DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 161
WOENSDAG 12 JULI 1911.
8e JAARGANG.
Aan de kiezers in District III.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Itureuu: HLEINK HtAU C. Telet. Intere. 18».
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iedoren regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement bolaugrijkc korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Adrert.-bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Zelfs bij oppervlakkige beschouwing van
den uitslag der stemming op Donderdag 8
Juli valt op te merken dat bet aantal
thuisblijvers zeer abnormaal is ge
weest nl.:
in District I van 850 kiezers 247 d.i. 29%
II 791 104 d.i. 13%%
III 864 163 d.i. 19%
Mochten toch de kiezers in onze stad
doordrongen zijn van do waarheid dat
„Kiesrecht ia Kiesplicht".
Men zegt dat in België de thuisblijvers
strafschuldig zijn. Wij zouden een derge
lijke dwang op de kiezers in Holland niet
gaarne zien uitgeoefend, maar als wij
bovenstaande cijfers zien, moeten we ons
toch afvragen zou een dergelijke wet in
ons vrye Nederland toch ook niet nuttig
zijn f
Een Raadslid moet toch in den zuiver-
Ften zin dee woords „vertegenwoordiger"
zyn van alle kiezers die zyn geestver
wanten zyn en niet slechts van een ge
deelte hunner die plicht-getrouw geeu op
offering te groot achten oin hun kiesplicht
te vervullen.
In District I zijn 327 stemmen uitge
bracht op den vrijzinnigen candidaat. Bij
een vorige herstemming was 'dit getal 450
Waar zijn de ontbrekende 123 vrijzinnige
kiezers?
Men 'zou hiertegen kunnen aanvoeren
dat de eene vrijzinnige candidaat niet de
andere is, dat de eene meer „gewild", meer
bekend, of hoe dan ook, is dan de andere.
Dat kan zoo zyn. Maar als er geen over
wegende motieven bestaan voor een min
dere gewildheid (vaak alleen maar ge
baseerd op een mindere bekendheid) dan
mag o.i. partybelang niet achterstaan
bij persoonlijke inzichten of overwegingen.
Volgens Thorbecke, onzen geestelijken
vader duidde het woord „vryzinnig" in de
eerste plaats aan: „vordraagzaam en billijk
jegens politiok andersdenkenden". Nü mee-
nen sommigen helaas dat vryzinnig zijn bij
verkiezingen in hoofdzaak gelijk staat met
alleen zijn eigen meening te doen gelden,
hoofdzakelijk zich tc laten leiden door het
antwoord op de vragen: hoe denk i k
over den candidaat? is hij mij persoonlijk
bekend of sympathiek? heeft hij mij per
soonlijk in rnyn broodwinning, ambt of
betrekking ook moreel of materieel voor-
of nadeel berokkend?
Kom, laat on» Stoch vooral zaken van
personeD onderscheiden, laat ons niet klein
zielig zijn, en Iaat ons alleen onszelven
afvragen: hoe kunnen we onze vrijzinnige
beginselen ton nutte van het groo-
t o geheel doen zegevieren. Laat ons
toch in dit opzicht het oog lichten naar
Rechts, waar de kiezerB, met terzijdestel
ling van eventueele kleine (ook wel grootc!)
meeningsverschillen trouw en aaneengeslo
ten ter stembus optrekken!
In District II hebben de vrijzinnige
kiezers deze leer uitstekend gehuldigd. Of
schoon velen buiten hun district bezorgd
waren over de caudidatuur Lagers, omdat
deze candidaat „zoo weinig bekend" was,
heeft het feit, dat Ds. Lagers slechts weinig
minder stemmen op zich vereenigdc dan
onze algemeen bekende Tromp van Holst,
dan toch wel bewezen, dat de Kiezers in
II partijb»langhoogwi3tente
houden.
Bravo!
Kiezers in District Hl, moeten wy nog
vreezen dat gy niet alzoo zult handelen!
Onze candidaten daar zyn in heel de stad
overbekend. Uwe beginselen hebben zij
seder tal van jaren trouw en flink voor
gestaan. Volgens hierboven staande
opgave zijn bij de stemming op S Juli
163 van de 864 dus 19 percent der kiezers
thuis gebleven. Dat daaronder zeer, zeer
vele vrijzinnigen zijn, dat heeft onze con
tróle bewezen.
