DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
8e JAARGANG.
No. 197.
DINSDAG 23 AUGUSTUS 1911.
BUITENLAND.
f '""""T,
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. vau Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. 15.60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Itureau: UbRINK It v MJ 6. Telet. luterc. 18:$.
Prijs der Ailvertentiën:
Van 1 tot 5 regels 10.40. Voor iederen regel meer 1 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel 10.10. (B;j
abounemeot belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en real, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd hel Alg. Binnen-en Buiteniandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76.78 Amsterdam
Frankrijk bn Duitschland,
Yan dit merkwaardige en hoogpolitieke
tooneelstuk: Frankrijk en Duitschland of
de Marokkaausche quaestie is, de hande
ling onderbroken. Do heeren Combes en
Kiderlen hebben hunne gesprekken voor
eenigen tijd gestaakt. De eerste is naar
l'arqs vertrokken ont daar te berichten hoe
de zaken staan en het schijnt dat de laatste
op de jacht is.
Wij hebben do groote pauze. In deze
pauze van het politieke drama, dat ons reeds
te tang bezighoudt, wordt de zaak nog eens
grondig besproken. De bladen zijn weer
vol van Marokko. Hot onderwerp zou
buitengewoon vervelend zyn, want men
spreekt reeds zoolang van Marokko, als
wij niet wisten dat van het resultaat der
beraadslagingen veel en misschien zelfs bet
behoud van den vrede kan afhangen.
Het publiek, dat in de pauze nabetrach
tingen houdt, ia zeer verdeeld.
Er zijn de teleurgeatelden. Zij verwacht
ten dat als keizer Wilhelm van zijne reis
naar het Noorden zou zyn teruggekeerd,
de zaak spoedig zou zijn beslist. Men stond
naar hunne uicening voor de ontknooping.
De keizer, de Rijkskanselier en de Duit-
sche staatsminister voor buitenlandache za
ken hielden te Wilhelmshüho eene lange
conferentie.
Daar het de verjaardag was van keizer
Frans Jozef, vierden zij dien verjaardag
door een luisterrijk diner. Maar de Frausche
gezant zat daarbij niet aan. Hij ging naar
Parijs! En de bladen zeiden dat men
nog zocht naar een grondslag voor de
nieuwe onderhandelingen. Het was teleur
stellend.
Er zyn de zwaartilleuden. Zij zien den
oorlog in het verschiet. Zij hooien het
ruischcn der vleermuisvleugelen van den
wurgengel. En zy wijzen met bang gemoed
op onrustbarende verschijnselen. In Frank
rijk spreekt men soms alsof de oorlog voor
de deur staat. De Fransche minister van
oorlog heeft juist eene rede gehouden, die
zijn patriottisme vereert, maar op dit oogen-
blik minder te pas komt. Hij sprak van
het vertrouwen in de toekomst der repu
bliek op eene wijze, waaruit zijne hoorders
konden opmaken, dat Frankrijk gereed is
om iederen vijand het hoofd te bicdon.
Dat verzekeren trouwens de patriotteu
keer op keer. Frankrijk gevoelt zich weer
sterk. Het rekent op Rusland en op
Engeland. Misschien al te vast. Maar in
elk geval, men denkt er te. Parijs niet aan
ter wille van den lieven vrede toe te
geven aan eischen, die men overdreven
acht. En nu is men ongelukkig geneigd
eiken eisch overdreven te vinden.
De Matin, zonder natuurlijk iets van de
onderhandelingen met zekerheid te weten,
zegt, dat het onmogelijk is met Duitschland
te onderhandelen. Men moet een groot
leger en een sterke vloot hebben.
En ile Echo de Paris, welk blad zeer
schijnt geleden te hebben oDderde zomer
warmte, verzekert, dat de regeering voor
het geval van een crisis rekenen kan op
de geestdriftige instemming der burgers,
want dat het Fransche volk, nu Rusland
en Engeland slechts wachten op een wenk
uit Parijs, vol moed naar de grens zal gaan.
Aan den anderen kant komen ook de
Duitsche patriotten in beweging. Men
spreekt van twee groote manifestaties te
Berlijn. De eerste zou uitgaan van de Al-
duitschers, de tweede van do conservatie
ven, die vindon dat de heer voti Kiderlen
Wachter niet kranig genoeg is opgetreden
cn het gerucht in omioop hebben gebracht
vau zijnen aanstaanden val. Als de heeren
Eizberger, Keim en Heydebrandt eons be
ginnen de scharen op te zweepen, kan men
merkwaardige dingen verwachten. Er is
inderdaad veel dat een pessimistische be
schouwing rechtvaardigt.
En toch wil de groote meerderheid van
het publiek dat, zoolang de gordijn hangt,
van gedachten wisselt over het stuk, niet
aan eenen oorlog gelooven.
Er ziju vele moeilijkheden te overwinnen.
