mWM
DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 208.
WOENSDAG 6 SEPTEMBER 1911.
8e JAARGANG.
NABETRACHTING
OVER DEN GEMEENTERAAD.
BUITENLAND.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Hnrean: KLEINE Ha Ata 6. Telet. latere. IS».
Abonnementsprijs:
Prijs der Advertentiën
Per jaarf 4.Franco per
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandseh Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76- 78 Amsterdam
'n Middag van stemmingen, in den meest
prozaischen zin des woorde. 'n Uur lang
hebben onze raadsleden mogen stemmen,
stemmen en nog eens stemmen, droom ran
suffragettea en andere stemrecht-begeerigen.
Jammer dat de clou van den middag, de
wethouderskeuze reeds aan 't begin kwam;
't vooruitzicht van 'n groote gebeurtenis
verzoet anders de verveling van voorafgaan
de uren.
De Wethonderskeuzo is uiterst kalm af-
geloopen. Met algemeene stemmen op één
na, die van hem zelf vermoedelijk, werd
de heer Rijkens tot Wethouder herkozen.
Zoozeer blgkt de heet Rijkens the right
man on the right place te zijn, dat de
rechtsche leden, die tot voor zeer kort,
zich nog uiterst gekant tegen z'n Wethou
derschap toonden, thans geeu der hunnen
waardig keurden z'n plaats in te nemen
of opgewassen tegen den taak van
Wethouder van enderwijs.
Zeer juist meiktc de heer Rijkens op,
dat hij in 't gebruik den heeren van rechts
zeker nog al meegevallen was.
Yan waar anders hun plotselinge omzwaai?
In April toch, waren de rechtsche raads
leden unaniem van meening, dat den heer
Van Esveld 'n Wethouderszetel toekwam,
terwijl van den heer Rijkens geen hunner
weten wilde. Thans is 't precies omge
keerd. De heer Yan Esveld vermocht niet
één rechtsche stem verwerven, dc heer
Rijkens kreeg ze alle.
Schoonere rehabilisatie na de tot voor
zeer kort direct en indirect tegen den heer
Rijkens gevoerde campagne is niet denkbaar.
Hoe fanatiek de houding der rechterzijde
in April was, komt thans heel zonderling
uit.
Toen was, althans volgens de Eembode,
de heer Van Esveld de uitverkorene van
rechts, omdat hij 't oudste raadslid was.
De heer ,Van Esveld is echter nog altijd
't oudste raadslid en than6 geeft men de
voorkeur in aan Rijkens, tegen wien Van
EBveld in April juist uitgespeeld werd én
aan Yels Heijn, die toen niet eens in aan
merking kwam.
Meer spanning veroorzaakte de keuze
van den 3en Wethouder. Hier ging 't
zuiver rechts tegen links. Met 10 stemmen
werd de heer Van Esveld gekozen tegen
8 op den heer Yels Heyn en 1 op 't lid
Jorissen.
Nn, wij behoeven deze keuze niet te
betreuren; de heer van Esveld, de veteraan,
is op den wethouderszetel ongetwijfeld op
z'n plaats, en de portefeuille van finantiën
is hem wel toevertrouwd.
De rechterzijde eischte den nieuwen
zetel voor zich op en zekor zal 't bij de
raadsleden 'n punt van ernstige overweging
uitgemaakt hebben, of men er niet goed
mode zou doen thans eens 'n man van
rechts te kiezen.
Wel is waar zgn er onder de clericale
heeren niet veel van 't hout, waarvan men
Wethouders snijdt, maar een was er toch
allicht te vinden geweest, die voor de keuze
in aanmerking had kunnen komen.
Yan grooten invloed zal echter wel ge
weest zijn de omstandigheid, dat. afgezien
vau politieke richting^ de heer Yan Esveld
als 't ware geknipt is voor 't wethouder
schap en er onder de raadsleden niet een
is, dio zich beter aan 't ambt zou kunnen
wijden.
Ware er onder de rechterzijde één
geweest die in dezelfde omstandigheden
verkeerde als de heer Van Esveld, voor
zeker zou men uit billijkheidsgevoel,
zoo beideu overigens gelijk stouden, genen
't wethouderschap opgedragen hebben; nu
zulks niet 't geval was, mogen wij den
raad er niet hard over vallen, dat men
niet de billijkheid doch de geschiktheid
den doorslag heeft laten geven.
De toestand moge in onze dagen door
de politiek vertroebeld zijn, 't juiste stand
punt is en blijft toch bij de benoeming van
Wethouders, dat men niet naar richting
maar naar bekwaamheid vraagt. En van
dat standpunt beschouwd, kunnen wij ons
en zal ook ieder zich—ten volle met de
keuze vereenigen.