Waarom niet uw kiesrecht tot kiesplicht
gemaakt? Moet ge de stad uit voor
pleizier? Doe als velen en stel uw vertrek
om hst hooge belang wat uit! Moet ge
voor zaken weg? Kom te klokke acht
aan uw stemburcan, waar een rijtuig u
wacht om u in 5 minuten aan uw trein te
brengen of koor to kwart voor vijf terug
aan 't station waar een rijtuig klaar
staat om u nog op tijd te doen stemmen
Zyt ge uit de stad? Doe als velen, die
zich de moeite van overkomst getroosten.
Bedenk toch hoe weinig een verkiezing
beteekent, als zo verwaterd wordt door
toevallige, nadeeligo omstandigheden, die
zoo best kunDen verholpen worden en
bedenk hoe teleurstellend het moet zijn
voor bet Bestuur eener Kiesvereeuiging
en voor jjverige, bezielde propagandisten,
die tijd en werkkracht en ook nog wel
wat anders opofferen voor het belang van
hun zaak die hun heilig is, voor t
belang van dezaakdieooku
heilig moet zijn; bedonk hoe teleur
stellend hot voor hen moet zijn wanneer
zij paf staan bij de ervaring dat zelfs één
thuisblijver den zwaren verkiczingsarbeid
van vele dagen totaal van onnut heefi kuu-
nen maken.
Kiezers in District III weest dus op uw
post op Dinsdag 18 Juli e.k. Onze drie
candidaten
H. W. VAN E8VELD.
J. C. HOLANHLS UA«EDOO»S
en A. M. TKOMP VAN HOLST
moeten allen gekozen worden. Zoo
Blechti één hunner valt, i-sde
Raad om!
Het Bestuur der Kiesvereeuiging
GEMEENTEBELANG.
Een daad van hoffelijkheid.
De Portugcesche Kamer, de constituante,
hoeft een oogenblik de werkzaamheden,
die niet recht goed vlotten, want de Kamer
leden worden afgeleid door verschillende
onaangename gebeurtenissen, geschorst om
hulde te bewijzen aan de nagedachtenis
van de koningin-weduwe Maria Pia. Dat
verdient waardeering. Want deze Kamer
is, zooals men weet, zeer republikeiusch en
iD hare vergaderingen wordt dagelijks veel
kwaad gesproken van het koningschap.
Een enkele maal werd ook Maria Pia be
trokken in de veroordeeling van dc mo
narchie. Maar thans herinnerde men zich
alleen hare goede eigenschappen en haar
tragisch bestaan. De beide dochters van
den eersten koning van Italië, Clotilde, dio
onlangs overleed en Maria Pia hebben een
ongelukkig leven geleid. De eerste was
getrouwd met cenen man dien zij niet kon
achten, do laatste heeft niet alleen als
vrouw, maar ook en vooral als moeder
bitter verdriet gekcud. Zij was reeds op
haar vijftiende jaar gehuwd met don Luis,
koning van Portugal. Haar werden zes
kinderen geschonken, maar vier stierven op
jeugdigen leeftijd onder verdachte omstan
digheden on do koningin wa9 steeds be
angst voor het leven van de zonen die haar
bleven, Carlos die later koning werd en
do herlog van Oporto. Men weet wat het
einde was van koning Carlos. Hy cn zijn
oudste zoon werden vermoord en de jong
ste Manuel, is verdreven door de revolutie.
Ook koning Humbert van Italië, broeder
van Maria Pia viel door moordenaarshanden.
Zoo vele rampen, zooveel ongeluk in
hare familie, de val van het koningschap,
hare verbanning hadden de arme vrouw
geknakt. Zij was sedert dc begrafenis van
hare zuster Clotilde ziek. De dood moet
haar een verlossing zijn geweest na de
vroeselijke dingen die zij had beleefd en
geleden.
De republikeiusche Kamer vnu Portugal
toonde dat zij dc waardigheid waarmede
dat lijden werd gedragen, waardeerde, door
de zitting te onderbreken. En dat niette
genstaande de strijd tegen de monarchie
en hare aanhangers nog volstrekt niet is
uitgevochten en juist iu de hoofdstad een
gevaarlijk oproer was uitgebroken.
Het Marokko-Incident.
