DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
woensdag 16 augustus 1911.
buitenlandT
No. 191.
8e JAARGANG.
Waar het ontgaat!
P. C. H. BRIET?
Waarom Briet er komen KAN
en er komen MOET.
Van Achterbergh P.
BRIET P. C. H.
DE EEMLANDER.
Hooldredacteur: Mr. 1>. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per juar f 4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f0.05.
Bureau: KI.EI1ÏK Ui.tG 6. Telet. Intere. ISA.
Prijs der Advertentiüu:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor ioderen regel meer f 0.08.
Puiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van builen bet kantoc Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen - en BuitenluucLch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 7b- 78 Amsterdam
Veel ie er reeds'in dezen verkiezings
strijd geschreven en gesproken, maar toch
komt eerst in de laatste dagen pas
duidelijk aan het licht waar het om gaat.
Beter dan alle artikelen en allo redevoerin
gen toch, bewijzen de kerkelijke huis
bezoekers, die in de laatsto dagen het
district platloopen, dat het geen strijd is
tusschen twee vrijzinnigen, maar eon strijd
tegen den Vrijzinnigen candi
daat.
En de roomsch katholieke kiesver-
eeniging die, nadat een conferentie heeft
plaats gehad tusschen Dr. Joriseen en
oom van Achterbergh, met- bijna alge-
meene stemmen besloot den heer van
Achterbergh to steunen, weet wel wat ze
doet. Wij weten slechts, dat de.roomschcn
nu ook officieel steunen, maar onder welke
voorwaarden deze steuD wordt verleend,
weten we niet.
liome doet echter niets voor niet en
zal dus ook hier, indien de heer van Ach
terbergh wordt gekozen, wol een deel der
winste opeischen. En dan bedenke men,
dat in de Septembervergadering de wet
houdersverkiezing moet plaats hebben. De
heer Rijkeus treedt af en een derde wet
houder moet worden verkozeu.
Na jaren lang werken hebben we een
wethouder van onderwijs, die krachtig
werkt, die veel doet om ons onderwijs te
verbeteren, wiens plannen tot reorganisatie
van dat onderwijs gereed liggen. Eu al dat
werk wordt nu in gevaar gebracht, want
het is zeer onzeker, dat de heer
Bljkenn zal worden herhozen
als hij van de stem van den
heer van Achterbergh afhangt.
Kiezers, dat moet ge verhinderen. Laat
U niet misleidon, door enkele vrijzinnigen,
die hun eigen zaak verraden en zich nu in
de armen werpen det roomscheu, enkel en
alleen uit afgunst, haat en nijd. Geeft op
dat bedrijf een gepast anlwoord door als
één man te stemmen op
Het Bestuur tan
.GEMEENTEBELANG
Bij de stemming in Februari werden
uitgebracht 740 geldige stemmen.
Verkreeg Hofland 92 stemmen.
V. d. Wal 362 stemmen.
Wolterbeek 276 stemmen.
Bij de stemming op 10 Augustus werden
uitgebracht 477 geldige stemmen.
Verkreeg Wijland 55 stemmen.
Briët 226 stemmen.
v. Achterbergh 196 stemmen.
Wat tredende overeonkomit tusschen
beide stemmingen! Bij beide was:
lo een candtdaat der S. D. A. P.
2o een candidaat van Gemeentebelang.
3o een candidaat van een groep losse
[Vrijzinnigen.
4o de tegencandidaat (in Feb. Woltorbeeki
nu van Achterbergh) gesteund (loor de
Roomschou en Antirevolutionairon.
5o herstemming tusschen den candidaat
van Gemeentebelang on dieu van 't losse
groepje.
Bij de herstemming op 2 Haart werd
de candidaat van Gemeentebelang (v. d.
Wal) gekozen.
En iu by de herstemming op morgen P
Wel, de uitkomst 'kan en moet gunstig
zyn voor Briët, zooals do ervaring ons
leert, op één voorwaarde en ook maar
deze ééne:
dat alle vrijzinnigen (ongerekend
het groepje afvalligen) opkomen. Dén
kan aan Briët evengoed de overwinning
verzekerd worden als aan van der Wal
bij de herstemming op 2 Haart.
Op uw post dus! Verzaak uw duren
plicht niet!