Als Duitschland de Fransche republiek, die
daarvan kan men zeker zijn Marokko
op een of andere wijze wil annexeeren, (le
vrije hand laat, verlangt het voor die con
cessie zekere tegemoetkomingen Het zou
zyne kolonie Kameroen willen afronden en
vergrooten.
Öp welke wyzo en tol hoever, is do
vraag. Spanje hoeft nog oude rechten en
zelfs bezittingen niet alleen in Marokko,
maar ook voor de kust dor zoo even ge
noemde Duitsche kolouie, als het eiland
Farnaudo Po. Hoe zal men Spanje schade-
loosstollen? De Fransche republiek heeft
or niets tegen dat Duitschland zich meestor
maakt vau ettelijke kilometers woestijnzand,
maar te Berlijn is men daarmede niet
tevreden. Men verlangt een gebied, dat
eenigszius kan opwegen tegen Marokko,
waar de Franschen een vruchtbaren en
rijken bodem vinden. Het is niet vreemd
dat men, nu de onderhandelingen een eiud
ziju gevorderd, alles nog eens ernstig
overweegt. Wat de belanghebbenden by
Marokko en de leveranciers van pantser
platen in beide landen zeggen, heeft blijk
baar tot du toe geen invloed op de re
geeringen, al vindt de Franscho minister
van oorlog goed even met de sabel te
rammelen. Een oorlog te voereD, omdat in
Frankrijk en in Duitschland zekere per-
sonen en maatschappijen belang hebben bij
Marokko, zou eene misdaad zijn.
Dat is do moooing van vele ernstige
Fransche cn Duitsche bladen, de paar
Fransche daargelaten, die als de Temps
in nauwe betrekking staan met de Marok-
kopolitici. De Hamburger Nachrichlen,
vroeger het orgaan van Bismarck, vraagt
of indien Duitschland nogmaals mocht over
winnen, een stuk Marokko zou opwegen
tegen de ellenden van eenen oorlog, her
vergoten bloed, de tranen der moeders.
Over 't geheel is de Duitsche pers zeer
kalm.
De Franschen, die op den bijstand van
Engeland rekenon, zouden met goed ge
volg een artikel van de Daily News kunnen
overwegen, waarin twee parlementsleden,
dc heeren Buxton en Pousmby, de zaak
bespreken omdat zij meenen dat nu, in
de pauze, het oogenbllk om te spreken
is gekomen. Zij verklaarde, dat tenminste
de liberale partij niets weten wil van den
oorlog, ter wille van Frankrijk ondernomen.
En wat Rusland betreft, Dnitschland
heeft juist met Rusland een verdrag gesloten,
dat wel voor alles van ecomischen aard
is, maar volgens de Russische bludeu de
goede betrekkingen tusschen beide landen
heeft versterkt. Frankrijk zon zich overgeven
aan eene gevaarlijke illusie als het met
de Echo de Paris zich verbeeldde, dat
Engeland en Rusland slechts wachten op
een sein uit Parijs om het Duitsche Rijk
den oorlog te verklaren.
De Staking in Engeland.
De toestand te Liverpool, is ondanks den
afloop der spoorwegstaking, nog allesbe
halve rooskleurig.
Het stakingecomité heeft Maandag een
manifest uitgevaardigd, waarin wordt ver
klaard, dat geen der 60,000 thans stakende
dokwerkers en transportarbeiders het werk
zal hervatten, voordat do beambten vaude
tram, vau de electrischo centrale, van den
reinigingsdienst en de stewards hunne
eischen ingewilligd zullen zien.
Ook op andere plaatsen is hei nog alles
behalve rustig. Zelfs werd hier ou daar,
zooals wij reeds meldden, de arbeid, nadat
zy reeds hervat was, weder nedergelegd.
Aan den Midlandspoorweg echter is het
geschil bijgelegd en ziju do arbeiders weder
aan het werk gegaan.
Hoe stieng de Eugelsche rechter belem
mering van de vrijheid van arbeid straft,
blijkt wel uit het volgendo: Een wiukcl-
bediendo te Londen, die zich bij do stakers
had aangesloten, verscheen dezer dagen
voor den rechter onder bescluildigiug werk
willigen tc hebben bedreigd. De magistraat
sprak hom aldus toe: „Gij hebt u gedragen
op een wijze, die in geen i nkel beschaafd
land geduld zou kunuen worden. Gij hebt
niet hei recht uw makker te bedreigen,
wanneer hij aan het werk wil blijven. Ten-
einde u dit behoorlijk in te prenten, ver
oordeel ik u, omdat het uw eerste misdrijf
is, tot twee maanden dwangarbeid".
Bij al de ellende van de staking, ontbrak
toch ook van tijd tot tijd het komische
element niet.
Yoor de Armley-gevangenis te Leeds
waren Maandag j.l. een groot aantal stakers
samengestroomd.
Ploiseling verschijnt op het dak een ge
vangene, die uit zijn cel gebroken was en
deze begon de stakers aldus toe te spreken:
„Kameraden, ook ik staak. De gevangenis-
uren duren te lang. Ik eisch een dag vaD..."
