DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 157.
VRIJDAG 7 JULI 1911.
8e JAARGANG.
De uitslag.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. H. J. van Schaardenburg.
A bonnementspri js
Per jaarf 4.Franco per
post id. f 5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
ttnreau: KLEINI1 H.v ttl Telet. Interc. 183.
Prijs der Ad verten tien:
Van 1 tot 5-cegcls f 0.40. Voor icdoren regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van bniten het kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Siunen-en Buitenland.eh Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Zoo is dan de eerste stormloop der
clericalen afgeslagen op 'n wjjze, die
gegronde hoop geeft, dat ook hun tweede
aanval even weinig succes zal hebben.
In 'n onbeslist gebleven strjjd, rekenen
in den regel beide partijen zich tot
overwinnaar. Over de verkiezingen van
gisteren echter, zullen do clericalen 't wel
laten victorie te roepen.
De aanval der rechtsche partijon op
district I is totaal mislukt Bij eerste stem
ming reeds zegevierden de vrijzinnige
candidaton, de heeren Eysiuk en van Veen
over den antirev. en de socialistische
candidaten te zamen.
Dat we over de verkiezing van de heeren
Eysink eu van Veen ons ten zeerste
verheugen, behoeven we wel niet meer te
herhalen.
De room8che Eembode schreef in haar
nummer van Zaterdag jl.: „Of met 't stellen
van den heer Goossens tot candidaat (in
district I) een goede keuze is gedaan, zal
de uitslag der stemming wel duidelijk
maken." Welnu, die voorspelling is uitge-
komeu; 't antwoord dor kiezers is duidelijk
In II, 't roomsche distriet konden de
clericalen zich ternauwernood handhaven.
Hoewel hier ontzaglijk hard gewerkt is,
werd hun candidaat, de roomBche heer
Houbaer met slechts 3 stemmen boven de
vereischte meerderheid gekozen. Opmerking
verdient ook, dat de antirev. candidaat, de
heor Koning, ditmaal meer stemmen be
haalde dan do roomsche candidaat, wat in
II misschien nog nooit gebeurd is.
Om Hl ging eigenljjk de strijd en ook
hier hebben de rechtsche partijen 't beslist
afgelegd. De 3 vrijzinnigen komen in
herstemming met de 3 kerkelijken en de
eersten staan er zeer goed voor, daar zo
'n flinken voorsprong hebben.
Van clericale zijde zullen echter de
uiterste krachten ingespannen worden, om
althans éèn zetel in III te veroveren. Ons
past daartegen de uiterste waakzaamheid,
want 't verlies van slechts één zetel in III
zou de verplaatsing van de meerderhoid in
den Raad ten gevolge hebben.
De uitslag heeft ons geleerd, dat de
jongste grenswijziging der districten geen
noemenswaardigen invloed gehad heeft.
Wel zou men zeggen, dat do vrijzinnigen
in H sterker zijn geworden, maar waar in
't algemeen de clericalen verzwakt zijn,
is onze vooruitgang in II misschien slechts
gedeeltelijk uit de grenswijziging te ver
klaren.
In III, dat nooit 'n sterk district geweest
is, zijn do vrijzinnigen er wel op vooruit
gegaan. Toch blijft steeds gevaar
bestaan, dat de togenpartij bij overrompeling
oen harer candidaten hier verkozen krjjgt.
Hog vele jaren zal in IH de beslissende
strjjd gestreden moeten worden.
Onze bewering, dat de rechterpartijen
over 't geheel verzwakt zjjn, is geen
humbug, zooals men na 'n uitslag zoo
vaak hoort, maar ze is gegrond op 'n
onderzoek en vergelijking der cjjfers van
vorige verkiezingen.
Om over den vooruitgang der vrijzinnigen
te kunnen oordeelen, kan men ditmaal
niet district met district vergelijken, omdat
de districten van 1911 niet de districten
zijn van 1909.,
We moeten dus 't totaal der cijfers in
de drie districten aan onze aandacht onder
werpen.