Over de Agadir quaestic is verder geen
nieuws Wel is ook hiervoor vau belang
het optreden van de Spanjaarden in El
Ksar en omstreken, dat even „Spaansch
schijnt te zijn als de wijze waarop Spanje
sinds eeuwen iu vreemde landen heeft
huisgehouden De ontwapening van Fransche
onderdanen door de Spaauschc soldaten
kan aanleiding geven tot een Franseh-
Spaausch incident, er. dat zou weer de
gausche Marokkaanschc quaestio ingewik
kelder kunnen maken.
Dc Temps zegt, dat dc Fransche gezant
te Berlijn den Duitschen minister van
Buiteniandscho Zaken niet verholen heeft,
hoe hij de Duitsclic vlootbewegiug in
Agadir betreurd heeft.
Daartegenover verklaarde dc heer Yon
Kiderlen Wachter onomwonden, dat hij
betreurt do middelmatige resultaten, die
verkregen zyn door de economische samen
werking tusschen Duitscliland en Frankrijk,
waartoe bij de overeenkomst van Februari
1909 was besloten.
Belgie.
Dc „Nieuwe Gazet" meldt, dat door
deu heer Loranu in de Rekenkamer te
Brussel een stuk ontdekt is, dat er op
wijst, hoe met behulp van staatsgelden
clericale propaganda wordt gevoerd.
Dat stuk is een mandaat van betaling,
afgegeven door het ministerie van binnen-
landsche zaken ten behoeve van do vcr-
eeDiging der katholieke jonge wachten van
Neiifchatcau voor den aankoop van een
vaandel.
Hot blad stelt hiertegenover, dat toen
de heer Anseelc in do Kamer aandrong
op een subsidie voor do vorceniging tot
beperking van de groote kindersterfte, hem
geantwoord werd, dat er geen geld be
schikbaar was.
Frankrijk.
De Fransche couranten bevatten berich
ten uit alle hoeken des lands over „sabotage"
op de spoorwegen. Nu eens worden zware
steenen op do rails gelegd oui een ont
sporing te veroorzaken, dan weer worden
de telegraafdraden of die der veiligheids-
tecstellcn doorgoknipt. En 't zonderlingste
is, dat er saboteui-9 gepakt wordon, die
lang niot altijd ontslagen spoorweglieden
of vrionden van dezen zyn, maar zeer
dikwijls gewone apachen.
Men vermoedt, dat ook het ongeluk, over
komen aan den sneltrein MadridParijs,
aan sabotage te wytcn is.
Do Kamér beraadslaagde over de
vaststelling van oen datum voor de behan-
deliog dei interpellatie over liet optreden
van Duitschland iu Marokko.
De minister vau buiteniandscho zaken,
De Selves, zoide:
„Men vraagt inlichtiugea over dc inci
denten, die het uitzenden van een Duilsch
schip naar Agadir ton gevolgo hebben ge
had.
„Ik doe een beroep op deu geest van
wijsheid en vaderlandsliefde van de Kamer.
De onderhandelingen zijn begonnen cn
de besprekingen zijn in gang. Ik vraag
dus, dat men die besprekingen late voort
gaan, mot do kalmte, en hooge waardig
heid, zooals hot groote mogendheden be
taamt, wanneer zij onder elkander bespro
kingen voeren. Als de tijd daar is, zullen
wij de oerston zijn om u te zeggen wat
wy gedaan hebben, en hoe wij hebben
gehandeld.
„Wij zullen u dan vragen ons te zeggen,
o( wij ons al of niet voor ouze taak be-
rokend hebben betoond. Thans vragen wij
u ons vertrouwen te schenken.
„De bespreking is begonnen, en daarbij
zullen wij zorg dragen, dc onwankelbare
volharding te bewaren, die de belangen
en de waardigheid van het land gebieden,
en dat wij met de mogendheden waarmede
wij besprekingon voeren, de betrekkingen
van goede verstandhouding en hooge
loyauteit bewaren."
De minister vroeg daarop uitstel van de
behandeling van dc interpellatie tot oube-
paalden tijd, welk uitstel de Kamer met
466 tegeu 77 stemmen toestond.
Ter zake vau de weder in-dieustne-
ming der ontslagen hransche spoorweg
beambten, is te Parya een groote openbare
vergadering gehouden, De vergadering was
ook druk door arbeiders uit andere vakken
bezocht. Zoowel regecring als Kamer wer
den heftig aangevallen. Jaurès, die na
