DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 186.
DONDERDAG 10 AUGUSTUS 1911.
8e JAARGANG.
Nieuwe Tijden.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. {5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: Itl.KISi; HaAft Telef. Iuterc. 18».
Prijs der Advertentie»
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten liet Kanton Amersfoort per rogel f 0.10. (Bij
abonuemont belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit biad is .uitslniteud" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlaudseb Advert.-bureau D, Y. AI.TA, Warmoesstr. 76- 78 Amsterdam
Het oude is voorbijgegaan, het is alles
nieuw geworden. Aan die woorden dachten
wij toen wij de voorstellen vaD B. en W.,
aankoop van het landgoed Nimmerdor
voor de gemeente, lazen.
Wat is in een korte spanne tijde aan
het stadhuis de geest veranderd, nieuw
en vaardig geworden. En we dachten
aan Paulus den grooten wegberoider van
het Christendom, den machtigen werker
om de nieuwe heerlijke indeëu voor het
Christendom ingang te doen viuden. En
we dachten ook aan den tegenstand, aan
de niet van hun oude ideën kunnen schei
dende menigte. Ed het stuk doorlezend,
bemerkten wij hoowel de jaren, die
ons van Paulus scheiden, vele zijn dc
geest van velen nu nog hecht, hangt en
hinkt aaa het oude, dat om eon nieuwe
richting ingang te doen vinden, nog het
machtige woord van Paulus uoodig is
„het oude is voorbijgegaan, het is alles
uieuw geworden".
Gemeentegrond aankoop, gemeentogrond-
exploitatie, gemeentegrond-bedrijf, ook in
Amersfoort. Wie had dat voor eokele
jaren durven denken. Laat ons echter
wat gelijkvloers blijven. Mou deuke niet
dat Amersfoort daardoor de eer heeft iets
nieuws daar te ntnlleu. Gceuszins. Am
sterdam, den Haag, Arnhem, Utrecht,
Schiedam, Rotterdam, Leeuwarden eu e. a.
zijn haar daarin al voor gegaan en varen
er wel bij.
Door middel der brochure .moet Amers
foort aan gemeentegrond politiek doen" is
doel en strekking daarvan bij onze lezers
bekend en wij vertrouwen dat zij, die de
brochure werkelijk lazen, deze voorstellen
van harte toejuichen.
Een belangrijke'zin uit het voorstel van
B. en W. is dat alleen een belangrijk
grondbezit dat in de naaste toekomst als
bouwterrein in aanmerking komt, voor de
gemeente van groot belang is, omdat dat
eigenlijk de zaak is waar het om gaat.
Over het voornaamste punt is het leidende
college het dus eens.
Voor dezo maal willen wij den finan-
cieelen opzet van een grondbezit duidoljjk
maken.
Doel is een afdeeling in de gemeente
administratie in te schakelen, uitsluitend
belast met aan- en verkoop, in erfpacht
uitgeven, verhuren en besturen der ge
meentegrond-eigendommen. Als onderdeel
der gemeenterekening voert ze afzonder
lijke boekhouding. Zy staat met de gemeente
in rekening-conrant en de gemeenteontvan
ger is haar kassier.
Dat is noodig, omdat belangrijke grond
aankoop niet geschiedt met het oog op
het heden, .soms zelfs op verre toekomst,
een verschil dus met audere gemeente
bedrijven-, daarom is een afwijking van
de gewone wjjzo van administreeron, noodig.
Zoo langzamerhand is men tot het juiste
inzicht gekomen, dat, waar do profijten
voor de toekomst zijn, de lasten niet door
heden betaald aiogon worden.
Bjj de gewone gemeentebedrijven wordt
rente eo aflossing, feitelijk afschrijving
betaald uit bolastiug ouz., uit gewoon zoo
als dc term luidt. Dat is juist gedaan
gasfabrieken, straten enz. slijten en
geven directe voordeelcü. Een grondbedrijf
is omgekeerd, grond slijt niet co geeft
alleen voordcelou in de toekomst.
Bij het grondbedrijf redeneert men aldus
door aanwas der bevolking en uitbreiding
vooral van hygiënische eischen, rijzen de
gronden om en bij cene stad in waarde.
