei 1910.
Waarom voorziet het ontwerp, alsdan, in
de eene leemte, nopens de wijze en laat
het de tweede leemte onaangevuld?
Omdat de le leemte de geloovigen, de
2e leemte de ongeloovigen raakt.
Mag eene Wet („noodwet" zich noemend)
die met die eedsvraag zich moeit, onver
schillig zich toonen tegenover peisoonlijk
bezwaarden, en tegenover ongeloovigen?
MagJ eene wet veroorzaken, dat zy, die
tot een dezer categoriën behooren, den
eed, naar geweten weigerend, daarvoor
met gevangenis worden gestraft?
Mag eene Wet aldus openlijk verkrachten
het grondwettelijk voorschrift, dat aau ieder
vryheid van godsdienstige, dus ook van
ongodsdienstige meeningen waarborgt?
For shame! indieu de Nederlandsche
Volksvertegenwoordiging zoodanige Wet in
het leven roept!
For shame! indien het Nederlandsche
Volk gedoogt, dat, door zoodanige Wet,
zijne geschiedenis in hot aangezicht wordt
geslagen!
Men schrijft uit Napels aan „De Tijd":
Mengelberg gaf Zaterdag in het „Poli
teama Giacosa", te Napels, een concert.
Hij bracht onder meer de negende eu de
„Meistersinger" ten gehoore. Het talrijke
publiek was letterlijk opgetogen van be
wondering, die zich telkens met Napoli-
taanscho levendigheid uitte. Aan het slot
kreeg de Nedoilandsche dirigent, terwijl
hem een prachtige lauwerkrans aangeboden
werd, oen geestdriftige ovatie.
Uit Napels wordt aan den „Osservatore
Romano" nog gemeld: Maestro Mengelberg,
heeft met zijn concert in het „Poliieama
Giacosa" oen groot succes behaald. De
zaal bevatte meer dan 2000 toehoorders.
Maestro Mengelberg, die door de Napoli-
taanscho kunstenaars feestelijk was ont
vangen, verecnigde gisterenavond (den7cn
Mei) eenige van de meest bekende orkest-
directeurs aan een maaltijd.
De vijfjaarlijkscbe prys iu de Neder
landsche letterkunde voor het Xlle tijdvak
(19051909), is door de Belgische regoc-
ring toegekend aan den heer Petrus Fran-
ciscus Maria Lateur, te Iugoygem, voor
de gezamenlijke werken, die hij onder den
deknaaui „Styn Streuvels" gedurende dit
tijdperk heeft uitgegeven.
We vestigen de aandacht op de in dit
nummer voorkomende advertentie betref
fende het tuberculose museum, waarover
we vorige week reeds een en auder mee
deelden. We vernemen dat de opening
zal plaats hebben, morgenmiddag drie uur.
Ds. J. v. d. Grient, Ned. Herv. pre
dikant te Maassluis heeft het beroep naar
Amersfoort niet aangenomen.
't Vijfde I klopte gistoVen te Wa-
geningen in een vriendschappelijken wed
strijd Velox met 50.
Voor do Militaire Voetbal competitie
werd te Dordrecht op het D.F.C. terrein
een wedstrijd gehouden tusschen 't Zesde
II en de Grenadiers en Jagers. Laatstge
noemde club zegevierde, na een zeer
spannenden strijd, bijgewoond door vele
militaire autoriteiten, met 43.
't Vijfde I zal nu weldra tegen de Gre
nadiers en Jagers moeten uitkomen om
het kampioenschap dier competitie.
De kapitein A. C. M. ridder Alewijn,
van het le reg. veld artillerie te Utrecht,
wordt 1 Juni gedetacheerd bij het le regi
ment huzaren te Amersfoort.
Te Utrecht slaagden Zaterdag voor
het examen voor onderwijzeres onze stad-
genooten, de dames L B. M. Heersche.
J. M. F. Hillen en C. J. Zwartjes.
VLIEGE.V TK SoESTERBBRQ.
Ofschoou het gisteren nu juist geen uit
gekozen vliegweer was, hadden zich toch
duizenden naar het kamp te Soesterberg
begeven. Op den weg was het een file van
auto's, rijtuigen en fietsen, geheel Soester
berg werd a.h.w. overstroomd door belang
stellenden, die getuigen wilden zijn der
vliegtoeren van Legagneux en Hanriot. En
gelukkig ze zijn niet teleurgesteld, al
hebben de aviateurs natuurlijk niél bijzonder
mooie vluchten kunnen doen. Uit het ver
slag in de Courant blijkt echter, dat er
nog heel wat gevlogen is. Aan dat verslag
is het volgende ontleend:
Tegen kwart voor vier maakte Leganeux
z'n wensch kenbaar om te gaan vliegen.