Daar komt by, dat de houding van de
rechtsche partgen in de maanden, die achter
ons liggen, van dien aard goweest is, dat
de liberale leden van den raad weinig
roeping zullen gevoeld hebben, ten gerieve
der rechterzijde, van 't bovenomschreven
juiste standpunt af te wijken, enkel en
alleen om met voorbijgaan van 'u geschik
tere, 'n man van rechts achter de groene
tafel te kunnen brengen.
Frankrijk en Duitschland.
Zoo zijn dan, na ongeveer drie weken
onderbroken te zijn (17 Aug. was de laatste
conferentie) de besprekingen van Jules
Cambon met v. Kideclen-Witchter hervat.
Natuurlijk weet men niets van hetgeen er
verhandeld is. Een rapport is meegegeven
aan een koerier van het gezantschap, die
dadelijk ermee naar Pargs vertrokken is,
zoodat de Frausche regeering heden op de
hoogte gesteld zal zijn; het ziet er naar
uit, dat het publiek nog niet dadelijk zal
worden ingelicht. Intusschen moge het zich
troosten met de overweging van de Temps:
dat de nu gevolgde methode, om eerst de
eigenlijke Marokkaansche quaestio te be
handelen en pas daarna over de schadel-
loosstelling te spreken, alle vertrouwen
moet geven op den goeden afloop der
onderhandelingen.
Het is wel een tgd van tegenstellingen.
Niet alleen tusschcn de natiën die als mede
dingers tegenover elkaar staan: ook in den
boezem van het volk zelf. Het teekent den
toestand, dat manifestaties vóór en tegen
„den vrede tot elkeu prijs" te Berlijn ge
houden zijn, betoogingen op zeer grooto
schaal. Op niet minder dan '200,000 per
sonen werd de vergadering geschat in het
paik te Treptow, waar Liebkneoht, Bern
stein, Ledebour, Molkcnbuhr en andere
kopstukken der Bociaal democraten de in
do hitte opeengepakte menigte doordiongen
van huil opvatting, dat elke koloniale politiok
niets anders was dan een uitwas van een
machts-ontwikkeling, welke op haar beurt
het gevolg is van het kapitalisme, en
krachtig te keer gegaan moest worden.
Dat de overheid zulk een protest iu deze
omstandigheden tncli niet gering acht, blijkt
wel uit den spoed waaruiée de gewone
spreekbuis der regeering, de Nordd. Allge-
meino Zeitung, op de uitiog der sociaal
democraten antwoordt, door er op te wijzen
dat de arbeiders evenzeer belang hebben
bij Duitscliland's ontwikkeling als wereld
macht en dat de natie de pogingen van
hen die iu ecu kritiek oogetiblik zouden
willen aansturen op verlamming van de
machtsmiddelen, zal weten te verijdelen.
Een tegenbeweging, wel niet zoo ont
zaglijk, uiaar tocli vau belang, is Zaterdag
avond in do „Philharmonie" belegd dooi
de Yereeniging tot viering van het Sedan-
feest. Licbert, lid vau deu Rijksdag, oefende
daar kritiek uit op de z. i. veel te slappe
houding der rogeeriug iu zake Marokko.
Bismarck is acht jaren te vroeg afgetre
den. Hij had ons verweul", zei Liebert o.a.
De Temps deelt mede, dat bij de thans
hervatte onderhandelingen de Frauschc go-
zant tot taak heeft om allereerst van de
Duitsche Regeering nauwkeurig omschreven
waarborgen te vragen, dat Frankrijk in de
toekomst geen belemmeringen in Marokko
meer zal ondervinden. Daarna eerst kunnen
de door Fraokrijk to geven compensaties
aan de orde komen.
„De concessies aan deu Congo zijn slechts
een quaestie van min of meer; daarentegen
zijn de Marokkaansche waarborgen een
vraag van alles of niets. Deze waarborgen
hebbeu slecht» waarde wanneer zij volko
men zijn; worden zij beperkt, op welk
punt dan ook, dan verliezen zij elk belang.
Wanneer wij ze volkomen verkrijgon,
knirnou wij ze betalen, zelfs betrekkelijk
duur. Wanueer wij ze slechts onvolkomen
verkrijgen, zou zelfs de laagste prijs nog
te hoog zijn".
Richter aan het woord.
Richter, de Duitsche ingenieur uit Jena,
die maanden lang do gevangene dor Turk-
sc-ho roovers was, is weer onder het be
schaafde mcnschdoin teruggekeerd. Hij
bevindt zich, naar een bericht aan de
Köln. Ztg. mededeelt, sedert 30 Augustus
te Salouiki.