Laat uw biljet als ge 't in de bus stopt
er aldus uitzien:
Het Bestuur der Kieavereeniging
„GEMEENTEBELANG
De Stakingen in Engeland.
Do stakingen in Engeland hebben in de
laatste dagen, ondanks eec hier en daar
tot stand gekomen vei zoening, uog weinig
aanklacht en uitbreiding verloren, terwijl,
zooals wij reeds meldden, botsingen met
de gewapende macht te Liverpool zijn
voorgevallen. Het laatste zeer ernstige ver
schijnsel is, dat de leiding zelfs aan de
leiders der vakvereenigingen ontsnapt en
zij ook overslaat op het spoorwegpersoneel.
Duizenden en duizenden ontevreden tran
sport-arbeiders bewegen zich nu te Londen,
Liverpool, Glasgow, Manchester en nog
andere plaatsen door de straten, het ver
keer is lam gelegd, en ook in aangrenzen
de takken van bedrijf wordt de terugslag
gevoeld. Dat deze beweging der werklieden
voor hoogere loonen en kortere arbeidstij
den over 't geheel genomen een gerecht
vaardigde is, wordt door verschillende bla
den erkend. Een gematigd liberaal blad
als de Westminster Gazette schrijft o.a.:
„Wij twijfelen niet, dat in een groot aan
tal gevallen de vraag naar hooger loon of
minder werkuren gerechtvaardigd is. Er is
een te lange tusschenperiode geweest tus
schen de laatste concessies aan de arbeiders
van deze bedryveu, en het is in het be
lang van het geheele land en van de re
sultaten der industrie in den meest uitge-
breiden zin van het woord, «lat dc grieven
ernstig worden overwogen en opgelost".
De zaak is, dat bij don hecrschouden
boogtcstand van den Engclschen handel dc
arbeiders mede hun aandeel in de winsten
opvorderen. En niet alleen dat zij om deze
redeu recht meenen te hebben op loons-
vermeerdering, door den gunstigen stand
van zaken ziju de prijzen gestegen en de
loonen dus feitelijk gedaald. De arbeiders
hebben niet geprofiteerd van den „boom",
zij zijn cr wel door achteruitgegaan.
Als een algemeen gemis wordt in dezen
stakingstijd ondervonden het niet bestaan
van een al of niet wijdvertakte organisatie,
die zich met pogingen tot bemiddeling
onder wedcrzijdsch vertrouwen, zoowel van
de arbeiders als van de werkgevers, met
vrucht had kunnen belasteu. De groote
moeilijkheid bij de instelling van dergelijke
arbiters is nog steeds dat de belangen uiet
buiten dc deur blijven staan hij de beraad
slagingen of althans door een van heide
partijen geacht worden een woordje mee te
spreken en zoo het vertrouwen en spoedig
daarna het nut van de instelling verloren
gaat.
Op het oogenblik is het nog niet zeker
of onkele partieele stakingen van het spoor
wegpersoneel zullen overslaan in een alge-
mcene staking, wat het sociale leven een
zeer gevoeligen slag zou toebrengen. Te
Leicester besloot Zondag de nationale con
ferentie der spoorwegbeambten een bewe
ging tot het verkrijgen vau loonsverhooging
te organisteren en, zoolang de staking niet
geproclameerd werd, ten minste te weige
ren den arbeid van andeie in staking zijnde
spoorwegarbeiders uit te voeren.
Dc massa is dus nog in gisting; het is
te hopen, dat door toegeven aan gerecht
vaardigde eischen en beleidvol optreden
hier eu ook elders de bloedsomloop van
handel en industrie weer spoedig zal kun
nen worden hersteld.
Te Liverpool deed een menigte, 3000
man sterk, een aanval op een gevangenis-
wagen, die door huzaren begeleid werd.
Deze openden daarop bet vuur met het
gevolg, dat twintig personen gewond wer
den en één gedood.
De molenaars hebben den Lord-Mayor
medegedeeld, dat de stad binnen enkele
dageü zonder brood zal zijn, als de tegen
woordige toestand blijft voortduren.
De hospitalen beginnen reeds gebrek aan
levensmiddelen tc krijgen.
De stakingsbeweging breidt zich hoe
lauger hoe meer uit over de provincies.
Duitschland en Frankrijk.