Er stond op dat oogenblik beneden onge
veer 8 a 9 meter, in hoogere regionen
toch zeker wel 12 mpter wind. Legagneux
zeide, voor de bui te willen vliogen en
inderdaad ging hij de lucht in, terwijl in
de verte de donder rolde en de bliksem
stralen het ergste deden vreezen. Reeds
bij zijn vertrek nam de wind z'n toestel
I dusdanig mee, dat hij bijna tegen de ba
lustrade van het paddock belandde. Een
tweede start togeu wind slaagde uitmuntend.
Op ongeveer 50 M hoogte maakte luj
verschillende rondjes, verliet toen de vlieg
baan en vloog over de hangars en over de
bosschen daarachter, als gold het een
pleziertochtje. Onder doodsche stilte werd
Legagneux door a'len gevolgd, z'n vrouw
stond handenwringend in de loods, het
publiek begreep, dat het een weliswaar
eervolle, doch tevens hoogst gevaarvolle
tocht was. De anders bij gunstig weer zoo
rustig vliegende machine lag geen oogen
blik stil en het was werkelijk een verade
ming voor velen toen de koene Franschuiau
door de „Avia" het op het terrein
verkochte tijdschrift zoo juist „storm
vogel" genoemd na 7 minuten daalde.
Nauwelijks was hij goland, of van alle
rangen werd hij hartelyk toegejuicht. Do
beer Vcrweij bood hem een bloemstuk aau,
terwijl de bezoekers der 2e rang vooral
hem 'n ware ovatie brachten.
Niet lang daarna begou 't te storten,
waarna liet weer opknapte, doch de wind
werd sterker en het zag er toen werkelijk
naar uit, dat er niet meer gevlogen zou
kunnen wordeu. Intusschen was Henri
Wijnmalen mot z'n cchtgenooto op het
terrein verschenen en door de paddock-
bezoekers met een hartelijk applaus begroet.
Precies een uur verliep er echter voordat
er aau een tweede vlucht gedacht kon
worden.
Om 4.45 weerklonk het tweede kanon
schot van den dag en ging Marcel Hanriot
de lucht in. De waterzon deed z'n motor
en de kap daaromheen fel schitteren, de
wind was veel minder, de libel ging statig
door 't luchtruim; op een hoogte, variee-
eerende vau 25 60 meter, maakte de
sympathieke Marcel menig rondjo
Na 8 minuten gevlogen te hebben daalde
hy, onder de lonen der Marseillaise.
Daar werd Wijnmalen's tweedekker, de
ParysBrusselParijs-machine, naar bui
ten gebracht Kalm als altijd besteeg onze
kranige landgenoot z'n machine, probeerde
even z'n motor en weg was hy. Schom
melend maakte hy een paar toertjes, de
wind bleef aanhouden en stootte geweldig,
zoodat hij dezen proeftocht de eerste,
dien hij na z'n val le Buc maakte na
pl.m. 4 minuten beëndigde. Om 5.11 ging
hij weer de hoogte in, doch moest na 4
minuten dalen, wegens een hevige stoitbui.
Toen het weer droog was gingen achter
eenvolgens Legagneux en Hanriot naar
boven. Eén minuut maar waren toen twee
vliegers in de lucht.
Doch een ware stortvloed was oorzaak,
dat Legagneux na 8, Hanriot na 3 minuten
moest dalen. Het publiek zocht inderhaast
een schuilplaats op, de hangars vulden zich
met belangstellenden, een plaatsje op de
tribune der 2e rang deed opgeld, alleen
zy, die geen paraplnie bij zich hadden op
den derden rang, kiegcn een nat pak. Het
onweer bleef gelukkig uit. maakte een
halve toer en vermeed zorgvuldig het
vliegkamp- Het hemelwater joeg alle stof-
deeleu weg, waarna een prachtregenboog
aan den Oostelijkcn gezichtseinder
aanschouwd werd. Na een half uur
geschuild te hebben, klaarde het weer op.
Thats was Wijnmalen de eerste die order
gaf zijn machine weer naar buiten te
brengen.
Ditmaal nam hij z'n eega als passagier
mede, die daardoor tevens de eerste luchtdoop
genoot. Mevrouw Wynmalen 'n Belgische
was heel niet bang. Toen de menigte
juichte, wuifde zij met haar hand, ton
teeken dat alles best ging, en zy 'n
onbeperkt vertrouwen stelde in haar echt
genoot. Wijnmalen zag zich genoodzaakt
eerder te dalen, dan hij wel goweuscht
had, doordat alweer 'n stortbui kwam
opzetten en mevrouw Wijnmalen bij haar
daling 'n tweede doop de Socsterberg-
sche regen te genieten kreeg.
Weer werd het wachton weer klaarde
het op, zoodat eerst Hanriot 9 minuten
lang kon vliegen en Legagneux even later
in de gelegecheid werd gesteld, gedurende
een kwartier z'n bij do Amstoidammers
welbekende acrobatische luchttoeren uit te
halen. Het publiek genoot, bij het nemen
van allerlei hindernissen, het stopzetten
der motor, het schijnbaar „en vol plané"
dalen, om pal bij den grond z'n Blériot
weer na boven te richten, kortom het was
een verrukking dat vliegen aan te zien.
