DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 210.
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1911.
8e JAARGANG.
De Roomsche Pers.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Kir. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. i 5.60. Per 3 maanden id. f 1Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Kurenu: KI.KIIVK HaAO G. Telet. Interc. IS».
Prijs der AdvertentiPn:
Van 1 tot 5 regelB f 0.40. Voor iederen regel moer f 0.08.
Buiten liet Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kantor. Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-eu Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 74.7b Amsterdam
1t 18 niet met opgewektheid, dat wij tel
kens in polemiek treden met 't roomsche
weekblad „de Eembode". Want eigenlijk
ontbreekt 't ons aan achting voor dat blad,
waarvan do anonieme hoofdredacteur niet
eens de verantwoordelijkheid voor z'n eigen
verdachtmakingen durft op zich nemen.
Nu staat in 't algemeen de ultrammon-
taansche pers niet hoog aangeschreven. Wij
kunnen dan ook volkomen begrijpen, dat
bijv. de Nieuwe Kotterdamsche Courant 't
beruchte kapelaan-schimpblad „de Maas
bode", eveneens te Rotterdam verschijuend,
gewoonweg negeert, niet de minste notitie
neemt van z'n geschrijf.
'n Dergelijke houding tegenover de Eem
bode, zou ons zeer lijken. Nu er echter
in Amersfoort slechts 2 politieke bladen
ziju, de Eembode en de Eemlander, ge
voelen wij ons zodelyk genoodzaakt de
scheeve voorstellingen, halve waarheden,
verdachtmakingen eu woordverdraaiingen,
die de Eembode haar lezers telkens op-
discht, te signaleeron.
Trouwen, als voorlichter van de publieke
opinie, ligt 't ook op onzen weg leugens
zoo spoedig mogelijk den kop in te druk
ken. Eindelgk hebben wij nog altijd 'n
stille hoop op deze wijze de Eembode van
haar jezwietieche manieren te kunnen ge
nezen. Blad en lezers zouden wij hiermee
zeker 'n dienst bewijzen.
Telken male dus, als de Eembode in 't
vervolg weer in een van bovengenoemde
ondeugden vervalt zullen wij althans trach
ten 't blad weer op 't rechte spoor te
brengen.
In haar nummer va* Zaterdag jl. heeft
de Eembode 't voor de 3e maal over „de
Pers".
Alom hekend is, dat men in roomsche
kringen met de per9 niet bijster ingenomen
is; daarvoor laat deze te veel haar zoeklicht
vallen, op dingen, die veiliger zijn in het
geestelijk donker. Ook dieven in den
nacht houden er niet van dat hun werken
der duisternis bijgelicht worden.
Toch bestaan er honderden en nog eens
honderden roomsche blaadjes, in den regel
geredigeerd door kapelaans; vandaar dat
men vaak spreekt over „kapelaansblaadjes",
't Doel van die roomsche pers is zuiver
negatief: er moet 'n tegenwicht gevormd
worden tegenover dc niet-roomsche, al dan
niet neutrale, pers.
Niet-roomsche bladen moeten geweerd
uit 't roomsche gezin; de „choc des opi
nions", waaruit zoo licht de waarheid voort
komt, dient voorkomen te worden.
Yandaar dat 't der roomsche pers in de
eerste plaats om te doen is, de lezers af
te schrikken en op te zetten tegen de niet-
roomsche bladen. Welke middelen hiertoe
gebruikt worden komt er minder op aan.
De Eembode doet lustig hieraan mede.
Zoo als de waard is, vertrouwt hij z'n
gasten; 't heet dan, dat dc joden zich van
de groote pers meester gemaakt hebben,
omdat deze voor hen 'n machtig wapen
kon zijn. In welk opzicht Tot uitroeiing
van 't christendom Iiopelooze onderne
ming, waartoe zelfs machtiger wapenen dan
de pers to kort zullen schieten. Als tegen
gif, gelijk de bedoeling is der roomsche
pers Niet mogelijk, daar nog geen gif
toegediend was. Om 't Jodendom bijeen tc
houden Daartoe ziju nuttiger zuiver-jood-
sche bladen.
Neen. Eembode, gij zoekt 't to diep;
als de Joden zich van de pers hebben
meester gemaakt is dit alleen te wijten
aan hun commercieelen aard, aan hun
scherpen toekoinstblik. Niet 0111 politieke
of godsdienstige maar louter om finantieelc
redeuen.