Een Havas nota omtrent oen gisteren
gevoerd onderhoud tusschen Cambon en
Kiderlen heeft in staatkundige kringen
eenige verbazing gewekt, daar men daaruit
afleidt, dat de onderhandelingen, die reeds
weken lang aan don gang zijn, de quaestie
feitelijk niet veel verder hebben gebracht.
Men heeft, tengevolge van de absolute
geheimhouding, die Frankrijk betracht,
geen onkele aanwijzing omtrent do mee-
uingsgeschillen, die zich tusschen beide
landen hebben kunnen voordoen; men moet
deze echter waarschijnlijk toeschrijven aan
de onvoldoende compensaties, die Duitsch
land wil toestaan tegenover de aanzienlijke
opoffering, die Fraukrijk zich in denKougo
wil getroosten,
Men hoopt nog steeds, dat overeenstem
ming zal worden bereikt, maar dat zal
niet zoo spoedig geschieden als men ver
wachtte.
Het Zionistencongkks.
Het Zionistencongres heeft na een voor
dracht van mej. Schach uit Parijs het
voorstel aangenomen, een samenwerking
der Zionistische vrouwen voreeuigingen
tot het mogelijk maken van vruchtbare
propaganda, te ondersteunen.
De statuten werden aangenomen, het
comité vau uitvoering tot 25 leden vermin
derd, eu de afdoening der loopend© zaken
aau een onder commissie van 5 tot 7 per
sonen overgedragen.
Belgie.
Gisteren is to Brussel de groote anti-
clericale betooging gehouden.
Nooit, zegt de Brusaclsche correspondent
vau het Handelsblad o. a., was er in
Brussel een betooging als deze.
Toen dus de stoer vanuit de pleinen der
Zeehaven langs alle straten der lage en
hooge stad zich ontwikkeld had, geraakte
de roerende ommegang op de hooge heu
velen van het park te Siut Gillis.
Ik heb mijn best gedaan om uit te re
kenen hoeveel betoogers daar wol waren
en ik denk, dat op zijn minst tweehonderd
veertig tweehonderd negentigduizend ma
nifestanten zyn opgekomen.
Zulk eeu zee beweegt zich laugzaam.
Vijf volle uren tyds was hel spectakel
Onbeschrijfelijk, was daarby de geestdrift
en ik overschat mijn eigen kijk op de
zaken niet, wanneer ik verklaar, dat vast
en zeker de Katholieke regeoring na zoo'n
geweldigen opinie-slag niet opstaan zal.
De unie van blauwe en roodo linkerzyde
is voorgoed verwezenlijkt en de schemering
der clericale goden begint.
De stoet was te tien uur uit do Zeeha-
ven-pleineu opgekomen, te twee uur was
reeds de waranda van Siut Gillis een zee
van menschen en nog steeds ontwikkelde
het uitgangspunt zijne dichte drommen. Het
uitzicht weid weldra toovorachtig. Ik stond
op het dak van een villa, die alle de park
heuvelen overheerscht; ik zag onder my
een wijde vlakte van koppen en lijven, een
kleurige wemeling van vlaggen; ik hoorde
aldoor eeu lang uitrekkende davering van
stemmen, waaruit voortdurende ovaties op
spatten.
Op eeu tiental hooge tribunen stegen
redonaars als Hij mans, Franck, Massou en
Jauson voor de liberalen, Vandcrvelde, An-
aecle, Denis en Demblon voor de socialisten,
Pastoor, Föntcyuo en Planckaert voor de
Chrislen-democrateu.
De redeuaars spreken langzaam, volle
stem gevend over de schrikkelijke heuve-
ling van menschen.
Dan, nadat ten toeken daarvoor kanon
schoten gelost werden spreken do leiders
den plechtigcn eed uit: Dc werklieden en
democraten van België, vereonigd te Brus
sel op 15 van Oogst in plechtige betoo
ging zweren te strijden zonder duur noch
ruste to: de algeheele verweriug van het
Schollaert-ontworp en tot de verwezenlij
king van het algemeen stemrecht en 't
verplicht ouderwijs".
Alle armen zijn omhoog, men zwaait
vlaggen en hoeden, men roept 'tallenkant:
„Nous le jurons! \Vy zweren het! Wij
zweren het"!.