Dat is een waarheid op de practijk der
laatste 100 jaren gegrond. Slijting van
grond hebben we niet, de waarde wordt
hooger. Wij schrijven (lossen) dus niet af,
maar schrijven ioplaats de rente bij en
betalen die uit buitengewone uitleenings
gelden. Zij die na ons komen vinden dan
gronden die in koopsom in gelijke ver
houding staan tot dc werkelijke waarde
als waarvoor wy zo nu koopen.
Een groote fout bij den Amersfoortschen
gemeenteraad is altijd geweest dat ze uiet
durfde uitgeven. Dc wijze les van dr.
Staring „dio niet mest, mist" scheen voor
haar niet geschreven. De raad wordt ou
wyzer. Had die voor 25 jaar durven uit
geven onze toegangswegen tot de stad
om bij een zaak te blijven zouder. niet
zoo erbarralyk bekrompen zijn geweest.
We dwalen af, want we wilden eigent-
lyk do groote aanneembaarheid der aan
bieding „Nimmerdor" bewijzen de wen-
schelijkheid en de mooglijkhoid ja
zekerheid dat het noch op het heden
zal drukken, noch op de toekomst, daar
het zich zelf zal betalen.
Tegen den aangeboden prijs zal het per
Meter 17", cent kosten.
De koopsom zal geleend moeten worden
tegen 4%. Het landgoed zal ootto opbren-
gon 1'/,, blijft dus te betalen 3'/..
We schrijven niet af en schrijven jaar
lijks de rente bij (zie boven). Een kapitaal
3% met rente op rente verdubbelt zich
in 23'/j jaar. Na 23'/, jaar, das Januari
1935, zal de kostprijs dier grond zijn 35
cent per Q Meter. GegeveD do stijging
van bouwgrond in de laatste 100 jaren,
gegeven de styging der bouwgrondprijzen
in Amersfoort gedurende de laatste 25,
"edurende de laatste 10 jaren. Mogen wij
dan niet aannemen dat die grond in 1935
35 cent per Meter waard is. Wat ze
dan meer waard is, is ten voordeclc der
gemeenschap, die dan leeft en werkt.
By bovengenoemde rekening hebben wij
aangenomen dat in de eerste 231,'., jaar
geen enkele Meter als bouwterrein ver
kocht wordt; wij deden dit om den meest
bezwaren zoekende nog in verrukking te
Dool is natuurlijk zoo spoedig mooglijk
mot bouwterrein aan dc markt te komen.
Verkoopen wij, dan verandert onze reke
ning. In dat geval vermindert (slijt) ouze
waarde dan schrijven wij af de bedragen
waarvoor wy verkoopen on schrijven zoo
veel rente mioder bij dan wc voor het
afgoschrevcne moesten betalen.
De financieele zijde van gemeenteonder
nemingen worden in raadzaal en op de
markt zwaar voorgesteld. Maar deze aan
koop moet zelfs uit finaucieel oogpunt van
den ergsten pessiment con optimist maken.
Rusland en Pbrzie.
Het ^Petersburgscho Telegraafagent-
schnp" bericht: De Russische regeering
heeft het antwoord medegedeeld, door haar
gegeven op de bekende nota, waai iu Perzië
erop wees, dat Rusland geen maatregelen
hud genomen om de kuipergen vau den
ex sjah tegen te gaan en tot verhindering
van diens terugkeer naar Perzië, zoodat
Perzië zich niet verantwoordelijk acht voor
de verhezen, die Russische onderdanen
mochten lijden tengevolge vaD de aanwe
zigheid van den ex-sjah in Perzië.
In deze nota wijst de Russische regecring
erop, dat zij den gewezen sjah tlikwyls
ernstig heeft onderhouden. De intrigues
van den sjah tegen to gaan ware in de
eerste plaats de plicht geweest van de
Perzische regeering, maar deze heeft geen
enkelen maatregel genomen, ofschoon blijk
baar de terugkeer van Mohained Ali naar
de Turkmener6teppe verwacht werd.
Sedert den herfst vac 1910 had de ge
wezen sjah meestal in hot buitenland ver
toefd en hij was onverwacht en iucognito
naar Perzië getogen.
De voortdurende ministerieële crisissen,
de onbeduidende partijtwisten en de over
het algemeen onvruchtbare arbeid, die de
tweejarige periode sedert het heengaan van
den sjah hebben gekenmerkt, hadden zonder
eenigen twijfel ertoe bijgedragen om den
bodem te bereiden voor de iutrigucs van
den gewozeu sjah. Op grond van deze
ovorwegiugen blijft dc Russische regeering
de Perzische verautwoordolijk stollen voor
elk verlies, dat de Russische regeeriug of
particulieren mochten lijden tengevolge van
de bir.nenlandsche misstanden.