En dan zien wij, in geheel Amersfoort
't hoogst aantal stemmen, dat op do ver
schillende candidaten uitgebracht werd,
bedroeg
in 1909 in 1911
uitgebrachte steramen 1952 1991
vrijzinnigen 922 946
socialisten 209 185
clericalen 846 840
Duidelijker springt de achteruitgang der
clericalen in 't oog, als we'n staatje geven
van 't percentage der uitgebrachto stemmen,
die de verschillende partjjcu op hun can
didaten vereenigden.
Van de geldige stemmen bedroeg 't
percentage der
vrjjz. in 1909 47.2 in 1911 50.
soc. 10.6 9.3
cler. 43.3 42.2
Het Marokko-Incident.
Met groote spanning werd het antwoord
tegemoet gezien, dat de Britsche Regeering
zou geven op de nota, waarin Duitschlaud
kennis gat van de zending der Panther.
Van de houding van Engeland immers
hangt voor Frankrijk veel af. Alleen reeds
de moreele steun van de machtigste zee
mogendheid der wereld zou de Fransche
Republiek bij de onderhandelingen met
Duitschland een zelfvertrouwen kunnen
scheuken, dat zjj anders stellig zon misseo.
Thans is het Britsche antwoord gekomen
en het is nog steviger uitgevallen, dat men
waarschijnlijk te Parijs heeft verwacht.
De Daily Graphic meldt namelijk, dat
de Britsche Regoering, nog vóórdat zij
haar besprekingen met den Frauschen
gezant ten einde bracht, aan de Duitsche
Reg. heeft te kennen gegeven, dat Engoland
geen bezetting van een ll&rokkaansche
haven door Duitschland zou kunnen toe
laten
Deze medndeeling, hoezeer zij in oni-
zichige en beleefde tonnen is gesteld, laat
niettemin aan duidelijkheid niets te wenschen
over.
Tot beter begrip van de 'motieven die
tot deze houding der Britsche Regeering
hebben geleid kan een bericht dienen,
dat de Neue freie Presse half ver
scholen onder den grooten overvloed van
haar Marokkonieuws, gisteren publiceerde.
Er zou namelijk in politieke kringen te
Wecnen bekend zijn geworden, dat Frank
rijk zich indertijd tegenover Engeland, bij
geheime afspraak heeft verbonden, niet te
zullen dulden, dat een vreemde mogend
heid eenige haven aan de Oceaankust van
Marokko bezette.
Deze geheime afspraak zou dan gemaakt
zijn ongeveer tegelijk met het tot stand
komen van het verdrag van 8 April 1904,
waarin door Frankrijk o.a. werd verklaard,
dat het niet de bedoeling had, in den po-
litieken toestand van Marokko verandering
te brengen.
Omtrent de vraag of Engeland en Frank
rijk hunnerzyds nu ook een schip naar
Agadir zulten zonden een Traag dio
thans in do pers druk wordt besproken -
luiden de berichten nog tegenstrijdig
Eenerzijds wordt uit Parijs aau do Lo-
kal-Auzeiger gemeld, dat de uitzending
van een Fransche eu oen Eugel che kruiser
naar de Atlantische kust van Marokko zeer
spoedig zal geschieden. De manoeuvres
dezer beide schepen zullen dan tot Agadir
uitstrekken, waarbjj zij echter met het
Duitsche oorlogrschip het gebruikelijke
saluut zullen wisselen „ten einde alles te
vermijden, wal deze uitzendiug een ander
karakter kon geven, dan van een optreden,
aoaloog aan dat van Duitschland".
Belgie.
De vereeniging van reedcrB heeft een
motie aangenomen, waarin de vroeger
genomeu besluiten omtrent de loonen wor
den bevestigd.
Do Red. Star Line heeft zonder beper
king toegegeven. De staking is geëndigd.
Groot- Britannie.
Het groote araendement op de Vetowet
in Engeland is aangenomen door do Lords:
de wet mag niet toepasselijk zijn op Home
Rule. Dat beduidt voor de regeering ver
werping der wet, want zoo zou zjj do
regeering niets waard zjjn, omdat Home
Rule vooraan op haar progromma s aai eu
bovendien de Pteuu der Ieren daarvau
afhankelijk is.