Toen legde zich plotseling, tot groot
vermaak van de omstanders de stevige
hand van een bewaarder op den schouder
van den spreker en met diens kortstondige
vryheid was het weder gedaan.
Te Tredegar hebben de stakers zich aan
de huizen en eigendommen van Israëlieten
vergrepen en plunderden zij 18 wiukels
leeg. Met kleereu, schoenen en allerlei sie
raden beladen zijn zij daarna afgetrokken.
Te Llanelly, gelijk wij reeds meldden,
hebben bloedige tooneelen zich afgespeeld.
Dejspoorwegmannen, versterkt door fabrioks-
en mijnarbeidcis, hebben den brand gestoken
in het goederenstation en den militairen
trein. Door de vlammen zijn de dekens
der militairen, dc tenten, uniformen, petro-
leumbusscu en munitie vernield Eeu
ontploffing volgde, met hetbekende resultaat:
14 dooden. De troepen vielen daarop met
den bajonet, de polnie met den knuppel de
menigte aan; tal van personen weden
gewond, waaronder ook vrouwen en
kinderen.
Groot-Britannie.
Dezer dagen zijn te Londen een aantal
nieuwe bepalingeu tot beperking van den
kinderarbeid in werking getreden.
Volgens de jongste opnemingen zijn te
Londen 32,800 jougeus en 'J00 meisjes
beneden 16 jaren in versehiller.de bedrijven
werkzaam en de uieuwe bepalingen be
oogen nu, dat aantal te verminderen en
vooral deD arbeid van schoolkinderen tegen
te gaan.
In het vervolg zal geen jongen beneden
16 jaren op straat waren mogen venten,
tenzij hij loffelijk ontslagen is van school
cn in het bezit is van een insigne, uitge
reikt door den County Council. Maar ook
dan blijft hij nog onder toezicht en kan
zijn „insigne" hem wegens wangedrag
weder ontnomen worden. Ook mag hij zijn
waren niet te koop aanbieden in herborgen
of restauraties.
Tot dusverre werden in verschillende
barbierswinkels de klanten door jonge
kinderen ingezeept; daaraan is thans eeu
eimle gekomen. Art. 9. van het nieuwe
reglement bepaalt n.l.: „Geen jongen of
meisje beneden 14 jaren zal meer in
kappers- of barbierswinkels in dienst mogen
worden genomen voor het inzeepen van
klanten of soortgolyk werk."
Portugal.
Een commissie van onderzoek heefi thans
het bedrag der onwettige voorschotten, die
a.m het Portugeesche Koningshuis werden
verleend, vastgesteld op 4900 conti de reis
of f 13,034,009. Daarenboven is geconsta
teerd, dat sinds 1898 een som van 35,000
conti de reis (f93,100,000) is besteed aan
uitgaven, die niet meer ziju na te gaaD.
Aan particulieren en ambtenaren werden in
1906 voorschotten verleend, die eerst na
vijftig jaren terugbetaald moesten worden.
Aan dc commissie is nog een maand ge
geven om geheel gereed te komen met
haar taak. Dan zal de zaak voor het go-
recht worden gebracht, opdat de Staat zich
betaling zal kuuuen verschaffen door het
ip beslag nemen van de goederen der
Braganza's.
Men beschouwt het als een handige zet
der regeering dit tegen het Koningshuis
pleitend rapport kort voor do Presidents-
kiozing openbaar te maken.
Voor de presidentverkiezing, die
naar wij reeds meldden Donderdag zal
plaatsvinden, zijn de meest ernstige candi-
daten nog steeds Magelhaes Lima en verder
vooral Arriaga en do radicale minister van
Buitenlandsche Zakeo Machado. De voor
zitter der Nationale Vergadering Braancamp
heeft zich van de candidatuur teruggetrok
ken. Men verwacht nu, dat Machado en
Arriaga bij de eerste stemming ongeveer
ovenvccl stemmen op zich zullen vereeui-
gen, zoodat het mogelyk is, dat Lima,
wiens kansen anders in den laatsten tyd
sterk waren gedaald, te elfder ure weer
op den voorgrond zal worden geschoven.
Italië.
Ruim 10 dagen nu ligt een der nieuwste
en prachtigste pantserschepen van dc Ita-
liaanscho marine, de San Giorgio, onwrik
baar vast op een rif van de golf van Napels.
Langs de kiel heeft het schip zwaro averij
bekomen, waarvan de omvang nog niet mot
zekerheid is kunuen worden vastgesteld,
daar het schip tusschen de klippen bekneld
geraakt is en nog niet is kunnen afgebracht
worden.
Met het onderzoek aangaande dc eigen
lijke oorzaak van de ramp, dio de ltali-
aansche marine getroffen heeft, is men nog
niet geheel en al gereed. Doch het feit,
dat op klaarlichten dag, bij volkomen kalme
zee, eu voor de oogen der bevolking van
wandelaars, baders cn visschers het onge
luk gebeuren kon, heeft tot groote onge
rustheid aanleiding gegeven.