Donderend werd by toegejuicht en na zijn
daling was het publiek zeer voldaau en
verliet het meerendeel der bezoekers het
vliegkamp, om zich, hetzij per auto, rijtuig
of fiels, of nog per F. I. A. T. tram, naar
statiou Dolderscheweg, of anders naar de
stations Soesterberg en Huis-ter-Heide te
spoeden.
Intusschen was het absoluut windstil ge
worden, en terwijl Legagneux en Hanriot
order gavon hun machines te demonteeren,
die heden per trein naar Chitlóns-sur-Saono
worden vervoerd, waar beide aviateurs
Zondag a.s. vliegen, kwam Koolboveu met
z'n Heidevogel te voorschyn. De motor
deed raar, waardoor hy aanvankelijk niet
kon opstijgen, eindelyk gelukte dit, en op
plm. 15 M, hoogte maakte hij eenigo
toertjes. Tol slot van den dag ondernam
Wijnmalen nog eenige luchtreizen, telkens
vergezeld van één passagier.
AGENDA.
16—26 Mei. Tuberculose Museum in Ami-
eitia.
22 Mei. Aaudeelh. Verg. Amersf. Tram in
de Zwaan.
ZEIöT. Zaterdagmiddag had te „Huis
ter Heide" bij Zeist de plechtige opeuing
plaals van het nieuwe gebouw der „Prins
Alexauderstichting". Vroeger was dezp
stichting voor bliude kinderen gevestigd te
Benuekom, maar thans is een nieuw ge
bouw verrezen, dat zeer mooi is gelegen
eu plaats biedt voor 45 kindoren. De
plauuen van dit gebauw z\jn ontworpen
door den architect C. B. Posthumus Meij-
jes, te Amsterdam,
Door den voorzitter, dr. M. Juda, werd
in zijn openiugswoord een overzicht gegeven
van de wording en geschiedenis der Prins
Alexandeistichting.
Vliegen. De eerste Nederlandsche
Vliegvereeniging te Breda ontving Zaterdag
onderstaand telegram:
„De aviateur Lüdge vertrok hedenmorgen
4.25 van Etampcs naar Is?y les Moulinaux.
Hij viel van een hoogte van 500 meter,
het toestel is gebroken, de aviateur zelf
bleef ongedeerd."
Reeds eon paar weken geleden trachtte
onze luudgeuoot Fritz Lüdge van Pau naar
Breda te vliegen in verschillende etapes.
Hij bracht het echter tot Libourne en moest
daar, wegens het slechto weder zyn over-
landvlucht uitstellen. Zijn toestel zond hij
naar Etampcs terug.
De kruiden van den IC no-
chonsetzer te Gronas. Door een
vader, die van den wonderdokter kruiden
(voor den prijs van f 2) voor zijn zoontje
kreeg, werden wij in het bezit gesteld van
die kruiden. Prof. Verschaffeit te Amster
dam was zoo welwillend deze voor ons te
onderzoeken. Het resultaat wa6 verrassend.
De Knochensetzer, die van zijn beroep
„veearts" is, gaf aan zijn menschelijkc
patiënten fijn gesneden gras.
(N. t. d. K.)
Mathis, dc redder des va
derlands. De voormalige kellner Seraphin
Mathis, die ruim twee jaar geleden zich
in de Champs Elysées te Parijs vergreep
aan den persoon van den president der
republiek, en voor die handtastelijkheden
met 2 jaar govangenis werd gestraft, maar
gratie kreeg, 6chynt nu geheel en al met
molentjes to loopen.
Donderdag en Vrijdag trachtte Mathis
tot driemaal toe, het ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken binnen te dringen en
den premier Monis te spreken te krijgen,
wien hij, zooals hij later op het bureau
van politie beweerde, gewichtige mede-
deelingen van politieken aard wilde doen.
Hij had, zoo raaskalde hij verder, een
heilige zending te vervullen, in het genre
van de missie, indertijd door Jeanne d'Arc
vervuld. Daar Frankryk. echter geen koning
bezat, zoo moest hij zich wel tot den
premier wenden, die by ontsteutenis van
een gezalfd heerscher Frankrijk's lot be
stierde.
Daar Mathis natuurlijk geen introductie
kou toonen, werd hy door den portier van
het ministerie afgewezen. Den volgenden
dag kwam hij terug met een door hem
zelt opgemaakte introductie. Hij zou wel
op antwoord wachten vertelde hij den
portier. Daar hij stellig weigerde heen te
gaan, brachten twee agenten hem ten
slotte naar het bureau van politie.
Daar bleef hij tot 'savoeds 7 unr, waar
op men den maniak liet gaan, niet echter
zonder hem een geheimen agent aohterna
te sturen.
l)it bleek goed gezien, want in een
onbewaakt oogenblik gelukte het Mathis
langs den portier van 't ministerie to
sluipen en in de antichambre van den
minister te komen, waar hij lawaai begon
te paken en zich plat op den grond wierp.