De Eembode vervolgt:
Do meeste onder hen, door staatsgeld om
gekocht of uit geheime staatsfondsen gesteund,
werden dienstbaar aan, en slavinnen van do
moderne regeeringen, hen moesten zij sparen,
hun streven bevoideren, tot hunne doeleinden
medewerken. De moderne beginselen der
halve werden dag aan dag in hunne, organen
verkondigd, de christelijke grondslagen der
maatschappij ondermijnd, en. om de nood
lottige beginselen van het liberalisme te
doen zegevieren, werd geen laster gespaard
tegen de ware beginselen des Christendoms,
waarop eenwen on staat èu maatschappij
hadden gesteund. Vandaar hun verwoede
en voortdurende strijd tegen Christus en zyn
Kerkj hare leeringen, hare instellingen en
de geestelijkheid. Daarbij komt, dat onder
hen steeds groote kapitalisten zijn, die door
geldleeningen vorsten eD regeeringen afhan
kelijk maakten en door dezen een machtigen
invloed uitoefenen op den openbaren gang
der zaken.
Zoo zien wij dagelijks deze dagbladpers hare
noodlottige werking uitoefenen op het leven
der maatschappij, verwoestend om zich heen
grijpen. Alles, wat nog christelijk is in
wetten en staatsinstellingen, wordt aangetast;
alles, wat nog christelijk is, moet uit het
openbare leven gebannen worden en plaats
maken voor de grondstellingen van het
moderne heidendom; Diets laat zij onbeproefd
om tot dit doel te geraken. In dit rampzalig
streven dient zij eigenbaat, dwaling en logen;
overtuiging voor waarheid en recht is haar
onbekend. Zij pleegt voortdurend geweld op
den waarheidszin en het rechtsgevoel harer
lezers; maar opdat hare. valsche leeringen
ingang vimlen, weet zij de logen zoo onder
schijn van waarheid en hare goddelooze be
doeling zoo onder looze drogredenen te ver
bergen, dat het publiek haar prooi wordt,
en eigen overtuiging prijsgeeft. Zoo worden
geest en hart harer lezers bedorven; het be
grip van waarheid en recht vernietigd, het
gevoel van waren adel en grootheid verwoest
en alzoo worden zij, die zich door deze pers
laten voorlichten, dikwijls voor tijd en
eeowigheid ongelukkig gemaakt.
G\j raast, Eembode, uw haat brengt u
tot razernij.
Nog een andero treurige zaak valt hierbij
op te merken.
Ah, nu komt het!
Als de liberale, ougeloovige, zedelooze pers,
die ook in ons vaderland een verwoeden strijd
tegen Christus en Zijne Kork voerteu als een
orgaan van deze pers voor zijn laster of ver
dachtmakingen door do rechtbank gevonnisd
wordt, en rot eene geldboete wordt veroor
deeld, iets wat in andere Staten telkens voor
komt, dan kan zulk een blad de'kosten zijner
veroordeeling ruimschoots betalen met de.
penningen door Katholieken aangebracht. Die
Katholieken laten, wat hun dierbaarder moest
zijn dan het leven, belasteren en bespotten
en brengen daarbij nog hnnue penningen
aan Gin den lasteraar zooveel mogelijk to
steunen. De ongchoordsie beschuldigingen
worden der Kerk en de Geestelijkheid naar
het hoofd geslingerd, en toch maakt dit geen
indruk op heu zij schijnen door lauwheid
te ongevoeiig om zich daarvan iets aan te
trekken. De oorzaak hiervan schuilt daarin,
dat ze hun eigen katholieke bladen niet
raadplegen en de liberale organen bijna
nimmer hunne lastertaal willen herroepen.
Dezo lezers willen niet begrijpen, dat zij in
een verpestende dhmpkring veikeeren, die,
zoo nadeelig voor de gezondheid desgeeates,
hun geestestoestand langzaam ondermijnt.
Als ze dit wilden inzien, zou de wereld heel
wat minder rampzalige en bedorven wezens
te aanschouwen geven.
Wij hebben tot zoover slechts gesproken
van de dagbladpeis, doch niet minder ook
heeft de pers door boeken, brochures, plam-
fletteQ} studie's of hoedanig deze werken
ook mogen genoemd worden, het menschdom
bedorven en zedeloos gemankt. Voor spotters
en haters als een Voltaire, die met een
sanatischeu haat bezield, de wereld tot in
hare diepste grondslagen zocht te verpesten,
was de pers het machtige wapen om als een
gevleeschde duivel tegeu God op te staan,
en een hopeloczen strijd aan te binden.
Onder de afschuwelijke machtspreuk; „écra-
sons l'infame, laat ons den eerlooze verplet
ten,M werd een krijg aangekondigd op leven
en dood: De banier van den helschen op
roerling werd ODtplooid en eeu groot aantal
volgelingen hebben zich daaronder geschaard,
die nog heden ten dage dezelfde strijdleuze
herhalen, en met vinnigen nijd dien godde*
loozen krijg blijven voortzetten.