Evenwel het noodzakolijk gevolg: de
peersbenoeming, behoeft nog niet terstond
te volgen, oindat eerst het Lagerhuis het
amendement kan verwerpen en de Lords
dan nóg eens kunnen overwegen. Bij die
tweede overweging zal de regeering dan
moeten komen met haar dreigement van
peersbenoeming.
De Westminister Gazette herinnert Lord
Lausdowne aan wat hij zeide hij de tweede
behandeling dor begrooling van 1919: „nu
het volk uitspraak heeft gedaan over haar,
zijn wij als eerlijke meuschen gebonden de
wet door te laten." Heeft dun nu over de
veto-wet het volk geen uitspraak gedaan?
Zoo vraagt de Westminister Gazette.
Noorwegen.
De Noorwccgsche mijnwerkers hebben
met 1200 tegen 7 stemmen het laatste
bemiddelingsvoorstel van de werkgevers
vei worpen.
Zaterdag begint de uitsluiting, waarbjj
17.000 arbeiders betrokken zijn.
Spanje.
Een rechter van instructie is belast met
het opmaken der inventaris van de in
beslag genomen spoorwagons met munitie
ten behoeve van de Portugeesche mo
narchisten.
Tot de inventaris behooren o. a. vier
kanonnen van 8 centimeter en 1032 Milnn-
licher geweren, alles met de noodige
ammunitie.
Portugal.
Te Madrid is niets bekend botreffonde
een gevecht in de straten van Lissabon.
Het bericht omtrent een poging tot ge
wapenden opsraud is naar thans uit Lis
sabon wordt gemeld geheel en al uit de
lucht gegrepen.
Er worden echter nog steeds troepen
naar het noorden gezonden om te belotteu,
dat monarchistische samenzweerders de
Miuho binnendringen.
Italië.
De Titrksche troonopvolger, die voor
eenige dagen te Rome was aangekomen,
om do gelukwensch van den sultan over to
brengen, is weder vertrokken voor het
bepaalde tijdstip. Aan het diner, ter zijner
eere door den Koning aangericht, ziju in
't geheel goon toasten gewisseld. Deze
beide feiten vorwekkeu groot opzien in
politieke kringen te Rome, en men verwijt
den Minister van Buitenlandsche Zaken,
dat hij van dit bezoek geen notitie genoeg
genomen heeft en aldus een gelegenheid
heeft laten voorbijgaan om do betrekkin
gen tU8schcn Italië eu Turkije te verbeteren.
Turkije.
Volgens ofticieele mededecliogen heeft
de koning van Montenegro verklaard, dat
de mobilisatie niet geschied was niet het
oog op een oorlog met Turkije, maar ter
bescherming van de grens. Do Turksche
minister van oorlog verklaardo, dat Turkije
genoodzaakt zou zijn eou cventueelen
aanval van Montenegro niet onbeantwoord
te laten.
Uit Cettinje wordt echter thans officieel
gemeld, dat Montenegro besloot voorloopig
de- voorgenomen mobilisatio te staken.
De Zeeliedenstaking in Amsterdam.
Zooals we gister uit ons blad heeft kun
nen zien is bet Woensdagavond laat op
Kattenburg tusschen de stakers en de mi
litaire patrouilles tot een uitbarsting ge
komen.
Het begin was een stakingsrelletje. Om
streeks twaalf uur ging eeu arbeidswilligc
voorman vau een der stoomvaartmaatschap
pijen onder politie geleide naar do Handels
kade. In de Kleine Kattenburgerstraat kwam
het plotseling tot een botsing met een
troep volk. Io eon oogwenk regende het
sleenon naar den arbeidswilligo en de be
geleidende politieagenten.
De politie agenten trokken de sabels,
om het publiek op oen afstand te houden.
Plotseling viel er schol uit da menigte. De
politie blies alarm, waarop de le luitenant
Danlmeijer, die do bewakiugstroepeu orga
niseerde, met een detachement infanterie
ter hulp snelde. Deze sommeerde de me
nigte uiteen te gaan, met het eenige gevolg
dat nogmaals uit de menigte een schot viel.
Toen liet de officier zjju manschappen in
de lucht schieten. De stakers antwoordden
met revolverschoten. Nogmaals sommeerde
de luitenant het volk om uiteen te gaan,
met het gevolg, dat het inderdaad het plein