Bkloie.
Den 15n Augustus zullen, naar men weet,
de voreenigde liberalen en socialisten te
Brussel een monaterbetooging houden tegen
de clericale politiek en ten gunste van het
algemcene, enkelvoudige kiesrecht.
Elke provincie zal dan haar plaats aan
gewezen viuden, met grensscheiding tus-
schen liberalen en socialisten. De onderwij
zersbond en de Christen-Democraten die
meedoen, zullen weer hun bijzondere plaats
hebben.
Antwerpen zal zich langs de Groendrecf
opstelleu; Brussel zal het plein tusschen
het oude Stapelhuis en de Saincteletteplaats
bezetten, enz. Alles is voorzien om te ver
mijden, dat de stoet, die natuurlijk zeer
lang zal zgn, op sommige plaatsen zou
doorgesneden worden.
Frankrijk.
De zeven bcklaagdon inzake het cham
pagne-oproer wier zaak eergisteren voor
het hof van gezworenen te Douai werd
behandeld, werden allen vrijgesproken. Zg
waren beschuldigd, dat zij mede geholpen
hadden om champagne te laten wegloopen,
die trouwen9 later bleek, geen heel echte
champagne te zijn.
De beschuldigden werden verdedigd door
een advocaat uit Pargs eu een uit Epernay.
De zitting duurde tot middernacht. Toen
het etensuur was voorbijgegaan zonder dat
er pauze was gehouden, stond plotseling een
der juryleden op en riep: „Wat duivel, is
het nu nog niet gedaan? Ik heb nog niets
gegeten ik heb honger."
De president toonde zich over dezo in
terruptic zeer verontwaardigd, maar do
gehcele zaal lachte luid.
Groot- Britannie.
Minstens 30,000 van de karrevoerders
van Londen hebben nu het werk gestaakt,
ingevolge don m den afgeloopen nacht
door het uitvoerend comité van den bond
van karrevoerders uitgevaardigden last.
Op de wegen in de City, Eastend,
Westend en Zuid Londen is zoo goed als
geen wagen te bekennen.
Op de hoofdwegen waren posten geplaatst,
om alle karrevoerders te verzoeken, hunne
wagens terug te brengen naar de stations.
In de meeste gevallen werd aan dat ver
zoek voldoen.
Uitbreiding der staking tot de spoorweg
goederenloodsen der hoofdstad is waar
schijnlijk. Sommige b\j den spoorweg
dienstdoende karrevoerders hebben reeds
den arbeid gestaakt en groote boeveelheden
vruchten en levensmiddelen blijven aan hot
Londonbridge-8tation liggen, ten gevolge
van de weigering der karrevoerders om
vrachten aan te nemen.
Italië.
Ondanks de geruststellende Router-telo-
grammen blijven de berichten omtrent den
gezondheidstoestand van den Paus ongun
stig luideu.
Zoo verneemt het Berliner Tagcblatt
van „goed ïugelichte zyde", dat do laatste
ongesteldheid vau deu Paus wel is waar
eeu betrekkelijk onbeduidende aanval van
jicht is geweest, doch dat de Paus sedert
tientallen jaren aan jicht lijdt, en de rhcu-
matischc vochten iu den loop dezer tijden
alle voorname organen hebben aangetast.
Daardoor gaan nieuwe aanvallen van
jicht steeds vergezeld van aandoeningen van
het darmkanaal en van de bloedvaten. Daar
bij komt, dat de Paus, aan vergevorderde
verkalking der bloedvaten lijdt, en dat zijn
hart gelijk dan ook in de officieuse,
vau het Vaticaan atkomstige berichten,
wordt toegegeven niet meer bestand is
tegen een koortsaauval. Al die lichte aan
vallen van onmacht waarover iu dc officieuse
comminiqnés wordt bericht, ziju dan ook
in waarheid niet anders dan collaps-ver
schijnselen, welke onder bepaalde omstan
digheden tot een noodlottig einde kunnen
voeren.
Portugal.
In verschillende streken van Portugal
heeft de landelijke bevolking eD meermalen
ook die der groote steden, zich tegen de
inventaiisatie der kerkelijke goederen ver
zet, welke thans door den Staat worden
tot zich getrokken. Toen de ambtenaren