Daarmede vervalt tegelijkertijd alle twijfel,
die gedurende de laatste dogeu weder was
gerezen omtrent zijn verblijfplaats. Richter
zelf heeft reeds het tijdens zijn terugkeer
vau Elassona ontstane oponthoud opgehel
derd, doordat hij. ten eerste ziju buiten
gewone vermoeidheid als verontschuldiging
aanvoerde, waardoor hij zich gedwongen
zag van den 23n tot den 26n Augustus
te Elassona te 'olijven. Richter is niet de
de, man die voor vermoeidheid, zooals de
toerist die moet verwachten, terugschrikt.
Hij is gehard, bezit genoeg veerkracht
om de verschillende vermoeienissen van
een moeilijken zwerftocht te kunnen door
staan, maar wat hij doorleefd heeft, gaat
zoo boven het alledaagsohe uit, dat het in
uitgebreide kringeu de meest warme be
langstelling wekken moet.
Toen Richter in het bosch van Kokinople
plotseling door do roovers overvallen werd
en hen niet moer kon ontloopen, moest
hg nog het schrikwekkende tooneel van de
vermoording van den tweeden, hem bege
leidenden gendarme toezien, die men door
trappen met de laarzenhielen op het hoofd
afmaakte. Daarna ging het in razende
vaart voort.
In 't voorgovoel van wat hem te wachten
stond en steeds opgejaagd door de roovers,
verloor Richter spoedig de oriëntatie. Waar
men hem hcenslecptc, wist hij niet, en
wat zich sedert voltrok, drong eerst na zgn
invrijheidstelling tot zgn bewustzijn door.
Het verblijf bij de roovers was dan ook
oen marteling geweest. Richter kon zioh
vooreerst niet bezighouden, wat hg op
schreef, vernietigde men, evenals men het
zijn kaarten en instrumenten gedaan had.
Geen vrije beweging was hem veroorloofd
om den schuilhoek niet te verraden,
zoodat hij zich van de eene verveling in
de andere sleepte.
Intusschen weid ook do roovers het
wachten te lang; zij behandelden hun ge
vangene slechter en lieten hem dagelijks
gevoelen, dat zij met zijn leven speelden.
Het zou geen wonder geweest zijn, als hij
daardoor het verstand verloren had.
Eindelijk merkte hij een komen en gaan
op van lieden, die steeds Grieksch Bpraken.
Hij begreep, dat iets gebeurde in verband
met zijn persoon, en op een dag zeidon
hem de roovers, dat hij vrij was.
Richter wilde zijn ooren eerst niet ver
trouwen, doch de schelmen vertoonden
hun vriendelijkste gezichten en schudden
hem de hand. Men gaf hem 9 T. ponden
op zgn weg mee en hij, de geheel uitge
putte, physiek en moreel gebroken man,
die menigeu dag geen voedsel had gehad,
kon vertrekken.
Zijn verschijning aan de Turksche grena
bij Miloena, in het fluweelen toeristenpak
met de hooge kousen, spijkerbeslagon
bergschoenen, hot hoofd met een welige
haard- en baardgroei omgeven, wekte
onmiddelgk de aandacht op van de Turk
sche wacht. Hij stelde zich »oor. En de
gendarmen herkenden in hem den veel-
en langgezochten „Allamanli professor",
waarop men hem naar Elassona voerde.
Hier kwam hij weer wat tot zichzelf en
namen ziju gedachten een meer geregelden
loop. De Turksche overheden waren zeer
tegemoetkomend, hij kreeg weer goed
voedsel, en zoo word de reis naar Saloniki
voortgezet, waar Richter zich nu bevindt.
Toch verklaarde h(j nog hier aan zijn
keunissen, dat een beklemdheid op hem
rustte, en hij zijn angstgevoel nog niet
kwgt kon worden. Bij de familie Jenny
-vindt Richter echter de zoo noodige rust,
voordat hij zijn thuisreis naar Jena onder
neemt.
Duitschland.
De „Kieutzzeiting bevat een uitvoerig
hoofdartikel over de kansen bij een even-
tueelen oorlog. Yan een overwegendo supe
rioriteit io de bewapening kan nog bij
Frankrijk noch bij Duitschland Bprake zgn,
want de kunst der luchtschepen en vlieg
machines in haar tegenwoordig stadium,
kan bezwaarlijk in oorlogstijd een rol
spelen, hoezeer Frankrijk ook gelooft, ons
daarin vooruit te zijn. Daarentegen heeft
Frankrijk zijn Oostelijke grenzen met een
aaneengesloten gordel van forten voorzien,
en als Duitsland den Oorlog in het vjjan-