Mot opzet hebben wij ditmaal 't artikel
bijna in z'n geheel geciteerd om de lezers
eens 'n typisch staaltje te geven van
roomsche-krantenlectuur en den toon, die
in de ultramontaansche pers overheer-
schend is.
Menigeen zal zich met ons afvragen: hoe
haalt de man 't bij elkaar P
't Slot, 't mooiste nog van allen, hebben
wij voor morgen bewaard.
Frankrijk en Duitschland.
Dc laöge duur van de Fransch-Duitsche
onderhandelingen, de tegenstrijdige geruch
ten over de kansen van welslagen, het
oorlogzuchtig geschetter van do Al Duit-
schcrs hebben de zenuwachtigheid in
Duitschland tot een bedenkelijke hoogte
doen stijgen. De „Deutsche Tageszeitung"
wijdt een besprekiug aan die stemming
c» zegt daarin o.a „Die zenuwachtigheid
doet zich niet alleen gelden op de beurs,
die, zooals bekend is, al heel spoedig rea
geert, tnaar ook bij het volk zelf. Dat
blijkt uit den stormloop op de stedelijke
spaarbank te Stettin, dat bljjkt ook uit de
fabelachtige geruchten die overal de ronde
doen. In zulko tijden rust op de pers de
plicht alles te vermijden, wat do zenuw
achtigheid kan doen toeueuieu. Fr is ook
volstrekt geen voldoende aanleiding voor
die ongerustheid, afgezien nog van het
feit, dat het een bewjjs van zwakte is zich
door zeuuwachtige vrees te laten beheer-
schen.
In toongevende kringen in Duitschland
schijnt men ook thans nog do hoop te
koesteren, dat de onderhandelingen tot een
bevredigend resultaat zullen leiden. Mocht
dit echter niet bet geval zyn, dan is hot
toch nog alles behalvo zeker, dat het zwaard
zal moeten beslissen. Wy zouden dan
kalmpjes te Agadir blijven en wij gelooven
niet, dat men lust zal hebben ons te btus-
keeren. Mocht men dit echter toch willen
doen dan zijn wy gereed. Dat de Fran-
schen vlagen van nerveuse hysterie hebben,
ligt in hun karakter, de Duitscher echter
is niet vatbaaar voor dorgclyke aanvallen
en de perB zal ervoor moeten zorgen, dat
hij er ook in het vervolg vry van blijft.
De Nordd. Allg. Zr itung bericht, dat de
lijkskanselicr, die van Kiel te Berlijn terug
keerde, daarna een langdurigo bespreking
hield met den minister van buitcnlandsche
zaken. Ook gister hadden verschillende
conferenties plaats.
De eerstvolgende bespreking tusechen
den minister van buitenlandsche zakou en
Cambon zal waarschijnlijk hedon plaats
hebben.
Duitschland.
De BerlynBche polite arressteerde gister
op 'thoofd-abattoir twintig gemeentebeamb
ten wegens diefstal van veevoeder en andere
zaken.
De stad moet jaarlijks voor 30.000 i
40.000 mark bestolen zijn goworden.
Frankrijk.
De Fransche commissie van onderzoek
in zake de duurte der levonBmiddelen
(welke commissie uit leden van verschillende
ministeriën werd gevormd) is tot de slot
som gekomen, dat oen verandering van het
tarief van uit- en invoerrechten te groote
nadeelen zou opleveren en dat daarom de
toestand verbeterd moet worden door andere
maatregelen, vooral door verlaging van de
prijzen voor het vervoer van levensmiddelen
en verandering van de bepalingen betref
fende don invoer van bevroren vleesch.
Auroy, een redacteur van de Guerre
Sociale, werd door het hof van gezworenen
tot vier maanden, acht maanden en éón
maand gevangenisstraf veroordeeld wegens
door hem geschreven anti-militarische arti
kelen, waarin o.a. do nagedachtenis van
kolonel Moll werd aangetast.
Kervé kreeg voor dergelijkefeiten twee
jaar en een maand, en do teekenaar Lay
wegens beleediging van het leger één
maand gevangenis.
Finland.
Sinds jaar en dag reeds lijdt Finland
onder de Russische verdiukking. De rech
ten van het land worden met voeten ge
treden, de wetten verkracht en het volk
is voortdurend overgeleverd aan dc wille
keur van de regeering te Petersburg cn
hare creaturen in Finland. Het voornemen
om twee Finsche gemeenten bij Rusland
te voegen heeft de kroon op dit werk der